ایده‌پردازی برای ترویج پیام قرآن را جایگزین مانع‌تراشی‌های مرسوم کنیم

محمد موسی‌زاده، قاری و فعال قرآنی در شبکه‌های اجتماعی و دانشجوی رشته مهندسی عمران دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال است. ایکنا به مناسبت روز دانشجو با این جوان متولد سال 75 به گفتگو نشسته است. مشروح این گفت‌وگو را با هم می‌خوانیم؛

ایکنا ــ چرا فضای مجازی را به عنوان بستری برای تبلیغ قرآن انتخاب کرده‌اید؟

بسیاری از دوستان قرآنی توانایی این کار را دارند اما احساس می‌کنم به خاطر ترس و ریسک به این موضوع ورود نمی‌کنند. از تعداد زیادی از عزیزان قرآنی سؤال کرده‌ام که چرا در این ارتباط فعالیتی نکرده‌اند. پاسخ داده‌اند که با انجام این کار ممکن بود از جامعه قرآنی حذف شوند. با وجود این، به یاری خداوند متعال این ریسک را پذیرفتم. از وضعیت قرآنی کشور ناراحتم. در تلاوت حرف‌ زیادی برای گفتن داریم. متأسفانه در زمینه تبلیغات ضعیف عمل کرده‌ایم و باید قوی‌تر عمل کنیم. برخی کشورها در تلاوت ضعیف هستند، اما در تبلیغ به خوبی فعالیت می‌کنند، ولی ما اینطور عمل نکرده‌ایم. البته می‌توان این وضع را بهتر و حتی درست کرد، در صورتی که به شیوه صحیح به تبلیغات بپردازیم.

ایکنا ــ اگر روزی مانعی در فعالیت شما در اینستاگرام ایجاد شود، چه‌ کار خواهید کرد؟

برای این مسئله چند حالت وجود دارد. اگر اینستاگرام فیلتر شود، قطعاً برنامه دیگری جایگزین آن خواهد شد، همانطور که همین اتفاق برای تلگرام، فیس‌بوک و... افتاد و من فعالیتم را به آنجا انتقال خواهم داد. ولی به خاطر انتقاد برخی دست از این کار برنمی‌دارم، چراکه با خداوند متعال معامله کرده‌ام. البته حرف مردم مهم است و باید حرف‌هایشان را شنید. اگر انتقادات سازنده باشد و از روی حسادت نباشد، حتماً آنها را می‌شنوم. کسانی که من را می‌شناسند می‌دانند که به انتقاد علاقه دارم. کاری که انجام می‌دهم کار خوبی است. فعالیتی نیست که بخواهم به خاطر بدرفتاری برخی آن را کنار بگذارم. همانطور که در صفحات دیگر مشاهده می‌کنیم، افرادی خیلی ناسزا می‌گویند ولی باید راه خود را درست ادامه دهم.

ایکنا ــ آیا تا به حال اتفاق افتاده که در میانه راه دلسرد شوید؟

چندین بار به خاطر انتقاداتی که از من شده یا به دلیل کاهش فعالیت کاربران و دنبال کنندگان صفحه خود، انگیزه‌ام نیز کاهش یافته است. برخی مواقع شیطان سعی در وسوسه و فریب من داشته، به طوری که در ذهنم این سؤال را ایجاد می‌کند که چرا در این راه قدم گذاشته‌ام؟ ولی بعد از چند روز اتفاق قرآنی خوبی برایم رقم خورده است و به من ثابت می‌شود که خدا حامی‌ام است. شاید تمام این مسائل امتحان الهی باشد و خداوند می‌خواهد ظرفیت مرا بسنجد. هر هنرمندی در برهه‌ای در اوج قرار دارد که حتی بزرگترین اساتید قرآنی مانند مرحوم عبدالباسط نیز چنین مقطعی را سپری کرده‌اند. فکر کردن به این موضوع برخی مواقع از لحاظ روحی اذیت‌کننده است ولی همیشه توکل به خدا کرده‌ام و امید دارم که اتفاقات قرآنی بهتری در زندگی من رقم بخورد.

