طرح حامیم تمرین مسئولیت‌پذیری دانشجویان است

به گزارش ایکنا از اصفهان، نشست خبری دوره توانمندسازی دانشجویان فعال فرهنگی، سیاسی و اجتماعی استان اصفهان با نام حامیم، امروز، 10 شهریورماه در دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان برگزار شد.

در این نشست، حجت‌الاسلام مهدی فاطمی‌پور، معاون فرهنگی سیاسی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌های به بیان اهداف طرح حامیم و برنامه‌های این نهاد برای دانشجویان پرداخت و اظهار کرد: در تابستان امسال، نزدیک به 50 برنامه مشابه در سطح کشور طراحی شد که بخش عمده آنها برگزار شده است و بخش دیگر نیز به‌زودی برگزار خواهد شد. ما در کل کشور به شناسایی جامعه هدف 15هزار نفری از فعالان فرهنگی، سیاسی و اجتماعی دانشگاه‌ها برای برگزاری این رویداد پرداخته بودیم. بعد از نزیک به دو سال تعطیلی فعالیت حضوری دانشگاه‌ها، انگیزه ما این بود که بتوانیم با شرایطی وارد سال تحصیلی جدید شویم که انسجامی در حوزه فعالیت‌های فرهنگی، سیاسی و اجتماعی شکل گرفته باشد و انفعالی اتفاق نیفتد.

وی افزود: عمده رویدادهای فرهنگی در دانشگاه‌ها از سوی مجموعه‌های فرهنگی، سیاسی و علمی برگزار می‌شود، مانند انجمن‌های علمی، تشکل‌های دانشجویی، کانون‌های فرهنگی و... . برای اینکه به قبل از شرایط کرونا بازگردیم و حتی شرایط بهتری داشته باشیم، یکی از راهکارها این بود که این افراد قبل از شروع سال تحصیلی، همدیگر را ببینند و راجع به مسائل مختلف هم‌افزایی داشته باشند. برنامه‌ریزی انجام و رویدادی با نام «حامیم» طراحی و برای استان‌ها ارسال شد. درخواست ما این بود که براساس سرانه دانشجویان هر استان، برنامه‌ریزی انجام دهند و این رویداد را در قالب اردویی درون‌استانی یا خارج از استان برگزار کنند.

معاون فرهنگی سیاسی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها با اشاره به بازخوردهای مثبت و رضایت دانشجویان از این دوره، گفت: نزدیک به 400 نفر از دختران و بیش از 200 نفر از پسران دانشجوی استان اصفهان در این دوره شرکت کردند که هفته گذشته، رویداد مربوط به پسران و این هفته، رویداد مربوط به دختران برگزار شد. بنای ما بر این است که این دانشجویان بتوانند با آغاز سال تحصیلی، در مجموعه‌های مختلف دانشگاه نقشی به عهده بگیرند. این تمرین نقش، مدیریت و مسئولیت‌پذیری، فضای فرهنگی، سیاسی و اجتماعی دانشگاه‌ها را اداره می‌کند. همچنین همه این افراد در آینده وارد جامعه خواهند شد و مسئولیت‌های بزرگتری به عهده خواهند گرفت و این فرصت می‌تواند به آنها در کسب تجربه برای آینده کمک کند. در سطح کشور، همه دستگاه‌های آموزش عالی در این طرح دخیل شده‌اند و رویداد برای همه دانشجویان و مجموعه‌ها بوده است. در استان اصفهان نیز به استثنای دانشگاه صنعتی که برنامه مستقلی در اردوگاه درچه برگزار کرد، همه دانشگاه‌ها در همین برنامه و رویداد شرکت داشته‌اند.

