شیوه متفاوت حفظ قرآن یک تکنسین هواپیمای جنگنده

در این میان، نیروی هوایی ارتش در اقدامی حیرت‌انگیز، تعدادی از پرسنل و همافران نیروی هوایی ارتش در اقامتگاه امام خمینی(ره) با لباس‌های نظامی حضور پیدا کردند و پشتیبانی و حمایت خود را از ملت در پیروزی انقلاب ثبت کردند.

این واقعه که در 19 بهمن‌ماه 57 رخ داد برگ زرینی در تاریخ وقایع ایران ثبت کرد به گونه‌ای که اکثریت رسانه‌های غربی و داخلی این هم‌پیمانی را با تصاویری اثرگذار به نمایش گذاشتند که با تکذیب ستاد کل ارتش آن زمان و سایر مسئولان شاهنشاهی پهلوی روبرو شد.

به مناسبت این روز که یادآور رشادت‌های این نیرو است، خبرگزاری ایکنا را بر آن داشت تا با ستوان‌سوم «الیاس شریعتی‌اصل»، حافظ کل قرآن و تکنسین هواپیمای جنگنده، به گفت‌وگو بنشیند.

شریعتی‌اصل، متولد شهریورماه سال 61 در بهبهان است. دارای مدرک فوق دیپلم تربیت مربی قرآن است و در حال حاضر، مشغول تحصیل کاردانی به کارشناسی رشته مبلّغ قرآنی است.

او که حدود 15 سال به عنوان کارمند پایور نیروی هوایی، مشغول خدمت است، می‌گوید: «من در خانواده‌ای پرجمعیت متولد شدم. حدود 12 سال داشتم که مادرم را از دست دادم و پدرم تمام تلاشش را کرد تا جای خالی مادر را برای من و سایر برادران و خواهرانم پر کند».

وی ادامه می‌دهد: «اما هنگامی که برای تحصیل وارد مدرسه شدم از کلاس‌های قرآن، نهایت استفاده را می‌کردم و در رشته اذان در سطح دانش‌آموزی تا مرحله شهرستانی، بارها حضور داشتم».

او که سال 80 وارد ارتش شده است، اظهار می‌کند: «هنگامی که 21 سال داشتم در یکی از محافل قرآنی شرکت کردم با دیدن دو حافظ خردسالی که برای ارائه محفوظاتشان دعوت شده بودند، تصمیم قاطع برای حفظ قرآن، گرفتم».

او که همزمان با ورودش به ارتش به تهران منتقل شد، همزمان با دوره‌های آموزشی‌ مرتبط با حرفه‌اش، در کلاس‌های ترتیل و تجوید دارالقرآن ستاد آماد و پشتیبانی نیروی هوایی ارتش و مسجد محل زندگی‌اش در قصر فیروزه حضور پیدا می‌کند. همچنین از کلاس‌های استاد سیدمحسن موسوی‌بلده و نوارهای کاست استاد شهریار پرهیزکار نیز استفاده می‌کند و هنگامی که ترتیلش به حد مطلوب می‌رسد، وارد عرصه حفظ قرآن می‌شود.

آغاز حفظ قرآن از سال 82

این تکنسین هواپیمای جنگنده ادامه می‌دهد: «خاطرم هست حدود سال 82 بود؛ هنگامی که احساس کردم، توان حفظ آیات قرآن را دارم با توکل بر خداوند و مدد گرفتن از ائمه معصومین(ع) وارد حوزه حفظ قرآن شدم و به لطف خداوند و اراده و پشتکار، توانستم حافظ کل قرآن شوم».

او درباره طریقه حفظش در بدو امر، اظهار می‌کند: «در خوابگاه به دلیل محدود بودن امکانات، وضعیت طوری بود که به سختی می‌توانستم آیات قرآن را حفظ کنم و تصمیم گرفتم که از طول مسیر محل کار تا خوابگاه و بالعکس که حدود 30 دقیقه بود، بهره بگیرم. بنابر این شب‌ها، حدود چهار تا پنج آیه را بر روی کاغذ می‌نوشتم و داخل کلاهم می‌گذاشتم و در طول مسیر آنها را با مرور بر ذهنم سپردم و بعضاً در محل کارم نیز نگاهی به آنها می‌انداختم».

