چالش‌های نیکوکاری در ایران امروز چیست؟

به گزارش ایکنا؛ دومین همایش ملی «خیر ماندگار» با رویکرد «مطالعه و ارزیابی امور خیر با تمرکز بر چالش‌های نیکوکاری در ایران امروز» ۱۰ و ۱۱ دی‌ ماه سال جاری در تهران برگزار می‌شود. در این همایش ملی، که ۱۰ کمیته علمی در آن فعال هستند، بسیاری از مجموعه‌های مرتبط با امور خیریه همچون سازمان اوقاف و امور خیریه، معاونت اجتماعی وزارت بهداشت، سازمان بهزیستی، سازمان خدمات اجتماعی شهرداری تهران و مجموعه‌هایی علمی همچون مرکز تحقیقات دانشگاه شهید بهشتی و انجمن علمی جامعه‌شناسی مشارکت دارند. شاید برای همه تاکنون این سؤال پیش آمده باشد که چرا مجموعه واحدی برای ساماندهی فعالیت‌های خیر وجود ندارد؟ آیا اصلاً امکان دارد این حجم گسترده از فعالیت‌های خیریه را راهبری و ساماندهی کرد؟ آیا فعالیت‌های خیریه در ایران در جای مناسب و به شیوه مناسب انجام می‌شوند؟ و ... این‌ها سؤالاتی است که به نظر می‌رسد همایش ملی خیر ماندگار می‌خواهد به آن‌ها پاسخ دهد.

ایکنا بنا بر تعالیم آیات قرآن کریم همچون آیه «وَلْتَكُنْ مِنْكُمْ أُمَّةٌ يَدْعُونَ إِلَى الْخَيْرِ...»(آل عمران،104) که می‌فرماید: «از میان شما مردمانی باشند که به کار خیر دعوت کنند»، در سلسله مصاحبه‎هایی به واکاوی طرح و همایش ملی خیر ماندگار می‌پردازد. اولین مصاحبه با محمدصالح طیب‌نیا، رئیس همایش، انجام شد و در قدم بعدی به گفت‌وگو با دکتر نعمت‌الله موسی‌پور، دبیر علمی این همایش و عضو هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان، نشستیم. حاصل این گفت‌وگو را با هم می‌خوانیم:

*دانش تولیدی در همایش ملی خیر ماندگار در چه محورهایی اجرا خواهد شد؟ یعنی قرار است این دانش نیازسنجی امور خیریه را تسهیل و تصحیح کند، فعالیت‌های خیریه را سامان ببخشد یا اولویت‌هایی را برای کار خیر به مردم معرفی کند؟

در این همایش نیازسنجی می‌کنیم، یعنی کارهای خیر اولویت‌‌دار اما بر زمین‌مانده را شناسایی می‌‌کنیم. این اولویت‌ها در اصل امور خیری هستند که در دید خیرین جلب توجه نکرده‌اند و لازم است از این بعد خیرین به آن توجه کنند. با این بیان در حتی در مرحله نیازسنجی هم نمی‌مانیم و به نیازآفرینی می‌پردازیم. نشان می‌دهیم که چه زمینه‌هایی این ظرفیت را دارد تا در حوزه امر خیر مورد توجه قرار گیرد. بنابراین سعی ما این است که در دومین همایش ملی خیرماندگار یک چشم‌انداز نهایی از امر خیر در ایران را سامان دهیم و نیک می‌دانیم که این ساماندهی جز از طریق مشارکت عمومی انجام نمی‌شود. پژوهشگران و اندیشمندانی که به دفتر این همایش مقاله ارسال می‌کنند، به این مشارکت عمومی دامن می‌زنند. نکته دوم این است که یک بازشناسی تاریخی را در همایش شکل می‌دهیم. کار خیر در ایران سابقه‌ای طولانی دارد، اما در طول تاریخ، شکل‌های متفاوتی پیدا کرده است. نشان‌ دادن جریان پایدار خیر در همه حکومت‌های ایران و اینکه امر خیر همیشه غیردولتی بوده و سیاست‌زده نشده از برنامه‌های این همایش است. البته نه اینکه سیاست با امور خیریه سروکار نداشته، بلکه امر خیر هیچ گاه دولتی و حکومتی نشده است و نشان‌ دادن این حقیقت تاریخی برای ما حائر اهمیت است، چون بازشناسی یکی از مؤلفه‌های فرهنگ عمومی ماست.

