برنامههای معارفی سيما دچار يكنواختی شده‌اند/ ضرورت طراحی فرم‌های جديد
گروه هنر ــ نقش برنامههای معارفی در دوره كنونی مهم و تاثيرگذار است، به نظر می‌رسد برای جذب مخاطب و تاثيرگذاری بيشتر بايد به سمت طراحی فرم‌های جديد و خلاقيت در طراحی آيتم‌ها برويم؛ اين برنامهها هم‌اكنون در همه شبكه‌ها دارای روال يكنواختی است.
سيدمصطفی موسوی، مجری برنامههای مذهبی در سال‌های گذشته و تهيه‌كننده برنامههای معارفی تلويزيون در گفت‌وگو با ایکنا اظهار كرد: اولين مشكل ما در برنامههای مذهبی اين است كه سفارش كار در دقيقه نود صورت می‌گيرد، يعنی با اينكه می‌دانند كه كمتر از بيست روز ديگر ماه محرم آغاز می‌شود ولی برخی شبكه‌ها هنوز تكليف برنامههای خود را با اين موضوعيت مشخص نكرده‌اند. اين موضوع به شدت به برنامهها ضربه می‌زند. در برخی موارد بعضی تهيه‌كننده‌ها دارای اتاق فكر هستند و در اين زمينه هزينه می‌كنند و موفق هم هستند، مثل برنامههای ويژه افطار و سحرهای ماه رمضان يا برخی برنامههای ويژه.
وی افزود: برای ساخت يك برنامه، ايده‌آل اين است كه اگر تا مناسبتی خاص مثلا شش ماه فرصت است، بايد تهيه‌كننده آن مشخص شود و بودجه در اختيار او قرار بگيرد تا بتواند با افراد كارشناس مشاوره كند، متاسفانه معمولا اين اتفاق نمی‌افتد. علی‌رغم تاكيد معاونت سيما روی اين قضيه، نمی‌دانم چرا در مورد برخی از برنامهها اين اتفاق نمی‌افتد.
موسوی ادامه داد: دكتر دارابی اشاره و تاكيد كرده بود كه برنامهها بايد پژوهش داشته باشد؛ پژوهش هم زمان می‌برد، به نظر من عمده مشكلاتی كه در برنامه‌سازی معارفی وجود دارد اين است كه پژوهش در اين برنامهها ضعيف است. ببينيد، در حالی كه كمتر از بيست روز به آغاز محرم مانده است، ممكن است به من نوعی بگويند كه كاری برای محرم ارائه دهم؛ من در اين فرصت كم چقدر زمان دارم كه پژوهش كنم و يا آدم‌های پژوهشگر را جمع كنم؟ اين يكی از معضلات است.
وی افزود: معضل ديگری كه می‌توانم به آن اشاره كنم بودجه است. بودجه‌ای كه برای برنامههای معارفی تخصيص داده می‌شود بودجه‌های ضعيفی است؛ البته سازمان شرايط خودش را دارد و من معترف هستم كه ممكن است دست مسئولان بسته باشد، اما بهر حال برنامههای معارفی بايد بودجه بيشتری نسبت به آنچه اكنون هست داشته باشند.
اين تهيه‌كننده تلويزيون اظهار كرد: موضوع بعدی به كارگيری كسانی است كه در انجام كاری تجربه دارند؛ اتفاق می‌افتد كه برنامه‌ای در اختيار تهيه‌كننده گذاشته می‌شود و برنامه با موفقيت روی آنتن می‌رود، اما سال آينده برای ساخت همان برنامه از تهيه‌كننده ديگری دعوت می‌كنند و هزينه‌ای كه تهيه‌كننده اول صرف آزمون و خطا كرده است به هدر می‌رود.
وی افزود: اينها مجموعه مشكلاتی است كه در برنامه‌سازی وجود دارد و به نظر می‌آيد علت عمده آن عدم دقت كافی مديران مستقيم است، زيرا من ملاحظه كرده‌ام كه مديران شبكه‌ها و معاونت سيما همواره به اين موضوع تاكيد داشته‌اند.
موسوی عنوان كرد: بر روی برنامههای مناسبتی طولانی مدت، مثل برنامههای ويژه ماه محرم يا ماه رمضان حساسيت بيشتری وجود دارد و اين برنامهها در سطح بالاتری دارد، اما برنامههای مناسبتی روزانه معمولا برنامههای ضعيفی هستند، در اين مورد ممكن است خود شبكه حساسيتی روی آن نداشته باشد.
ما تهيه‌كننده‌های خوبی داريم كه معمولا پژوهش آماده دارند و يا افراد متناسب با برنامههای مذهبی در دسترس آنها وجود دارد. اينها كسانی هستند كه اگر برنامهها در دقيقه نود به آنها سفارش داده شود آمادگی دارند كه برنامههای خوبی را تهيه كنند. معمولا اين تهيه‌كننده‌ها خودشان نيروهای متفكری هستند و نيروی متفكر نيز در كنار خوددارند. شبكه‌ها بايد اين افراد را شناسايی كنند و در مواقعی كه فرصت محدودی وجود دارد كار را به آنان سفارش دهند
وی اضافه كرد: ما تهيه‌كننده‌های خوبی داريم كه معمولا پژوهش آماده دارند و يا افراد متناسب با برنامههای مذهبی در دسترس آنها وجود دارد. اينها كسانی هستند كه اگر برنامهها در دقيقه نود به آنها سفارش داده شود آمادگی دارند كه برنامههای خوبی را تهيه كنند. معمولا اين تهيه‌كننده‌ها خودشان نيروهای متفكری هستند و نيروی متفكر نيز در كنار خود دارند. شبكه‌ها بايد اين افراد را شناسايی كنند و در مواقعی كه فرصت محدودی وجود دارد كار را به آنان سفارش دهند.
