در مناظره دانشجویی بررسی شد؛
آیا پرداخت کمکهای معیشتی، رفاه اجتماعی را افزایش می‌دهد؟
آخرین مناظره در مرحله یک هشتم نهایی نهمین دوره مسابقات ملی مناظره دانشجویان ایران با مشارکت دو گروه «عمار» از استان هرمزگان (گروه موافق) و «آرمان» از دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی (گروه مخالف) برگزار شد و بر سر گزاره «پرداخت کمکهای معیشتی موجب افزایش رفاه اجتماعی می‌شود» به مناظره پرداختند.
به گزارش خبرنگار ایکنا، آخرین مناظره از مرحله یک هشتم نهایی نهمین دوره مسابقات ملی مناظره دانشجویان ایران، عصر امروز چهارشنبه ۱۳ اسفندماه به صورت مجازی و با مشارکت دو گروه موافق و مخالف برگزار شد و دو تیم «عمار» از استان هرمزگان (گروه موافق) و «آرمان» از دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی (گروه مخالف) بر سر گزاره «پرداخت کمکهای معیشتی موجب افزایش رفاه اجتماعی می‌شود» به مناظره پرداختند.
در ابتدا کمیل سرمدی، عضو گروه عمار (گروه موافق)، طی سخنانی اظهار کرد: کمکهای معیشتی در ذهن بسیاری افراد معادل یارانه‌های نقدی است. معیشت ابعاد گسترده‌ای دارد و شامل خوراک، پوشاک، مسکن و ... می‌شود. باید بررسی کرد پرداخت کمکهای معیشتی کار درستی است و اینکه آیا در دنیا نیز وجود دارد و به رفاه کمک می‌کند؟ با یک بررسی می‌توان دریافت که کشور‌های توسعه‌یافته و در حال توسعه این کار را انجام می‌دهند و نسبت به سیاست‌های دولت‌ها و در تمامی کشور‌های کمونیستی، لیبرال و ... شاهد پرداخت مانند این کمک‌ها بوده‌ایم. حتی در میان کشور‌هایی که در سطوح رتبه‌بندی بالا از لحاظ رفاه اجتماعی قرار دارند، مانند کشور‌های اروپایی، نظام‌های گسترده پرداخت کمکهای معیشتی دیده می‌شود و رابطه همبستگی و قوی‌ای بین پرداخت‌ها و افزایش رفاه اجتماعی را در این کشورها شاهد هستیم.
وی افزود: فقط دولت ایالت متحده که در زمره کشور‌های سرمایه‌دار است، در دوران کرونا به افراد کمک‌هزینه دو هزار دلاری پرداخت می‌کرد. در برخی کشورها نیز شاهد بوده‌ایم، برخی گرنت‌ها از جمله آموزشی پرداخت می‌شده و این افراد وقتی به مراحل بالای تحصیلی راه پیدا می‌کردند، از لحاظ توان علمی در سطح برابری با افرادی قرار داشته‌اند که امکانات و مزیت‌های بیشتری در اختیار آن‌ها بوده است.
سرمدی ادامه داد: در عین حال اگر کمک‌ها از سطحی بالاتر برود، نظام انگیزشی با مشکل روبرو می‌شود و اگر از یک حدی هم کمتر باشد، شاهد افزایش ناهنجاری‌ها در جامعه خواهیم بود. در پرداخت کمکهای معیشتی هم باید مجموعه‌ای از سیاست‌ها وجود داشته باشد.
در ادامه این مناظره، ماهشید وزیری، عضو تیم آرمان (گروه مخالف) به ارائه دیدگاه‌های تیم خود پرداخت و گفت: گزاره می‌گوید پرداخت کمکهای معیشتی از سوی دولت موجب افزایش رفاه اجتماعی می‌شود. برای رفاه اجتماعی مفاهیم متعددی وجود دارد. رفاه اجتماعی مجموعه برنامه‌هایی است که هدف آن تأمین حداقل نیاز‌های اساسی اقشار کم‌برخوردار در جامعه است. جامعه‌ای در رفاه قرار دارد که در شرایط توسعه باشد و سرانه رفاهی در آن کشور برای همه افراد آن در یک سطح باشد. اما چگونه می‌توان به رفاه اجتماعی دست پیدا کرد؟ کمکهای معیشتی توانایی این را ندارند که جامعه را به توسعه برسانند و سطح رفاه را برای همه مردم فراهم کنند.