*چگونه این جریان پایدار تاریخی را در همایش به مخاطبان نشان می‌دهید؟

با نگارش مقالاتی که در آن‌ها به تاریخ امر خیر در ایران پرداخته می‌شود عملاً این جریان نشان داده می‌شود. این بازخوانی تاریخی به مثابه یکی از بسترهای دیدگاهی و یکی از اضلاع روح حاکم بر همایش در همه کمیته‌های علمی ما حضور دارد. در کل، آنچه در همایش دنبال می‌شود در 10 محور و 10 کمیته طبقه‌بندی شده است که این محورها هم تقریباً بیشتر حوزه‌های حیات اجتماعی را پوشش می‌دهند؛ اقتصاد و مدیریت، تاریخ، آموزش، روانشناسی، فلسفه و مبانی، هنر و ادبیات، جامعه و فرهنگ، حقوق و سیاست، فقه و اخلاق، ارتباطات، رسانه و فضای مجازی 10 محور علمی مباحث این همایش هستند. مجموع کارکرد این 10 کمیته در سه بخش خلاصه می‌شود: بخشی از کار مربوط به مقالاتی است که دریافت می‌کنیم و طبعاً متفکران و پژوهشگران آن را انجام داده‌اند، بخش دیگر دریافت تجربه‌های ویژه از خیریه‌ها و فعالان حوزه خیر است که ساماندهی و عرضه این تجربه‌ها به مردم کار ماست، بخش سومی هم برای ایده‌های نو داریم؛ ایده‌ها و نوآوری‌هایی که هنوز به مرحله عمل نرسیده‌اند و می‌توانیم به شناسایی این ایده‌های برتر و حتی عملیاتی‌ شدن آن‌ها از طریق معرفی به خیرین کمک کنیم.
نکته سوم این است که امروز در جامعه گونه‌هایی از امر خیر را شاهد هستیم که نیازمند نقادی و ارزشیابی هستند. یکی از اهداف ما در این همایش ارزیابی فعالیت‌های خیریه در ایران و اثرسنجی آن‌هاست.
نکته چهارم هم این است که باید اشاره کنم که امر خیر در جامعه همیشه با چالش‌هایی مواجه می‌شود. این چالش‌ها موقعیتی و زمانی‌اند. مثلاً در استان‌ها و حتی کشورهای متفاوت این چالش‌ها تفاوت دارند. لذا شناسایی این چالش‌ها کار دقیق علمی می‌طلبد. همایش امسال به چالش‌های کار خیر در ایران نیز می‌پردازد. به نظر می‌رسد امروز از جنبه‌های سیاسی، اقتصادی، روانشناختی، فرهنگی و ... چالش‌هایی برای امور خیریه و فعالیت داوطلبانه وجود دارد. مثلاً جالب است توجه کنید که هنوز یک قانون جامع برای فعالیت خیر در ایران نداریم که نشان دهد کار خیر در چارچوب قوانین چگونه باید سامان داده شود؟ همچنان داریم به قانونی در حکومت پهلوی استناد می‌کنیم و براساس آن ادامه می‌دهیم چون قانونگذاران توجه ویژه‌ای به بحث تقنین در حوزه امور خیریه نکرده‌اند؛ چنانچه سیاستمداران و اقتصاددانان نیز به تسهیل و راهبری امور خیریه توجه نکرده‌اند. در عین حال که خیریه‌ها واقعیت‌های سازمانیِ حیات اجتماعی هستند، در حوزه‌های دانشگاهی به این موضوع در قالب موضوعی دانشگاهی نپرداخته‌اند و ما همچنان در گیرودار این هستیم که بتوانیم یک دوره تربیت دانشگاهی برای امور خیریه طراحی و آن را دنبال کنیم.

