ارزیابی ناقص و پرحاشیه آزمون قرآن و عترت+ پاسخ موسسه «تبیان»

آزمون قرآن و عترت همه ساله از سوی معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در تمامی استان‌ها برگزار می‌شود. این آزمون بزرگترین رویداد قرآنی کشور محسوب می‌شود.

برگزاری این آزمون طی سه چهار سال گذشته در استان خوزستان حاشیه‌هایی را در مؤسسات قرآنی در ارتباط با نحوه جذب داوطلب به وجود آورده است؛ حاشیه‌هایی که گویا در شهرها و استان‌های دیگر نیز درباره همین موضوع و میان مؤسسات قرآنی دو‌دستگی به وجود آورده است.

طی سال‌های اخیر مؤسسه قرآن و عترت تبیان اهواز با ورود جدی به آزمون توانسته است از نظر جذب حداکثری داوطلب به رتبه‌های بالایی در سطح استان و کشور دست یابد. بر این اساس، این مؤسسه در سال 95 و 96 مؤسسه برتر کشور شناخته شد و در سال 97 نیز رتبه دوم را کسب کرد.  

آنچه در این میان انتقاد برخی از مدیران مؤسسات قرآنی استان را برانگیخته، روش تبلیغ و جذب مؤسسه قرآنی تبیان است. به زعم آن‌ها، مؤسسه تبیان با جذب قرآن‌آموزان مؤسسات دیگر استان و تشویق آن‌ها به ثبت‌نام حق این مؤسسات را نادیده گرفته و سرانه حمایتی معاونت قرآنی را، که در قبال میزان قبولی‌های یک مؤسسه به مدیر تعلق می‌گیرد، به انحصار خود در آورده است.   

معاونت قرآن و عترت سالانه مبلغی را برای حمایت از فعالیت‌های آموزشی مؤسسات قرآنی پرداخت می‌کند. مطابق توضیحات ارائه شده در پرتال معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، شاخص تعیین مبلغ حمایتی هر مؤسسه، میزان قبولی قرآن‌آموزان آموزش دیده از سوی هر مؤسسه در آزمون قرآن و عترت است. مبلغ حمایتی یاد شده بابت کمک هزینه تربیت این قرآن‌آموزان از سوی معاونت قرآن و عترت وزارت ارشاد به حساب مدیران مؤسسات واریز می‌شود.

ایکنا خوزستان، به‌منظور تبیین این مسئله با تعدادی از مدیران مؤسسات قرآنی فعال استان گفت‌وگو کرده و در پایان نیز نظر مدیر مؤسسه قرآنی تبیان را در پاسخ به حاشیه‌های به وجود آمده جویا شده است. 

انتقاد از روند پیام‌رسانی آزمون

منصوره ملتجی، مدیر جامعة‌النور اهواز، در گفت‌وگو با ایکنا در ابتدا از روند پیام‌رسانی آزمون امسال انتقاد کرد و گفت: برای آزمون امسال، اول مقاطعی را که هر ساله آزمون برگزار می‌شد (20 جزء، حفظ کل، جزء 30 و روخوانی) اعلام شد. بعد از مدتی اعلام کردند سبک زندگی و سیره معصومین(ع) و صحیفه و نهج‌البلاغه را هم اضافه کنید و بعد از آن هم گفتند می‌توانید برای آزمون الکترونیکی روخوانی هم از یکم تا پانزدهم ثبت‌نام داشته باشید.

وی درباره روش جذب داوطلب گفت: نسبت به سال گذشته تعداد ثبت‌نامی‌ها تقریباً بیشتر بود. البته چون دی‌ماه فصل امتحانات است؛ دانش‌آموزان کمی مستأصل هستند چون فکر می‌کنند باید از الان برای آزمون، منابع را بخوانند در حالیکه زمان آزمون بهمن است؛ اما نگران درس و فصل امتحانات هستند.

