آداب «زیارت اربعین» بشریت را به سمت آرمان‌های جامعه مهدوی سوق می‌دهد
گروه معارف: در نشست «دستاوردهای زیارت اربعین برای جامعه جهانی» استنادات لزوم توجه خاص به زیارت اربعین بیان شد و عنوان شد که آداب «زیارت اربعین» بشریت را برای آرمان‌های جامعه مهدوی آماده می کند.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خوزستان، نشست «دستاوردهای زیارت اربعین برای جامعه جهانی» در آستانه سالروز اربعین حسینی در تحریریه خبرگزاری قرآن خوزستان تشکیل شد. حجت‌الاسلام محمد انصاری مدرس دروس معارف دانشگاه علوم پزشکی و دکتر علی مطوری مدرس علوم قرآن و حدیث دانشگاه شهید چمران اهواز مهمانان این نشست بودند.
حجت‌الاسلام محمد انصاری در آغاز این نشست از شهدای طریق‌الحسین یاد کرد و گفت: این شهدا سال گذشته این افتخار را نصیب خوزستان و چه بسا جامعه شیعی ما کردند و برای زیارت حضرت اباعبدالله(ع) از جان خود گذشتند. یاد و خاطره این شهدا را زنده نگه می‌داریم.
وی درباره زیارت اربعین و جایگاه آن در تمدن بشری و تمدن‌سازی گفت: قیام حضرت اباعبدالله الحسین(ع) حرکتی بود که در راستای احیای دین انجام شد. ایشان در نامه‌ای به مشایخ بصره فرمودند: «الاترون أنّ سنه قد أمیتت» آیا نمی‌بینید که سنت برچیده شده است؟ هیچ تحرکی از شما برای احیای آن صورت نگرفته است، در حالیکه خود شما از پیغمبر اکرم(ص) شنیدید که هر کس ظالمی را ببیند و در برابر او سکوت کند، بر خدای متعال واجب است که این فرد و جامعه ساکت را با آن فرد ظالم در یک جا بسوزاند.
انصاری با اشاره به حرکت حضرت اباعبدالله(ع) و فداکاری ایشان در جهت احیای دین و ظلم‌ستیزی گفت: آنچه این قیام و آرمان‌ها و اهداف حضرت اباعبدالله الحسین(ع) را زنده نگه داشت، مجاهدت‌های بازماندگان و آزادگان کربلا و در رأس آنها امام سجاد(ع) و حضرت زینب(س) بود که این پیغام حضرت اباعبدالله(ع) را به هر نقطه‌ای که می‌رسیدند مخابره می‌کردند. پس از واقعه عاشورا تا 20 ماه صفر، زمان مخابره و رساندن پیام امام حسین(ع) به هر مخاطب و تشنه حقیقتی است.
این مدرس دانشگاه درباره زنده نگه داشتن قیام عاشورا اظهار کرد: خداوند از هر کاری که باعث احیای دین و ارزش‌ها و احیاگر توحید باشد بی‌تفاوت عبور نکرده است؛ مثلاً در ماجرای حضرت ابراهیم خلیل(ع) می‌بینید که خدای متعال تک تک حرکات و سکنات حضرت ابراهیم(ع) را از هجرت و رنج و مشقت ایشان به همراه همسر و فرزند خردسالش در بیابان، ساختن خانه خدا و ... همه کارها و مشقاتی که متحمل شدند، زنده نگه داشت و هر یک از آنها به یک نحوی امروز در مناسک حج وجود دارد؛ از سعی گرفته، تا طواف و قربانی و اصل هجرت و ... . خدای متعال این مسأله را بر هر انسان مسلمانی که مستطیع شده باشد، واجب کرده است که آن جلوه توحیدی زنده بماند.
انصاری ادامه داد: به موازات همین موضوع، وقتی ما نگاه می‌کنیم، در برخی از روایات ثواب زیارت کربلا و مرقد حضرت اباعبدالله(ع) و یارانشان واحد شمارش دارد که این واحد شمارش زیارت خانه خداست. هر کسی خالصانه و با معرفت در مسیر اباعبدالله الحسین(ع) گام بردارد، به ازای هر قدمی که برمی‌دارد، ثواب یک حج یک و یک عمره برای او نوشته می‌شود. یعنی زیارت خانه خدا، واحد شمارش ثواب زیارت اباعبدالله(ع) می‌شود.