*شما به چالش‌ها اشاره کردید. به عنوان دبیر علمی همایش‌های ملی خیر ماندگار از نظر شما چالش‌های کار خیر در ایران چیست؟ توضیح بیشتری درباره چالش‌های حقوقی، اقتصادی و ... در زمینه امور خیریه بدهید.

واقع امر این است که تقریباً در چند سال گذشته، تلاش‌های خوبی شده است تا نهادهای خیریه اجتماعاتی پیدا کنند؛ خیریه‌هایی که عمدتاً فردبنیان هستند به نهادهایی اجتماعی و جمع‌بنیان تبدیل شوند. این فردبنیان‌ بودن گرچه در مواردی حُسن محسوب می‌شده است، اما امروزه دیگر مورد قبول نیست و به نوعی چالش محسوب می‌شود. چالش دیگر این است که در اقدامات خیریه به شدت به توان دانشی خیرین وابسته هستیم یعنی کسی که اراده می‌کند کار خیر انجام دهد تصمیم می‌گیرد که «چه» کار خیری انجام شود. اینکه شما از آن به نیازسنجی تعبیر کردید، با فقری در جامعه مواجه است. متأسفانه نهادهای علمی تاکنون برای رفع این فقر تلاش نکرده‌اند تا زمینه‌های اصلی توسعه جامعه و اقتضای سرمایه‌گذاری نیکوکارانه را توضیح دهند. موضوع بااهمیت دیگر این است که جریان خیر از گذشته وضعیتی رقابت‌گونه برای جریانات حکومتی داشته است. در واقع جریانات حکومتی در عین حالی که دوست دارند کار خیر انجام شود تا مشکلی از مشکلات آن‌ها کاهش پیدا کند در عین حال دوست ندارند کار خیر منجر به تولید قدرت‌های محلی، چهره‌های محبوب ملی و ... شود. این دوگانه نیاز به خیّر و در عین حال کمرنگ‌ شدن خیّر یک چالش محسوب می‌شود. همچنین امر خیر نیازمند بنیان‌های اطمینان‌بخش اقتصادی است، یعنی اقدام‌کننده به امر خیر بتواند از نظر اقتصاد عمومی اطمینان یابد که کارش اثر پیش‌بینی‌شده خود را خواهد داشت و اگر آسیبی اقتصادی به وجود آمد، بتواند جبران کند. نظام اقتصادی و به خصوص نظام بانکی حمایت سیستماتیکی از خیرین نمی‌کند.

*می‌توان گفت شناسنامه‌ای برای خیّر نیاز هست تا بانک با تسهیلاتی از آن پشتیبانی کند؟

بله، حتی مثلاً خیّری از آمریکا می‌خواهد اینجا سرمایه‌گذاری کند باید بتواند پول را به ایران منتقل و با ریال اینجا هزینه کند، یا اینکه اگر خیرین ایرانی می‌خواهند کار خیری در جای دیگر دنیا انجام دهند، نظام پولی و سرمایه‌ای ما باید بتواند از آن‌ها پشتیبانی کند. ممکن است به سرعت گفته ‌شود این موارد می‌تواند به مفاسد اقتصادی منجر شود که در پاسخ می‌گوییم مگر بقیه کارهای اجتماعی و اقتصادی ممکن نیست منجر به مفاسد شوند؟! اگر نظارت انجام نشود، معلوم است که فساد به وجود می‌آید. یکی دیگر از چالش‌ها چالش فقهی است. به این معنا که فقه نیکوکاری نداریم. بحث نیکوکاری فقط وقف نیست و می‌تواند فعالیت‌های عمومی اجتماعی را هم شامل شود. امروزه، موضوعات خیر خیلی گسترده‌ هستند. البته معتقدم وقف، که سابقه‌ای بسیار طولانی در ایران دارد، به واسطه کم‌کاری متخصصان حوزوی فقه قوی ندارد، چه برسد به اینکه فقه نیکوکاری داشته باشیم.

