کثرت تبادل اطلاعات و به حاشیه رفتن مطالب قرآنی

حوا شکاری، مدیرعامل مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت، حکمت پویان خلیل‌آباد درگفت‌وگو با ایکنا از خراسان رضوی، بیان کرد: شرایط تبلیغ و جذب مخاطب برای مؤسسات قرآنی قبل و بعد از شروع کرونا تفاوت بسیاری داشت، کلاس‌های حضوری در مجامع علمی تعطیل شد و در مؤسسات قرآنی هم چنین شرایطی به وجود آمد.

وی ادامه داد: قبل از آغاز کرونا ما از تبلیغات محیطی در سطح شهر استفاده می‌کردیم، به توزیع پوستر در اماکن عمومی می‌پرداختیم و همچنین به تبلیغ شفاهی و رو در رو و اعزام مبلغان و مربیان را برای ترویج و تبلیغ فعالیت‌های قرآنی در مراکز پرجمعیت و مذهبی اهتمام داشتیم، اما پس از شیوع کرونا، تنها امکان ارتباط، فضای مجازی و تلفن بود.

مدیرعامل مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت حکمت پویان خلیل‌آباد بیان کرد: در این یک سال، قرآن‌آموزان که تا پیش از این به سمت فعالیت‌های مؤسسه قرآن جذب شده بودند، کار پیگیری آموزش خود را ادامه دادند و همچنان به فعالیت‌های مؤسسه همراه بودند، این آموزش‌ها بیشتر مجازی بود و در موارد اندکی به صورت حضوری انجام شد.

شکاری با بیان اینکه آموزش مجازی تأثیر مثبتی بر روند جذب مخاطب در مؤسسات قرآنی نداشته است، گفت: با توجه به اینکه نوع آموزش مجازی در سطح کشور فراگیر شد و بیشتر خانواده‌ها با این موضوع درگیر شدند، حجم سنگینی از کار آموزشی در مراکز علمی به خانه‌ها منتقل شد و تمام آموزش‌ها بر عهده اعضای خانواده قرار گرفت، این شرایط به گونه‌ای پیش رفت که دیگر خانواده‌ها وقتی برای پیگیری فعالیت‌های فرهنگی و قرآنی فرزندان خود نداشتند.

وی با اشاره به اینکه دغدغه اصلی خانواده‌ها پیگیری روند تحصیلی فرزندان است، اضافه کرد: در حقیقت خانواده‌ها وقت و رغبتی برای پیگیری آموزش‌های فوق برنامه ندارند، البته ما از فضای مجازی می‌توانیم بیشتر و بهتر از این استفاده کنیم، اما تبادل اطلاعات در این فضا به قدری زیاد شده که این موضوع سبب می‌شود، مطالب قرآنی به حاشیه برود و این یک آسیب در حوزه فعالیت‌های قرآنی در فضای مجازی است.

این فعال قرآنی تصریح کرد: تنها افرادی اندک از جامعه قرآنی از جمله قرآن‌آموزان حفظ قرآن کریم که پیگیر و به دنبال مطالب تخصصی و قرآنی خود هستند و موفق به دریافت اطلاعات مربوط به خود می‌شوند و روند آموزش به خوبی طی می‌شود، محتوای قرآنی تولید شده در فضای مجازی اگر جذابیت خاصی نداشته باشد به‌راحتی گم می‌شود.

کرونا و مسائل پیش‌روی مؤسسات قرآنی

شکاری با تحلیل آماری از قرآن‌آموزان در مؤسسات قرآنی بیان کرد: ما در آن دوره‌ها و کلاس‌هایی که آموزش‌ها را پیش از کرونا آغاز کردیم، مشکلی از جهت جذب و ارتباط با مخاطب نداشتیم و کار آموزش ادامه داشته است، برگزاری کلاس‌های عمومی و موضوع جذب جدید قرآن‌آموزان برای آموزش‌های آینده در مؤسسات قرآنی دو مسئله‌ای است که پیش روی ما قرار دارد.

مدیرعامل مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت حکمت پویان خلیل‌آباد گفت: از طرفی برنامه تحصیلی منظم دانش‌آموزان در دوران تحصیل حضوری به هم ریخته است و در عمل دانش‌آموزان و قرآن‌آموزان، اوقات فراغت مشخصی ندارند و عملاً آموزش‌های مجازی در طول شبانه‌روز برای آنها پراکنده شده است و از این جهت نمی‌توان برنامه مشخصی برای اوقات فراغت دانش‌آموزان در نظر گرفت.

