جشنواره خاتم در افقی فراتر از سه دوره قبل ایستاده است/ ارسال ۶۷۸ اثر به دبیرخانه

به گزارش خبرنگار ایکنا، اختتامیه چهارمین دوره جشنواره خاتم، روز گذشته، 14 اردیبهشت‌ماه، با حضور محسن چینی فروشان، مدیرعامل دفتر نشر فرهنگ اسلامی، علی اکبر اشعری، ریاست جشنواره خاتم، مجید قیصری، دبیر جشنواره خاتم، مصطفی رحماندوست، زهرا زواریان، محمدرضا سنگری و مجتبی رحماندوست، اعضای هیئت علمی جشنواره در مرکز فرهنگی شهر کتاب برگزار شد.

در ابتدای مراسم و پس از قرائت آیاتی از کلام وحی، مجید قیصری به عنوان دبیر جشنواره طی سخنانی در رابطه با جشنواره خاتم، هدف این جشنواره را پرداختن به سیره و سلوک نبی‌اکرم(ص) و بزرگترین مخلوق خداوند عنوان کرد و گفت: در روزگاری که در سایه خفتن و سنگ پراکندن به خورشید رسم روزگار شده، نوشتن از فخر بشر مایه بهجت بیدار دلان است و افتخار می‌کنیم به عنوان کسی که تسلیم کلمه حق شده و به قبله اول و آخر سلام داده و مباهات می‌کنیم از شخصیتی بگوییم که از نوع خود ماست و همین احساس یکی بودن است که ما را از اعتماد به‌نفس لبریز و عشق به نبی اکرم(ص) را در ما افزون می‌کند.

وی ضمن ارائه گزارشی از آثار ارسالی به جشنواره اظهار کرد: در این دوره بیش از ۶۷۸ اثر به دبیرخانه ارسال شد که ۲۸۸ اثر در حوزه کودک و نوجوان، ۳۹۰ اثر در حوزه بزرگسالان و ۲۵ اثر از کشورهای لبنان، عراق و سوریه بدست ما رسیده است.

قیصری با بیان اینکه در این دوره در حوزه ادبیات بزرگسال شاهد پختگی آثار بوده‌ایم اما متأسفانه در حوزه ادبیات کودک و نوجوان تکرار در مضامین کلیشه‌ای به چشم می‌خورد، افزود: داوران گروه کودک و نوجوان در مرحله اولیه ۲۱ اثر و داوران گروه بزرگسال ۱۶ اثر را برای مرحله نهایی معرفی کردند که در مقایسه اجمالی با دوره‌های قبل می‌توان روند رو به رشد آثار را مشاهده کرد.

وی عنوان کرد: توجه و اهمیت به امر آموزش دغدغه دفتر نشر و معارف اسلامی بوده و هست. در چهار سال گذشته با برگزاری کارگاه‌های آموزشی چند روزه در تهران و شهرستان‌ها این مهم را دنبال کرده‌ایم همانطور که جلسات نقد حضوری و مجازی را پیگیر هستیم و با توجه به نیاز آموزشی در استان‌های مختلف قصد داریم فضا و ابعاد آموزش را گسترش دهیم.

در بخش دیگر این جشنواره مصطفی رحماندوست، دبیر حوزه کودک و نوجوان جشنواره به قرائت بیانیه جشنواره خاتم پرداخت.

بیانیه هیئت داوران بخش کودک و نوجوان

به نام خدایی که باران کلمه اوست

قلم ابزار کوچکی است که برای رقم زدن اتفاقی بزرگ نیازمند جسارت و شجاعت صاحب قلم است، به ویژه وقتی قرار است ایده‌هاوطرح‌ها، داستان‌ها را رقم بزنند و جهانی نو بسازند؛ و ویژه‌تر زمانی است که با تمام محدودیت‌ها و چارچوب‌ها، نویسنده جرات به خرج می‌دهد و با الهام از سیره پیامبر اسلام(ص)، داستانی تاثیرگذار خلق می‌کند؛ و دشوارتر، نوشتن داستان در این حوزه برای کودکان و نوجوانان است. نویسنده‌ای که قصد ورود به حیطه ادبیات داستانی کودک و نوجوان را دارد، افزون بر دارا بودن خلاقیت و قوه تخیل و شناخت ساختار داستان و تسلط به عناصر داستانی، نیازمند داشتن اطلاعات روانشناختی از تیپ‌های شخصیتی کودکان و نوجوانان برای شناخت و درک علاقه‌ها، انگیزه‌ها، مشکلات و نیاز‌ها و شیوه‌های جذب آنان است؛ از این رو جرات وشجاعت ایده‌پردازانی را که قلم به دست گرفته و داستان‌های خود را برای کودکان و نوجوانان روی کاغذ آورده و برای جشنواره خاتم ارسال کرده‌اند، تحسین می‌کنیم.