*دومین همایش ملی خیر ماندگار چقدر می‌تواند این چالش‌های فقهی را ساماندهی کند؟

اصولاً برگزاری این همایش‌ها مثل پهن کردن سفره‌ای است که هر کس باید به دلخواه خود بر آن بنشیند و غذایش را هم با خود بیاورد تا همه با هم سهیم شوند. این سفره از آن سفره‌هایی نیست که نذری بدهد، بلکه از آن سفره‌هایی است که نذری‌دهندگان در آن نذر خود را ادا می‌کنند! توفیق کامل در پاسخگویی به این چالش‌ها به عاملیت کسانی که واجد این علمیت هستند برمی‌گردد. محققان خوبی در حوزه و دانشگاه وجود دارند که ‌می‌توانند به حوزه فقهی همایش ورود کنند.
برای حضور متفکران در همایش دو راه را دنبال کرده‌ایم؛ اولین راه فراخوان بود. راه دوم این است که تعداد اندکی را دعوت می‌کنیم تا در همایش سخنرانی کنند. در حوزه دعوت کسانی را مد نظر داریم و موضوعات متعدد است و گنجایش همایش کم؛ بنابراین در همه حوزه‌ها نمی‌شود سخنران دعوت کرد. بیشتر انتظار داریم کسانی که در زمینه‌های مختلف امور خیریه، اندیشه و ایده‌ای دارند در همایش حاضر شوند، مقاله بفرستند و با کمیته‌های علمی ارتباط برقرار کنند.
یکی دیگر از چالش‌های ما فقدان تربیت نیروی انسانی متخصص برای امور خیر و خیریه‌هاست. در ایران گرایش‌های رشته مدیریت بسیار است، در حالی که گرایشی از آن به مطالعات امور خیریه نمی‌پردازد. گرایش‌های مدیریت در دوره‌ای بسیار شدند و بیش از 20 گرایش مدیریت وجود داشت، اما یک گرایش برای مدیریت امور خیریه به وجود نیامد.

* قبلاً خبر دادید که قرار است به زودی رشته تحصیلی «مطالعات و مدیریت امور خیریه»، نشریه علمی «مطالعات امر خیر» و انجمن علمی «مطالعات نیکوکاری و امور خیریه» ایجاد شود، اما توضیح بیشتری ندادید. آیا امکان دارد در این مجال درباره این خلاقیت‌های جدید توضیحاتی بدهید؟
در واقع فرایند عملی آن را توضیح ندادم که چه کاری انجام می‌دهیم. برای بخش اول یک نفر از کسانی را که در حوزه آموزش امر خیر کار می‌کند، دعوت کردیم تا پیش‌نویسی برای رشته «مطالعات و مدیریت امور خیریه» تدارک ببیند. این پیش‌نویس را یک بار من از ایشان گرفتم و اصلاحاتی را روی آن انجام دادم. وقتی پیش‌نویس تهیه شود متخصصان آن را بازبینی و به چهارچوب رشته تبدیل می‌کنند. برای عملیاتی‌ کردن این چهارچوب دو راه داریم: یک راه این است که آن را در قالب مراکز علمی کاربردی دنبال کنیم و آن را رشته‌ای از جنس رشته‌های کاربردی بدانیم که فرایند تصویب خود را دارد. یک راه دیگر هم این است که آن را برای دانشگاه‌ها تصویب کنیم که باید به شورای گسترش راه یابد. وزارت علوم دفتری به نام دفتر برنامه‌ریزی آموزشی دارد که باید در آنجا به عنوان یک رشته کارشناسی تصویب شود. اگر با توجه به مقررات وزارت علوم نتوانیم رشته کارشناسی آن را راه‌اندازی کنیم در قالب یکی از گرایش‌های مدیریت قرار می‌گیرد.
در حال حاضر با رایزنی‌های بنیاد خیریه راهبری آلاء توانستیم یک مرکز پژوهشی امر خیر را با همکاری دانشگاه اصفهان در این دانشگاه دایر کنیم. یکی از کارهای پیش‌بینی‌شده برای این مرکز این است که انتشار مجله را دنبال کنند. الان تیم هیئت تحریریه را انتخاب کرده‌ایم. براساس پیش‌بینی‌ها در این همایش باید تعدادی مقاله علمی ــ پژوهشی را از میان مقالات برای چاپ در نشریه انتخاب کنیم تا  انتشار فصلنامه آغاز شود. ما امیدواریم که در پایان امسال یا ابتدای سال آینده فصلنامه مطالعات امر خیر منتشر شود.
درباره تأسیس انجمن علمی مطالعات باید بگویم که تأسیس انجمن وابسته به رایزنی‌ در محفل‌های پیرامونی همایش است. اساتید حاضر در همایش از دانشگاه‌های مختلف و مراکز و شهرهای مختلف هستند و پیش بینی شده که در حاشیه همایش محفل کوچکی برای رایزنی درباره تأسیس انجمن علمی مطالعات برپا کنیم. در این همایش یک سری کارگاه برای ارتقای تربیت نیروی انسانی پیش‌بینی کرده‌ایم و این کارگاه‌‌ها در روز اول همایش برگزار می‌شود. در پیرامون همایش یکسری محافل پیش‌بینی شده که یکی از آن‌ها محفل انجمن علمی است. انجمن علمی سازمان مردم‌نهاد محسوب می‌شود، اما مجوز کار خود را از وزارت علوم می‌گیرد. واحدی در وزارت علوم به نام دفتر علمی وجود دارد که مجوز می‌دهد و دریافت مجوز قواعدی دارد که آن قواعد را رعایت می‌کنیم.