وی افزود: رفاه اجتماعی ناشی از نیازی است که در جامعه وجود دارد و جامعه ناچار است گزینه‌ای را انتخاب کند که در بالاترین مرتبه ترجیح اجتماعی است. کمکهای معیشتی زمانی کمک‌کننده است که معضل اقتصاد در بخش‌های مختلف وجود نداشته باشد و کالا، پول، سرمایه و کار در سطح تعادلی قرار داشته باشد. در شرایطی که این موقعیت فراهم نباشد، اجرای سیاست‌های موقت و تسهیل‌کننده موجب افزایش رفاه اجتماعی نخواهد شد.
وزیری گفت: دولت‌ها باید سیاست‌هایی اتخاذ کنند که رفاه را رشد دهد، اما متأسفانه با پرداخت کمکهای معیشتی سعی می‌شود تقاضا‌ها کاهش یابد و در واقع رفاه اجتماعی را قربانی بازی‌های سیاسی می‌کنند. در چنین شرایطی و در ارتباط سیاست و اقتصاد، اولویت روبنا با زیربنا جابجا شده است. نشانه آن همین منجلابی است که در آن قرار داریم؛ آن رفاهی که دولت‌ها شعار آن را می‌دادند کجاست؟ در تمام این سال‌ها که کمکهای معیشتی پرداخت می‌شده، چه تأثیری داشته است؟
سپس محمد کاوه، عضو تیم عمار (گروه موافق) به ارائه نظرات خود پرداخت و اظهار کرد: گروه مقابل گزاره را خوب متوجه نشدند. اینجا نگفته دولت ایران، خود واژه «دولت» به تنهایی ذکر شده، پس این گزاره عام است. برداشت ما این است که دوستان دچار اشتباه شده‌اند. گزاره بحثی ندارد که دولت چقدر بودجه دارد. گزاره فارغ از منابع مالی و مسائل دیگر، می‌گوید آیا این فاکتور می‌تواند موجب افزایش رفاه اجتماعی شود یا خیر؟ در واقع رفاه در سطحی هست که می‌خواهد به سطح بالاتر ارتقا پیدا کند. تجارب دنیا نشان می‌دهد که تمامی دولت‌ها به پرداخت یارانه و کمکهای معیشتی تأکید ویژه‌ای دارند.
وی افزود: طبق اصل سه در بند ۱۲ قانون، دولت مکلف شده در جهت رفع فقر و محرومیت در همه زمینه‌ها گام بردارد. با توجه به این اصل، آیا دولت ما نباید کمکهای معیشتی را در دستور کار قرار دهد؟ اینکه کمکهای معیشتی موجب افزایش سطح رفاه می‌شود، مورد تأیید بسیاری از کارشناسان و حتی دولت‌هاست. همه متفق‌القول این را قبول دارند.
