فیلم | توضیح نفس مطمئنه و تأثیر بر عملکرد

به گزارش ایکنا از خوزستان، حجت‌الاسلام سعید سعدی، مدرس حوزه و دانشگاه و مدير مؤسسه حقوق و قضای اسلامی اهواز، در ادامه مباحث مربوط به موضوع «آیات قرآن کریم مرتبط با اهل‌بیت علیه‌السلام و امام حسین(ع)» با اشاره به آیات آخر سوره فجر، گفت: علمای اخلاق وقتی قوای روحی و نیروهای داخلی انسان را تقسیم می‌کنند بعد از اینکه نفس لوامه را نام می‌برند، می‌رسند به نفس مطمئنه. نفس مطمئنه که در مقابل نفس لوامه و مرحله بعد از نفس لوامه و اماره به سوء است، نفس مطمئنه نفسی است که در واقع بشر را همیشه در مسیر مستقیم نگه می‌دارد. انسان چه بخواهد چه نخواهد اختیارش دست نفسش است. خودِ اصلی انسان نفسِ انسان است. انسان گاهی می‌گوید روح من، دست من، پای من، چشم من. این (من) کیست که همه اینها به او تعلق دارد؟ این را قرآن می‌فرماید: نفس است.

این نفس گاهی اوقات دچار شک و ریب می‌شود. گاهی اوقات دچار گناه می‌شود. اگر انسان بتواند این نفس را خوب تربیت کند و مراقب باشد و اجازه ندهد درون نفس شک و شائبه‌ای پیش بیاید، آن انسان همیشه پیروز است و مسیر صلاح و سداد را طی می‌کند. معصومین علیهم‌السلام به خاطر داشتن نفس مطمئنه هیچ وقت دچار گناه نمی‌شوند. هیچ وقت دچار شک و تردید و شائبه نمی‌شوند.

راه‌های رسیدن به نفس مطمئنه زیاد است اما خدا رحمت کند استاد مطهری را در یک بحثی می‌گفتند: «دلیل گناه نکردن بزرگان و خصوصاً ائمه اطهار این بوده که در اینها دو صفت بسیار قوی بود یکی علم و یکی ایمان.» علم یعنی دانستن. ایمان یعنی باور کردن. علم یعنی آگاهی و ایمان یعنی به آن آگاهی معتقد بودن. با تمام وجود به آن آگاهی معتقد باشی. اگر کسی چنین شد، می‌شود دارای نفس مطمئنه. چه کسی می‌تواند چنین باشد. کسی که در تمام جریان زندگی خودش حتی یک لحظه بالا، پایین نداشته باشد. لذا خوب است که انسان دعا کند و از خدا بخواهد چنین نفسی را به او بدهد، از خدا بخواهد به چنین کرامتی برسد. بسیاری از دعاهای ما اینگونه انسان را تربیت می‌کنند.

یک نکته از امام راحل امت عرض کنم که این را از یکی از اعضای محترم بیت ایشان شنیدم. امام می‌فرمود: «دعا نسخه نیست خودش دواست.» و لذا می‌بینید وقتی دعا می‌خوانید خود دعا تسکین می‌دهد. شما نسخه از پزشک بگیرید که حالتان خوب نمی‌شود. باید بروید داروخانه نسخه را نقد کنید. تبدیل به دارو کنید بعد دارو را مصرف کنید تا حالتان خوب شود اما خود دعا سازنده است. اینکه شب‌های جمعه در دعای کمیل می‌خوانیم «...اَعْمالی وَ اَوْرادی کُلُّها وِرْداً واحِداً وَ حالی فی خِدْمَتِکَ سَرْمَداً» یعنی تمام مسیر، تمام زندگی، تمام لحظات حیات ما باید مطمئن باشد به ذات اقدس الله.