گروه داوران جشنواره خاتم، پس از بررسی ۲۸۷ اثر اعلام می‌دارد که میان آثار ارسالی و آثاری که از ساختار داستانی محکم و منسجمی برخوردار باشند و از کلیشه‌ها و بازنویسی فاصله گرفته و درونمایه آن‌ها مفهومی از زندگی، سیره و منش پیامبر اکرم(ص) را القا کند، فاصله بسیار است.

مجموع آثار رسیده به جشنواره امسال در گروه سنی کودک و نوجوان فاقدخلاقیت ونوآوری بود و بیشترین تعداد به بازنویسی رویدادی تاریخی و یاگردآوری اختصاص یافته بود. در اندک آثاری هم که بازنویسی نبودند، ضعف ساختاری و تکنیکی قابل توجه دیده می‌شد.

سرانجام گروه داوران از بین آثار رسیده، سه اثر را شایسته تقدیر دانست. آثارتقدیری عبارتند از:

«پروانه‌های شیشه‌ای» نوشته معصومه عیوضی

«عشق محکوک» نوشته معصومه علیزاده صدقیانی

«اگر سوال نباشد» نوشته مبینا صالحی

و در بخش آثار برگزیده، گروه داوران هیچ اثری را شایسته رتبه دوم و سوم ندانست.

در ادامه مراسم، حسین فتاحی، مؤلف کتاب ۳۶۵ روز با پیامبر در رابطه با خلق این اثر گفت: بزرگترین مشکل مسلمانان این است که پیامبر را درست نشناخته‌اند، زیرا موارد کلی از زندگی پیامبر(ص) دریافت کرده‌ایم، درحالیکه در جزئی‌ترین موارد با زندگی پیامبر(ص) فاصله داریم.

وی با بیان اینکه برای تألیف این کتاب، ۵۰ کتاب از معتبرترین منابع را در رابطه با زندگی پیامبر(ص) مطالعه کردم اظهار کرد: یک زندگی سعادتمندانه با حرکت درست در جزئیات اتفاق می‌افتد. در مطالعه زندگی پیامبر(ص) به نمونه‌های باارزشی برخوردم از جمله رفتار پیامبر(ص) با مردم و حیوانات، ما در کلیات، زیاد درباره پیامبر شنیده این اما در جزئیات با سیره پیامبر آشنا نیستیم و تلاش من این بوده که اگر قرار است کودکان را با سیره پیامبر(ص) آشنا کنیم همین جزئیات را آموزش دهیم، زیرا اگر بچه‌ها یاد بگیرند که با پدر، مادر، همسالان و حتی حیوانات چگونه رفتار کنند، کل رفتار آن‌ها اصلاح می‌شود.

فتاحی عنوان کرد: تألیف این کتاب قدم اول بوده، امید است بزرگواران دیگر، آثار بهتر، شیواتر و مستندتر انجام دهند. همین که یک کتاب به سکوت برگزار نشود، اتفاق خوبی است زیرا مشکل نشر ما این است که خیلی از کتاب‌ها دیده نمی شود.

مصطفی خرامان به عنوان سخنران این مراسم با اشاره به یک ضرب‌المثل آفریقایی که می‌گوید برای بزرگ کردن یک بچه، یک قبیله لازم است، گفت: معنی ضرب المثل این است که اعضای خانواده و حتی فامیل در تربیت فرزندان اثر دارد، با دقت در زندگی پیامبر متوجه می‌شویم که پیامبر در ۶ سالگی تنها شده و تنهایی یکی از خصوصیات پیامبر(ص) است، اما ایشان عمو، اقوام و دوستان خوبی داشته و افرادی در اطراف پیامبر بوده‌اند که ایشان را حمایت می‌کردند.

