ترویج قرآن اولویت مسئولان نیست / بودجه‌ها درست هزینه شود

سیده‌زهرا حسینی، رئیس گروه قرآن و عترت اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی البرز در گفت‌وگو با ایکنا از البرز، با اشاره به تدوین سند توسعه قرآنی استان، اظهار کرد: تدوین توسعه سند قرآنی استان از سال 97 در البرز کلید خورد. در ابتدای کار به مکاتبات اداری خلاصه شد و به نتیجه دلخواه نرسید تا اینکه در سال 98 با ورود جهاددانشگاهی کار به یک تیم تخصصی سپرده شد و در فاز اول اطلاعات و داده‌ها جمع‌آوری شد و در جلسات توسعه سند راهبردی استان که با حضور فعالان قرآنی برگزار می‌شد مورد بررسی و راستی‌آزمایی قرار گرفت.

وی با بیان اینکه پس از دو سال با برگزاری جلسات متعدد تمام اطلاعات، چشم‌اندازها و آمار فعالیت‌های قرآنی تهیه و جهت تدوین سند توسعه قرآنی تکمیل شد، افزود: با تدوین این سند جایگاه استان در حوزه فعالیت‌های قرآنی، مشخص می‌شود. این سند نقشه راه را به ما نشان می‌دهد تا با توجه به وضعیت فعلی برای ترویج قرآن برنامه‌ریزی کنیم. کاستی‌ها و ضعف‌ها را مشخص می‌کند. مسیر را برای تصمیم‌گیران این حوزه باز می‌کند تا روشمندتر برای توسعه قرآن گام بردارند.

خلاقیت قطعه گمشده فعالیت‌های قرآنی

این مسئول در ادامه به مشکلات پیش‌رو برای ترویج فعالیت‌های قرآنی اشاره کرد و گفت: نبود خلاقیت در آموزش از مهم‌ترین مشکلاتی است که روند ترویج قرآن و آموزه‌های این کتاب الهی را کند کرده است. متأسفانه جامعه قرآنی البرز نتوانسته است از علوم، فنون و تکنولوژی‌های پیشرفته مثل فضای مجازی برای پیشبرد اهداف قرآنی استفاده کند. هنوز در بسیاری از مؤسسات، قرآن به همان روش قدیمی و سنتی آموزش داده می‌شود که این روش دیگر جوابگوی نیاز امروز نیست.

تخصیص اعتبار برای فعالیت‌های قرآنی اولویت آخر است

حسینی در ادامه عدم تخصیص اعتبار ویژه برای ترویج فعالیت‌های قرآنی را از دیگر مشکلات این حوزه بیان کرد و افزود: مدیران دستگاه‌های اداری و حتی مسئولان متولی فعالیت‌های قرآنی به تخصیص بودجه برای فعالیت‌های قرآنی اعتقاد چندانی ندارند و متأسفانه تلاشی هم برای تغییر وضعیت نمی‌بینیم؛ چون کارهای فرهنگی مثل ترویج قرآن زمان‌بر هستند و به صرف هزینه بسیار نیاز دارند غالبا مورد بی‌مهری قرار می‌گیرند و اگر هم گاهی کاری انجام می‌شود ریشه‌ای نبوده و صرفا برای رفع تکلیف است.

وی دلیل این کم‌لطفی را عدم اعتقاد اکثر مدیران به کار قرآنی دانست و گفت: وقتی باور مسئولان این باشد که توسعه فعالیت‌های قرآنی نیاز جامعه امروز است قطعا برای ترویج قرآن هزینه می‌کنند اما متأسفانه اکثر مدیران ما چنین اعتقادی ندارند و اولویتشان نیست که در این راه سرمایه‌گذاری کنند.

رئیس کارگروه قرآن و عترت ارشاد البرز با تأکید بر اینکه نباید به فعالیت‌های قرآنی با دید اقتصادی و تجاری نگاه کرد، افزود: متأسفانه این دیدگاه نه تنها در دستگاه‌ها و ادارات رخنه کرده بلکه مؤسسات قرآنی هم به تازگی مسائل اقتصادی را اولویت قرار داده‌ و از هدف اصلی‌شان که ترویج فرهنگ قرآنی است روز‌به‌روز دورتر می‌شوند.

اما و اگرهای صدور مجوز تأسیس مؤسسه قرآنی

این مسئول در ادامه با گلایه از نحوه صدور مجوز برای مؤسسات قرآنی، گفت: فکر کنید برای ساختن خانه بتوانیم از هر نهادی مجوز بگیریم. پس از مدتی چهره شهر چگونه می‌شود؟ داستان اخذ مجوز مؤسسات قرآن در حال حاضر داستان همین هرج و مرج است. در ابتدا فقط وزارت ارشاد و سازمان تبلیغات اسلامی می‌توانستند مجوز تأسیس مؤسسه قرآنی صادر کنند، اما در حال حاضر هر نهادی و ارگانی این توانایی را دارد. به‌عنوان مثال بعضی افراد که نمی‌توانند از بهزیستی مجوز تأسیس مهدکودک بگیرند با فعالان قرآنی همکاری می‌کنند و در قالب مهد قرآنی مجوز می‌گیرند و مؤسسات قرآنی تبدیل به مهدهای قرآنی می‌شوند. حتی برخی افراد با گذراندن یک دوره آموزشی در مؤسسه مکتب‌القرآن یا جامعة‌القرآن می‌توانند مجوز تأسیس شعبه بگیرند.

