آیه‌ای که عمل به آن موانع عاطفی را برطرف می‌کند

محمدرضا سنگری، عضو هیئت علمی بنیاد دعبل و محقق عاشورایی، در گفت‌وگو با ایکنا از خوزستان، با تأکید بر ضرورت کاهش مراء و درگیری در خانواده، گفت: اگر یکی از ارکان وصیت حضرت اباعبدالله(ع) امر به معروف و نهی از منکر است، باید به معروف‌گستری در خانواده‌های خود بیاندیشیم چون خانواده مقدس‌ترین و اصلی‌ترین جایگاه برای شکل‌گیری همه جوانب است و شر و خیر از خانواده شروع می‌شود. مبنا را خانه قرار دادیم تا در صحنه بزرگ‌تر مثل محیط کار و شهر و کشور آن را پیاده کنیم.

وی با تأکید براینکه تلاش باید در راستای تبدیل شدن به اسوه باشد تا هر کس ما را نگاه کند بگوید او از حسین(ع) آموخته است، افزود: امام حسین(ع) در سخنی فرمودند «ولا تمارین حلیماً ولا سفیهاً» مراء نکنید. اگر مقابل شما انسان حلیمی است و شکیب می‌ورزد با او جدال نکنید و اگر خوب نمی‌اندیشد و سلوک عاقلانه در زندگی ندارد با او نیز مراء نکنید. چرا که افراد بردبار با دلخوری رهایتان می‌کنند و شما پشتوانه خود را از دست می‌دهید. از این سخن می‌فهمیم هم ظرفیت وجودی خود را افزایش دهیم و هم با افراد باظرفیت ارتباط برقرار کنیم. نگذارید شکیبایی شما فروکش کند، تا می‌توانید حلم خود را بیشتر کنید.

سنگری گفت: از 9 اصلی که حضرت اباعبدالله(ع) از ابتدای مسیر طرح کردند اولین اصل حلم است. امام فرمودند: «ان الحلم زینه» اگر حضرت زینب(س) کربلا را زیبا دید به جهت آن است که در آن حلم دید. حلم کربلا، کربلا را زیبا کرد. زیبایی در حلم است. کمی حوصله داشته باشید، حرف‌های همدیگر را گوش بدهید. رفتارهای همدیگر را بپذیرید و اول، همراهی و همدلی کنید.

کمی انعطاف به خرج بدهید

امام فرمودند: «ان الحلم زینه» اگر حضرت زینب(س) کربلا را زیبا دید به جهت آن است که در آن حلم دید. حلم کربلا، کربلا را زیبا کرد. زیبایی در حلم است. کمی حوصله داشته باشید، حرف‌های همدیگر را گوش بدهید. رفتارهای همدیگر را بپذیرید و اول همراهی و همدلی کنید

وی ادامه داد: کمی انعطاف به خرج بدهید حتی اگر فرزند شما مثلاً بگوید نمی‌خواهم چادر بپوشم، بگویید بسیار خوب! بنشینید و با هم صحبت کنیم. کمتر در این زمینه‌ها همراهی می‌کنیم. حتماً اگر می‌خواهیم چیزی از کسی بگیریم باید چیزی به او بدهیم نمی‌شود همه‌اش بگیریم. هنوز جلال و جمال حجاب را مطرح نکردیم. اگر دختر من می‌گوید حجاب من دست و پاگیر می‌شود، بگوییم راست می‌گویی معلوم است؛ اما چه عوامل دست و پاگیری را از زندگی تو حذف می‌کند؟ چقدر دست و پای دلت را باز می‌کند؟ چقدر عواطف تو را رشد می‌دهد؟ اینها را طرح نکردیم. نگفتیم حجاب چقدر زیبایت می‌کند. این حجاب هر لحظه از درون به تو زیبایی می‌بخشد و از بیرون رازوارگی وجود تو را تقویت می‌کند.

