عده بیشماری هستند که در هر شرایطی بنا به اعتقادات خود و بدون چشمداشت در مسیر قرآن و آموزش و ترویج آن قدم برداشتهاند. تلاشهای خالصانه این عده، گاهی با عواملی خنثی و گاهی نیز رو به جلو حرکت کرده است، اما نمیتوان منکر عدم توفیقها و ناکامیها در مقایسه با کوششها شد. گفتوگوی زیر تأملی در باب این مسئله و همچنین فراز و فرودهای پیش روی فعالیتهای قرآنی در استان قزوین است که با مصطفی فضلعلی، رئيس هیئت مدیره اتحادیه مؤسسات و تشکلهای فرهنگی قرآن و عترت این استان انجام شده است.
ایکنا ـ اتحادیه مؤسسات قرآنی استان قزوین طی این سالها فعالیت، و پس از ادغام دو اتحادیه قرآنی سابق و نیز به صورت ویژه در یکی دو سال اخیر با چه چالشهایی مواجه بوده است؟
خلأهایی در اتحادیه کشوری مؤسسات قرآنی، همراه با بحث همیشگی عدم توافق سازمان تبلیغات اسلامی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و اختلافاتی که بر سر بحث ادغام در صدور مجوز فعالیت به مؤسسات قرآنی دارند و از سوی دیگر بینتیجه بودن جلساتی که بعضاً در سطح کشور برگزار میشود و دنبال کردن بحثهای بیهوده و تکراری، باعث شده که اثرات این اتفاقات روی فعالیتهای اتحادیههای مؤسسات قرآنی در استانها نمایان شود.
همه اینها باعث شده یا طرحی به شهرستانها ارجاع داده نشود یا اگر هم باشد طرحهای تکراری است که بسیاری از آنها از گذشته در حال اجرا هستند و بسیاری نیز با برنامههای اداره دارالقرآن استانها موازی است. در مورد طرحهایی هم که بعضاً اجرا میکنیم اتحادیه کشوری به تعهداتش نسبت به ما عمل نمیکند و معمولاً در این رابطه دچار نقص هستند و این خود به خود عملکرد اتحادیههای استانی را نیز تحت تأثیر قرار داده است.
به طور ویژه مهلت فعالیت اتحادیه مؤسسات قرآنی استان قزوین قریب دو سال است که منقضی شده و باید انتخابات اتحادیه جدید برگزار شود تا بتوانیم هیئت مدیره جدید را روی کار بیاوریم، اما متأسفانه به خاطر نواقص و بعضاً مشکلات حقوقی که وجود دارد، دو سال است که نتوانستهایم این انتخابات را برگزار کنیم. یکی از مشکلاتمان نیز این است که طبق قوانین برگزاری انتخابات، آمار نامزدهایمان به حد نصاب نمیرسد. اگر در این قوانین تبصرههایی باشد که بعضی از دوستان دیگر که مدیر مؤسسه هستند بتوانند برای این قضیه نامزد شوند، آمار را به حد نصاب میرسانیم و انتخابات را برگزار میکنیم. چنین مسائلی است که ما فعلاً با آنها از لحاظ موانع کار مواجه هستیم.
ایکنا ـ در خصوص فعالیتهایی که در حاصل حاضر در اتحادیه این استان پیگیری میشود، بگویید.
طبیعتاً این مسائل باعث شده فعالیت اتحادیه به ویژه در این شش ماه اخیر کمرنگ شود. منتهی برنامههای جاری، تعامل با دارالقرآن استان و برنامههای خاص مؤسسات را داریم. بحث تعامل و اطلاعرسانی برنامههای مؤسسات و محافل انس با قرآن و کلاسهایی که به صورت سهمیهای به مؤسسات داده میشود یا اطلاعرسانی برنامههای مؤسسات به عموم مخاطبان علاقهمند برای شرکت در کلاسهای قرآن را داریم که برنامههای جاری ما در طول سال هستند، ولی نمیتوان از آنها به عنوان فوقبرنامه یا کار ویژهای یاد کرد.