طرح حامیم در سال آینده ادامه پیدا می‌کند 

وی در خصوص ادامه مسیر طرح حامیم، بیان کرد: قرار است کسانی که تابستان امسال در طرح شرکت کردند، ارتباط خود را در طول سال تحصیلی با دفاتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌هایشان حفظ کنند و تعاملاتی با این دفاتر داشته باشند. قصد داریم مجدداً در تابستان سال آینده برای این افراد دوره تکمیلی برگزار کنیم و در کنار آن، حتماً برای دانشجویانی که تازه وارد دانشگاه شده‌اند، این دوره را ادامه دهیم. البته برنامه‌ریزی این دوره‌ها قطعی نشده و هنوز زود است که اطلاعات جزئی‌تری در این خصوص اعلام کنیم.

حجت‌الاسلام فاطمی‌پور در خصوص برنامه تکمیلی کشوری برای برگزیدگان دوره حامیم، گفت: برای چنین دوره‌ای برنامه‌ریزی کرده‌ایم و منتظریم همه برنامه‌های استانی تمام شود تا برگزیدگان را در یک اردوی ملی دور هم جمع کنیم. با توجه به اینکه بعضی از دوره‌ها در اوایل مهر به پایان می‌رسد، فرصت برگزاری این دوره در تابستان امسال وجود ندارد و در زمان دیگری برگزار خواهد شد. ممکن است تصور شود که باید کل این دوره به‌صورت کشوری برگزار می‌شد، ولی با توجه به تعداد بالای افراد، چنین چیزی امکان نداشت.

وی درباره فضای فرهنگی دانشگاه‌ها بعد از دو سال تعطیلی فعالیت‌های حضوری، اظهار کرد: تقریباً از اسفندماه، ۱۲ جلسه مهم درباره وضعیت فرهنگی دانشگاه‌ها در سطوح عالی کشور برگزار شده و نتایج این جلسات صرفاً برآوردهایی از وضعیت است و تا وارد فضای حضوری نشویم، نمی‌توانیم تحلیل منطبق با میدان انجام دهیم. برآورد می‌شود که در بعضی از حوزه‌ها با چالش‌های جدی مواجه باشیم. مثلاً، بحث اعتیاد و وابستگی به اینترنت افزایش پیدا کرده که بخشی از آن از سوی خود سیستم بوده است. البته چاره دیگری نیز وجود نداشته و باید برای آموزش حضوری جایگزینی پیدا می‌کردند. بنابراین، طبعاً چالش‌های زیادی خواهیم داشت. برای مثال، فرهنگ حضور در دانشگاه و زیست دانشگاهی به برخی از دانشجویانی که وارد دانشگاه شده‌اند، منتقل نشده است و باید تلاش کنیم تا زیست دانشجویی احیا و به بایدها و نبایدهای آن توجه شود. با جلساتی که نهادهای مختلف فعال در حوزه آسیب‌های اجتماعی برگزار کرده‌اند، تلاش شده تا با آمادگی سراغ این چالش‌ها برویم و برنامه‌ریزی برای تشکیل دوره «حامیم» نیز ناظر بر همین مسئله بوده است.

تهیه سند ازدواج دانشگاهیان 

معاون فرهنگی سیاسی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌های کشور در پاسخ به این پرسش که فعالیت‌های این نهاد در خصوص طرح‌های افزایش جمعیت چه بوده است، گفت: تقریباً بیش از یک سال پیش، پیش‌نویس «سند ازدواج دانشگاهیان» را آماده کردیم. در این سند، بیش از ۲۶ دستگاهی که در حوزه ازدواج می‌توانند نقش داشته باشند، شناسایی و سعی شد کل این مجموعه در یک ستاد جمع شود تا از ظرفیت آنها برای ترویج ازدواج در دوره دانشجویی استفاده کنیم. ارتباط این طرح با موضوع افزایش جمعیت این است که اگر ازدواج به‌موقع انجام شود، اثر مثبتی بر افزایش جمعیت دارد و تا زمانی که در دانشگاه با زوجین مواجه نباشیم، نمی‌توانیم کار زیادی برای افزایش جمعیت انجام دهیم. لذا، ازدواج جوانان باید تسهیل شود و اگر دانشجویان آگاهانه و به‌هنگام ازدواج کنند، می‌توان به فرزند‌آوری به‌موقع و تعداد فرزند مناسب امیدوار بود. این سند به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه و در دولت قبل تصویب شد، ولی متأسفانه رئیس‌جمهور این سند را ابلاغ نکرد. با پیگیری‌های گسترده‌ای که انجام دادیم، در همین هفته تصویب این سند ابلاغ شد.