ایکنا ــ به نظر شما سلبریتی قرآنی نیز داریم؟ در صورت وجود این مسئله، فرصت است یا آسیب؟

کلمه سلبریتی در فرهنگ لغات به معنای مشهور است. استاد عبدالباسط مشهورترین قاری جهان اسلام است. پس ایشان نیز سلبریتی است. اینکه امروز کلمه سلبریتی برای برخی طوری جا افتاده که فقط به بازیگران، خوانندگان و ... سلبریتی می‌گویند، درست نیست؛ چراکه سلبریتی‌ها فقط این افراد نیستند. حتماً سلبریتی قرآنی نیز می‌توانیم داشته باشیم.

البته برخی معتقدند که این موضوع آسیب است و برخی دیگر نیز اعتقاد دارند که فرصت است. این امر واقعاً فرصت است؛ چراکه قاعدتاً در هر کاری که فردی آن را انتخاب کرده و در آن پیش می‌رود، باز افرادی هستند که از او انتقاد کنند. این مسئله در بحث قرآنی نیز وجود دارد. برخی افراد از من انتقاد می‌کنند‌ که چرا در فلان مکان تلاوت می‌کنی؟ این کار باعث می‌شود که شأن قرآن پایین بیاید. ولی چنین نظری ندارم و معتقدم کاری که باعث نشر قرآن شود بسیار خوب است. وقتی بنده یا هر فرد دیگری یک استوری قرآنی در فضای مجازی قرار می‌دهیم تا مردم به آن گوش دهند، کار بدی نیست. تعجب می‌کنم که برخی از این مسئله انتقاد و بیان می‌کنند که راه سلبریتی‌ها را در پیش گرفته‌ام. اگر مردم از این طریق به قرآن جذب شوند، واقعاً جای شکر دارد.

ایکنا ــ وظیفه قاری قرآن دانشجو چیست؟

یک قاری قرآن باید در همه فضاها خیلی مواظب رفتار خود باشد. متأسفانه یکی از مسائلی که در جامعه وجود دارد این است که مردم خیلی زود راجع به افراد قضاوت می‌کنند، در صورتی که ممکن است اصلاً فرد مورد نظر را نشناسند و او را فقط در فضای مجازی دیده باشند. به همین دلیل باید مراقب این باشیم که کاری انجام ندهیم که دیگران درباره ما قضاوت بدی کنند. در محیط دانشگاهی افرادی بنده را می‌شناسند و با کارهایم آشنا هستند. بنابراین باید خیلی مراقب باشم تا مورد قضاوت بد دیگران قرار نگیرم.

ایکنا ــ جایگاه قرآن را در بین اساتید و دانشجویان چگونه ارزیابی می‌کنید؟

جایگاه قرآن در بین این قشر خیلی کمرنگ شده است. البته باید جایگاه قرآن در جامعه را مورد بررسی قرار دهیم. بسیاری از افراد ممکن است علاقه‌ای به قرآن نداشته باشند که این افراد اصلاً قرآن را نخوانده‌اند و هرکس قرآن را بخواند متوجه می‌شود که قرآن جز رأفت و مهربانی و سخن حق نیست. با بازخوردهایی که در فضای مجازی داشته‌ام، متوجه شدم که خیلی افراد حتی کسانی که اصلاً مذهبی نیستند تلاوت قرآن را دوست دارند. اینجاست که ضعف تبلیغات هویدا می‌شود. کمرنگ شدن قرآن در میان قشر دانشگاهی نیز به دلیل تبلیغات ضعیف است. در کشورهایی مانند مصر جلسات قرآن با حضور هزاران نفر برگزار می‌شود که این امر نشان از علاقه وافر مردم و تبلیغات صحیح در این کشورها دارد. بیشتر به مسابقات قرآنی پرداخته‌ایم و این امر باعث شده تا رسالت اصلی خود را فراموش کنیم. البته نفس برگزاری مسابقات خوب است و در بسیاری از کشورها نیز وجود دارد، ولی متأسفانه قاریان ما بیشتر به دنبال مقام هستند تا تلاوت قرآن که زیبنده نیست.