ایکنا ـ چند مؤسسه و خانه قرآن در سطح استان دارید؟
با محاسبه تعداد مؤسسات مجوز گرفته از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی یا بدون آن؟
ایکنا ـ مگر اینطور نیست که همه مؤسسات زیر نظر اتحادیه استان محسوب میشوند؟
ساز مخالفی که اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی میزند یک مقداری ما را در ارائه آمار محدود میکند و ما همچنان باید این پرسش را بپرسیم.
دوست دارند اتحادیهشان استقلال داشته باشند. فرقی هم نمیکند اداره فرهنگ و ارشاد و سازمان تبلیغات اسلامی، هر دو در این مسائل خطاکار هستند. گاهی اوقات برای خودشان جداگانه مجموعههایی را تشکیل میدهند. متأسفانه تعداد مؤسساتمان ریزش زیادی داشتهاند به ویژه در این دو سال اخیر به خاطر مسائل اقتصادی بسیاری از آنها تعطیل شدهاند و نتوانستهاند اجارهبهای مکان و هزینههای دیگر را تأمین کنند. تعداد بسیاری از مؤسسات تعطیل شدهاند و با احتساب آنها آمار دقیقی ندارم، ولی هفته گذشته در دیداری که با مدیران ادارات فرهنگ و ارشاد اسلامی و تبلیغات اسلامی داشتیم چیزی حدود 60 مؤسسه از مجموعه سازمان تبلیغات اسلامی و اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی دعوت شده بودند و حضور داشتند.
ایکنا ـ اتحادیه برای احیای مؤسسات تعطیل شده برنامهای مدونی دارد؟
تمام تلاشمان و رایزنیهایی که میکنیم و مطالباتی که داریم در خصوص مطالبات حقوقی مؤسسات هست که اگر آنها حل شود دغدغههای مؤسسات کمتر شده و بهتر میتوانند فعالیت کنند. در حال حاضر بسیاری از قوانین موجود از لحاظ حقوقی در مورد مؤسسات اجرا نمیشود، مثلاً هنوز در مورد مالیات مشکل داریم. بحث هزینه حاملهای انرژی به صورت سلیقهای اعمال میشود، عوارض شهرداری، ساختوساز و ... هزینههایی را به مؤسسات تحمیل میکند. در قوانین و مصوبات مؤسسات از پرداخت خیلی از این عوارض معاف هستند ولی در عمل بسیاری از آنها اجرا نمیشود.
سعی میکنیم تفاهمنامههایی بنویسیم که در ازای آنها مبالغی به سمت اتحادیه بیاید تا بتوانیم از مؤسسات حمایت کنیم. البته بسیاری از این تقاهمنامهها نیز اجرا نمیشود. یعنی تفاهمنامه نوشته میشود به امضا میرسد ولی طرف مقابل به تعهداتش عمل نمیکند که عمدتاً همین مجموعههای فرهنگی استان از قبیل سازمان تبلیغات اسلامی، شهرداری، سازمان فرهنگی و ورزشی شهرداری و ... هستند که متأسفانه ما الان با اینها مسئله داریم. یا در دوره قرنطینه وامهایی از طرف استانداری برای مؤسسات تصویب شد که متأسفانه اینقدر چالش برای دریافت آنها وجود داشت و شرایط سختی را گذاشته بودند که اصلاً به مؤسسات تعلق پیدا نکرد.
تلاشمان این است که بتوانیم این مسائل را از نظر حقوقی برای مؤسسات هموار کنیم تا هم بخشی از هزینههایشان کاهش پیدا کند و اگر درآمدی هم دارند بتوانند پسانداز کرده و صرف فعالیتهایشان کنند و هم اینکه از لحاظ فکری دغدغههایشان کمتر شود تا بتوانند بیشتر به فعالیتهای قرآنیشان بپردازند و اگر هم قرار است درآمدی داشته باشند روی این قضیه متمرکز باشند.
ایکنا ـ درباره تعامل دیگر دستگاههای استان با اتحادیه توضیح دهید.