وی گفت: چرا این حرکت این‌قدر وسیع است؟ و این‌قدر توصیه دارد که در برابر آن مجاهدت‌های حضرت ابراهیم(ع)، مثل قطره در برابر اقیانوس است و زیارت خانه خدا و تمام مناسکی که وجود دارد تبدیل به واحد برای شمارش ثواب زیارت حضرت اباعبدالله(ع) می‌شود؟ چون احیای خود کعبه به واسطه کربلا و زیارت اباعبدالله الحسین(ع) بوده است. لذا تشویق و ترغیب به زیارت ایشان برای زنده ماندن تک تک مجاهدت‌ها و از خودگذشتگی‌های حضرت ابراهیم(ع) است و هر کس آنجا می‌رود ناخودآگاه با دیدن فضا از خود مرقد شریف تا علقمه تا مقام‌های دیگر که میراث فرهنگی ما هستند، به سمت پیغامی که آن شخص در هزاران سال پیش می‌خواست به عالم برساند، منتقل می‌شود.
این مدرس دانشگاه با بیان اینکه افق دید حضرت اباعبدالله(ع) افق زمانی محدود نبود، توضیح داد: حضرت به ولید فرماندار مدینه در عبارتی فرمودند: «خدای متعال ابا دارد که ما به ذلت بیفتیم» این خواری از ما دور است و خدا این را برای حسین نمی‌پسندد و رسول خدا(ص) و مؤمنان و تمام انسان‌های پاکزاد و آزاده. سطح افق دید امام حسین(ع) این است: «مثلی لایبایع مثله» کسی مثل من در طول تاریخ با یک فردی مثل او بیعت نمی‌کند.
انصاری ادامه داد: وقتی سخن از «حجور طابت و طهرت» در سخن امام حسین(ع) می‌آید معلوم می‌شود افق دید حضرت اباعبدالله(ع) فقط بازه زمانی خاص خود را (سال 60 هجری) را شامل نمی‌شود. لذا زیارت اربعین حضرت اباعبدالله(ع) امروز بیشتر آن جملات را تفسیر می‌کند.
زیارت اربعین برای آن است که خود را برای جبران آن اشتباه تاریخی آماده کنیم
وی بخشی از فلسفه زیارت اربعین را زنده ماندن هدف قیام عاشورا دانست و افزود: زیارت اربعین برای آن است که ما خودمان را برای جبران آن اشتباه تاریخی که در گذشته انجام شد آماده کنیم و این تجربه تلخ به واسطه تکرار مکرر یک وقت به فراموشی سپرده نشود که از همین جا بتوانیم پلی به جامعه مهدوی بزنیم.
در ادامه دکتر علی مطوری، مدرس علوم قرآن و حدیث دانشگاه شهید چمران اهواز با اشاره مطلبی که درباره حضرت ابراهیم(ع) بیان شد، گفت: خداوند در قرآن از این امتحان به ابتلائات سخت یاد می‌کند؛ هجرت، اسکان همسر و فرزند در سرزمینی غیرقابل زرع و ذبح فرزندش اسماعیل امتحان‌هایی هستند که حضرت ابراهیم(ع) با خلوص تمام آنها را انجام می‌هد. درجه خلوص این حرکت است که باعث ماندگاری آن می‌شود و راز توسعه و ماندگار این حرکت همین خلوص است.
وی اظهار کرد: یک حج ابراهیمی در حجاز اتفاق افتاد و یک حج دیگری به شکل دیگری در کربلا در سال 61 هجری اتفاق افتاد. درجه خلوص این حج دوم نه تنها کمتر از حج ابراهیمی نیست، بلکه فراتر است؛ آنجا که حضرت اباعبدالله(ع) این ابیات را ترنم می‌کنند: «ترکت الخلق طراً فی هواک (ای خدا تمام خلایق را در راه عشق به تو رها کردم). و أیتمت العیال لکی أراک (و خانواده را یتیم کردم تا تو را ببینم) فلو قطعتنی فی‌الحب ارباً (اگر مرا در این عشق تکه تکه بکنند) لما مال الفؤاد الی سواک (دل به هیچ وجه از تو کنده نمی‌شود)» و چنین شد.