مدیر جامعة‌النور بیان کرد: با روش برخی مؤسسات در جذب داوطلب برای آزمون موافق نیستم. سال‌ها با مؤسسه تبیان همکاری می‌کنم و مدیران آنجا از دوستان من هستند. سال‌های گذشته می‌گفتند هیچ مؤسسه‌ای به جز تبیان در سامانه ثبت‌نام نیست، از آن طریق ثبت‌نام کنید، در این زمینه مشکلی نداشتیم فرقی هم نمی‌کرد، اما بعدها از سوی یکی از مسئولان متوجه شدیم که آماری که از طریق تبیان رد می‌شود، برای این مؤسسه ایجاد بودجه می‌کند. مگر ما فعالیت قرآنی نمی‌کنیم؟ سالی که مؤسسه تبیان اول شد 90 درصد داوطلبان، قرآن‌آموزان مؤسسات دیگر بودند.

از سوی یکی از مسئولان متوجه شدیم که آماری که از طریق تبیان رد می‌شود، برای این مؤسسه ایجاد بودجه می‌کند. مگر ما فعالیت قرآنی نمی‌کنیم؟ سالی که مؤسسه تبیان اول شد 90 درصد داوطلبان، قرآن‌آموزان مؤسسات دیگر بودند

وی ادامه داد: ببینید این مؤسسه چقدر آمار حفظ دارد؟ سال گذشته به‌عنوان بازرس اوقاف به روستاهای شوش رفتم؛ بچه‌های آنجا می‌گفتند آمار ما از تبیان رد می‌شود. چرا نباید این‌ها خود گزینه داشته باشند؟

مدیر جامعةالنور با اشاره به تبلیغات مؤسسه تبیان گفت: برای مسئولان مؤسسه احترام زیادی قائلم و امیدوارم زمینه ای فراهم شود تا شاگردان ما که اینجا حافظ شدند در همین موسسه آزمون دهند.

ملتجی تصریح کرد: در سال‌های گذشته فقط مؤسسه تبیان برای ثبت‌نام، گزینه داشت، آنها از تهران این کار را کرده بودند. متأسفانه آن موقع کارکرد ارشاد ما این‌قدر قوی نبود. از سال 96 امکان ثبت‌نام قرآن‌آموزان خود را در سامانه فراهم کردیم.

مؤسسات خروجی کار خود را معیار قرار دهند

سیده‌مریم موسوی‌زاده، مدیر مؤسسه قرآنی مشکات‌النور شوشتر، نیز در این باره گفت: مؤسساتی که کار خوب و دقیق انجام می‌دهند، قرآن‌آموزان خود را دارند. یعنی در طول سال حافظ تربیت می‌کنند، کلاس‌های مفاهیم نهج‌البلاغه، صحیفه و ... دارند و سرفصل‌هایی که در آزمون وجود دارد را تدریس می‌کنند و در ایام آزمون شاگردان خود را ثبت‌نام می‌کنند. این تعداد بستگی به خروجی مؤسسه ممکن است، 100 نفر، 200 نفر و یا 70، 80 نفر باشد.

وی‌ ادامه داد: مؤسسات باید خروجی کار خود را معیار قرار دهند؛ یعنی اینکه مؤسسه یک سال فعالیت کرده (از بهمن تا دی‌ماه) قرآن‌آموز تربیت کرده است تا در آزمون شرکت کنند. برخی از مؤسسات به این شکل عمل می‌کنند که تعدادشان انگشت‌شمار است و تعداد داوطلبان آنها هم خیلی بالا نیست؛ ولی خروجی کار آنها همین است. این مؤسسات می‌خواهند آنچه را در یک سال به ثمر رسانده‌اند در آزمون شرکت دهند؛ نه اینکه هر کسی را ثبت‌نام کنند.

در کل، نظر مسئولان کشوری در سطوح بالاتر مهم است که ببینیم هدفشان از برگزاری آزمون چیست؟ اگر می‌خواهند آمار را بالا ببرند؛ این کار پسندیده است، اما اگر می‌خواهند سطح فرهنگ قرآنی جامعه را بالا ببرند، بنابر وظیفه‌ای که داریم، کار اشتباهی انجام می‌دهیم

به گفته این فعال قرآنی، آمار ثبت‌نامی مؤسساتی که در شوشتر فعالیت می‌کنند، هشتاد، صد، صد و پنجاه و یا حداکثر دویست نفر است. وقتی وارد مؤسسه می‌شوید می‌بینید که واقعاً این تعداد در حال آموزش هستند و این عدد و رقم واقعی افرادی است که به مؤسسه رفت‌وآمد داشتند، اما برخی مؤسسات، پانصد، هزار، دو هزار نفر آمار دارند. سؤالم این است که آیا از سال گذشته تاکنون واقعاً آن هزار نفر یا دو هزار نفر در مؤسسه مفاهیم را واقعاً یاد گرفته‌اند؟ واقعاً این آمار خروجی مؤسسه است؟ اگر این‌طور باشد واقعاً جای خوشحالی دارد و باید این مؤسسه را الگو قرار داد، اما این‌طور نیست.

موسوی‌زاده تصریح کرد: در کل، نظر مسئولان کشوری در سطوح بالاتر مهم است که ببینیم هدفشان از برگزاری آزمون چیست؟ اگر می‌خواهند آمار را بالا ببرند؛ این کار پسندیده است، اما اگر می‌خواهند سطح فرهنگ قرآنی جامعه را بالا ببرند، بنابر وظیفه‌ای که داریم، کار اشتباهی انجام می‌دهیم.

وقتی دلسردی ایجاد می‌شود

محمود حمیداوی، مدیر مؤسسه قرآنی اهل‌بیت(ع) رامشیر، نیز در گفت‌وگو با ایکنا گفت: در ارتباط با آزمون قرآن و عترت چند نکته اساسی وجود دارد؛ یکی اینکه از سوی اداره ارشاد که متولی این آزمون است؛ آن چنان علاقه‌ای به قرآن نمی‌بینیم؛ مثلاً ارشاد سالی یک آزمون قرآن برگزار می‌کند و دیگر هیچ. از آن طرف، آن‌چنان حمایتی از مؤسسات نمی‌بینیم، شاید در خوزستان این‌طور باشد.

وی با بیان اینکه امسال برنامه‌ای برای افزایش جذب داوطلب در آزمون قرآن و عترت نداشتیم، گفت: نمی‌توان فردی را بدون حمایت رها کرد و بعد به او بگوییم بیاید در آزمون شرکت کند. آیا ما حمایتی کرده‌ایم که چنین انتظاری داریم؟ ده سال است که مؤسسه آل‌یاسین را در رامشیر راه‌اندازی کرده‌ایم. در این ده سال تاکنون یک بار از آن بازدید نشده و یک ریال هم حمایت نشده است. مؤسسات قرآنی در این مدت رها شده بودند. وقتی مدیران می‌بینند خبری نیست، دلسردی ایجاد می‌شود.

سال گذشته 51 نفر در آزمون قرآن و عترت ثبت‌نام کردند و امسال 3 نفر ثبت‌نامی داشتیم. به نظر می‌رسد این آزمون، کاری برای رفع تکلیف و بدون پشتوانه و برنامه است

این مدرس قرآن گفت: سال گذشته 51 نفر در آزمون قرآن و عترت ثبت‌نام کردند و امسال 3 نفر ثبت‌نامی داشتیم. به نظر می‌رسد این آزمون، کاری برای رفع تکلیف و بدون پشتوانه و برنامه است.

وی در پایان بیان کرد: فعالیت‌های قرآنی خوزستان علی‌رغم مصالح خوبی که دارد، معمار خوبی ندارد. بهترین قراء، حافظان و پیشکسوتان قرآنی را داریم، اما هرچه می‌کوشیم از گم کردن ستارگان قرآنی استان است.

آزمون را برگزار نمی‌کنیم

شهناز سالمی، مدیر مؤسسه قرآنی نورالانوار شادگان، نیز درباره آزمون قرآن و عترت گفت: ده سال است که این آزمون را در شهرستان برگزار می‌کنیم. با توجه به اینکه شهر ما کوچک است و غیر از مؤسسه نورالانوار سه یا چهار مؤسسه قرآنی دیگر نیز در شهر فعالیت می‌کنند، بیشتر قرآن‌آموزان شهرستان در این آزمون‌ها شرکت کردند. امسال هیچ استقبالی از آزمون قرآن و عترت نشد و ما نیز این آزمون را برگزار نمی‌کنیم.