به طور کلی نقصی که الان داریم ـ البته میتواند ایراد از ناحیه ما یا از ناحیه اتحادیه کشوری باشد ـ این است که بسیاری از دستگاهها اتحادیه را نمیشناسند یا به بیان دیگر به رسمیت شناخته نشدهاند. در بسیاری از جلساتی که اتحادیه باید حضور داشته باشد، دعوت نمیشود. جلسه شورای فرهنگ قرآنی و شورای قرآن استان که باید حداقل سالی چند بار برگزار شود، مدتهاست برگزار نشده و آخرین باری هم که برگزار شد برای اولین بار از اتحادیه استان دعوت شد در حالی که اتحادیه باید حداقل دو عضو در این شورا داشته باشد. در حال حاضر نیز که به طور کلی جلساتش تشکیل نمیشود و متأسفانه خبری از شورای توسعه فرهنگ قرآنی نیست.
به رسمیت شناخته نشدن اتحادیه خود به خود تعاملات را محدود میکند، ولی در همان حدی نیز که بعضاً تعامل و ارتباط برقرار میکنیم، متأسفانه خیلی به کل فعالیتهای قرآنی بها داده نمیشود، صرفاً بحث اتحادیه هم نیست. وقتی به عنوان یک مؤسسه هم ورود میکنیم باز هم دچار مشکلاتی هستیم و بسیاری از برنامههای قرآنی به رسمیت شناخته نمیشود، حتی ارگانهای فرهنگی و انقلابی که بعضاً مذهبی نیز هستند، گرایششان بیشتر به سمت برنامههای دیگر است تا فعالیتهای قرآنی.
ایکنا ـ بیمه اجتماعی مربیان مؤسسات قرآنی چقدر در قزوین مورد استقبال قرار گرفته است؟
حداقل حدود پنج سال است که این اتفاق در اتحادیه استان افتاده و فکر میکنم اولین بار اتحادیه استان ما برای این قضیه پیشقدم شد. چند سال است که فعالان قرآنیمان را به صندوق بیمه عشایر و روستایی معرفی میکنیم. آمار قابل توجهی است و اکثراً معلمانی که نتوانستند در صندوق هنرمندان عضو شوند یا بیمه دیگری ندارند وارد صندوق بیمه عشایر شدند.
ایکنا ـ آیا سرکشی به مؤسسات در برنامههای اتحادیه بوده است؟
در این مدت همراه با مجموعه سازمان تبلیغات اسلامی بازدیدهایی از مؤسسات داشتهایم که البته جزء برنامههای اتحادیه نبوده است.
ایکنا ـ درباره وضعیت بودجههای قرآنی در استانتان توضیح دهید و اینکه نحوه هزینهکردشان به چه شکل است؟
بودجههای قرآنی که بسیار محدود است. سه یا چهار سال پیش در آخرین جلسه شورای توسعه که برگزار شد برای کل یک سال فعالیتهای قرآنی استان ما مبلغ 10 میلیون تومان اعطا شد که کفاف فعالیت یک ماه یک مؤسسه را نیز نمیدهد چه برسد به فعالیتهای قرآنی یک استان. البته آن مبلغ نیز اصلاً به دست ما نرسید و نمیدانیم به کجا رفت.
هر بار که ما به این مسائل ورود میکنیم با پاسخ همیشگی و تکراری نبود بودجه مواجه میشویم. طرحها را حتی با هزینههای شخصی اجرا میکنیم، عوامل اجرایی بعضاً حتی چک میدهند به این امید که این پول بعد از یکی دو ماه تأمین شود که متأسفانه این اتفاق نمیافتد. مراجعه هم که میکنیم میگویند که بودجه نیست و در پرداخت حقالزحمه کارکنان خودمان نیز مشکل داریم و به این مسائل نمیرسیم.
این در حالی است که بسیاری از واحدهای دیگر تأمین میشوند، مثلاً هیئات مذهبی اگر نگوییم تمامش را اما تقریباً بخشی از مطالباتشان را دریافت کردهاند. حتی تسهیلاتی که برای اعطای وام قرار داده میشود نیز همینطور است. دو سال پیش استانداری صندوقی را به ما معرفی کرد تا مؤسسات تعطیل شده وامی دریافت کنند و حداقل بخشی از اجاره بها را تأمین کنند. اما قوانین این وام به قدری دست و پاگیر بود که دیدیم اگر برویم از بانک دیگری اقدام کنیم هم مبلغ بیشتری میتوانیم بگیریم و هم اینکه این شرایط وجود ندارد و خیلی راحتتر میتوان اقدام کرد.