ایکنا ــ پیشنهاد شما برای اهمیت بیشتر به پیام قرآن در محیط دانشگاهی چیست؟

چندین بار با مسئولان دانشگاه در این باره گفت‌وگو کرده‌ایم و من نیز راهکارهایی را در اختیارشان قرار داده‌ام، ولی هیچ‌گاه به مرحله اجرا نرسیده است. امروز بهترین کشور در تبلیغ قرآن عربستان سعودی است؛ چون به قرآن اهمیت فراوانی می‌دهند و برای آن هزینه می‌کنند و بودجه‌ای که در این کشور در اختیار قرآن است، واقعاً برای قرآن خرج می‌شود. امروز در اینستاگرام قاریانی هستند که میلیون‌ها دنبال‌کننده دارند. چندی پیش کلیپ ساده ترتیل یک قاری بسیار ضعیف در یوتیوپ پنج میلیون بازدید داشت که چنین چیزی در کشور ما وجود ندارد، در حالی اتفاق که قاریان بسیار خوبی داریم که حرف‌های زیادی برای گفتن دارند. همه وظیفه داریم که فعالیت این قاریان و قرآنیان خوب کشور را نشر دهیم. امروز زمان تبلیغ است و وظیفه آن نیز برعهده نهادهایی مانند شورای عالی قرآن، سازمان تبلیغات اسلامی، صدا و سیما و اوقاف است. قاریان ایرانی ظرفیت بسیاری دارند و ما باید تنها به تبلیغ بپردازیم و از فضای مجازی و شبکه‌ها و فضاهایی مانند یوتیوب به خوبی بهره ببریم.

ایکنا ــ تلاوت قرآن شما در ترکیه با استقبال فراوان مردم روبه‌رو شد. در این باره توضیح دهید.

پیش از سفر به ترکیه در ذهن داشتم که چنین برنامه‌ای را در ترکیه انجام دهم که به مرحله اجرا نیز رسید. البته انتقاداتی نیز از این برنامه شد، ولی بیشتر افراد اعلام کردند که این اجرا را دوست داشته و آن را پسندیده‌اند. این تلاوت را به اتفاق مصطفی اوزلماس، قاری ترکیه‌ای، در مقابل یک مسجد در خیابانی در استانبول، که افرادی از سراسر جهان در حال تردد در آن بودند، اجرا دادیم که کلیپ آن نیز در فضای مجازی پخش شد. اصلاً فکر نمی‌کردم که چنین استقبالی از برنامه صورت گیرد. اگر این تلاوت کوتاه پنج دقیقه‌ای به اندازه بیست دقیقه ادامه داشت، قطعاً جمعیت بسیار بیشتری را به خود جلب می‌کرد. البته قصد داریم چنین برنامه‌ای را در اروپا نیز اجرا کنیم.

ایکنا ــ اگر پیشنهاد شود که چنین برنامه‌ای را در تهران انجام دهید می‌پذیرید؟

مسئولان یکی از رسانه‌های بزرگ اینترنتی کشور از ما خواستند که این کار را به همراه آقای سیدمیلاد تاج‌زاده در بازار تجریش یا بازار تهران انجام دهیم که در ابتدا با این برنامه موافقت نکردم؛ چراکه جامعه ما در حال حاضر آمادگی لازم برای این کار را ندارد. فعلاً ترجیح می‌دهم که ببیشتر شناخته شوم. ان‌شاءالله در آینده این کار را انجام می‌دهم.

ایکنا ــ نظر شما درباره انتقاد از به تصویر کشیدن سبکی از زندگی خاص یا زندگی‌ لاچکری چیست؟

متأسفانه با این مشکل مواجه هستم و هر کاری می‌کنم باز برخی افراد حرف و حدیث‌های فراوانی می‌گویند که به‌کارگیری از کلمه لاکچری و امثال آن نیز از همین موارد است. زندگی من در فضای مجازی دقیقاً همین است که همگان مشاهده می‌کنند و هیچ‌ گونه تظاهر و ریایی در آن وجود ندارد. چقدر خوب است که هرکسی همانگونه که هست خود را نمایش دهد. شغل من تلاوت قرآن نیست و تلاوت کار هنری من است. تلاوت قرآن در کنار زندگی من است. باید بودجه مناسبی به قاریان و قرآنیان اختصاص پیدا کند تا نگران زندگی خود نباشند. فعالیت تأثیرگذار قرآنی یعنی اینکه دولت‌ها از قاریان حمایت کنند و آن‌ها را به محافل مختلف قرآنی سوق دهند. تأکید دارم که شأن قاریان باید همیشه حفظ شود. قاریان ما سال‌های سال برای قرائت قرآن زحمت می‌کشند، ولی متأسفانه گاهی اوقات شرایط برخی از آنان به گونه‌ای است که مجبور می‌شوند از این راه کسب درآمد کنند که در شأنشان نیست.