شریعتی عنوان می‌کند: «پس از طی 12 روز توانستم حفظ جزء یک قرآن را به اتمام برسانم چون همین کتابت چند آیه از قرآن نیز برای حفظ کردن آنها، در این امر بی‌تأثیر نبود لذا همین امر انگیزه‌ام را بیشتر کرد و موجب شد تا ساماندهی به حفظ کردن قرآنم بدهم به گونه‌ای که با برنامه‌ریزی جلو بروم».

او ادامه می‌دهد: «قرآن جیبی و به همراه نوارهای سه بار تکرار استاد پرهیزکار را با شرایط سختی از میدان فلسطین تهیه کردم و حفظم را پس از بازگشت به خوابگاه و در نمازخانه‌ کوچکی که پشت اتاقمان بود، پیگیری می‌کردم. هرچند آن نمازخانه هم طرف دیگرش آشپزخانه بود اما باز هم بهتر از فضای اتاق بود چون تعداد زیادی در آنجا بودیم که امکان حفظ برایم مهیا نبود و از ساعت 22 تا حدود یک یا دو بامداد بود که با نوار سه بار تکرار استاد پرهیزکار حفظم را ادامه دادم».

حفظ ابتدایی 4 آیه و افزایش آن به یک صفحه

این حافظ کل قرآن بیان می‌کند: «مرورم را که یک صفحه بود، پس از بازگشت به خوابگاه در همان اتاق و حدود ساعت 15 تا 16 که خلوت‌تر بود، انجام می‌دادم. البته برخی از اوقات دو صفحه قبل از حفظ آن روزم را مرور می‌کردم و بعضا نیز این مرور به حدود 10 صفحه قبل‌تر نیز می‌انجامید. برنامه‌ریزی کرده بود که هر آیه را با مراجعه به تفسیر «نسیم حیات» ابوالفضل بهرام‌پور هم معنای کلماتش را بدانم و هم به فهم تفسیر آن آیات برسم».

او که از حاشیه‌نگاری و نوشتن معنای واژگان مشکل در حاشیه 1 سانتی متری خالی اطراف آیات قرآن یاد می‌کند، می‌گوید: «این امر موجب می‌شد هنگامی که روز بعد می‌خواستم به مرور آیات بپردازم، زمان زیادی برای مراجعه به یادآوری معنای کلمات از من گرفته نشود و با نگاه به آنها، آن معانی در ذهنم تداعی می‌شد».

شریعتی که بیشتر انگیزه‌اش از حفظ قرآن را جواب‌دهی قرآنی به سایر دوستان و قرآن‌آموزان و بکارگیری مفاهیم آیات قرآن در زندگی‌اش می‌داند، می‌افزاید: «شاید حافظانی که قرآن را به طرق محتلف چون از انتهای صفحه به ابتدای آن و یا ... می‌توانند بخوانند برای افراد خاص حیرت‌آور باشد اما فرد عامی می‌گوید فایده این طریق حفظ کردن آیات قرآن چیست؟ اما هنگامی که معنای آنها را بدانیم، می‌توانیم به درستی به سؤالات سایرین پاسخ دهیم».

وی در پاسخ به طریق مرور محفوظاتش، اظهار می‌کند: «من از روی مصحف شریف، آیات را مرور می‌کنم. حال یا خودم با قرائت و یا با لوح‌های فشرده، حدود سه تا پنج ساعت برای مرورم زمان می‌گذارم. اما همیشه قرآن، مقابلم باز است چون معتقدم هرچندبار به آیات قرآن نگاه کنی، علاوه بر اینکه قرآن نور است، اما موجب حک شدن آیات در ذهن حافظ می‌شود. البته به دلیل مشغله کاری‌ام ممکن است این امر متغیر باشد».

او که حفظ قرآن را طی حدود 10 سال به اتمام رسانده است، می‌گوید: «خاطرم هست که از سال 82 که به این امر مبادرت کردم حدود سال 92 و یا 93 بود حفظم را به اتمام رساندم. چون نمی‌خواستم مسابقه‌ای به حفظ قرآن بپردازم، بدون هیچ عجله‌ای آیات شریف قرآن را حفظ کردم».

اولین استاد حفظ قرآن

شریعتی اولین استادانش در زمینه حفظ قرآن را «حسن‌آبادی» و «هادی» می‌داند و در زمینه تجوید و قرائت نیز از محضر «نصرتی» نیز بهره گرفته است. همچنین در کلاس‌های قرآن بهروز یاریگل، سیدمحسن موسوی‌بلده و معتز آقایی که توسط دارالقرآن فرماندهی آماد و پشتیبانی برگزار می‌شد، حضور پیدا می‌کرد. او همچنین گواهینامه دوره تربیت مربی قرآن را که در سال 85 توسط این دارالقرآن برگزار می‌شد اخذ کرده است.

