لقب رئوف امام رضا(ع) نشان‌گر جاذبه حداکثری در رفتار ایشان است

خیریه عچرش، استاد دانشگاه در این مراسم اظهار کرد: ما گاهی فقط مسائل عبادی و معنویت را در نظر می‌گیریم و مثلا در مقام کمک به دیگران کمی دستمان می‌لرزد. در حالیکه قرآن کریم فرموده است، در اموال افراد مؤمن، حق مشخصی برای افراد نیازمند وجود دارد. برخی افراد حالت عکس دارند، فقط کمک می‌کنند، اما هنگام نماز می‌گویند قلبم صاف است و به نیازمندان کمک می‌کنم. اینها افرادی هستند که می‌گویند به جای نذر و زیارت، پول آن برای محرومین هزینه کنید.

وی با بیان اینکه اهل بیت(ع) به هر دو وجه «الهی» (جنبه اعتقادی و عبادی) و «خَلقی»(ارتباط با مردم) توجه می‌کنند، توضیح داد: اهل بیت(ع) هم طوری عبادت می‌کنند که قدم‌هایشان ورم می‌کند و هم به نحوی به مستمندان کمک می‌کنند که نقل شده است امام حسن(ع) چندین بار، نیمی از ثروت خود را به فقرا بخشیدند، اما همین امام حسن(ع) به هنگام یاد مرگ و جهنم به لرزه می‌افتادند. امام رضا(ع) نیز هر دو وجه الهی و خلقی را در سیره خود دارند. به ایشان می‌گوییم امام رئوف، امامی که رافتشان بر همه گسترده است.

عچرش با تصریح به اینکه برخی از ما فقط جنبه دافعه داریم و به افراد اجازه حرف زدن نمی‌دهیم، گفت: برخی از ما درباره مردم فکر بد می‌کنیم. همیشه منزوی و منفی باف هستیم. دانش آموز به معلمش مراجعه می‌کند، می‌گوید سوال دارم. معلم وقتی موهای بیرون ریخته دانش آموز را می‌بیند می‌گوید من حرفی با تو ندارم. در حالی باید به حرف این دانش آموز گوش داد، او را جذب کرد، نه اینکه فقط بچه‌های مذهبی را اطراف خود جمع کنیم و بقیه را کناربگذاریم. این رفتار دافعه است.

این استاد دانشگاه ادامه داد: برخی افراد جاذبه بیشتری دارند، با کودک و نوجوان و بزرگتر ارتباط برقرار می‎‌کنند. اهل بیت(ع) چگونه هستند؟ هم دافعه و هم جاذبه دارند. آنها جذب حداکثری می‎‌کنند، کاری که الان باید به آن بپردازیم جذب حداکثری است. ائمه(ع) ما دفع بالضروره دارند، یعنی وقتی ضرورت باشد، طرف مقابل را از خود دور می‌کنند، مانند کسی که برای نابودی اسلام کمر بسته باشد. فتنه‌ای که الان رخ داد، آمده تا با حجاب مبارزه کند. این افراد باید دفع شوند. در چنین مواقعی نباید خنثی و بی تفاوت باشیم.

وی با اشاره به دوران امام مجتبی(ع) گفت: ایشان در دوران امامت خود اول، بسیج عمومی به راه انداختند و لشکری برای مقابله با معاویه فراهم کردند. محاسبات معاویه بهم خورد لذا شروع به شایعه پراکنی کرد. این خطر بزرگی است که جامعه ما را هم تهدید می‌کند. پس از آن معاویه فرمانده‌هان بزرگ لشکر امام را خرید و پس از آن امام را مجبور به صلح کرد. امام وقتی شرایط را دیدند که خیلی از فرمانده هان رفته‌اند - حتی برخی از اصحاب حاضر شدند، امام را قتل برسانند - نرمش قهرمانانه را در پیش گرفتند، امام شرط و شروطی برای معاویه گذاشتند. پایبندی به کتاب خدا و سنت پیغمبر(ص)، تعطیل کردن لعن امام علی(ع) در منابر و عدم تعیین جانشین از جمله این شروط بود. معاویه پس از صلح به کوفه وارد شد و به هیچ از شروط پای بند نماند. ماجرای برجام و عدم پایبندی آمریکا هم همین طور است. معاویه ملعون پس از صلح، به خانه امام مجتبی(ع) هم نفوذ کرد، وعده ازدواج با یزید و اموال فراوان را به جعده داد و از او خواست امام مجتبی(ع) را به شهادت برساند.

عچرش گفت: امام رضا(ع) ده سال با زمام‎داری هارون، پنج سال با زمام‌داری امین و پنج سال با حکومت مامون همزمان بودند. در حکومت هارون الرشید، وضع خفقان آوری بر شیعیان حاکم بود. در دوران امین، شرایط آرامی برای شیعیان به وجود آمد، چون امین مشغول یک سری جنگ‌های داخلی بود. امام رضا(ع) از این فرصت استفاده کردند و به تربیت شاگردان، رسیدگی به امور شیعیان و تبیین اصول تشیع و مناظره با غیرمسلمانان پرداختند. در دوره مامون، محتاطانه تر عمل می‌شد. مامون سعی کرد مردم را به سوی خود جذب کند. مامون خیلی تلاش کرد ایرانیان را مقابل علویان قرار دهد. او شرایط را طوری برای شیعیان پیچیده کرد که برخی از آنها فریب خوردند.

وی ادامه داد: مامون از امام برای ولایت عهدی دعوت کرد، هدف اولش این بود که تحرکات نظامی علویان را مهار کند و به عباسیان وانمود کند که هدفش از کشتن امین، مصالح اسلام بود و به این ترتیب کینه‌ آنها را نسبت به خود از بین ببرد. از طرف دیگر می‌خواست امام را تحت مراقبت خود بگیرد و ایشان را کنترل کند. او حتی امام را در خانه شان تحت نظر گرفت.  هدف دیگرش این بود که مقام امام را پایین بیاورد و به حاکمیت خود هم مشروعیت ببخشد.

این پژوهشگر اظهار کرد: امام رضا(ع) در مقابل مامون مواضع سیاسی شدیدی را در پیش گرفتند، از جمله اینکه عزل و نصبی بر عهده ایشان نباشد. امام به صراحت و قاطعیت موضع منفی خود را نشان دادند. امروز هم باید این صراحت و قاطعیت را از امام یاد بگیریم. ما مخالف بی‌حجابی هستیم. باید مطالبه گر باشیم. باید از منطق استفاده کنیم. اگر دست به سلاح بردید و اغتشاش کردید، معلوم می‌شود هدف چیز دیگری است.

گزارش تصویری این مراسم را ببینید: