بهبود شرایط گردشگری با وجود کرونا 2 سال زمان می‌برد

رحيم يعقوب‌زاده، رئيس مركز گردشگری علمی – فرهنگی دانشجويان ايران، در گفت‌وگو با ایکنا، با بیان اینکه خسارت‌ها بر صنعت گردشگری، پیش از کرونا آغاز شد، گفت: کرونا آسیب به گردشگری را تشدید کرد. در واقع می‌توان گفت این خسارت‌ها با افزایش قیمت بنزین در آبان‌ماه، آغاز شد که این موضوع گردشگری داخلی کشور را هدف قرار داد. وقتی قیمت افزایش پیدا می‌کند، تأثیر آن در حوزه حمل و نقل و دیگر حوزه‌ها نیز بسیار زیاد است. در نتیجه بسیاری از افراد نمی‎توانند برای سفر برنامه‌ریزی کنند. شهادت سردار سپهبد حاج قاسم سلیمانی و سقوط هواپیمای اوکراینی نیز باعث اختلال در پرواز‌های بین‌المللی شد و در نتیجه گردشگری ورودی به کشور نیز دچار خسارت و در نتیجه کاهش حضور گردشگران بین‌المللی در ایران شد.

یعقوب‌زاده با بیان اینکه کرونا نه تنها در ایران بلکه در تمام دنیا بیشترین آسیب را بر حوزه گردشگری وارد کرده است، تصریح کرد: از اوایل اسفندماه که شیوع کرونا در ایران به صورت رسمی اعلام شد، موجب کاهش شدید گردشگری داخلی و خارجی شده و تأثیر بسیار منفی در این صنعت بر جای گذاشته است. چنانکه تا امروز با کاهش ۹۵ درصدی گردشگر ورودی به کشور مواجه هستیم. زمانی که بحران این بیماری در ایران و جهان به اوج رسید با بسته شدن مرز‌های هوایی و زمینی و تعطیلی پرواز‌ها این کاهش به ۱۰۰ درصد رسید.

وی ادامه داد: آسیبی که کرونا بر گردشگری وارد کرد، موجب شد تا برخی از شرکت‌ها، آژانس‌های مسافرتی و ... تا مرحله ورشکستگی پیش روند. آمار دقیقی ارائه نشده است، اما پیش‌بینی می‌شود طی مدت چهار ماه حدود ۱۰ تا ۱۲ درصد شرکت‌ها و آژانس‌ها ورشکسته شده و کار خود را تعطیل کرده باشند. درآمد بسیاری از آن‌ها به زیر ۴۰ درصد رسید و این باعث شد هتل‌ها برخی ظرفیت‌ها را کاهش دهند یا خدمات خود را تعطیل کنند.

عضو هیئت علمی جهاددانشگاهی یادآور شد: آماری که ارائه شده است نشان می‌دهد حدود ۱۸۹ هزار نفر از افرادی که در این صنعت، فعالیت می‌کردند از کار بیکار شده یا شغل خود را تغییر داده‌اند و از حوزه گردشگری خارج شده‌اند. بر این اساس حدود ۴۰ درصد از واحد‌های گردشگری نیز تعطیل یا نیمه تعطیل شده‌اند. علی‌رغم اینکه هنوز خطر کرونا کم نشده است، اما با بازگشایی‌های صورت گرفته، سفر‌های داخلی افزایش یافته است و در سفر‌های بین‌المللی تغییری حاصل نشده و حوزه گردشگری وضعیتی نامشخص دارد و شرایط بدی را سپری می‌کند. با توجه به اینکه کرونا ممکن است تا دو سال ادامه یابد، باید به این شرایط عادت کنیم. لذا پیش‌بینی می‌شود که به مرور صنعت گردشگری خود را بازیابد، اما قطعاً تا سال ۲۰۲۱ تعداد گردشگران بین‌المللی از جمله ورودی‌های ایران کمتر از سال ۲۰۱۹ خواهد بود. پس ما تا دو سال درگیر این بحران خواهیم بود.

