بهره‌گیری از زبان بومی در رمان به غنای زبان معیار کمک می‌کند
گروه فرهنگی ــ نویسنده رمان «موعود» درباره بهره‌گیری از زبان و اصطلاحات جنوبی در اثر خود گفت: ما خوزستانی‌ها از گنجینه واژه‌ها و اصطلاحات زیادی بهره‌مندیم؛ لهجه، اصطلاح و ضرب‌المثل و ... زیاد داریم، بهره‌گیری از زبان بومی نه تنها اثر را نامفهوم نمی‌کند بلکه به غنای زبان معیار کمک می‌کند.
به گزارش ایکنا از خوزستان، سومین نشست «چهل دقیقه با کتاب» به‌همت انجمن «یک فنجان داستان» عصر پنج شنبه 31 مرداد با موضوع گپ‌وگفتی درباره رمان «موعود» نوشته سیامک ایثاری از نویسندگان خوزستانی در کتابخانه شهید رجایی اهواز برگزار شد.
عبدالرزاق پورعاطف، نویسنده و منتقد ادبی در آغاز به بیان ویژگی‌های رمان «موعود» پرداخت و یکی از ویژگی‌های مثبت آن را انعکاس جغرافیا و محیط بومی نویسنده در آن دانست و گفت: این رمان در فضای اهواز رخ می‌دهد. اشاره به برخی فضاها و مکان‌ها مثل خیابان کاوه، سی متری، شهرک نفت، کتابفروشی جعفری و ... از این نمونه هستند که در این داستان ماندگار شده‌اند. همچنین اشاره به دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران که زمانی، محلی برای محافل ادبی شهر بود و یا اشاره به شخصیت‌های ادبی استان مثل مجید زمانی اصل و ... موجب می‌شود که گرد فراموشی بر اینها ننشیند. در آثار نویسندگان جوان استان کمتر به محیط بومی توجه می‌شود.
مشخص است که نویسنده برای رسیدن به این زبان زحمت کشیده است و واژه‌ها و اصطلاحات جنوبی را زنده کرده است.
وی بخش‌هایی از این اثر را خواند و گفت: استفاده از آرایه تشبیه از ویژگی‌های زبانی خوب رمان «موعود» است که موجب قوت تصویرسازی در این اثر شده است. این تصویرسازی باعث شده که نویسنده به‌خوبی از عهده فضاسازی در این اثر برآید. آنچه به رمان «موعود» عمق می‌بخشد بهره‌گیری از اشعار عبدالحلیم حافظ، خواننده کلاسیک مصری است.
پورعاطف افزود: سایه جنگ در رمان «موعود» وجود دارد و پایان اثر را هم رقم می‌زند. رمان، صحنه مبارزه برای رسیدن به آرامش و یا عبور از ناآرامی است و در کل شخصیت‌ها در این اثر با جبر در حال مبارزه و جنگ هستند؛ چنانکه جمیل (راوی داستان) برای غلبه بر ژن مالیخولیایی که خانواده او گرفتارش هستند، مبارزه می‌کند و ماریا برای یافتن پدرش. استفاده هنرمندانه و به جای نویسنده از المان‌های داستانی یکی دیگر از ویژگی‌های خوب این اثر است؛ برای مثال، استفاده هوشمندانه از رمان «شب گرگ» نوشته احمد آقایی.
این نویسنده بیان کرد: رمان «موعود» در مجموع اثری است که به لحاظ فضاسازی، شخصیت‌پردازی و زبان قوی و قابل قبول است.
سیامک ایثاری نیز در این نشست گفت: نوشتن «موعود» دو سال و نیم زمان برد. ایده اولیه این اثر را مدیون ترانه‌ای از عبدالحلیم حافظ هستم که در کتاب نیز وجود دارد.
وی درباره بهره‌گیری از زبان و اصطلاحات جنوبی در اثر خود گفت: ما خوزستانی‌ها از گنجینه واژه‌ها و اصطلاحات زیادی بهره‌مندیم؛ تا بخواهید لهجه، اصطلاح، ضرب‌المثل، شعر، قصه و متل داریم، چرا از اینها استفاده نکنیم؟ ما به داشته‌های زبانی خود به چشم تحقیر نگاه می کنیم. احمد محمود، عدنان غریفی، چوبک، ناصر تقوایی و ... از همین زبان استفاده کرده‌اند. چرا برخی فکر می‌کنند اگر از این واژه‌ها و اصطلاحات بومی استفاده کنیم، اثر نامفهوم می‌شود؟
ایثاری افزود: برای مثال ما خوزستانی‌ها به عبا «مزبیه» می‌گوییم. چرا این واژه استفاده نکنیم؟ اگر از زبان بومی در اثر خود استفاده کنیم به غنای زبان معیار کمک کرده‌ایم. البته استفاده از این واژگان در داستان راهکاری دارد. با پانویس مخالفم؛ چراکه مخاطب را از فضای داستان خارج می‌کند. می‌توانیم برای مثال یک جا بنویسیم «مزبیه»، یک جا بنویسیم «عبا». یا جایی بنویسیم «نیم دری»، جای دیگر «پنجره». در این اثر سعی کرده‌ام از این واژه‌ها و اصطلاحات بومی استفاده کنم.
یادآور می‌شود، رمان «موعود» توسط نشر چشمه انتشار یافته است و نامزد دو جایزه ادبی جلال آل احمد و جایزه ادبی بوشهر بوده است.
انتهای پیام
