به گزارش ایکنا؛ حسن انصاری، عضو هیئت علمی دانشگاه پرینستون، یادداشتی درباره ضرورت تجدید تصحیح مجدد امالی شیخ طوسی به رشته تحریر درآورده که متن آن از نظر میگذرد؛
حدود بیست و اندی سال پیش تصحیحی قابل قبول از امالی شیخ طوسی در ایران منتشر شد که در آن از نسخه کهنی از کتاب هم در تصحیح بهره گرفته شده بود. با این وصف امروزه ما میدانیم که نسخهها و تحریرهای متفاوتی از امالی شیخ وجود داشته و شماری از احادیث امالی هست که در نسخههای چاپ نجف و ایران درج نشده. من سالها پیش یک مختصری درباره تحریرهای مختلف امالی در کاتبان منتشر کردم. بعد از آن مواد زیادی را فراهم کردم که متأسفانه گرفتاریها مانع از تحریر مجدد آن مقاله شد و انتشار نکات تازه یاب به عهده تعویق افتاد. فاضل گرامی آقای رسول جزینی هم در سال های اخیر در این موضوع کار کرده که امیدوارم نتایج آن تحقیقات را در قالب یک مقاله خوب همانند دیگر کارهای علمی شان منتشر بفرمایند.
برای تصحیح مجدد امالی شیخ دو کار عمده لازم است:
نخست: باید همه نسخهها تبارشناسی شوند و بر اساس سازوارهای انتقادی که منعکسکننده تحریرهای مختلف این اثر ارزشمند است، کتاب از نو تصحیح شود.
دوم: مهمتر اما تصحیح مجدد این اثر بر اساس منابع این کتاب است. من قبلاً در طی یک مقاله در کاتبان نشان دادم که امالی شیخ بر اساس شماری از امالیهای متقدم یا اجزایی حدیثی (و حتی از محدثان اهل سنت) نوشته شده. لیستی از آن منابع را در آن نوشته ارائه دادم. شیخ طوسی مثلاً از امالیهای شیخ مفید و شیخ صدوق بهره گرفته. یکی از امالیهای مهمی که منبع اصلی امالی شیخ است، امالی ابوالمفضل شیبانی است که بعدها نسخه آن در دسترس ابن طاوس هم بود. تعدادی از امالیها یا اجزاء حدیثی که در امالی شیخ مورد استفاده قرار گرفته بود، از محدثان سنی است که امروزه اجزای حدیثی و امالیهای آنها به صورت مطبوع یا نسخه خطی (عموما در کتابخانه عمریه) باقی است. باید همتی شود و در تصحیح مجدد امالی شیخ طوسی این متون هم دیده شوند و با آن نسخهها هم مقابله صورت گیرد.
اصولا مبنای امالیهای حدیث هم عموماً همین بوده: شیخ / استاد هر بار بخشی از دفاتری حدیثی که آنها را در ضبط و ثبت خود داشته برای مستملیان قرائت میکرد (و یا از حافظه می خواند) و آنها آن احادیث را ثبت و ضبط میکردند. شیخ طوسی هم در امالی همین شیوه را اتخاذ کرده. امالی شیخ برای آشنایی با فضای حدیث در بغداد اوائل قرن پنجم اثر بسیار ارزشمندی است.
انتهای پیام