ماندگاری نهضت حسین(ع) را باید در درجه خلوص آن جستجو کرد
این مدرس دانشگاه ادامه داد: ما در تاریخ می‌خوانیم افرادی زیادی در جنگ‌ها کشته می‌شوند؛ اما برای هیچ کدام سالگرد و اربعین و روضه و زیارت‌گاه قرار نمی‌دهند. این چه سرّی است که در نهضت حسینی وجود دارد؟ این سرّ را باید در میزان خلوص آن جست‌وجو کرد. این خلوص را می‌توان در ضربه حضرت علی(ع) در جنگ خندق هم دید که پیامبر(ص) نیز در سخنی آن را بیان فرموده است.
مطوری بیان کرد: عاشورا در محدوده زمانی معینی رخ داد، اما با وجود گذشت زمان نه تنها کم‌اثر نمی‌شود؛ بلکه سال به سال، گذشت زمان درجه خلوص و اهمیت و ماندگاری این حرکت را به اثبات می‌رساند. امام حسین(ع) در سخن معروف خود فرموده بود: «هر کس مثل من است با کسی مثل یزید بیعت نمی‌کند». نفرمود: «من با یزید بیعت نمی‌کنم». بحث شخص اینجا مطرح نیست، فرهنگ است، اعتقاد است، آرمان است. هر کسی آرمانی مثل حسین(ع) دارد با کسی مثل یزید در طول تاریخ بیعت نخواهد کرد.
عضو هیئت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز افزود: در عصر حاضر نمونه بارز این حرکت، امام راحل است که علیه یزید زمان خود برخاست و انقلاب کرد. با توجه به این که حرکت امام راحل الهام گرفته از حرکت عاشورا است، بر یزید زمان پیروز می‌شود و ثمرات حرکت ایشان را امروز در داخل و خارج کشور می‌بینیم.
وی با بیان اینکه حرکت امام حسین(ع) از لحاظ زمانی به دو بخش تقسیم می‌شود؛ گفت: بخش اول از زمان حرکت امام از مدینه به سوی مکه و سپس حرکت به سمت کوفه و توقف در کربلا. یعنی از مدینه تا عاشورا را می‌توانیم یک مقطع حساب کنیم. آنچه بعد از شهادت امام حسین(ع) اتفاق افتاد تا اربعین و بازگشت اسرا به مدینه را هم می‌توانیم مقطع زمانی دوم بدانیم. هر دو بخش اهمیت دارد.
این مدرس دانشگاه اظها کرد: امام در آغاز حرکت خود فرمود: «ای مردم بدانید من دنبال ماجرایی و توطئه نیستم؛ دنبال اصلاح هستم. و می‌خواهم امر به معروف و نهی از منکر کنم.» امام در این چند جمله فلسفه حرکت خود را خلاصه می‌کند و به تمام شایعاتی که ممکن بود دشمن بعد از عاشورا درباره ایشان پخش کند، پاسخ می‌گوید که من به دنبال ماجراجویی نیستم و نمی‌خواهم در امت افساد کنم.
مطوری با اشاره به وقایع بعد از شهادت امام حسین(ع) و سخنرانی آتشین امام سجاد(ع) و حضرت زینب(س) در شام، گفت: پس از افشاگری‌های امام سجاد(ع) و حضرت زینب(س) یزید که دید اوضاع دگرگون شده و مردم علیه او شوریدند، از امام سجاد(ع) درخواست می‌کند: چه کنم که غم شما را جبران کند؟ امام سجاد(ع) با حضرت زینب(س) مشورت می‌کند؛ حضرت می‌فرماید: به یزید بگو اگر صادق است به ما اجازه بدهد برای امام حسین(ع) گریه کنیم. چون گریه کردن هم ممنوع بود. یزید که از تأثیر روضه و مجلس اهل‌بیت(ع) غافل بود، اجازه داد. حضرت زینب(س) و خاندان اهل‌بیت(ع) شروع به عزاداری می‌کنند و امروز هم این روضه‌خوانی‌ها در جای جای جهان وجود دارد. این مراسم عزاداری توجه مردم و رهگذران را جلب کرد. این نوع تجمع برای مردم تازگی داشت. خبر به یزید می‌رسد و او دستور می‌دهد بلافاصله این مجلس را تعطیل کنند.