آنقدر حمایت از مؤسسات کم شده است که نمی‌ارزد این آزمون را برگزار کنیم. خدای نکرده هدف ما معامله با قرآن نیست اما برگزاری این آزمون هزینه‌هایی برای مؤسسات دارد که توانایی پرداخت آنها را ندارند

وی با بیان اینکه برگزاری این آزمون فقط برای مؤسسات هزینه دارد،‌ گفت: سال گذشته حدود 80 نفر ثبت‌نام کردیم که از بین آنها 30 یا 40 نفر در آزمون حضور پیدا کردند. گاهی برای تبلیغ آزمون در سطح مدارس فعالیت می‌کنیم، اما مدیران مدرسه حاضر به پرداخت هزینه ثبت‌نام نیستند؛ بنابراین مؤسسه مجبور می‌شود هزینه ثبت‌نام دانش‌آموزان را پرداخت کند و این برای مؤسسه ضرر است.

این مدرس قرآن در پایان گفت: آنقدر حمایت از مؤسسات کم شده است که نمی‌ارزد این آزمون را برگزار کنیم. خدای نکرده هدف ما معامله با قرآن نیست اما برگزاری این آزمون هزینه‌هایی برای مؤسسات دارد که توانایی پرداخت آنها را ندارند. برای همین دیگر مایل به برگزاری این آزمون نیستیم.

براساس آنچه که در نظرات برخی از مؤسسات قرآنی استان خوزستان بیان می‌شود نسبت به نحوه ثبت‌نام و جذب قرآن‌آموز از طریق مؤسسه تبیان، در آزمون سراسری قرآن و عترت، ایراد وارد می‌کنند. صدیقه لویمی، مدیر مؤسسه قرآن و عترت تبیان به منظور شفاف‌سازی و پاسخ به همه انتقادات مطرح‌شده در تحریریه ایکنا خوزستان حضور یافت و پاسخگوی سؤالات خبرنگاران این رسانه شد.

صدیقه لویمی، مدیر مؤسسه قرآن و عترت تبیان، با حضور در تحریریه خبرگزاری قرآنی، ضمن تشکر از انجام این مصاحبه برای روشن‌شدن برخی از واقعیت‌ها گفت: آزمون قرآن و عترت، چندین سال است که برگزار می‌شود و ما پنج‌، شش سال است که به شکل جدی در ثبت‌نام آزمون فعال شده‌ایم. در سال 95 تا 97 نیز رتبه‌های اول و دوم را در جذب حداکثری داوطلبان به دست آوردیم. سؤال از ما این است که چطور قرآن‌آموز جذب می‌کنیم؟ پاسخ ما این است که برای هیچ مؤسسه و مجموعه قرآنی محدودیتی برای جذب قرآن‌آموز وجود ندارد. اینکه گفته می‌شود ما قبل از جذب داوطلب به او پول می‌دهیم و از او برای آزمون دعوت می‌کنیم، کاملاً رد می‌کنم و این کار را غیراخلاقی می‌دانم.

وی اظهار کرد: به وسیله تبلیغ در سطح شهر، افراد را دعوت و برای شرکت در آزمون تشویق می‌کنیم و بعد از آزمون نیز بدون قرعه‌کشی به قبولی‌ها جایزه می‌دهیم و به وعده‌های خود هم عمل می‌کنیم. این یکی از شیوه‌های تبلیغی ما است. تبلیغات ما در مصلی، ادارات، از طریق نصب بنر در سطح شهر و توزیع تراکت انجام می‌شود. حقیقت این است که برای آزمون قرآن و عترت تلاش شبانه‌روزی می‌کنیم و همکاران ما شبانه‌روز وقت می‌گذارند تا بتوانیم به این جایگاه برسیم.