او در سال 83 ازدواج کرده و ثمره آن دو فرزند است، هنگامی که از او درباره ورود فرزندانش و یا همسرش به عرصه قرآن می‌پرسم؟ می‌افزاید: «همسرم برای تکمیل محفوظات کمک زیادی کرد اما فرزندان را در زمینه قرآن هیچ وقت مجبور نکردم اما بارها شده هنگامی که قرآن را در منزل مرور می‌کنم، پسرم کنارم آمده و شروع به تلاوت سوره‌های کوچک برایش کرده‌ام. حتی فرزندم دوست دارد هنگامی که می‌خواهد بخوابد، برایش قرآن بخوانم لذا پسرم از این طریق سوره‌های واقعه و سایر سوره‌های کوچک قرآن را فراگرفته است. همسرم هم حافظ هفت جزء قرآن شده است».

او که ورود به عرصه حفظ قرآن را همراه با اراده قوی و دارا بودن توانایی می‌داند، درباره کلاس‌های قرآنی که دارد، می‌گوید: «چندین کلاس حفظ قرآن، تاکنون داشته‌ام از آن جمله سه‌شنبه‌ها که به عنوان روز قرآن در نیروی هوایی مشخص شده است از ساعت 7 تا 8 صبح حدود 10 سال است که کلاس حفظ دارم و حتی تعدادی حافظ چند جزء نیز پرورش داده‌ام. در دارالقرآن خانه کارگر نیز به عنوان مدرس دوره غیر حضوری حفظ قرآن نیز مدتی بوده‌ام».

هنگامی که از شریعتی درباره رتبه‌های ملی و بین‌المللی‌اش می‌پرسم، با قاطعیت اظهار می‌کند: «زیاد فرد مسابقه‌ای نیستم و تنها در مسابقات برای محک زدن میزان محفوظاتم شرکت می‌کنم، کار معلمی قرآن را بیشتر دوست دارم که پیرو آن نیز کلا‌س‌های قرآنی در مسجد قصر فیروزه نیز دارم البته رتبه اولی و دومی در تمامی رشته‌های مسابقات قرآن نهاجا دارم و رتبه سومی حفظ 15 جزء حدود سال 89 در مسابقات قرآن آجا را نیز دارم».

از شریعتی درباره رابطه مفاهیم قرآن با کارش می‌پرسم، بیان می‌کند: «قرآن، نورٌ علی نور است و در هر کاری قرآن را بکاربگیری آرامش خاصی می‌دهد و برکات آن زیاد می‌شود. علاوه بر اینکه در قرآن بیان شده است «أَلا بِذِكرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ القُلُوبُ»، قرآن راه درستی‌ها را نشان می‌دهد و اگر بخواهیم در کارهایمان به هدف برسیم باید ملاکمان قرآن باشد و همراهی قرآن و تلاوت قرآن در خانه موجب می‌شود که ناخواسته تمامی اعضای خانواده گرایش قرآنی پیدا کنند».

او درباره شیوه آموزش قرآن به قرآن‌آموزانش، می‌گوید: «همان شیوه‌ای را که خودم در زمینه حفظ قرآن بکارگرفتم به قرآن‌آموزانم توصیه می‌کنم؛ اینکه حتماً با تفسیر و بااشراف به ترجمه آیات قرآن را فرا بگیرند از لوح‌های فشرده چندبار تکرار استفاده کنند و می‌توانند ترجمه لغات مشکل و سخت قرآن را در حاشیه آن نگارش کنند تا چشمشان با آن آشنا شود. از آنها می‌خواهم تا آیه‌ای را کاملاً حفظ نکرده‌اند وارد آیه بعدی نشوند و هنگامی که آیه دوم را حفظ کردند، دو آیه قبل را باهم بخوانند و بعد وارد آیه سوم شوند و به همین طریق ادامه دهند».