وی درباره تأثیرگذاری مجالس اهل‌بیت(ع) گفت: این مجالس ابزاری برنده است که در اختیار ما شیعه گذاشته شده و می‌توانیم بسیاری از اهداف و برنامه‌های فرهنگی و اصلاحی خود را از رهگذر روضه‌ها انجام دهیم و پیام‌های خود را به جهان منتقل کنیم.
مطوری در ادامه با اشاره به حضور جمعیت 25 میلیونی در مراسم اربعین حسینی اظهار کرد: جنبه‌هایی در این مراسم وجود دارد که جالب توجه است. این حرکت کاملاً مردمی است و متکی به دولت نیست؛ این مراسم را یک دست غیبی اداره می‌کند. دشمن توان و جسارت مقابله با این حرکت را ندارد. این حرکت رو به گسترش و در حال تبدیل شدن به یک فرهنگ مقدس عمومی است.
اربعین؛ مظهر وحدت برای بشریت
عضو هیئت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز افزود: کرم و اخوت و ایثار و تحمل دشواری در میان زوار تصاویر جالبی از خود در این مراسم بر جای می‌گذارد. پیاده‌روی تا کربلا کار آسانی نیست، سختی‌های زیادی دارد، گرما، سرما، خطرات ... اما مردم با عشق و اخلاص و آگاهی و نه از سر طمع و ماجراجویی و نه انتخاب جاهلانه، در این مسیر حرکت می‌کنند. امیدواریم خداوند در این حرکت برای جامعه بشری چنان برکتی رقم بزند که مظهر وحدت برای بشریت و الگویی برای همه آزادگان دنیا باشد.
مطوری با اشاره به جایگاه زائران اباعبدالله(ع) گفت: مردم عراق با طیب خاطر در خدمت زائران اباعبدالله(ع) هستند. این اخلاق ریشه قرآنی دارد: «وَ يُؤْثِرُونَ عَلى أَنْفُسِهِمْ وَ لَوْ كانَ بِهِمْ خَصاصَة»(حشر، 9) و این اخلاق نه تنها آنها را فقیرتر نکرده است بلکه در زندگی خود برکت آن را دیده‌اند. با وجود این یکی از آداب زیارت آن است که زائر پس از زیارت، به سرعت بازگردد: در حدیث داریم که «زر و انصرف»(زیارت کن و برگرد).
حجت‌الاسلام انصاری در ادامه با بیان اینکه بایدهای زیارت اباعبدالله(ع) در کلمات خود ائمه به تمام و کمال بیان شده است، گفت: اولین بخش از انجام هر کاری نیت آن کار است و شاید علت تفاوت اجرها و ثواب‌هایی که در روایات برای زیارت کربلا بیان شده به نیت برمی‌گردد.
این مدرس دانشگاه ادامه داد: گاه از یک معصوم در یک جلسه چند طیف ثواب برای زیارت مطرح شده است. روایات می‌گوید هر گام زائر به سمت کربلا، یک خوبی برای او نوشته و یک بدی از او پاک می‌شود. اگر کسی یک نیت عادی داشته باشد ثواب حداقلی به دست می‌آورد که این هم خیلی زیاد است. گاهی ثواب‌ها نوشتن حسنه و پاک کردن بدی است. گاهی اوقات هر قدم معادل حج عمره می‌شود. گاهی هر قدم صد حج و صد عمره می‌شود.
تفاوت میزان ثواب‌های زیارت اربعین نشأت گرفته از تفاوت در انگیزه‌ها است
وی گفت: می‌بینیم در کلام یک امام برای یک عمل طیف‌های مختلف اجر و ثواب بیان شده است و این نشأت گرفته از تفاوت انگیزه‌ها است. در ارتباط با انگیزه زیارت اربعین حضرت اباعبدالله الحسین(ع)، یکی از نکات مهم که ما را آماده می‌کند و نیت ما را یک مقدار ارتقا و دید ما را وسعت می‌دهد این است که ما از چینش آدابی که در زیارت اربعین وجود دارد با حفظ مقدماتی که گفته شد، به این نتیجه دست پیدا کنیم که در میان زیارت‌های حضرت اباعبدالله(ع) با تمام گوناگونی و تفاوت‌هایی که بین آنها هست (می‌دانید حضرت اباعبدالله(ع) تنها امامی هستند که در روزها و ساعات و لحظات مختلف زیارت ایشان متفاوت می‌شود) زیارت اربعین شاخص است.