لویمی‌اصل تصریح کرد: مؤسسات دیگر می‌گویند ما حق آنها را خورده‌ایم و قرآن‌آموزان آنها را جذب کرده‌ایم. در صورتی که آنها تبلیغات ما را دیده و جذب شده‌اند. مؤسسات چرا آن کار را نکردند؟

از آزمون برای جذب قرآن‌آموز هم استفاده کردیم

مدیر مؤسسه قرآنی تبیان با بیان اینکه به آزمون بسنده نکردیم بلکه از آزمون برای جذب قرآن‌آموز هم استفاده کردیم، گفت: بعد از برگزاری آزمون و اعلام نتایج از سوی تهران، منتظر صدور گواهی‌نامه می‌مانیم، این گواهی‌نامه‌ها را چاپ و پرس می‌کنیم. اکثر مؤسسات در این مرحله کاری به چاپ گواهی‌نامه و هدیه ندارند و برای همین مردم رغبت به شرکت در آزمون ندارند. بعد از صدور گواهی‌نامه یک همایش برگزار می‌کنیم و گواهی‌نامه را به همراه هدایا به شرکت‌کنندگان تقدیم می‌کنیم. در خود همایش برنامه قرعه‌کشی کمک هزینه سفر مشهد را داریم که از سوی مؤسسه انجام می‌شود و باعث رغبت بیشتر قرآن‌آموزان می‌شود.

مدیر مختار است سرانه‌ای را که دریافت می‌کند برای مؤسسه هزینه کند یا آن را به مربیان خود بدهد؛ سرانه را به قرآن‌آموز داده‌ایم و برخی از قرآن‌آموزان هم به خاطر همین هدیه در آزمون شرکت می‌کنند

وی در ادامه با بیان اینکه مؤسسه تبیان سرانه‌ای که از معاونت دریافت می‌کند به خود قرآن‌آموز برمی‌گرداند، گفت: پولی که داده می‌شود، حق مؤسسه است و مدیر مختار است سرانه‌ای را که دریافت می‌کند برای مؤسسه هزینه کند یا آن را به مربیان خود بدهد؛ سرانه را به قرآن‌آموز داده‌ایم و برخی از قرآن‌آموزان هم به خاطر همین هدیه در آزمون شرکت می‌کنند. در سال 97، بیست و هشت میلیون تومان سرانه گرفتیم که طبق حساب و کتابی که انجام شد با مشکل مالی مواجه شدیم و برای دادن هدایا به قبول‌شدگان در آزمون از خیرین کمک گرفتیم. البته امسال قول هدیه به کسی ندادیم اما قول برگشت پول ثبت‌نام را در صورت قبولی به آنها داده‌ایم.

ارشاد برای مؤسسات قرآنی چه کرده است که از آنها انتظار کار دارد؟

لویمی‌اصل با تصریح به اینکه متأسفانه مؤسسات قرآنی ما بدون تحقیق قضاوت می‌کنند، اظهار کرد: امیدوارم مؤسسات پیش از آنکه به خود حق قضاوت بدهند اول سؤال بپرسند و تحقیق کنند. چه اشکالی دارد که مؤسسات از تجربه یکدیگر استفاده کنند و رو در رو با هم حرف بزنند، اما در نهایت اشکال اول را متوجه مسئولان ارشاد می‌دانم. آنها برای مؤسسات قرآنی چه کار کردند که از آنها انتظار کار دارند؟

مدیر مؤسسه قرآنی تبیان اظهار کرد: امسال استقبال از ثبت‌نام آزمون بد نبود. مؤسسه تبیان امسال قصد ورود به آزمون را نداشت؛ بعضاً به دلیل شاکی بودن از ادارات و سازمان‌هایی که با آنها در ارتباط هستیم و موارد عدیده دیگری که باعث شد آزمون امسال را جدی نگیریم و برای ورود به آن برنامه‌ریزی نکنیم. اما با توجه به اینکه مؤسسه تبیان در بحث مشارکت سه سال پیاپی، رتبه کسب کرد، امسال هم وارد شدیم.