در ادامه این مناظره، مهکامه رمضانی، عضو تیم آرمان (گروه مخالف) گفت: اعتقاد نداریم که نباید کمک معیشتی به مردم داده شود. درباره اینکه کمک معیشتی باعث افزایش رفاه اجتماعی می‌شود، می‌گوییم نه لزوماً. در ایران از سال ۱۳۵۰ یارانه معیشتی پرداخت می‌شده که با توجه به رتبه‌بندی کشورها به لحاظ رفاه اجتماعی و جایگاه ایران در این رتبه‌بندی، این امر موجب رفاه نمی‌شود. درباره سطح رفاه در کشور، طبق برآورد مجلس شورای اسلامی در سال‌های اخیر، سه‌چهارم جمعیت ایران زیر خط فقر قرار دارند. از این منظر، به فاصله فقر تا رفاه اجتماعی دقت کنید، چگونه این فاصله با پرداخت کمکهای معیشتی پر خواهد شد؟ و اینکه چه مقدار کمک معیشتی نیاز است که همه جامعه در یک سطح به رفاه برسند؟
در ابتدا کمیل سرمدی، عضو گروه عمار (گروه موافق)، طی سخنانی اظهار کرد: کمکهای معیشتی در ذهن بسیاری افراد معادل یارانه‌های نقدی است. معیشت ابعاد گسترده‌ای دارد و شامل خوراک، پوشاک، مسکن و ... می‌شود. باید بررسی کرد پرداخت کمکهای معیشتی کار درستی است و اینکه آیا در دنیا نیز وجود دارد و به رفاه کمک می‌کند؟ با یک بررسی می‌توان دریافت که کشور‌های توسعه‌یافته و در حال توسعه این کار را انجام می‌دهند و نسبت به سیاست‌های دولت‌ها و در تمامی کشور‌های کمونیستی، لیبرال و ... شاهد پرداخت مانند این کمک‌ها بوده‌ایم. حتی در میان کشور‌هایی که در سطوح رتبه‌بندی بالا از لحاظ رفاه اجتماعی قرار دارند، مانند کشور‌های اروپایی، نظام‌های گسترده پرداخت کمکهای معیشتی دیده می‌شود و رابطه همبستگی و قوی‌ای بین پرداخت‌ها و افزایش رفاه اجتماعی را در این کشورها شاهد هستیم.
وی افزود: فقط دولت ایالت متحده که در زمره کشور‌های سرمایه‌دار است، در دوران کرونا به افراد کمک‌هزینه دو هزار دلاری پرداخت می‌کرد. در برخی کشورها نیز شاهد بوده‌ایم، برخی گرنت‌ها از جمله آموزشی پرداخت می‌شده و این افراد وقتی به مراحل بالای تحصیلی راه پیدا می‌کردند، از لحاظ توان علمی در سطح برابری با افرادی قرار داشته‌اند که امکانات و مزیت‌های بیشتری در اختیار آن‌ها بوده است.
سرمدی ادامه داد: در عین حال اگر کمک‌ها از سطحی بالاتر برود، نظام انگیزشی با مشکل روبرو می‌شود و اگر از یک حدی هم کمتر باشد، شاهد افزایش ناهنجاری‌ها در جامعه خواهیم بود. در پرداخت کمکهای معیشتی هم باید مجموعه‌ای از سیاست‌ها وجود داشته باشد.
در ادامه این مناظره، ماهشید وزیری، عضو تیم آرمان (گروه مخالف) به ارائه دیدگاه‌های تیم خود پرداخت و گفت: گزاره می‌گوید پرداخت کمکهای معیشتی از سوی دولت موجب افزایش رفاه اجتماعی می‌شود. برای رفاه اجتماعی مفاهیم متعددی وجود دارد. رفاه اجتماعی مجموعه برنامه‌هایی است که هدف آن تأمین حداقل نیاز‌های اساسی اقشار کم‌برخوردار در جامعه است. جامعه‌ای در رفاه قرار دارد که در شرایط توسعه باشد و سرانه رفاهی در آن کشور برای همه افراد آن در یک سطح باشد. اما چگونه می‌توان به رفاه اجتماعی دست پیدا کرد؟ کمکهای معیشتی توانایی این را ندارند که جامعه را به توسعه برسانند و سطح رفاه را برای همه مردم فراهم کنند.
وی افزود: رفاه اجتماعی ناشی از نیازی است که در جامعه وجود دارد و جامعه ناچار است گزینه‌ای را انتخاب کند که در بالاترین مرتبه ترجیح اجتماعی است. کمکهای معیشتی زمانی کمک‌کننده است که معضل اقتصاد در بخش‌های مختلف وجود نداشته باشد و کالا، پول، سرمایه و کار در سطح تعادلی قرار داشته باشد. در شرایطی که این موقعیت فراهم نباشد، اجرای سیاست‌های موقت و تسهیل‌کننده موجب افزایش رفاه اجتماعی نخواهد شد.