*چالش دیگری هم وجود دارد که به آن اشاره‌ای نکردید؛ پولشویی در بعضی خیریه‌ها.

در واقع برای اظهار نظر در چنین موضوعی باید شواهدی برای تأیید آن داشته باشم. تا الان چند خیریه داشته‌ایم که در پولشویی شریک بوده‌اند و محکوم شده‌اند؟ مثلاً می‌دانیم که چندین شرکت خودرویی پول ناصواب از مردم گرفتند اما چند خیریه تا الان داشته‌ایم که چنین کارهایی کرده‌اند؟ فعلاً شواهدی را ندارم و فقط آن را بیشتر یک زمینه می‌دانم. آن را تصوری می‌دانم که شاید وجود داشته باشد و شاید هم وجود نداشته باشد. بنابراین آن را به صورت چالش معرفی نکردم.
دو کار اصلی که انجام شده یک بخش آن برمی‌گردد به آرمان‌های مشخص برای پیگیری امور خیریه و کار خیر و کار دوم هم به به شفافیت زمینه‌های اقتصادی مربوط می‌شود. کارهای خیریه باید شفاف باشد. این دو کار انجام شده است، اما هر دو کار حکومتی هستند. شرایط بحث شفافیت باید از طریق نظارت‌های حکومتی فراهم شود، یعنی خیریه وقتی تحت نظارت باشد ملزم به این می‌شود که شفاف‌ترعمل کند اما خیریه‌ای که تحت نظارت نباشد - مثل ده‌ها کار دیگری که تحت نظارت نیستند- شفاف عمل نمی‌کنند. بنابراین آن وجه فقدان قانون جامع و کمبود نظارت بر کار خیریه‌ها یک چالش است. حاصل آن این می‌شود که فعالیت‌های خیریه فعالیت نسبتاً پنهانی داشته باشند. فقرمحوری زمینه پنهان‌ بودن و فردبنیان‌ بودن را فراهم می‌کند. مسئله‌ای که اشاره کردید یک امر واقع از نظر اقتصادی در خیریه‌ها نیست که بخواهد چالش تلقی شود. آن چیزی که چالش محسوب می‌شود کمبود نظارت و عدم شفافیت به واسطه فقدان قانون جامع است که می‌تواند خود به چالشی اجتماعی و فرهنگی در زمینه اعتماد مردم به خیریه‌ها تبدیل شود.