مهجوریت قرآن

شریعتی در پاسخ به این سؤال که کدام یک از آیات قرآن را بیشتر با خود مرور می‌کنید؟ اظهار می‌کند: «هنگامی که آیه 83 سوره مبارکه مائده را با خودم در تنهایی‌ام می‌خوانم گریه‌ام می‌گیرد «وَإِذَا سَمِعُواْ مَا أُنزِلَ إِلَى الرَّسُولِ تَرَى أَعْيُنَهُمْ تَفِيضُ مِنَ الدَّمْعِ مِمَّا عَرَفُواْ مِنَ الْحَقِّ يَقُولُونَ رَبَّنَا آمَنَّا فَاكْتُبْنَا مَعَ الشَّاهِدِينَ». همچنین آیه 37 سوره مبارکه آل‌عمران «فَتَقَبَّلَهَا رَبُّهَا بِقَبُولٍ حَسَنٍ...» را خیلی دوست دارم».

وی با ابراز گلایه از اینکه قرآن مهجور است، عنوان می‌کند: «برای حافظان قرآن، امکانات کم است و مسئولان تنها شعار می‌دهند، مثلا باید دوره‌هایی برای حافظان و حتی به فراخور حال قاریان قرآن باشد که به صورت رایگان برپا شود تا آنها بتوانند به سؤالات مردم و شبهات با آیات قرآن جواب دهند چرا که برخی از حافظان و قاریان به دلیل اشراف کمشان به مفاهیم و تفاسیر آیات نمی‌توانند به درستی به مردم پاسخگو باشند و آن هنگام است که مردم از خود می‌پرسند پس این چگونه حافظ و یا قاری قرآن است که نمی‌تواند جواب درستی دهد؟».

او در پاسخ به این سؤال که اوقات فراغتتان را چگونه صرف می‌کنید؟ عنوان می‌کند: «بیشتر اوقات فراغتم را با خانواده‌ام می‌گذرانم. هرچند به برنامه‌های قرآنی و هم به برنامه‌های ورزشی‌ام می‌رسم در گذشته به صورت حرفه‌ای ورزش دو میدانی را پیگیری می‌کردم و در حال حاضر رشته ورزشی فوتبال را پیگیری می‌کنم».

شریعتی به علاقه‌مندان ورود به عرصه حفظ قرآن، می‌گوید: «باید برنامه‌ریزی دقیق داشته باشند و در کلاس‌های حضوری و با حضور مدرسان قوی شرکت کنند و حفظ بدون معنا و اشراف بر ترجمه ماندگاری ندارد و بهتر است مرور محفوظات از روی مصحف شریف و قرآن باشد».

او معتقد است حافظ فردیست که به میزانی آمادگی داشته باشد که هنگامی که از او سؤال می‌پرسند بتواند جواب قرآنی به مخاطبش دهد و او را راضی کند. وی معتقد است بهترین راه برای ورود جوانان به عرصه‌های قرآنی این است که رفتار و اعمالمان قرآنی و دینی شود که قرآن خودش حاملان قرآن را از این امر منع کرده است آنجا که می‌فرماید«أَتَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبِرِّ وَتَنسَوْنَ أَنفُسَكُمْ...»(بقره، آیه 44).

شریعتی بیان می‌کند: «باید همه ما به سمت قرآن بیاییم که براساس گفته خودش «قَالَ هَذَا صِرَاطٌ عَلَيَّ مُسْتَقِيمٌ» این راهیست راست که به سوى خداوند منتهى می‌شود؛ چرا که خداوند در سوره لقمان آیه 22 فرموده است: «وَمَن يُسْلِمْ وَجْهَهُ إِلَى اللَّهِ وَهُوَ مُحْسِنٌ فَقَدِ اسْتَمْسَكَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقَى» وعده داده است که هر فردی خودش را تسلیم خداوند کند قطعا به ریسمان محکمی چنگ زده است اما متأسفانه ما از قرآن غافل هستیم. همچنین خداوند در سوره مبارکه نحل آیه 97 فرموده است «مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِّن ذَكَرٍ أَوْ أُنثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَيَاةً طَيِّبَة...» هر فردی عمل صالحی انجام دهد به او حیات پاکیزه داده می‌شود؛ چرا که هر که عمل صالح انجام دهد، برای خودش آسایش مهیا کرده است «مَنْ عَمِلَ صَالِحًا فَلِأَنفُسِهِمْ يَمْهَدُونَ».

«کشور ما اسلامی است باید بیشترین هزینه در امور قرآنی صرف شود که متأسفانه اینگونه نیست و خیلی از افراد در خیلی از مناطق کشور از قرآن محرومند».