اين تهيه‌كننده برنامههای تركيبی معارفی بيان كرد: در حالی كه ماه رمضان امسال جشنواره سيما برگزار شد و عوامل و سازندگان برنامههای برتر نيز معرفی شدند، سفارش برنامههای سال آينده به عواملی كه برتر شناخته شده‌اند داده نشده است. يكی از مشكلات در اين زمينه بودجه است و در اين مورد به سازمان حق می‌دهيم، اما اگر كار را به تهيه‌كننده‌های باسابقه بسپارند شايد بودجه تاثير كمتری در اين قضيه خواهد داشت.
وی اظهار كرد: در شرايطی كه فرصت محدودی تا مناسبت مورد نظر باقی مانده، شبكه نبايد كار را بدست هر تهيه‌كننده‌ای بسپارد. تهيه‌كننده‌ای كه در اين حوزه انتخاب می‌شود بسيار اهميت دارد، يك تهيه‌كننده می‌تواند سطح كيفی برنامه را بسيار بالا ببرد و تهيه‌كننده‌ای هم می‌تواند خود مزيد بر علت شود و برنامه ضعيف ساخته شود. تجربه و عملكرد تهيه‌كننده در برنامههای قبلی بسيار مهم است و مديران برنامه‌ساز و مديران طرح و برنامه بايد به اين موضوع دقت كنند.
موسوی متذكر شد: يك تهيه‌كننده ممكن است تيمی داشته باشد كه بلافاصله درگير موضوعی مثل ماه محرم شوند، منابع را استخراج كنند، نيازها را شناسايی كنند، مطالب را به نسبت دهه اول يا دوم محرم دسته‌بندی كنند، می‌‌توان پيش‌بينی كرد كه حاصل كار اين تيم نسبتا خوب خواهد بود. اما اگر تهيه‌كننده برای چنين كاری آماده نباشد، تيم نداشته باشد، دغدغه برنامه‌سازی معارفی را هم نداشته باشد، هم بودجه را صرف خواهد كرد و هم به دليل فرصت محدود توجيهی خواهد داشت كه موفق نبودن برنامه را به زمان كم ربط دهد.
برای جذب مخاطب و تاثيرگذاری بيشتر بايد به سمت طراحی فرم‌های جديد و ابداعات و خلاقيت در طراحی آيتم‌ها برويم. در اين عرصه نياز به آزمون و خطا است و برای چنين كاری نيز نياز به بودجه است.
وی ادامه داد: نقش برنامههای معارفی در دوره كنونی مهم و تاثيرگذار است. به نظر می‌رسد برای جذب مخاطب و تاثيرگذاری بيشتر بايد به سمت طراحی فرم‌های جديد و ابداعات و خلاقيت در طراحی آيتم‌ها برويم. برنامههای مذهبی ما هم‌اكنون در همه شبكه‌ها دارای روال يكنواختی است كه ما بايد در آيتم‌های آن خلاقيت ايجاد كنيم. در اين عرصه نياز به آزمون و خطا است و برای چنين كاری نيز نياز به بودجه است.
تهيه‌كننده ويژه‌برنامه افطار شبكه قرآن عنوان كرد: تهيه‌كننده بايد جرئت اين را داشته باشد كه برای ساخت يك آيتم هزينه كند و آماده اين باشد كه نتيجه نگيرد، سازمان هم بايد هزينه آن را بپذيرد. اگر اين روند چند بار تكرار شود و سازمان هزينه آن را بپذيرد تهيه‌كننده روی به خلاقيت و نوآوری می‌آورد و برنامهها متحول خواهد شد. ولی متاسفانه تهيه‌كننده معمولا در شرايط مالی‌ای قرار دارد كه نمی‌تواند چنين ريسكی بكند.
وی در پايان تصريح كرد: به نظر می‌رسد اولويت‌بندی در تخصيص بودجه بايد مقداری به سوی برنامه‌سازی معارفی سوق پيدا كند و سفارش برنامه خيلی قبل‌تر از مناسبت به تهيه‌كننده داده شود تا تهيه‌كننده فرصت كافی برای ارتباط با افراد مختلف در حوزه‌های مختلف تخصصی جهت مشورت داشته باشد. همچنين پس از ساخت آيتم‌ها، در صورتی كه برخی از آنها خوب از كار درنيامد، برای اصلاح يا دوباره سازی آن فرصت داشته باشد.
یادآور می‌شود؛ سيد مصطفی موسوی ويژه‌برنامه افطار رمضان ۹۱ را با عنوان «ضيافت» در شبكه قرآن سيما تهيه‌كنندگی كرده است. وی همچنين تهيه‌كننده يك سری از برنامه «صبح اميد» در شبكه قرآن بوده است. «سجده‌گاه عشق» عنوان برنامه‌ای است كه محرم ۹۰ از شبكه اول پخش شد و خود وی در بخشی از آن برنامه، مقتل‌خوانی می‌كرد. وی در محرم ۸۸ در شبكه دوم سيما «سجده‌گاه عرش» را تهيه‌كنندگی كرد و همان سال «پر پرواز» ويژه‌برنامه اجتماعی ماه رمضان را به روی آنتن شبكه دوم سيما برد.
سیدمصطفی موسوی؛ مجری و تهیه‌کننده برنامههای مذهبی و ارزشی رسانه ملی در پی عارضه قلبی روز دوم خردادماه دار فانی را وداع گفت. خبرگزاری ایکنا درگذشت این مجری پیشکسوت رسانه ملی را به خانواده وی و اهالی فرهنگ و هنر تسلیت می‌گوید.
گفتگو از الهام ترنیان
انتهای پیام