انصاری با بیان اینکه اربعین بهترین زمان برای مخابره پیام عاشورا محسوب می‌شود، افزود: می‌بینید همین زیارت علامت مؤمن می‌شود: «علامات المؤمن خمس» روایت مشهور امام حسن عسکری(ع) است که علامت‌های مؤمن را در آن می‌فرماید و یکی از علامت ها «زیارت اربعین» است. وقتی زیارت اربعین علامت ایمان شد پس این شاخص‌ترین زیارت می‌شود.
این مدرس دانشگاه ادامه داد: بُعد تبلیغی زیارت اربعین چندین و چند برابر دیگر زیارت‌ها است. البته هر یک از زیارت‌ها ثواب و اجرهای بسیار کلان خود را دارد. از این رو می‌بینید ائمه(ع) همه را به سمت زیارت اربعین سوق داده‌اند.
وی به سیر تاریخی زیارت اربعین اشاره کرد و گفت: از حرکت‌های چشمگیر و برجسته پیاده‌روی زائران اربعین می‌توانیم به پیاده‌روی خاتم‌الفقها و المجتهدین شیخ مرتضی انصاری اشاره کنیم. در زمان این انسان وارسته این حرکت تجدید می‌شود. شیخ انصاری از سلاله جابر بوده و پس از وی دوباره به واسطه خفقان‌های آن دوره، این حرکت فروکش می‌کند اما این طور نبود که از بین برود. مخفیانه انجام می‌شد اما عمومی نبوده است. شیخ انصاری طلاب نجف را با خود به زیارت اربعین می‌برد، تا می‌رسد به زمان مرحوم میرزا جواد ملکی تبریزی که خود این توصیه را دارد و انجام هم می‌دهد.
انصاری ادامه داد: مجدداً در زمان‌های مختلف این زیارت با نوسان‌هایی انجام می‌شد اما قطع نمی‌شد. در زمان محدث نوری در نجف زیارت اربعین جایگاه ویژه‌ای داشت. او حرکت اربعین را با جمع کردن طلاب در میان مردم عراق تقویت کرد و در بین طلاب منشأ حرکت‌های مردمی و عمومی بود.
در توجه قلب‌ها به مزار حضرت اباعبدالله الحسین(ع) پیغام بزرگی وجود دارد
این مدرس دانشگاه اظهار کرد: در این توجه قلب‌ها به مزار حضرت اباعبدالله الحسین(ع) یک پیغام بزرگی وجود دارد و آن این است که آنجا مردم باید به سمت این زیارت خاص که زیارت اربعین است، متوجه شوند. امروزه بزرگ‌ترین اجتماع بشری در زیارت اربعین شکل گرفته است. هیچ گزارش تاریخی نداریم که بخواهد به این اجتماع نزدیک باشد.
وی با اشاره به تلاش ائمه(ع) در سوق دادن مردم به سمت زیارت اباعبدالله(ع) به خصوص زیارت اربعین تصریح کرد: ما هنوز از سطحی که مطلوب ائمه(ع) است، خیلی فاصله داریم. آن چیزی که مقصود اهل‌البیت(ع) بوده است؛ یک نگاه جهانی است؛ نگاه آنها صرفاً به مسلمان‌ها و ادیان توحیدی نبوده است، نگاه آنها به تأثیرگذاری این موضوع بر روی اصلاح تمدن بشری و ایجاد یک تمدن جدید است. اینها حرف‌های مهمی است که باید مستند شود.
اربعین باید به یک حرکت عمومی و مطالبه جهانی تبدیل شود
انصاری توضیح داد: گفتیم ائمه(ع) توجه خاصی به زیارت حضرت اباعبدالله(ع) دارند؛ در زمان امام حسن عسکری(ع) توجه‌ها به زیارت اربعین سوق داده می‌شود. یعنی اول اصل زیارت فرهنگ‌سازی می‌شود، بعد برجستگی زیارت اربعین بیش از بقیه زیارت‌ها می‌شود.
