باید از ظرفیت‌های اربعین برای نقش‌آفرینی در اجتماع استفاده شود

به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین عیسی عیسی‌زاده، عضو هیئت علمی پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، 23 شهریورماه در نشست «نقش اربعین در قرآنی‌شدن سبک زندگی» گفت: طبق آمارها حداقل 20 میلیون نفر در مراسم پیاده‌روی اربعین حضور دارند که ظرفیت بسیار بزرگ و بی‌نظیری است و در جهان مراسم مشابهی وجود ندارد که میلیون‌ها انسان به انسانی که نزدیک به 1400 سال قبل به شهادت رسید ابراز محبت و ارادت کنند.

وی با بیان اینکه انتقال این فرهنگ با مجاهدت‌های فراوان به دست ما رسیده و علما و شخصیت‌های بزرگی در این راه فدا شده‌اند، افزود: شخصی که بیشترین هزینه را در راه خدا و احیای اسلام انجام داده است در درجه اول خود حضرت سیدالشهدا(ع) است که همه هستی خود را فدا کرد و در مرتبه بعد امام سجاد(ع) و حضرت زینب(س) که پیام عاشورا را انتقال دادند و امروز وظیفه ماست که بکوشیم به بهترین وجه از این ظرفیت استفاده شود.

عیسی‌زاده با اشاره به راهکارهای قرآن برای نهادینه کردن ارزش‌ها، بیان کرد: یاد خدا، توسل به ائمه(ع)، صبر و گذشت و ایثار، توکل و احترام به یکدیگر، همدلی  و همکاری، وحدت و یکپارچگی و مهمان‌نوازی و رعایت قانون چندین صفت و شاخصه مهم و بارز در پیاده‌روی اربعین است و هر کدام از این صفات هم مستندات قرآنی و روایی مهمی دارد.

عضو هیئت علمی پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن با اشاره به عوامل قرآنی‌شدن سبک زندگی، تصریح کرد: تقویت ایمان و باورهای قلبی، یاد خدا، دیدن معجزات و کرامات، انس با قرآن، محبت اهل بیت(ع)، عمل به آموزه‌های الهی، دعاکردن و کسب فضایل اخلاقی و همراهی گفتار و عمل در دعوت مردم به آموزه‌های دینی و عینیت‌بخشی به آموزه‌های دینی در زندگی حاکمان و مسئولان کشور از راهکارهای ایجاد سبک زندگی قرآنی است. اگر ما قصد داریم که ارزش‌های دینی پیاده‌شده در اربعین همواره اجرا شود، باید به راهکارهای قرآنی توجه کنیم اگرچه نباید غیرواقع‌بینانه رفتار کنیم، زیرا با توجه به مشکلات و هجوم فرهنگ غربی و فضای مجازی و .. امکان تحقق آن دشوار است.

عیسی‌زاده تصریح کرد: یکی از بارزترین خصلت‌ها در پیاد‌ه‌روی اربعین یاد خدا و ذکر اهل بیت(ع) است؛ افراد حاضر یا مشغول ذکر و تسبیح هستند یا اشعاری در مورد اهل بیت(ع) زمزمه یا گریه و مناجات می‌کنند، کسانی که عمدتا اولین سفر آنها هم هست خیلی بر زبان می‌آورند که اگر ما می‌دانستیم که این سفر اینقدر اثرگذار است قطعا زودتر اقدام می‌کردیم. ویژگی بارز دیگر در پیاده‌روی اربعین، بروز تقوا در قول و فعل افراد است. مسئله دیگر صبر و بردباری است. امسال زائرین گرمای بالای 50 درجه را تحمل کردند و کمبود ماشین و احتمالا آب و غذا و... هم وجود داشت و ده هزار نفر گرمازده شدند، ولی شاید صد نفر را پیدا نکنید که گلایه داشته باشند. حتی کسانی به بنده گفتند که 5 ساعت در صف بودند تا به حرم نورانی امام(ع) و ضریح برسند و این جز تجلی عشق به مولا نیست.

