نمره خوب برخی مؤسسات قرآنی در روزهای کرونایی / به‌روزرسانی بیش از گذشته احساس شد

تقویت فعالیت‌های مجازی در روزهای خودقرنطینگی، آزمون دیگری برای بسیاری از مجموعه‌های فرهنگی و آموزشی از جمله مؤسسات قرآنی بود. برخی مؤسسات با برنامه‌ها و ایده‌های خوب در این فضا ظاهر شدند، برخی نیز دست کم متوجه اهمیت این عرصه برای آموزش و ترویج معارف قرآنی شدند و ضرورت به روزرسانی محتوا و قالب‌های پیام‌رسانی خود را بیش از گذشته احساس کردند.

متن زیر مصاحبه ایکنا خوزستان، با رئیس اداره امور قرآنی اداره‌ کل تبلیغات اسلامی خوزستان و یکی از اعضای هیئت مدیره اتحادیه مؤسسات قرآنی استان درباره ارزیابی فعالیت مؤسسات قرآنی استان در فضای مجازی است.

حجت‌الاسلام علی فدیعمی، رئیس اداره امور قرآنی اداره‌ کل تبلیغات اسلامی خوزستان، در گفت‌وگو با ایکنا، درباره برنامه مؤسسات قرآنی در 3 ماه گذشته گفت: برنامه‌های قرآنی در این مدت واقعاً آسیب دید. مؤسسات درآمدشان را از دست دادند و خسارت دیدند، اما فعالیت‌ها تعطیل نشد و مؤسسات هم در حوزه آموزش و هم در حوزه فعالیت‌های عمومی قرآنی اقدامات شایسته‌ای را در این ایام انجام دادند. برخی دیگر نیز در رزمایش مؤمنانه و اقدامات جهادی مشارکت کردند.

وی اظهار کرد: خسارت مؤسسات قرآنی برآورد شد و از سوی اتحادیه مؤسسات با همکاری اداره امور قرآنی به وزارت ارشاد انتقال داده شده و در حال حاضر منتظر نتیجه هستیم و همچنین به منظور برگزاری دوره‌های مجازی ظرفیت‌های خود را بررسی می‌کنیم.

ارزیابی مؤسسات قرآنی در فعالیت‌های مجازی

فدیعمی در ارزیابی توان مؤسسات قرآنی در فعالیت‌های مجازی گفت: برخی مؤسسات با وجود اینکه خسارت دیدند، اما ناامید نشدند و جهادی عمل کردند. برخی نیز منفعل شدند و صرفاً به دنبال طلب خسارت‌های خود بودند. مؤسسات ما تلاش کردند به عنوان عضوی از جامعه وظیفه خود را در این شرایط انجام دهند و برخی نمره خوبی گرفتند و 60 مؤسسه در طرح مواسات حضور چشمگیری داشتند.

رئیس اداره امور قرآنی اداره‌کل تبلیغات اسلامی خوزستان با اشاره به اینکه شرایط فعلی باعث حضور پررنگ مؤسسات در فضای مجازی شد، تصریح کرد: فعالیت‌های قرآنیِ مجازی در این مدت به صورت جزیره‌ای انجام شد و فرصت اینکه این شرایط را مدیریت کنیم و سازوکاری برای آن در کشور و استان‌ها تعریف کنیم وجود نداشت. از طرفی مناسبت‌های متعددی در ماه رجب، شعبان و رمضان داشتیم که ضرورت سرعت عمل را بیشتر می‌کرد. مؤسسات تلاش کردند با تمام امکاناتشان فعالیت قرآنی خود را داشته باشند‎، هرچند رضایتمندی چندانی حاصل نشد گرچه سعی آنها مشکور است.

وی درباره سازوکار فعالیت مجازی در زمینه آموزش قرآن با تصریح به اینکه حضور و فعالیت مؤسسات خوب بود، اما هنوز از استانداردها فاصله دارد، گفت: جا دارد کلاس‌های مجازی آنلاین با استانداردهای مشخصی برگزار شود. برگزاری دوره‌هایی که بتوان برای آنها مدرک صادر کرد نظارت بیشتری می‌طلبد. گرچه به استاندارد مشخصی هنوز نرسیده‌ایم، اما باید امکان حضور و غیاب آنلاین افراد و ضبط جلسات برای نظارت و ارزیابی وجود داشته باشد. برگزاری آزمون در فضای مجازی سازوکار خاص خود را می‌طلبد. میزان ساعت حضور، واقعی بودن حضور، حُسن برگزاری دوره و ... نکاتی است که باید امکان رصد آن وجود داشته باشد.

منتظر شرایط بهتر نباشیم

فدیعمی با بیان اینکه امیدواریم ویروس کرونا به زودی ریشه‌کن شود، گفت: نباید نشست و منتظر شد تا شرایط بهتر شود. انسان در هر شرایطی باید در حد توان خود تلاش کند. برخی از مؤسسات قرآنی پیش از اینکه فعالیتی داشته باشند، انتظار حمایت دارند، گرچه توقع آنها بجاست، اما در عین حال لازم است که کار خود را متوقف بر حمایت نکنند، بلکه فعالیت خود را شروع و همزمان مطالبه‌گری کنند.