وی اظهار کرد: ما دوره ای را طی کردیم تا بتوانیم به ادبیات کودک و نوجوان جانی دوباره دهیم، افرادی امثال حسین فتاحی ادبیات کودک و نوجوان را زنده نگاه داشتند به این ترتیب دهه ۶۰ تا ۸۰ را طی کردیم تا به امروز رسیدیم اما اشکالی که وجود دارد این است که نویسندگان امروز پس از ارائه یک اثر، دیگر نویسندگان قبل را قبول ندارند.

خرامان بیان کرد: متولیان فرهنگی فراموش کرده‌اند که در دهه ۶۰ که هیچکس به ادبیات کودک و نوجوان اهمیت نمی‌داد و همه درگیر جنگ بودند، عده‌ای ادبیات را زنده نگه داشتند تا به این دوران رسید. مشکل ادبیات کودک و نوجوان این است که انسان‌هایی که در این حوزه فعال بودند فراموش شده‌اند و افراد متناسب را در این حوزه تربیت نکرده‌ایم.

سنگری، داور بخش بزرگسالان جشنواره نیز طی سخنانی، پایان ماه پیامبر و تقارن آن با جشنواره خاتم را به فال نیک گرفت و گفت: امسال سطح داستان‌ها فراتر بوده و واقعاً جشنواره خاتم اتفاق مبارکی است که به واسطه آن داستان نویسان پیامبر را دیدند و به ایشان پرداختند و این نگاه بسیار ارزنده است.

وی اظهار کرد: از مجموع ۳۹۰ داستان، ۷۴ داستان وجه تاریخی داشت یعنی هنوز مسائل تاریخی مثل سفر به مکه و رفتار پیامبر با کودکان را مطرح می‌کردند، ۹۷ داستان پیوستگی پیامبر با امروز بود مثل مسئله داعش، پیامبران دروغین و غیره و ۱۰۲ داستان به اخلاق پیامبر پرداخته بودند مثل سلام کردن و بخشش پیامبر، همچنین ۶ وجه مثبت در داستان‌ها بود، از جمله ایده‌های برتر و نثر داستان‌ها که بهتر شده بود و طرح داستانی نیز در تعداد قابل توجهی از داستان‌ها تعالی پیدا کرده است، امروزی شدن داستان‌ها از ارزش‌ها و ویژگی‌هایی است که پیامبر را از شکل تاریخی بودن خارج کرده است.

سنگری عنوان کرد: در این دوره، ۲۲ داستان نویس مشهور شرکت داشتند و ۹ شاعر در حوزه داستان‌نویسی ورود پیدا کردند. اشکالاتی نیز در حوزه املایی، تاریخی و جغرافیایی در آثار به چشم می‌خورد، در نهایت اینکه داستان‌نویسان باید دقت کنند که پیامبر(ص) را تبدیل به اسطوره نکنند، پیامبر اسوه بشریت است.

داستان‌های تقدیری بدون ترتیب اولویت:

«بهای آدم ماندن» نوشته یوسف قوجق

«جلیقه نجات زیر صندلی شماست» نوشته حسین لعل بذری

«سند» نوشته سمیه لندی اصفهانی

این آثار به دلیل نگاه نو، ساختار داستانی مناسب، سوژه‌ای قابل توجه، زبان داستانی و نثری روان، از سوی هیئت داوران شایسته تقدیر شناخته شده‌اند:

رتبه‌های بالاتر:

رتبه سوم به طور مشترک به داستان حکایت آن گردن آویز ظفار نوشته مهدی کفاش و داستان محمد تورات کارگردان نوشته مهدی عزیز اللهی تعلق گرفت.

رتبه دوم به داستان نامت را به من بده، نوشته مصطفی محمدی اختصاص یافت.

هیئت داوران هیچ داستانی را از داستان‌های بالا آمده در مرحله نهایی شایسته رتبه اول ندانست.

هیئت داوران جایزه ویژه خود را به داستان تحفه زغال فروش نوشته عرفان پاپری دیانت تقدیم می‌کند.

هیئت داوران در بخش بین‌الملل از داستان المووده نوشته شیخ علی حسین حمادی از کشور لبنان تقدیر به‌عمل می‌آورد.

انتهای پیام