وی ادامه داد: امسال با اینکه تبلیغ زیادی نکردیم،‌ داوطلبان با توجه به سابقه مؤسسه (مثلاً صدور گواهی‌نامه، پرس کردن گواهی‌نامه و اهدای جوایز بدون قرعه‌کشی به همه افرادی که در آزمون شرکت می‌کردند و قبول می‌شدند) ثبت‌نام کردند. امسال تنها یک پیامک ارسال کردیم که با فرستادن این پیامک حدود هزار و 640 نفر ثبت‌نام کردیم و ثبت‌نام آزمون‌های الکترونیکی ادامه دارد. این استقبال نشان می‌دهد مردم کار مؤسسه را دیده‌اند و اگر قول و قراری با آنها می‌گذارد، بر سر آن می‌ماند.

مدیران از این قضایا اطلاع ندارند و آن‌چنان بدقولی از مسئولان دیده‌اند که باورشان نمی‌شود سرانه‌ای در قبال آزمون دریافت کنند. واقعیت هم همین است؛ بنده که مدیر مؤسسه هستم برای گرفتن این سرانه تا تهران می‌روم و پیگیری می‌کنم چون حق مؤسسه است

لویمی‌اصل درباره عدم استقبال برخی مؤسسات گفت: از طرف مسئولان استان به مسئله آزمون اهمیت داده نمی‌شود. البته امسال مسئول معاونت قرآن ارشاد استان بهتر کار کرد، اما اکثر مدیران خبر ندارند که این آزمون منفعتی برای خود مؤسسه هم دارد. در قبال ثبت‌نامی‌های آزمون، وزارت ارشاد برای آن مؤسسه سرانه در نظر می‌گیرد. این موضوع برای مدیران جانیفتاده است. می‌طلبد جلسه‌ای با مدیران گرفته شود و آنها را توجیه کرد. مدیران از این قضایا اطلاع ندارند و آن‌چنان بدقولی از مسئولان دیده‌اند که باورشان نمی‌شود سرانه‌ای در قبال آزمون دریافت کنند. واقعیت هم همین است؛ بنده که مدیر مؤسسه هستم برای گرفتن این سرانه تا تهران می‌روم و پیگیری می‌کنم چون حق مؤسسه است.

وی درباره منفعت مؤسسه از برگزاری این آزمون گفت: ما که ادعای کار فرهنگی و قرآنی داریم نباید فقط به دنبال منافع مالی باشیم و برای جذب قرآن‌آموز باید برای آنها انگیزه ایجاد کنیم. مؤسسه تبیان تشخیص داده این ترغیب از طریق هدیه محقق می‌شود. ما خیلی‌ها را داریم که به این شکل جذب شدند و در حال حاضر دوره‌های قرآنی خود را ادامه می‌دهند؛ هدیه‌ای که مبلغ آن شاید زیاد هم نباشد. این کار به تنهایی یک نوع تبلیغ برای مؤسسه است. مگر نه اینکه مؤسسات امروز می‌گویند قرآن‌آموز نداریم، یکی از راه‌های جذب قرآن‌آموز برگزاری آزمون و دادن هدیه به آنها است که از این طریق با فعالیت‌های مؤسسه آشنا شوند و از قِبل شرکت آنها در دوره‌های آموزشی، منافعی به مؤسسه خواهد رسید.

لویمی‌اصل بیان کرد: در ثبت‌نام آزمون، همه مؤسسات این اجازه را دارند که از طریق تبلیغات افراد را جذب کند. در سطح شهر بنر می‌زنیم و اختیار با قرآن‌آموز است. برخی می‌گویند وقتی شما صحبت از جایزه می‌کنید معلوم است که قرآن‌آموز ما به سمت شما می‌آید. پاسخ من این است که آنها هم از این شگرد استفاده کنند. آنها می‌خواهند راه‌های تبلیغات مؤسسه را ببندند و خودشان هم دست روی دست بگذارند؛ یعنی نه منفعتی برای قرآن‌آموز خودشان دارند، نه اجازه می‌دهند ما تبلیغات خود را انجام دهیم. اگر قرآن‌آموز مؤسسه دیگری از طریق مؤسسه تبیان ثبت‌نام کرده به دلیل بی‌توجهی مسئولان آن مؤسسه بوده است؛ چراکه آنها تبلیغی در این زمینه نداشتند. برخی از شرکت‌کنندگان به دلیل برگزاری همایش و هدیه به سمت مؤسسه تبیان آمده‌اند و عنوان می‌کنند که مؤسسات دیگر، به ما می‌گویند خودتان گواهی خود را چاپ کنید. وقتی به قرآن‌آموزی که به ما اعتماد کرده است، احترام بگذاریم و نه تنها برای ثبت‌نام بلکه تا آخر پیگیر کار آنها باشیم، رغبت پیدا می‌کند.