رئیس اداره امور قرآنی اداره‌کل تبلیغات اسلامی خوزستان در پایان گفت: وقتی می‌گوییم مؤسسات فعالیت جهادی داشته باشند، منظور فقط تولید ماسک و گان بهداشتی نیست، بلکه منظور برگزاری دوره‌ها و فعالیت‌های قرآنی است و این رسالت اصلی یک مؤسسه است.

پیش از بحران آماده باشیم

محمود حمیداوی، عضو هیئت مدیره اتحادیه مؤسسات قرآن خوزستان نیز درباره فعالیت سه ماهه اخیر مؤسسات قرآنی استان در فضای مجازی تصریح کرد: بالاتر از مؤسسات قرآنی، ادارات ‌کل و بالاتر از آنها نهادهای کشوری هیچ‌ وقت برای چنین شرایطی خود را آماده نکرده بودند. اگر واقع‌بین بودیم باید پیش از بروز چنین بحرانی خود را برای آن آماده و برای آن برنامه‌ریزی می‌کردیم. در زمان وقوع بحران هم هیچ جلسه‌ای تشکیل نشد که راهبرد مؤسسات در این شرایط مشخص باشد.

وی با بیان اینکه برنامه‌ای از نهادهای بالادستی برای فعالیت مؤسسات ابلاغ نشد، گفت: بعد از گذشت سه ماه حتی یک‌ بار از اتحادیه قرآنی به عنوان نماینده تمام مؤسسات قرآنی دعوت نکردند. برخی مؤسسات قرآنی به صورت انفرادی کارها و طرح‌هایی را دنبال کردند از جمله طرح «ربیع‌القلوب» که از سوی یکی از مؤسسات در ماه رمضان در اینستاگرام اجرا شد. برخی فعالان قرآنی مانند گروه‌های تواشیح  به صورت تیمی تلاش کردند فعالیت‌های خود را ادامه دهند، برخی دیگر نیز از ظرفیت خود برای ایجاد روحیه امید در جامعه استفاده کردند.

حمیداوی با اشاره به برنامه‌های مؤسسه اهل‌البیت(ع) در رامشیر گفت: در ماه رمضان هر روز یک قاری از قاریان شهرستان یک جزء قرآن را تلاوت می‌کرد، همچنین سی روز دعاهای ماه نیز از سوی قاریان بومی خوانده می‌شد، کلاس‌های سبک زندگی مهدوی نیز در فضای مجازی شکل گرفت و تلاش کردیم چراغ امید را روشن نگه داریم.

فراهم‌سازی زیرساخت‌های آموزش مجازی

عضو هیئت مدیره اتحادیه مؤسسات قرآنی استان با بیان اینکه خیلی از مؤسسات سواد رسانه‌ای برای به‌روزرسانی قالب‌های پیام‌رسانی خود را ندارند، گفت: به فرموده قرآن کریم در دل هر دشواری یک آسانی وجود دارد. شرایط فعلی گرچه سخت است، اما فضای مجازی ظرفیت بسیار خوبی برای آموزش است و باید بتوانیم برنامه‌ریزی کنیم. اتحادیه مؤسسات، سازمان تبلیغات یا ارشاد در قبال جلسات مجازی مؤسسات به آنها هزینه پرداخت کنند. همچنان که معلمان آموزش و پرورش در فضای مجازی آموزش خود را ارائه کردند می‌توان این زیرساخت را فراهم کرد تا مؤسسات قرآنی هم آموزش خود را در این فضا ارائه و در قبال مدرک و آزمون از قرآن‌آموزان هزینه دریافت کنند. ضمن اینکه فضای مجازی محدودیت فضای حقیقی را ندارد. برای مثال کلاس سبک زندگی مهدوی مؤسسه ما که ظرفیتش 20 نفر بود امروز در فضای مجازی با شرکت بیش از 50 نفر برگزار شده است.

غفلت از قالب‌های روز پیام‌رسانی

این مدرس قرآن با تأکید بر اینکه باید تلاش کنیم قالب‌های خود را برای انتقال معارف قرآنی به‌روزرسانی کنیم، گفت: گروه‌هایی از فعالان مؤسسه اهل‌البیت(ع) در زمینه تولید انیمیشن فعالیت خود را شروع کرده‌اند. همان چیزی که در این مدت گم کرده بودیم و غفلت از این قالب‌ها اشتباه بزرگی بود. مدیران و مربیان قرآنی باید به خودباوری برای عرضه محصولات در فضای مجازی برسند. مؤسسات باید به این نتیجه برسند که آیا دانش این کار را دارند یا خیر؟ اگر ندارند از تجربه‌های دیگران بهره‌مند شوند.

حمیداوی در پایان تصریح کرد: کار در فضای مجازی می‌تواند آسان‌تر از فضای حقیقی باشد، اگر انگیزه و علاقه لازم و دغدغه برای بر زمین نماندن کار قرآنی داشته باشیم.