یعقوب‌زاده با بیان اینکه برای بهبود وضعیت گردشگری در این شرایط کرونایی چندین راهکار وجود دارد، ادامه داد: نخست اینکه پروتکل‌های بهداشتی در اماکن گردشگری، اقامتگاه‌ها و صنعت حمل و نقل چنان رعایت شود که اعتماد مردم جلب شود. در این رابطه نکته‌ای که وجود دارد این است که وسایل حمل و نقل به ویژه اتوبوس‌ها به شکل سابق ظرفیت خود را نخواهند داشت، لذا این امر باعث می‌شود که قیمت‌ها افزایش یابد که به نوبه خود تأثیری منفی خواهد داشت.

وی با تأکید بر اینکه یکی از اقدامات دولت می‌تواند ارائه تسهیلات در قالب وام‌های کم بهره باشد، گفت: چیزی که اعلام کرده‌اند این است که برای هر فرد در حوزه گردشگری بین ۱۲ تا ۱۶ میلیون تومان اختصاص داده شود. این مقدار تسهیلات به هیچ عنوان پاسخگوی فعالان گردشگری نمی‌تواند باشد بلکه صرفاً مرهمی بر زخم‌های آنان تا یک زمان مشخص است تا برخی از آنان را از ورشکستگی نجات دهد.

رئیس مرکز گردشگری علمی ـ فرهنگی دانشجویان ایران با اشاره به اینکه برخی از کشور‌ها از جمله ترکیه به مجموعه‌های گردشگری کمک‌های بلاعوض کرده‌اند، اظهار کرد: علاوه بر کمک‌های بلاعوض وام‌های کم بهره نیم درصدی تا چهار درصدی به این مجموعه‌ها داده شده، اما در کشور ما این وام با بهره ۱۲ درصدی تعیین شده است. در هر صورت این تسهیلات باید در عمل داده شود چرا که هنوز در حد حرف بوده و عملاً مبلغی پرداخت نشده است. اقدام دیگر این است یک وام بدون بهره برای سفر مردم اختصاص داده شود؛ چیزی مانند سفر کارت در اختیار آن‌ها بگذارند و این کارت اعتباری فقط برای اقامتگاه‌ها و یا خرید بلیط و .. قابل استفاده باشد. در بسیاری از کشور‌ها این راهکار را در نظر گرفته‌اند و در کشور ما نیز باید این امکان وجود داشته باشد که بتوان دوباره مردم را برای سفر تشویق کرد.

یعقوب‌زاده با بیان اینکه خدمات، سهم ۵۰ درصدی اقتصاد ایران را تشکیل می‌دهد، گفت: سهم گردشگری در این خدمات حدود یک سوم است، در بدبینانه‌ترین حالت ۱۵ درصد از اقتصاد کشور از گردشگری حاصل می‌شود. نزدیک به یک میلیون و ۹۷۰ هزار نفر در این بخش شاغل هستند؛ بنابراین از نظر اشتغال نیز به نفع ماست که این بخش تضعیف نشود و این صنعت به سمت ورشکستگی و تعطیلی پیش نرود. گردشگری موتور محرکه‌ای برای اقتصاد کشور است که در همه بخش‌ها تأثیرگذاری دارد. ۳۸۰ نوع شغل به صورت مستقیم و غیرمستقیم به این حوزه مرتبط است.

وی یادآور شد: در این زمینه نباید مغرورانه عمل کنیم؛ باید از تجربیات کشور‌هایی مانند ترکیه و فرانسه نیز استفاده کنیم و اقدامات موفق آن‌ها را در ایران نیز به کار گیریم. علی‌رغم این اقدامات ممکن است که شرایط گردشگری ما طی دو سال آینده به وضعیت سال ۲۰۱۹ بازنگردد؛ بنابراین از جهت گردشگری خارجی نمی‌توانیم زیاد امیدوار باشیم، اما حوزه گردشگری داخلی را، که ۱۸ تا ۲۰ برابر گردشگری بین‌المللی است، باید تقویت کنیم تا اجزای آن تضعیف و دچار تعطیلی و رکود نشود.