وی به ظرفیت‌های این سند اشاره و بیان کرد: سند مذکور به ما اجازه می‌دهد پیگیری‌های مختلفی در حوزه تسهیل‌گری ازدواج انجام دهیم و به‌ تبع آن، به موضوع فرزندآوری نیز بپردازیم. فعالیت‌های متنوعی در این سند پیش‌بینی شده است؛ از دادن وام تا افزایش خوابگاه‌های متأهلی دانشگاه‌ها. البته ما در فاصله تصویب شدن این سند، بیکار ننشستیم و سعی کردیم با نهادهای مختلف رایزنی کنیم. مثلاً در هفته گذشته، نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری و بنیاد ۱۵ خرداد تفاهم‌نامه‌ای امضاء کردند که بر اساس آن، 100 میلیارد تومان برای موضوع فرزندآوری در نظر گرفته شده است، از کمک‌های بلاعوض به زوجین دانشجویی که صاحب فرزند می‌شوند تا وام‌هایی که در اختیار خانواده‌های متقاضی قرار می‌گیرد. ظرفیت دیگری که قانون در اختیار ما، وزارت علوم و وزارت بهداشت قرار داده، مراکز مشاوره و سبک زندگی اسلامی است. در این مراکز تلاش می‌کنیم از رویکردهای شناسایی بیمار خارج شویم و به گفتمان‌سازی سبک‌زندگی اسلامی بپردازیم.

حجت‌الاسلام فاطمی‌پور ادامه داد: سال‌هاست که در دفاتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها، یکی از مأموریت‌های خود را معرفی دانشجویان برای ازدواج تعریف کرده‌ایم. یعنی این دفاتر به معرفی افراد مناسب هم و تسهیل‌گری این روند می‌پردازند. برای اینکه این کار بتواند گسترش پیدا کند، پلتفرمی به نام «همرسان» به این رویداد اضافه شده است. این پلتفرم کمک می‌کند دایره نهاد برای معرفی دانشجویان افزایش پیدا کند و بانک اطلاعاتی گسترده‌تری در اختیار باشد. سامانه مذکور، ترکیبی است و صرفاً مجازی نیست. افراد ابتدا در سامانه ثبت‌نام می‌کنند و پس از آن، مشاور از آنها تست می‌گیرد. بعد از ترکیب اطلاعات و نظر مشاور، افراد به هم معرفی می‌شوند و ما به این فرآیند کمک می‌کنیم.

تغییر رویکرد نهاد از انجام کارهای اجرایی به راهبری فرهنگی 

در ادامه این نشست، حجت‌الاسلام مرتضی خوشنویس‌زاده، رئیس دفتر استانی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌های استان اصفهان درباره رسالت‌های این نهاد در خصوص اشتغال دانشجویان، گفت: در بعضی از رشته‌ها و دانشگاه‌ها مانند دانشگاه فرهنگیان و علوم پزشکی، درصد زیادی از دانشجویان بعد از فارغ‌التحصیلی وارد بازار کار می‌شوند و چنین دغدغه‌ای برای آنها وجود ندارد. نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها با توجه به عضویت در بسیاری از ساختارهای کشور، شاید بتواند به‌صورت غیرمستقیم در حوزه اشتغال مؤثر باشد، ولی به‌صورت مستقیم وظیفه‌ای ندارد.