عضو هیئت علمی پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن بیان کرد: گاهی یک عالم سنی یا مسیحی یا هندو و... به این صحنه آمده‌اند و جنبه بین‌المللی به اربعین داده‌اند. همچنین هزینه و پول زیادی که به خصوص از سوی مردم عراق صرف می‌شود عجیب است؛ در کلیپی که پخش شده است آمار داده‌اند که 180هزار میلیارد تومان غیر از هزینه حمل و نقل و مسکن و ... فقط از سوی عراقی‌ها در اربعین خرج می‌شود و طبق برخی آمارها، معادل بودجه جاری یک سال ایران است. هزاران خانه‌ در عراق تخلیه می‌شود و زن و بچه آنها به روستاها و اطراف می‌روند و خود را به سختی می‌اندازند تا زائران ایرانی اسکان پیدا کنند.

کم‌توجهی صاحب‌نظران اجتماعی به پدیده اربعین

عیسی‌زاده با بیان اینکه چنین پدیده‌ای قابل توصیف نیست، گفت: این پدیده بی‌نظیر در منابر و مجالس و فضای مجازی مورد توجه علما و محققان قرار گرفته است؛ بنده در 44 گروه عضو یا مدیر هستم و حداقل 50 هزار نفر هم مخاطب این گروه‌ها هستند و باید از این ظرفیت در راستای تبیین زیبایی‌های معنوی اربعین و نهادینه کردن آن در غیر اربعین بهره کنیم. با این حال برخی از واعظان و مبلغان ما در گروه‌ها فقط تماشاگر هستند و هیچ تبیینی ندارند و فقط سلمکم الله و وفقکم الله، بر زبان می‌آورند. ده‌ها سال معارف اسلامی را فراگرفته‌اند و برای آنها هزینه شده است، ولی نقشی ایفا نمی‌کنند. رهبری در بحث جهاد تبیین، وجوب عینی را برای همه متدینین قائل شدند تا هر کسی که توانی دارد آن را برای بیان حقایق به کار بگیرد. متاسفانه ارزش‌های دینی و قرآنی مظلوم واقع شده‌اند و دشمنان هم خسارت جبران‌ناپذیری را در زدودن ارزش‌های دینی وارد کرده‌اند.

عیسی‌زاده اظهار کرد: الان همه جا بحث از عفاف و حجاب است و حتی در شهرهای مذهبی مانند قم وضعیت فرهنگی و حجاب مناسبی وجود ندارد، در حالی که پنج سال قبل چنین چیزی نبود. در بین چندین میلیون زائر اربعین شما به تعداد انگشتان دست نمی‌توانید بانوانی را پیدا کنید که با لباس نامناسب حضور داشته باشند و این یکی از کارکردهای اربعین است. البته شاید در میان برخی زنان مسیحی و زرتشتی و... کم‌حجابی دیده شود. ظرفیت اربعین نشان می‌دهد که امکان اجرای ارزش‌های دینی وجود دارد و باید بیشتر از آنها استفاده کنیم و به ظرفیت سیاسی اربعین به عنوان بستری برای ساخت تمدن اسلامی بسنده نکنیم.

وی گفت: صاحبنظران فرهنگی و کارشناسان دینی چقدر در این زمینه تحقیقات جامعه‌شناسانه، روان‌شناسانه و ... کرده‌اند تا از ظرفیت‌های اربعین برای نقش‌آفرینی در اجتماع استفاده شود؟ دولت به مناسبت اربعین وام تعیین می‌کند و میلیاردها تومان برای اتوبوس و آب و غذا و ... صرف می‌کند تا حضور مردم پررنگ باشد. آیا مسئولان نمی‌توانند در مراسم غیر اربعین هم از برنامه‌های فرهنگی حمایت کنند؟ چرا باید کار به جایی برسد که رهبری بفرمایند که بخش فرهنگ در کشور مظلوم است؟