وی افزود: اگر موضوع کرونا حل شود، ما در مدت زمان کوتاهی به روند عادی سابق برخواهیم داشت، اما اگر این مسئله ادامه پیدا کند ما به مشکلات بزرگی برخواهیم خورد، در آنجا باید نهادهای متولی، حمایت‌های مناسبی از مؤسسات قرآنی داشته باشند و از تعطیل شدن مؤسسات قرآنی جلوگیری شود.

این فعال قرآنی بیان کرد: تعدادی از مؤسسات قرآنی که فعالیت خود را به تازگی آغاز کرده بودند، در طی یک سال آینده با مشکل بزرگی در بخش جذب مخاطب و برطرف کردن هزینه‌ها روبه‌رو شدند و به سمت تعطیلی رفتند، اما مؤسسات با سابقه که توان مقابله با آسیب‌های ناشی از کرونا را داشتند، تاکنون توانستند به روند فعالیت خود ادامه دهد، قطعاً اگر این مسئله ادامه پیدا کند، مؤسسات قرآنی با سابقه هم در آینده مشکلاتی بزرگ و رکود فعالیت قرآنی خواهند داشت.

شکاری با بیان اینکه گردش مالی مؤسسات قرآنی براساس پرداخت شهریه قرآن‌آموزان انجام می‌شود، اظهار کرد: علت اینکه بسیاری از خانواده‌ها به جهت شیوع کرونا آسیب‌های شغلی و مالی فراوانی را تحمل کرده‌اند، سعی بر این دارند تا اولویت‌های اقتصادی خود را در گام اول برطرف کنند و اولویت فعالیت فرهنگی برای اعضای خانواده در نظر گرفته نمی‌شود و این موضوع یک آسیب جدی و فعالیت فرهنگی و قرآنی وارد می‌کند.

نیازمندی مؤسسات قرآنی به شگردهای جدید آموزش مجازی

مدیرعامل مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت حکمت پویان خلیل‌آباد تصریح کرد: مؤسسات قرآنی همراه با ترفندها و شگردهای جدید ‌درحوزه فعالیت‌های مجازی آشنا شوند و به فعالیت‌های فراگیر در سطح شبکه‌های مختلف اجتماعی بپردازند، عموم مؤسسات قرآنی و فعالان قرآنی تا پیش از این در فضای مجازی حضور کمرنگی داشتند.

وی ابراز کرد: مؤسسات قرآنی باید در عرصه فضای مجازی متخصص‌تر از عموم مردم باشند تا بتوانند در این بستر فراهم شده به جذب مخاطب بپردازند، البته حمایت مالی از مؤسسات قرآنی و از طرفی حمایت معیشتی از مردم ضرورتی است که می‌تواند فعالیت‌های فرهنگی و قرآنی را پویا نگه دارد.

شکاری گفت: مشکل اصلی مؤسسات قرآنی در شرایط کرونایی، نداشتن آگاهی از حوزه فناوری اطلاعات و فضای مجازی بود؛ بیش از ۸۰درصد مؤسسات قرآنی برای پیشبرد آموزش خود از روش تخته و ماژیک استفاده می‌کنند، رخداد شرایط کرونا و آمادگی مؤسسات قرآن جهت رویارویی با شرایط و انجام آموزش مجازی، چند ماهی زمان فعالیت مؤثر و موفق مؤسسات قرآنی را گرفت.

مدیرعامل مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت حکمت پویان خلیل‌آباد عنوان کرد: اگر ما بخواهیم رفتار نو و تازه‌ای از فعالان مؤسسات قرآنی در حوزه آموزش قرآن ببینیم، باید در آینده منتظر آن باشیم، چرا که بیشتر جامعه قرآنی ما برای مواجهه با چنین بحرانی آمادگی نداشت، کرونا نیاز مخاطب قرآنی مؤسسات را بسیار تغییر داد و ورود عموم مردم به فضای مجازی باعث تغییر در نگرش و سبک زندگی شد، اگر در این فضا مؤسسات قرآنی بتوانند تولید محتوای جذاب و اصیل داشته باشند، می‌توانند با موفقیت در فضای مجازی هم به کار قرآنی بپردازند.

شکاری با بیان اینکه ورود به فضای مجازی حتی نوع نگاه قشر مذهبی و قرآنی را تغییر داده است، افزود: تولید انیمیشن‌های قرآنی و نرم افزارهای کاربردی و آموزشی نیاز مهمی در شرایط فعلی است، داستان کوتاه، فیلمنامه و دیگر هنرها می‌تواند کمک‌کننده به پیشبرد فعالیت‌های قرآنی باشد، اما ضعف مؤسسات قرآنی در این بخش بسیار قابل توجه است، برای ورود به چنین عرصه‌ای و باز شدن فعالیت‌های قرآنی در قالب‌های جدید نیاز به آموزش دیدن مؤسسات قرآنی به‌صورت تخصصی است.