وی در خصوص هدیه نهاد برای افرادی که در دوران دانشجویی‌ ازدواج می‌کنند، اظهار کرد: این دانشجویان می‌توانند سفر به مشهد مقدس را مهمان نهاد باشند. به‌‌دلیل شیوع کرونا، تقریباً یک سالی در این طرح وقفه افتاد، ولی در سال بعد با برنامه‌ریزی فشرده، این وقفه جبران شد. امسال مجدداً در مهرماه ثبت‌نام انجام می‌شود و افرادی که از شهریور ۱۴۰۰ تا شهریور سال جاری ازدواج کرده باشند، این هدیه تقدیم‌شان می‌شود.

رئیس دفتر استانی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌های استان اصفهان در خصوص وظایف این نهاد در دانشگاه‌ها، گفت: طبق اساسنامه که مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی است، رسالت‌های مشخصی بر عهده نهاد قرار دارد. البته یک تغییر رویکرد داخلی در نهاد اتفاق افتاده است و اگر در گذشته، دفاتر نهاد بیشتر وارد کارهای اجرایی می‌شدند اکنون این دفاتر، راهبر فرهنگی هستند. یعنی نقش سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی و نظارت بر اجرای برنامه‌های فرهنگی را دارند و بیشتر به‌صورت مباشرتی انجام وظیفه می‌کنند. در برنامه‌های محدودی مانند همین معرفی زوجین است که نهاد مستقیماً کار اجرایی بر عهده می‌گیرد، چون دولت‌ها عوض می‌شوند و مسئولان دانشگاه تغییر می‌کنند، ولی بعضی از مسائل قابل واگذاری نیست، مانند بحث مبلغان، ائمه جماعت، دوره‌های توانمندسازی و هم‌اندیشی اساتید، عتبات دانشجویی و... .

وی در پاسخ به این پرسش که دانشجویان چگونه می‌توانند هم در زمان تحصیل و هم بعد از آن با نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در ارتباط باشند، تأکید کرد: در دوران تحصیل، تمام افرادی که در تشکل‌های دانشجویی و کانون‌های علمی و فرهنگی عضو می‌شوند، با نهاد در ارتباط خواهند بود. همچنین بعضی از تشکل‌ها مانند هیئت‌ها مستقیماً زیر نظر نهاد هستند. در دوران تحصیل، روند خاصی برای ارتباطات در نظر گرفته نشده است و بیشتر به نوع حضور خود افراد بستگی دارد. به تازگی، برخی از دوستان در استان اصفهان درخواست تشکیل ادوار تشکل‌ها را دادند. با وجود اینکه از نظر قانونی چنین چیزی پیش‌بینی نشده بود، ولی وجود چنین کانون‌هایی ضرری نداشت. لذا، با وزارت بهداشت مذاکره کردیم و قرار شد فارغ‌التحصیلان تشکیل کانون بدهند، ولی این موضوع به‌صورت کشوری و در دیگر دانشگاه‌ها هنوز به نتیجه نرسیده و احتمالاً با تشکیل این کانون‌ها در وزارت علوم، راه برای دیگر حوزه‌ها نیز باز می‌شود.

حجت‌الاسلام خوشنویس‌زاده در خصوص ازدواج‌هایی که در دوره کرونا با تسهیلگری نهاد انجام شده است، گفت: آمار کلی و کشوری در این خصوص در اختیار ندارم، ولی در دفتر علوم پزشکی که حضور دارم، می‌دانم که ازدواج دانشجویی بیشتر شده است. خوشبختانه با شرایطی که پیش‌ آمد، ازدواج‌ها ساده‌تر شد و خرج‌های اضافی آن کاهش یافت. به همین دلیل، تعداد ازدواج‌های دانشجویی در دانشگاه‌ها و خارج از آنها بیشتر شده است. امیدواریم کرونا هر چه زودتر تمام شود، ولی این مزیت آن باقی بماند و مراسم ازدواج با تشریفات کمتری برگزار شود. البته ازدواج دانشجویی ذاتاً ساده است و بسیار ساده‌تر انجام می‌شود.

مسعود احمدی