بحران جهان امروز

این محقق عاشورایی بیان کرد: بحرانی که جهان امروز ما با آن مواجه هست بی‌رازی است. رازها وجود ندارند، زندگی‌های امروز به تعبیری اوپن(باز) است. وقتی وارد خانه می‌شویم هیچ چیز پنهان نیست. چیزی پنهان نمی‌ماند تا تکاپویی برای کشف شکل بگیرد. هیچ لذتی در عالم به اندازه کشف کردن نیست. آنکه حجاب را حذف می‌کند دیگر چیزی برای کشف کردن باقی نمی‌گذارد. رازوارگی زن تمام می‌شود و انگیزه‌های مرد سست می‌شود. چادر و حجاب پاسخی به عطش فطری انسان در کشف کردن است. اینها از ابعاد روانشناسی موضوع حجاب است ولی درست تحلیل نکردیم. هر وقت خواستید بسازید باید کمی ویران شوید؛ این شرط ساختن است. هر کس می‌خواهد خوب جلو برود باید کمی عقب‌نشینی کند. کدام دونده است که برای پرش از مانع چند قدم عقب نرود؟ گاهی باید عقب‌نشینی کنیم.

با این آیه زندگی کنیم

عضو هیئت علمی بنیاد دعبل و محقق عاشورایی، گفت: برای اینکه بتوانیم تأثیر بیشتری بر دیگران بگذاریم، به نوعی خلع‌ سلاح کردن کلامی در روابط خود نیاز داریم. من نامش را «دورزدن عاطفی» می‌گذارم. یعنی کاری کنیم که گارد غلط طرف مقابل بشکند. وقتی کسی از خشم شعله‌ور است نباید بنزین و نفت بر خشم او بریزیم. یاد نگرفتیم چگونه شعله خشم همدیگر را خاموش کنیم. حضرت موسی‌بن جعفر(ع) در سخنی فرمودند: «هر کس آیه‌ای از قرآن را فرا بگیرد و از همه قرآن به یک آیه عمل کند برایش کافی است و رستگار می‌شود» به این آیه دقت کنید «ان‌الله یامر بالعدل والاحسان» می‌توانیم از بین همه آیات قرآن با این آیه زندگی کنیم تمام ابعاد زندگی درست می‌شود. قرآن کریم می‌فرماید خوبی کردن و بدی با هم مساوی نیستند.

برای اینکه بتوانیم تأثیر بیشتری بر دیگران بگذاریم، به نوعی خلع‌ سلاح کردن کلامی در روابط خود نیاز داریم. من نامش را «دورزدن عاطفی» می‌گذارم، یعنی کاری کنیم که گارد غلط طرف مقابل بشکند. وقتی کسی از خشم شعله‌ور است نباید بنزین و نفت بر خشم او بریزیم. یاد نگرفتیم چگونه شعله خشم همدیگر را خاموش کنیم

سنگری با بیان اینکه برای نحوه حرف زدن با همدیگر می‌توان از ساخت قرآن استفاده کرد، گفت: قرآن کریم می‌فرماید قول «لین» داشته باشید، یعنی نرم حرف بزنید. هم تُن صدا نرم باشد و هم واژگانی که بکار می‌برید نرم باشد، لبه نداشته باشد؛ چرا که موقع ناراحتی و خشم کلمات خشن می‌شود. تمرین آهنگ صدای نرم و دلپذیر در خانواده خیلی لازم است. «قول حَسَن» داشته باشیم. حسن به معنای زیبایی ظاهری است و در سخن به این معناست که کلامت را زیبا و آراسته کنی. «قول معروف» داشته باشی، یعنی حرف خوب بزنی، حرف زشت نزنی. در قرآن کریم آیه داریم که اگر روزی زن و مردم از همدیگر جدا شدند جدایی و هجر آنها معروف و پسندیده باشد. طرف را خورد و له نکنید بلکه با آرامش از هم جدا شوید. شاید که در آینده دوباره به همدیگر بازگشتید، «قول سدید» داشته باشید، یعنی حرف درست بزنید. نوع دیگر سخن، «قول طیب» است. حرفتان شسته و رفته باشد. همدیگر را نپیچانید. روشن و آشکار و بی‌پرده و مناسب با هم حرف بزنید. «قول ثابت» داشته باشید. اینجور نباشد که امروز یک چیز بگویی و فردا چیز دیگر. در حرف‌های خود ثابت‌قدم باشید. خداوند به همه ما توفیق سخنان شیرین و درست بدهد.