حسینی ادامه داد: امروز حتی صدور مجوز تأسیس مؤسسه قرآنی از سوی نهادهایی همچون نیروی انتظامی، بسیج و سپاه امکان‌پذیر است. نمی‌شود که به هرکسی که می‌تواند سوره حمد را بخواند مجوز بدهیم؟ کسی که قرآن آموزش می‌دهد باید صلاحیت لازم را داشته باشد. بسیاری از مربیان قرآنی که در این مؤسسات مشغول به کار هستند اصلا صلاحیت مربیگری قرآن را ندارند چه برسد که بتوانند قرآن آموزش بدهند. مربی قرآنی باید بداند که اصلا برای چه قرآن آموزش می‌دهد. اعتقاد واقعی به این کار داشته باشد. باید نحوه کار با کودکان را بلد باشد. بداند که از آموزش قرآن برای هر سن و قشری چه هدفی را دنبال کند.

وی اضافه کرد: وقتی برای دادن مجوز این‌قدر ضعیف عمل می‌شود چطور از ارشاد انتظار نظارت داریم؟ نظارت وقتی معنا می‌دهد که بر شرایط احاطه داشته باشیم نه اینکه از هر جایی مجوز صادر شود و بعد تازه به فکر بررسی صلاحیت‌ها و نظارت بر عملکردها بیفتیم. در بعضی از موارد ما حتی نمی‌دانیم مؤسسه از کجا مجوز گرفته، مربیانش چه کسانی هستند، چطور فعالیت می‌کند و نحوه نظارت بر عملکردشان چگونه است. متأسفانه این وضعیت عملکرد مؤسسات قرآنی تحت نظارت ارشاد را هم زیر سؤال برده است؛ در حالی که تمام مؤسساتی که از ارشاد اجازه فعالیت می‌گیرند در پروسه‌ای کامل صلاحیت‌ها، توانایی‌ها و سوابق‌شان به دقت بررسی می‌شود و به آسانی مجوز نمی‌گیرند و بعد از شروع کار نیز فعالیت آنها مداوم رصد می‌شود.

موازی‌کاری؛ آفت فعالیت‌های قرآنی

حسینی همچنین موازی‌کاری در اجرای فعالیت‌های قرآنی را از دیگر مشکلات این حوزه بیان کرد و گفت: متأسفانه موازی‌کاری در این عرصه بسیار زیاد است، متولیان جزیره‌ای عمل می‌کنند. از فعالیت هم خبر ندارند و در بسیاری از موارد برنامه‌های مشابهی اجرا می‌کنند. برای مثال شهرداری‌ها در بسیاری از موارد کارهایی را برای ترویج قرآن انجام می‌دهند که جز وظایف ذاتی ارشاد است و انجام آنها جز هدررفت بودجه نتیجه‌ای ندارد؛ یا مسابقات قرآنی محلات که چند سالی است که توسط شهرداری در مناطق مختلف برگزار می‌شود. سؤال اینجاست وقتی آزمون‌های سراسری قرآن توسط ارشاد برگزار می‌شود این مسابقات چه توجیه و نتیجه‌ای دارد؟ اگر این مسابقات با هدف شناساسی استعدادهای قرآنی و حمایت آنها برگزار شود باز می‌توان گفت که نتیجه‌ای حاصل می‌شود اما بعد از پایان مسابقات برنامه خاصی برای برگزیدگان اجرا نمی‌شود و باز سال بعد مسابقه به همین منوال تکرار می‌شود.

تعداد مربیان توانمند به انگشتان دست نمی‌رسند

رئیس گروه قرآن و عترت ارشاد البرز در پایان از کمبود مربی حرفه‌ای و توانمند گلایه کرد و گفت: متأسفانه تعداد مربیانی که در این حوزه خوب کار می‌کنند و حرفی برای گفتن دارند به انگشتان دست نمی‌رسد. چون مربیان قرآنی در این استان چندان حمایت نمی‌شوند اکثرا برای فعالیت به تهران می‌روند و توانایی‌هایشان نصیب همسایه می‌شود. البرز حافظ و قاری کم ندارد اما مربی کاربلد کم دارد با یک گل هم که بهار نمی‌شود برای همین حافظان و قاریان البرزی مستعد یا به‌درستی آموزش نمی‌بینند و یا برای آموزش مجبورند به تهران بروند. باید فکری به حال جوانان قرآنی استان بشود. این پتانسیل‌ها با آموزش شکوفا می‌شوند، بنابراین باید شرایطی را فراهم کنیم تا مربیان قرآنی مطرح استان در البرز بمانند و تجربیات و علمشان را برای جوانان خودمان خرج کنند. همچنین باید مربیان توانمند پرورش دهیم و فقط به داشته‌هایمان بسنده نکنیم و به فکر آینده هم باشیم.