حرف‌های شنیدنی آن روزها/ طرحی برای ناگفته‌های مردم خوزستان از جنگ
گروه فرهنگی ــ توجه به نیروهای مردمی غیرنظامی که در طول دوران دفاع مقدس، زندگی آنها متأثر از جنگ شد، فصل دیگری از تاریخ شفاهی دوران دفاع مقدس است؛ مردمی که حرف‌های شنیدنی از آن روزها برای گفتن دارند.
یکی از مهم‌ترین منابع گردآوری تاریخ شفاهی دوران دفاع مقدس، مردمی هستند که در هشت سال جنگ تحمیلی، حضور در جبهه، اسارت، پشتیبانی از جبهه، امدادرسانی، مهاجرت و وقایع متأثر از جنگ را با تمام وجود خود احساس کردند و بخشی از عمرشان با روزهای سخت تیر و ترکش و خمپاره و موشک گره خورده است.
حکایت این حضور تاکنون بیشتر از زبان فرماندهان و رزمندگان روایت شده و همه ما آثاری را سراغ داریم که در آنها گوشه‌ای از وقایع جنگ از زبان افرادی روایت شده که در خط مقدم جبهه حضور داشتند و در قالب‌هایی چون زندگی‌نامه و داستان نشر یافته است.
توجه به نیروهای مردمی غیرنظامی که در طول دوران دفاع مقدس، زندگی آنها متأثر از جنگ شد، فصل دیگری از تاریخ شفاهی دوران دفاع مقدس است؛ مردمی که حرف‌های شنیدنی از آن روزها دارند.
در خوزستان، به همت بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان، آثاری در این زمینه نشر یافته و تلاش شده است بخشی از این تاریخ ثبت و ضبط شود.
کتاب «نخل‌های ابوحمیظه» نمونه‌ای از این آثار است که روایت ساده‌ای از وقوع جنگ در روستای ابوحمیظه است. در این کتاب اهالی روستا خاطرات خود را از این حادثه بازگو کرده‌اند. آثار دیگری نیز در این زمینه نوشته شده که راوی آنها زنانی هستند که در صحنه نبرد فعال هستند. کتاب «شماره پنج» فاطمه جوشی و «شهرم درامان نیست» تدوین عبدالصاحب رومزی‌پور از این نمونه هستند که البته در این زمینه آثار دیگری نیز وجود دارد.
مرور تأثیر جنگ بر زندگی روزمره مردم، مقاومت آنها، مهاجرت، پشتیبانی از جبهه و... موضوعی است که در سال‌های گذشته به شکل ویژه مورد توجه بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس خوزستان قرار گرفته است. «طرح گنجینه» یکی از برنامه‌های بنیاد برای گردآوری این خاطرات است. متن زیر گفت‌وگو با مسئول واحد ادبیات و انتشارات بنیاد حفظ آثار در این زمینه است:
ستاره عرفانی، مسئول واحد ادبیات و انتشارات بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس خوزستان در گفت‌وگو با ایکنا از خوزستان، درباره این طرح گفت: با توجه به اینکه در دانشگاه‌های استان خوزستان درس اختیاری آشنایی با دفاع مقدس به دانشجویان ارائه می‌شود، از سال 93 کمیته علمی بنیاد حفظ آثار که عهده‌دار معرفی استادان این درس به دانشگاه است، مقرر کرد دانشجویان به جای تحقیق درسی، خاطره‌ای از دوران دفاع مقدس را از افراد مرتبط جمع‌آوری و به کلاس ارائه کنند.
عرفانی افزود: بر این اساس طرحی به نام «گنجینه» ویژه دانشجویان اجرا شد که مطابق آن دانشجویان سراسر استان که درس آشنایی با دفاع‌مقدس را انتخاب می‌کنند، ملزم هستند خاطره‌ای از افرادی که وقایع دفاع مقدس از جمله اسارت، مهاجرت، پشتیبانی، حضور در جبهه و ... را تجربه کرده‌اند، ثبت و ارائه کنند.
گردآوری 12 هزار خاطره دانشجویی از دوران دفاع مقدس
وی بیان کرد: پیرو اجرای طرح گنجینه، 12 هزار خاطره توسط دانشجویان استان گردآوری شد که روند خوانش و پالایش آنها در بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع‌مقدس استان انجام می‌شود. تاکنون 4 کتاب با نام «گنجی برای فردا» از این خاطرات به چاپ رسیده و دو کتاب نیز به زیر چاپ رفته است.
عرفانی گفت: با توجه به حجم بالای خاطرات رسیده و محدودیت نیروهای بنیاد جهت تدوین آنها، فراخوانی را در بین نویسندگان منتشر کردیم که در صورت علاقه به تدوین این خاطرات، می‌توانند با بنیاد حفظ آثار همکاری کنند. این خاطرات را در اختیار نویسندگان قرار می‌دهیم و خاطرات بعد از تدوین به نام آنها چاپ می‌شود. تاکنون تعدادی از نویسندگان استان برای تدوین این خاطرات اعلام آمادگی کرده‌اند.
جنگ عراق از آنجا اهمیت دارد که در برخی مواقع به داخل شهرها کشیده شد و مناطق مسکونی مورد حمله و بمباران قرار گرفت؛ شهادت معصومانه مردم در این حملات و دیدن از نزدیک پلشتی‌های دشمن حتماً باید گردآوری شود تا نسل جدید بداند که در خانه خود را به روی دشمن باز نکند. مردمانی که بی‌واسطه جنگ را درک کرده‌اند، چه با از دست دادن عزیزانشان در بمباران‌ها، چه با کمک‌های پشت جبهه و چه با مقاومت رودررو با دشمن در شهرها، منابع مستدل و محکمی از جنایات دشمن و ایستادگی و پایداری ملت ایران هستند که تا دیرتر نشده باید این دیدنی‌ها، دانسته‌ها و شنیدنی‌ها ثبت و ضبط شود تا در تاریخ بماند، چراکه ملتی که تاریخ را نخواند مجبور به تکرار آن است.
انتهای پیام