این مدرس دانشگاه با تأکید بر اینکه اربعین باید به یک حرکت عمومی و مطالبه جهانی تبدیل شود، گفت: 27 میلیون نفر زائر، به نسبت 8 میلیارد نفر جمعیت کره زمین، رقم قابل توجهی نیست.
وی در ادامه با طرح این پرسش که بر چه اساس می‌گوییم امام حسین(ع) باید محور آن حرکت جهانی باشد؟ گفت: از روایات می‌فهمیم که وقتی حضرت حجت‌بن الحسن(ع) ظهور می‌کند؛ اول به مکه می‌روند و در جوار خانه خدا خود را معرفی می‌کنند، (چون مردم باید این شخص را بشناسند). خطاب حضرت ر این سخن با مردم مکه نیست، حتی با اسلام نیست؛ با شیعه و سنی نیست؛ با ادیان نیست؛ بلکه خطاب ایشان به همه عالم است؛ می‌فرماید: «الا یا أهل العالم» مردم دنیا. بعد می‌فرماید: «من فرزند همان کسی هستم که بین دو نهر آب تشنه شهید شد». حضرت خود را به جدّ اطهرش اباعبدالله الحسین(ع) معرفی می‌کند.
انصاری در توضیح این مطلب گفت: اگر کسی از ما پرسید «شما چه کسی هستید؟» ما نباید با تعابیر مجهولی خود را معرفی کنیم؛ کار عاقلانه‌ای نیست که من حرفی بزنم که مخاطبم بیشتر سردرگم و دچار ابهام شود. امام زمان(عج) باید حرفی را مطرح کند که همه با آن آشنا باشند، «من که هستم؟ من فرزند حسین تشنه لب و شهید هستم» پس این یعنی اینکه ما تا قبل از ظهور حضرت حجت‌بن الحسن عسکری(ع)، باید این حرکت را جهانی کنیم.
این مدرس دانشگاه با بیان اینکه امام حسین(ع) باید به تمام دنیا معرفی شود، افزود: زیارت اربعین باید نام امام حسین(ع) را تبلیغ کند و بعد از نام ایشان، طبیعتاً ذهن‌ها به مصائب و حرکت حضرت متوجه می‌شود و نتیجه این می‌شود که وقتی امام زمان(عج) می‌آید، می‌فرماید: من ادامه دهنده راه حسین(ع) هستم. این حرکت الحمدالله شکل گرفته است و در طول تاریخ هم به این شکل و قوت نبوده است؛ اما به عقیده من هنوز خیلی راه داریم.
وی ادامه داد: اگر امروز مثلاً از 27 یا 28 کشور کمتر یا بیشتر در این حرکت نماینده شرکت می‌کند، باید از تمامی کشورهای جهان نماینده وجود داشته باشد. این حرکت مستقیماً باید از کشورها شکل بگیرد. وقتی نگاه اهل‌البیت(ع) به اربعین یک نگاه جهادی بود با این نشانه‌ها که بیان شد مسئولیت ما یک مقدار سنگین‌تر می‌شود.
انصاری در ادامه درباره بایسته‌های زیارت برای زائر اربعین، گفت: در زمینه بایسته‌ها، در درجه اول، نیت مهم است. گاهی کسی برای شفای بیمارش به زیارت می‌رود، گاهی کسی برای توبه می‌رود، گاه کسی برای حل مشکل خود به زیارت می‌رود، یا قبول شدن در دانشگاه یا پیداکردن شغل و ... اینها همه نیت‌های خوبی هستند؛ اما این نیت کجا با نیت کسی که اربعین را حرکتی می‌بیند که جامعه را به سمت حضرت مهدی(ع) و قیام ایشان سوق می‌دهد؟ افق دید را ببیند. این نیت‌ها خوب است اما چرا به این زیارت نگاه حداقلی داشته باشیم؟
باید بتوانیم از زیارت اربعین برای بشریت توشه برداریم
این مدرس دانشگاه با تأکید بر اینکه باید بتوانیم از این زیارت برای بشر توشه برداریم، افزود: نکات دیگری در بایسته‌های زیارت وجود دارد که در کتاب کامل الزیارات در بخش آداب زیارت می‌بینیم. این نکات هم آداب زیارت هستند و هم می‌خواهند ما را با آن حرکت جهانی آشنا کنند.