وزیری گفت: دولت‌ها باید سیاست‌هایی اتخاذ کنند که رفاه را رشد دهد، اما متأسفانه با پرداخت کمکهای معیشتی سعی می‌شود تقاضا‌ها کاهش یابد و در واقع رفاه اجتماعی را قربانی بازی‌های سیاسی می‌کنند. در چنین شرایطی و در ارتباط سیاست و اقتصاد، اولویت روبنا با زیربنا جابجا شده است. نشانه آن همین منجلابی است که در آن قرار داریم؛ آن رفاهی که دولت‌ها شعار آن را می‌دادند کجاست؟ در تمام این سال‌ها که کمکهای معیشتی پرداخت می‌شده، چه تأثیری داشته است؟
سپس محمد کاوه، عضو تیم عمار (گروه موافق) به ارائه نظرات خود پرداخت و اظهار کرد: گروه مقابل گزاره را خوب متوجه نشدند. اینجا نگفته دولت ایران، خود واژه «دولت» به تنهایی ذکر شده، پس این گزاره عام است. برداشت ما این است که دوستان دچار اشتباه شده‌اند. گزاره بحثی ندارد که دولت چقدر بودجه دارد. گزاره فارغ از منابع مالی و مسائل دیگر، می‌گوید آیا این فاکتور می‌تواند موجب افزایش رفاه اجتماعی شود یا خیر؟ در واقع رفاه در سطحی هست که می‌خواهد به سطح بالاتر ارتقا پیدا کند. تجارب دنیا نشان می‌دهد که تمامی دولت‌ها به پرداخت یارانه و کمکهای معیشتی تأکید ویژه‌ای دارند.
وی افزود: طبق اصل سه در بند ۱۲ قانون، دولت مکلف شده در جهت رفع فقر و محرومیت در همه زمینه‌ها گام بردارد. با توجه به این اصل، آیا دولت ما نباید کمکهای معیشتی را در دستور کار قرار دهد؟ اینکه کمکهای معیشتی موجب افزایش سطح رفاه می‌شود، مورد تأیید بسیاری از کارشناسان و حتی دولت‌هاست. همه متفق‌القول این را قبول دارند.
در ادامه این مناظره، مهکامه رمضانی، عضو تیم آرمان (گروه مخالف) گفت: اعتقاد نداریم که نباید کمک معیشتی به مردم داده شود. درباره اینکه کمک معیشتی باعث افزایش رفاه اجتماعی می‌شود، می‌گوییم نه لزوماً. در ایران از سال ۱۳۵۰ یارانه معیشتی پرداخت می‌شده که با توجه به رتبه‌بندی کشورها به لحاظ رفاه اجتماعی و جایگاه ایران در این رتبه‌بندی، این امر موجب رفاه نمی‌شود. درباره سطح رفاه در کشور، طبق برآورد مجلس شورای اسلامی در سال‌های اخیر، سه‌چهارم جمعیت ایران زیر خط فقر قرار دارند. از این منظر، به فاصله فقر تا رفاه اجتماعی دقت کنید، چگونه این فاصله با پرداخت کمکهای معیشتی پر خواهد شد؟ و اینکه چه مقدار کمک معیشتی نیاز است که همه جامعه در یک سطح به رفاه برسند؟
در ادامه سرمدی، عضو تیم عمار (گروه موافق) به ایراد سخن پرداخت و اظهار کرد: یکی از شاخصه‌های توسعه، کیفیت قشر متوسط جامعه است. یکی از انتقادات به گروه مقابل این است که مشکلات معیشتی را پرداخت کمکهای معیشتی می‌دانند، در حالی که عوامل بی‌شمار دیگری در این امر دخیل است، لذا باید با سازوکار‌های مختلف کمک کرد کیفیت معیشیت مردم حفظ شود. لازم است تأکید کنیم که فقط بر سر این گزاره بحث می‌کنیم که صرف کمک‌ها به افزایش سطح رفاه کمک می‌کند و باید بگوییم بله. در عین حال باید بررسی کنیم چه عناصر دیگری سطح رفاه را افزایش می‌دهد و بر آن‌ها نیز تمرکز کنیم.