وی در پاسخ به این سؤال که قرار است آزمون قرآن و عترت محکی برای تلاش یکساله مؤسسات قرآنی و ارزیابی قرآن‌آموزان هر مؤسسه باشد‌، گفت: چنین چیزی نیست. این ممکن است یکی از اهداف آزمون باشد. اگر این موارد بود به مؤسسات اعلام می‌شد، اول فهرستی از قرآن‌آموزان خود را ارائه بدهند و فقط همین افراد را در آزمون شرکت بدهند. اگر چنین بود حتماً محدودیتی در ثبت‌نام ایجاد می‌کردند. الان در سایت ثبت‌نام اعلام شده است مؤسسات می‌توانند قرآن‌آموزی که در شهر دیگری زندگی می‌کند، ثبت‌نام کنند و محل آزمون وی درهمان شهر محل سکونت باشد. اگر این امکان برای مؤسسات وجود ندارد چرا این گزینه را در آزمون گذاشته‌اند؟ اگر این قرآن‌آموزان توسط تبیان جذب نمی‌شدند، جای دیگر هم نمی‌روند، چون انگیزه‌ای پیدا نمی‌کنند در آزمون شرکت کنند. اگر مؤسسات دیگر می‌توانند برای قرآن‌آموزان انگیزه ایجاد کنند، این کار را انجام دهند، چه اشکالی دارد. فرقی نمی‌کند از طرف مؤسسه تبیان باشد یا مؤسسه دیگر.

به نظر می‌آید آنچه سبب بروز این حاشیه‌ها و حرف و حدیث‌ها در میان مؤسسات قرآنی شده است، وجود ناهماهنگی بین اهداف آزمون قرآن و عترت ـ که از سوی معاونت قرآن تعیین شده است ـ و قوانین ثبت‌نام آن از سوی مؤسسات قرآن و عترت است.

در سامانه آزمون‌های سراسری، معاونت قرآن، سنجش و ارزیابی کمی و کیفیِ عملکرد آموزشی مؤسسات و مراکز قرآنی کشور را به عنوان یکی از اهداف این آزمون تعیین کرده است. در گزارش روابط عمومی معاونت قرآن و عترت نیز درباره «جزئیات پرداخت ١٢ میلیارد ریال کمک به موسسات فرهنگی قرآن و عترت» عنوان شده شاخص تعیین مبلغ حمایتی هر مؤسسه، میزان قبولی قرآن‌آموزان آموزش دیده توسط آن مؤسسه در آزمون قرآن و عترت است.

این موارد نشان می‌دهد که آزمون قرآن و عترت قرار است عملکرد آموزشی مؤسسات­ را در تربیت قرآن‌آموز بسنجد؛ اما از سویی دیگر در سامانه ثبت‌نام، محدودیتی برای مؤسسات قرآنی در نام‌نویسی از قرآن‌آموزان سایر مؤسسات وجود ندارد. بر این اساس، می‌توان گفت قوانین آزمون سراسری برای مؤسسات در نام‌نویسی از داوطلبان محدودیتی ایجاد نکرده و بر همین مبنا خیلی از مؤسسات برای جذب قرآن‌آموزان سایر مؤسسات تلاش می‌کنند؛ اما از سویی دیگر طبق اهداف تعیین شده، قرار است آزمون قرآن و عترت، عملکرد مؤسسات را در تربیت قرآن‌آموزان خود بسنجد و بر اساس آن، مؤسسه از مبلغ حمایتی بابت تربیت قرآن‌آموز بهره‌مند شود. روشن است که این هدف با وجود آن قانون محقق نمی‌شود و مؤسسات به حق واقعی خود در تربیت قرآن‌آموز دست پیدا نمی‌کنند.

کامله بوعذار؛ خبرنگار ایکنا خوزستان