وی ادامه داد: در روایات داریم که وقتی امام زمان(عج) ظهور می‌کند خط‌کشی‌ها برداشته می‌شود، این تفکر که این مال شخص من، آن ملک شخصی شماست، از بین می‌رود. افراد برای هم ملکیت شخصی قائل نیستند و همه دارایی خود را متعلق به همدیگر می‌دانند. نمونه این فضا را الآن کجا مشاهده می‌کنیم؟ شمه‌ای از آن فضای زیبای جامعه مهدوی الآن در اربعین مشاهده می‌شود. این اتفاق آنجا می‌افتد. یعنی مشخص است اگر آن حرکت جهانی راه افتاد این حرکت دائمی می‌شود. نیازمند و گرسنه‌ای دیگر وجود ندارد؛ بیماری نمی‌ماند. امروز استادتمام‌ها و پزشکانی با پای برهنه در اربعین شرکت می‌کنند. هم زیارت می‌کنند و هم در بین راه به مداوا و طبابت می‌پردازند. وقتی به آداب سفر نگاه می‌کنیم می‌بینیم ما را به این سمت سوق می‌دهند.
انصاری به بیان برخی از آداب زیارت اربعین پرداخت و گفت: امام صادق(ع) به هشام بن سالم می‌فرماید: «یلزمک حسن‌الصحابه لمن یصحبک» باید با هم خوش‌رفتار باشید. با هم جدال نکنید. این سفر نباید باعث تفرقه شود: «یلزمک قله الکلام الابخیر» همهمه و سروصدا و پرحرفی کردن نکنید. می‌بینید امام به این نکات توجه دارد. «کثره ذکرالله» زیاد ذکر خدا کنید. «و یلزمک نظافة الثیاب و یلزمک الغسل» غسل، تمیزی، نظافت در این حرکت باید وجود داشته باشد.
وی با بیان اینکه به واسطه زیارت اربعین این مظاهر کم‌کم خود را آشکار می‌ساز، افزود: «و یلزمک الخشوع و کثرة الصلاة و الصلاة علی محمد و آل محمد و یلزمک أن تغض بصرک و یلزمک أن تعود الی أهل الحاجة من إخوانک اذا رأیت منقطعا و المواساة»» امام فرمود: خشوع، چشم‌پوشی، عفاف، حیا تا آنجا که می‌فرماید: از دیگران دستگیری کن. برخی خیال می‌کنند آنجا باید بروند فقط زیارت کنند، اشک بریزند. مواسات بین برادران چیست؟ باید بروی حاجت برادرانت را برطرف کنی و آنها را که در بین راه مانده‌اند، کمک کنی. اینها آداب یک همزیستی مسالمت‌آمیز با همه کسانی است که آنجا هستند.
این مدرس دانشگاه گفت: می‌بینید تمام آرمان‌های جامعه مهدوی در آداب زیارت اباعبدالحسین(ع) بیان می‌شود. این آداب دارند ما را برای آن حرکت آماده می‌کنند. رعایت این نکات و آداب بین جامعه مسلمین و همه آزادگان عالم می‌تواند زودتر ما را به این اهداف برساند.
انصاری در پایان سخنان خود با اشاره به ضرروت رعایت این آداب در زیارت اربعین گفت: با توجه به اینکه روزی پیش‌بینی می‌شد، در مراسم اربعین ازدحام به وجود بیاید، در آداب سفر ذکر شده است که بیش از سه روز آنجا نمانید.
انصاری گفت: مراجع در سال‌های گذشته برای مدیریت زوار اعلام کردند: اگر کسی یک روز قبل و یا یک روز بعد این زیارت را انجام دهد، ان‌شاءالله خدای متعال از آنها می‌پذیرد و مانعی ندارد که برخی زودتر برگردند و یا دیرتر بروند. در حج هم همین‌طور است: « فَمَنْ تَعَجَّلَ فِي يَوْمَيْنِ فَلا إِثْمَ عَلَيْهِ وَ مَنْ تَأَخَّرَ فَلا إِثْمَ عَلَيْه»(بقره، 203) یعنی این استدلال علما برگرفته از این فکر است.