توجه مجلس به نهادینه شدن ارزش‌های دینی

این پژوهشگر و نویسنده آثار سبک زندگی قرآنی اظهار کرد: صدا و سیما در کنار تولید چند برنامه به مناسبت اربعین و نشان‌ دادن تصاویری از پیاده‌روی مردم، به ارائه راهکار با حضور کارشناسان برای نهادینه کردن ارزش‌های محقق‌شده در اربعین هم بپردازد؛ اگر کمیسیون فرهنگی مجلس طرحی را با هدف تأمین اتوبوس برای زائران ارائه می‌دهد، باید برای نهادینه شدن این ارزش‌ها هم طرح ارائه کند.

عیسی‌زاده تصریح کرد: امروز خداوند چنین نعمت معنوی را به برکت خون شهدایی چون سردار سلیمانی نصیب ما کرده است و باید آن را پاس بداریم. اولین راهکار برای نهادینه شدن این ارزش‌ها تقویت ایمان مردم است، زیرا اگر ایمان نباشد، فرد حجابش را حفظ نخواهد کرد و اموال خود را برای امور دینی هزینه نمی‌کند. بنابراین باید برای ارتقای ایمان در جامعه سرمایه‌گذاری کنیم و راهکار آن تقویت تقوا، افزایش ذکر و یاد خدا در بین مردم است، زیرا موجب افزایش اطمینان و آرامش قلبی می‌شود و اگر نماز در جامعه بیشتر خوانده شود، یاد خدا هم بیشتر خواهد شد.   

گرفتار خرافات و مطالب سست نشویم

وی افزود: راهکار دیگر برای نهادینه شدن سبک زندگی قرآنی، تبیین کرامات و معجزات است؛ وقتی مردم ببینند که زیارت مرقد امام حسین(ع) و سایر ائمه(ع) چه برکاتی در زندگی آنها دارد، ترغیب می‌شوند که بیشتر به اهل بیت(ع) تمسک و توسل کنند. وقتی کرامتی از امام رضا(ع) و حضرت معصومه(س) صادر می‌شود، می‌بینیم که چقدر در جامعه اثرگذار است. بنده یکی از منکران توسل و اهل بیت(ع) را خدمت یک کور مادرزاد فرستادم که از برکت اهل بیت(ع) بینا شده بود و آن فرد متحول شد. قرآن کریم هم معجزات انبیا را شمرده است تا ایمان مردم بیشتر شود. البته این دلیل نمی‌شود که هر نوع خرافات و کرامات بدون سند را مطرح کنیم، زیرا تبلیغ علیه دین است.

عیسی‌زاده اظهار کرد: راهکار دیگر برای نهادینه شدن ارزش‌های دینی، انس با قرآن است. قرآن شفای قلوب دانسته می‌شود و باعث زدودن گناهان و زنگار از دل و قلب و افزایش ذکر و یاد خدا در زندگی می‌شود. همچنین عامل دیگر هماهنگی بین عمل و قول و سخن به خصوص در افراد متدین و طلاب و روحانیون است؛ امروز دشمنان تمرکزشان را بر روی خطاهای روحانیت گذاشته‌اند و به محض کوچکترین خطا از سوی یک روحانی آن را مانند پتک بر سر همه روحانیون می‌کوبند تا به اهدافشان در زدودن دین برسند. اگر ما مراقب نباشیم، مواعظ بی‌اثر می‌شود و خدا از ما ناراضی خواهد بود. اگر حرف و فعل مدیران و مسئولان یکی باشد، به اعتماد مردم آسیب می‌زند. برخی مسئولان دم از ساده‌زیستی و قناعت و ایثار و... می‌زنند، ولی هیچکدام از اینها در زندگی‌شان دیده نمی‌شود. لذا توصیه و مواعظ این افراد تاثیری ندارد.