*همان گونه که اشاره شد قرار است این همایش اجتماعاتی برای خیرین کشور به وجود بیاورد و به نوعی به تجمیع و تسهیل فعالیت‌های خیر کمک کند. چقدر ممکن است این اقدام منجر به جریان تاریخی امر خیر از مسیر مردمی بشود؟ آیا ممکن است چنین تشکل‌هایی منجر به ایجاد یک سازمان یا وزارتخانه برای امور خیریه بشوند؟

منظور من از فردمحور بودن خیریه‌ها این نیست که چند هزار آژانس تاکسی را تعطیل کنیم تا اسنپ راه‌اندازی کنیم! فعالیت‌ها از این جهت فردمحور است که به اراده شخص تأسیس می‌شود، به تشخیص شخص انجام می‌شود و با ارزیابی شخص خاتمه می‌یابد. نهادهایی نداریم که به این افراد مشاوره دهد تا در چه زمینه‌ای و به چه شکلی کار خیر انجام دهند. منظور من از تشکیل اجتماع و نهاد برای امور خیریه اتحادیه خیرین است تا در آن تجربه‌ کارهای خیر به اشتراک گذاشته شود. در ایران میل عجیبی به ایجاد وزارتخانه وجود دارد! این موضوع زمینه‌های فرهنگی مذهبی دارد. از این جهت که سیاسیون فکر می‌کنند مردمان از فهم ناتوان‌اند و حاکمان که دانایان خلق هستند باید هدایت فعالیت‌های مردمی را به دست بگیرند. سازمان داشتن، سازمانی عمل کردن و جوانب مختلف را دیدن لزوماً به معنای این نیست که آن کار حاکمیتی و دولتی شود. اتفاقاً می‌خواهم به این حرف رئیس‌جمهور استناد کنم و با این مضمون گفت که ما دولتی‌ها کارمان را خوب انجام نمی‌د‌هیم ولی مردم کارشان را بهتر از ما انجام می‌دهند! فکر می‌کنم که اگر وقف و امر خیر را زمانی دولتی کنیم حتماً کار بدتر انجام خواهد شد. خیریه به کمک مالی دولت نیاز ندارد، اتفاقاً شاید برعکس آن صادق باشد! دولت و حکومت فقط باید روند کار خیر را تسهیل کند و بقیه‌ را مردم انجام می‌دهند. خیریه‌ها باید یاد بگیرند که با هم تعامل کنند و تجارب و دانش را با یکدیگر به اشتراک بگذارند. همایش ملی خیر ماندگار چنین فضایی را مهیا می‌کند.

*طبق برآورد فعالیت‌های خیریه در ایران به اندازه درآمد نفتی گردش مالی دارند. بعضی‌ها معتقدند این حجم از گردش مالی نیاز به وزارتخانه‌ای دارد تا مجلس و دولت بتوانند به آن نظارت کنند. نظر شما در این باره چیست؟

در این زمینه به وزارت نیاز نداریم، به نظارت نیاز داریم؛ وجود یک قانون جامع امکان نظارت و ارزیابی مؤثر را فراهم می‌آورد. دقت کنید که در قرن بیست و یکم حکومت‌هایی موفق‌تر هستند که نظارت‌ها را قوی‌تر کرده‌اند نه حکومت‌هایی که برنامه‌ریزی‌ها را بیشتر و مسئولیت‌های خود را سنگین‌تر کرده‌اند؛ کار سختی نیست که مسئولان نظارت‌ها را گسترش دهند و شاخص‌هایی را مشخص کنند مثلاً نهاد خیریه نهادی باشد که این کارها را باید انجام بدهد، مدیر باید ویژگی‌هایی را دارا باشد، مکان باید این طور باشد، اعضای تحت پوشش باید این شرایط را داشته باشند و ... اما لازم نیست که وزارتخانه‌ای راه‌اندازی شود که این کار را انجام بدهد، زیرا در تمام مواردی که وزارتخانه‌ای راه‌اندازی شد کارمان بهبود نیافت.

