دوستی طبیعت و معماری ایرانی + عکس

برای تهیه گزارش از بازار به خیابان امام اهواز رفته بودم. وقتی عکس‌هایم را گرفتم دیگر بازار تقریباً تعطیل شده بود. وارد خیابان خوانساری شدم تا از آنجا به نادری رفته و ماشین بگیرم و برگردم خبرگزاری که ناگهان خود را در ورودی دالان‌مانند یک پارچه فروشی دیدم.

نقش‌ها و طرح‌های زیبا و متنوع پارچه‌ها مرا به داخل پارچه فروشی کشاند. به دنبال کسی بودم تا از او قیمت چند پارچه را بپرسم که با صحنه زیبایی مواجه شدم. درخت کهنسال کُنار وسط سالن بزرگ و البته قدیمی پارچه‌فروشی قد علم کرده بود و صاحب این محل به جای قطع کردن درخت، حفره بزرگی در سقف ایجاد کرده بود تا درخت هم زنده و پربار و رشید باقی بماند. صاحب پارچه‌فروشی مرا به پشت بام مغازه برد تا از آنجا قد برافراشته درخت کنار را ببینم. از هم ارتفاع بودن آن با ساختمان 4 طبقه  مجاورش متوجه شدم که ارتفاعش حدود بیست متر می‌شود.

در ضلع دیگر پارچه‌فروشی ساختمانی دوره‌ساز و قدیمی بود که به حال خود رها شده بود ولی درخت کُنار تنومند وسط حیاط آن خودنمایی می‌کرد. یاد خانه قدیمی و باصفای مادربزرگم افتادم و افسوس خوردم که ما معماری قدیمی خود را رها کرده و به زندگی آپارتمانی روی آورده‌ایم. عکس‌هایم را گرفتم ولی تازه خاطرات کودکی‌هایم در خانه مادربزرگم شروع به خودنمایی کرده بود. حیاط باصفا، حوض وسط حیاط با ماهی‌های قرمز زیبایش، درختهای گل کاغذی و بوته‌های گل شیپوری و البته مرغ و خروس و اردک‌هایی که آزادانه در حیاط این طرف و آن طرف می‌رفتند. افسوس که بعد از مادربزرگم خانه باصفایش را تخریب کردند و چندطبقه آپارتمان به جایش ساختند. به یاد سفرهایم به یزد، کرمان، شوشتر و دزفول افتادم؛ چه خوب که این شهرها قدر بافت سنتی خود را می‌دانند و شهر هنوز شخصیت خود را از دست نداده است. خانه‌های قدیمی خود را بازسازی و تبدیل به هتل کرده‌اند؛ هم فال است هم تماشا!

وقتی وارد خانه‌های قدیمی این شهرها می‌شوی می‌بینی که چگونه از آب و خاک و آتش و باد در معماری آنها استفاده شده است. در یزد به وسیله بادگیرها و در شوشتر و دزفول به وسیله تونل‌هایی که باد را از طریق حفره‌هایی در حیاط و یا زیرزمین (شوادون) به داخل اتاق‌ها هدایت می‌کرده است خانه را در فصل گرم سال خنک می کردند. در بیشتر این خانه‌های دوره‌ساز حوض آبی زیبا در کنار درختان مثمر و باغچه‌ای زیبا خودنمایی می‌کند. ای کاش ما هم  قدر خانه‌های قدیمی مرکز شهر اهواز، که خیلی از آنها به حال خود رها شده و در شرف نابودی و ویرانی هستند را بیشتر می‌دانستیم. خانه‌هایی که پیام‌آور آرامش و دوستی با حیوانات و پرندگان و گل و گیاه بودند و هستند.