ایکنا ــ مهمترین دغدغه شما در جامعه به عنوان یک دانشجوی قرآنی چیست؟

یکی از مسائلی که باعث رنجش خاطرم می‌شود، قرآن‌ستیزی و دین‌ستیزی است که در کشورهای غیرمسلمان نیز مشاهده نمی‌شود. این مسئله حتی در کشورهایی مانند ترکیه، که از وضعیت سیاسی و اجتماعی آن نیز اطلاع دارید، وجود ندارد. تلاش اصلی من در راستای همین موضوع است و قصد دارم با چنین تفکری مقابله کنم. در انتخاب آیاتی که تلاوت و در صفحه خود بارگذاری می‌کنم، بسیار دقت می‌کنم تا پیام مد نظرم به خوبی منتقل شود. متأسفانه بسیاری از دشمنان اسلام از طریق فضای مجازی و با شبهه‌های مختلف سعی دارند که بسیاری از مشکلات را به گردن دین و مذهب بیندازند و مردم را از اسلام و دین دور کنند. البته جامعه قرآنی باید با بهره‌گیری از کلام الهی و نورانی قرآن کریم با این افکار مبارزه کند.

یکی از مسائلی که طی چند روز اخیر اتفاق افتاد سخنان استاد ابوالفضل بهرام‌پور در برنامه آفتاب شرقی شبکه اول سیما بود که واقعاً ناراحت‌کننده بود. افراد بسیاری که در فضای مجازی با بنده در ارتباط بودند سؤالات گوناگونی را مطرح می‌کردند که آیا اسلام و قرآن واقعی چنین دیدگاهی دارد؟ واقعاً نباید چنین سخنانی از سوی ایشان مطرح می‌شد. البته اینکه ایشان بعداً و در همین برنامه عذرخواهی کرد نیز حرکت شجاعانه‌ای بود.

مردم ما تشنه معارف قرآنی و بیانات الهی هستند. اگر پیام‌های قرآن به موقع و بجا برای آنان تبیین و معرفی شود، قطعاً به سمت قرآن روی می‌آورند و دشمنان نمی‌توانند آن‌ها را به سمت دین‌ستیزی و اسلام‌ستیزی سوق دهند. بهترین موسیقی دنیا تلاوت قرآن است. اگر این عقیده را نداشتم، قطعاً خواننده می‌شدم؛ چون واقعاً شرایط ورود به صحنه خوانندگی را نیز داشتم. در برهه‌ای از زندگی که زیاد وارد فضای تلاوت نشده بودم، یکی از الطاف الهی بود که قاری شوم. از 15 سالگی همیشه دغدغه داشتم که چرا در جامعه ارزش زیادی را برای قاری قرآن قائل نمی‌شوند. همین دغدغه باعث شد به سمت قرآن برویم و خداوند متعال توفیق دهد تا در این مسیر حرکت کنم.

ایکنا ــ آیا حضور کمرنگ مردم در جلسات قرآن نشان از علاقه کم آنان به قرآن دارد؟

اینطور نیست. امروز برخی از جلسات قرآن هستند که واقعاً حوصله حضار را سر می‌برند. همچنین، برخی جلسات نیز تشکیل می‌شوند که بسیار جذاب‌اند و مردم را به سوی خود جلب می‌کنند. این موضوع به عشق و علاقه‌ای بازمی‌گردد که از کودکی در افراد شکل می‌گیرد. بسیاری از افراد عادی موسیقی تلاوت قرآن را به خوبی درک می‌کنند. همچنین، موسیقیدانانی هستند که هیچ درکی از تلاوت آیات الهی ندارند. البته خداوند اجازه می‌دهد که هر کسی قرآنش را تلاوت کند و پای رحل آن بنشیند یا به آیات نورانی قرآن گوش دهد. امیدوارم روزی برسد که در جامعه ما نگاه دیگری به قرآن وجود داشته باشد. تمام تلاش خود را معطوف این کار کرده‌ام، حتی اگر در این راه تنها باشم، تا آخرین لحظه عمر این تلاش را خواهم کرد.

گفت‌وگو از احسان ذاکری