* سؤال پایانی؛ با توجه به مسئولیت علمی شما در همایش و سابقه فعالیت‌های علمی‌تان در زمینه راهبری امور خیریه، کدام فعالیت‌های خیر را مصداق کار خیر با دوام، مؤثر و منطبق بر توسعه پایدار می‌دانید؟

این تعبیر را اخیراً آقای محمدی به هنگام تودیع از اوقاف استفاده کردند و گفتند وقف کار خیر پایدار است و بقیه کارهای خیر کار خیر جاری هستند. نظر ایشان محترم است چون به هر حال سال‌ها در سازمان اوقاف زحمت کشیده بودند و بر اسم سازمانشان هم ابتدا وقف بیان شده است و سپس بقیه امور خیر؛ معتقدم کار خیر ماندگار برمی‌گردد به اینکه چه نوع خیری را دنبال می‌کنیم، چگونه امور خیر را بنیان می‌گذاریم و چقدر در بنیان‌گذاری امور خیر به دوام آن می‌اندیشیم یا چقدر آن را فردمحور و محدود به زمان کوتاه لحاظ می‌کنیم. در دنیا و ایران برخی از بنیادهایی که بنیاد خیریه بودند و کار کردند وجود دارند که چند صد سال دوام و استمرار فعالیت داشتند و توانستند کار خودشان را دنبال کنند. در تأسیس برخی دانشگاه‌ها که در دنیا جزو دانشگاه‌های برتر هستند چنین بنیادهای خیریه‌ای وجود داشتند و چنین کارهای خیری انجام شده است. مهم این است که چگونه این کار خیر را بنیان بگذاریم، عرض کردم آن چیزی که مشکل ایجاد کرده فردمحوری است، چون با از دنیارفتن آن فرد اگر خانواده‌اش دنبال نکنند هیچ دنبال‌کننده‌ای وجود ندارد مگر اینکه سازوکاری قانونی پدید آید که استمرار حیات خیریه را ممکن و تضمین کند. الان چنین سازوکار قانونی را به علت فقدان قانون جامع نداریم. خیر ماندگار را به گونه دیگری از خیر جاری تفکیک کردیم و گفتیم وقتی فعالیت‌های علمی، پژوهشی، آموزشی و کارهایی از جنس دانایی انجام می‌دهیم، اینجا خیلی ماندگار است، چون در نسل بشر استمرار دارد و وقتی کارهای روزمره را انجام می‌دهیم و نیازهای جاری مردم را جواب می‌دهیم آن‌ها خیر جاری هستند یعنی اگر بنیاد خیریه آلاء خدمتی به بیماران سرطانی ارائه و طب تسکینی را دنبال می‌کند این خیر جاری است ولی اگر بنیاد آلاء جایی از تحقیقی حمایت می‌کند. این در واقع کاری ماندگار است که آثار آن برای نسل‌های بعد هم دوام خواهد داشت. پس این تمایزی دانش‌بنیانی و غیردانش‌بنیانی است. هر نوع خدمتی که برای رفع نیاز جاری مردم ارائه می‌شود خیر جاری و هر نوع خدمتی که به علم می‌شود خیر ماندگار است.

در پایان، از خبرگزاری ارزشمند ایکنا متشکرم که این فرصت را به ما داد تا بتوانیم بخشی از پیام خود را به مخاطبان این خبرگزاری برسانیم. از نگاه ما کار شما یک کار خیر محسوب می‌شود. کار خیر به این معنا که به رفع فقر در جامعه کمک می‌کند، زیرا فقرهای مختلفی وجود دارد؛ فقر اقتصادی، فقر دانایی و همه کسانی که به کاهش فقر دانش کمک می‌کنند قابل تحسین هستند. خبرگزاری شما هم در این حوزه کار می‌کند و دانش عمومی را خصوصاً در زمینه امور خیریه افزایش می‌دهد. برای برگزاری این همایش به حوزه‌های علمیه، دانشگاه‌ها، صاحب‌نظران عرصه امور خیر و فعالان همایش قبلی اطلاع‌رسانی کرده‌ایم و امیدواریم با اطلاع‌رسانی شما جمع بیشتری از دوستان به همایش ملحق شوند.

گفت‌وگو از مجتبی اصغری

انتهای پیام