ماهشید وزیری، عضو تیم آرمان (گروه مخالف) نیز در ادامه بیان کرد: مجموعه‌ای از عوامل اصلی در رفاه دخیل است و در این فرایند، کمک معیشتی این امر را تسهیل می‌کند. در این گزاره، صرفاً به تقاضای بازار توجه داریم و مدعی هستیم این مقوله (کمکهای معیشتی) موجب افزایش رفاه می‌شود. در این مناظره، ابتدا رفاه اجتماعی را تعریف و مشکلات جامعه از این منظر را بیان کردیم و این پرسش را مطرح کردیم که آیا این پرداخت‌های معیشتی که همه ساله بوده، توانسته است مشکلات را بهبود ببخشد؟ که دریافتیم با توجه به عوامل مؤثر دیگر، گزاره رد می‌شود.
سپس محمد کاوه، عضو گروه عمار (تیم موافق) به جمع‌بندی پرداخت و گفت: گزاره مورد بحث در این مناظره، عام است، اما در عین حال بدترین نوع تخصیص معیشیت را در ایران داریم. یارانه‌هایی به مصرف برق، آب، گاز و ... اختصاص داده می‌شود که نتیجتاً هر که بیشتر مصرف کند، یارانه بیشتری به او تعلق می‌گیرد. یارانه‌های بهداشت و آموزش خوب است، اما آن چیزی که مشکل‌زا بوده، شیوه نادرست در تخصیص یارانه است و این با هدفی که در پرداخت کمکهای معیشتی مدنظر بوده، در تناقض جدی است.
وی افزود: برای مثال در آفریقا، پرداخت کمکهای معیشتی، در رفع سوءتغذیه بسیار مؤثر بوده و یا اینکه در کشور‌های اروپایی مانند هلند، شیوه‌های متنوعی برای تخصیص این کمک‌ها اتخاذ می‌شود و این‌گونه است که کمک‌ها به صورت قرض‌الحسنه و به شکلی کاملاً منعطف و برای شکوفا شدن استعداد‌ها پرداخت می‌شود و مجدد از آن‌ها بازپس گرفته می‌شود. همچنین در فرانسه حتی کمک معیشتی به برخی کشور‌هایی که بیشترین مهاجر را به این کشور دارند، پرداخت می‌کند.
در پایان نیز مهکامه رمضانی، عضو تیم آرمان (گروه مخالف) در پایان به جمع‌بندی مباحث تیم خود پرداخت و اظهار کرد: تیم مقابل مثال از کشور‌هایی می‌آورد که اقتصاد موفق دارند، بعد می‌گویند کمک معیشتی باعث رفاه آن‌ها شده است. کمک معیشتی قطعاً کمک‌کننده بوده است، اما مفهوم رفاه در این کشورها ناشی از عوامل دیگری بوده است. ما هم با شما هم‌نظر هستیم که این کمک معیشتی در ایران اثرگذار نبوده و به شیوه درستی توزیع نشده است. در کشوری مانند ایران که ۷۵ درصد جمعیت آن طبق آمار‌های اعلامی، زیر خط فقر قرار دارند، آیا با پرداخت کمکهای معیشتی می‌توان این قشر را به سطح رفاه رساند؟
وی گفت: برای ارزیابی مقایسه میزان رفاه کشورها، اگر به رتبه‌بندی‌های جهانی کشورها بر اساس اقتصاد، کارآفرینی، آموزش، بهداشت و ... نگاهی بیاندازیم، ایران هر سال جزء ۱۵ درصد آخر این دسته‌بندی قرار داشته و علی‌رغم کمکهای معیشتی که پرداخت می‌شود، سطح امید به آینده اقتصادی و رفاه شغلی و ... در سطح پایینی قرار دارد.
مطالب مرتبط