بین این دولت و دولت قبلی هم متأسفانه خیلی تفاوتی نیست. خیلیها میگفتند دولت که تغییر کند بودجهها به سمت امور قرآنی سرازیر میشود، اما الان همان اندک تسهیلاتی هم که به ما میدادند، قطع شده است. در دولت قبلی گاهی وقتها میتوانستیم امتیازات بیشتری دریافت کنیم که آنها هم متأسفانه قطع شده و در حال رسیدن به عدد صفر در این رابطه هستیم.
ایکنا ـ درباره دیگر ظرفیتهای قرآنی استان توضیح دهید.
یکی از ویژگیهایی خوب و تا حدی منحصر به فرد استان، بحث فعالیتهای نوجوانان هست؛ هم مراکزی که روی گروه سنی نوجوان کار میکنند مراکز خوبی هستند هم حضور نوجوانان در برنامههای قرآنی صدا و سیما امتیازی است که در استان ما چند سال است که اتفاق میافتد. استاد مجید وفاپور، دبیر شورای عالی قرآن استان قزوین و مؤسسات قرآنی دیگر، دست به دست هم داده و رایزنیهایی با صدا و سیما به منظور ورود نوجوانان کردهاند. چند سال است که برنامههای اذانگاهی ماه مبارک رمضان به صورت زنده با اذان نوجوانان پخش میشود.
در مسابقاتی که در رده سنی نوجوانان برگزار میشود از قبیل مسابقات تلویزیونی اسراء که امسال هم در قزوین فیلمبرداری شد فرزندان ما دارای رتبه هستند. حتی این اتفاق نیز که امسال قزوین مسابقه اسرا را میزبانی کرد، زمینههایی را برای فعالیتها و تعاملات فرااستانی در حوزه کشوری و عرصه بینالمللی میگشاید.
محافل انس با قرآن به صورت دورهای در استان برگزار میشود. محافلی با عنوان قافله نور به صورت دورهای هر چند هفته یک بار در استان با دعوت از قاریان بینالمللی برگزار میشود. در محافل انس با قرآنی که مجریاش اتحادیه و مؤسسات قرآنی هستند بیشتر از قاریان و حافظان نوجوان استان استفاده میکنیم. محفل جزءخوانی ماه مبارک رمضان با محوریت تلاوت نونهالان و نوجوانان استان برگزار میشود، حتی قاریان بینالمللی هم که از طرف سازمان اوقاف و امور خیریه دعوت شده بودند، عنوان کردند که مشابه این محفل را حتی در استانهای بزرگ قاریپرور نیز نداریم.
در مسابقاتی مثل شوق تلاوت و ... فرزندان ما رتبههای خوبی دارند. مجموعهای از عوامل دلسوز در اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی، اداره تبلیغات اسلامی، اساتید پیشکسوت قرآنی، مؤسسات قرآنی و ... به صورت خودجوش کار میکنند. از سازمانهایشان اصطلاحاً خیلی آبی گرم نمیشود ولی خود افراد دلسوز این مجموعهها که مؤسسه دارند یا استاد قرآن هستند، فعالیت میکنند. به نسبت اداره اوقاف هم فعالیتهایش خوب بوده، البته نسبت به قبل به مؤسسات و فعالیتهایی که انجام میدهیم معمولاً خیلی نمیرسند و بیشتر معطوف به برنامههای خودشان هستند.
ایکنا ـ و سخن پایانی ...
انشاءالله این صحبتها به گوش مسئولان برسد، البته میدانم خودشان میدانند و بارها به گوششان رسیده است. فکر میکردیم با توجه به اینکه به سمت یک دولت انقلابی پیش میرویم، یکسری مسائل در حوزه مسائل فرهنگی، چه قرآنی و چه مسائل دیگر حل شود، ولی متأسفانه شاهد یکسری موارد بدتر هستیم. مثلاً در حوزه پوشش، عفاف و حجاب شاهد اتفاقات ناخوشایندی به ویژه در مجموعههای زیر نظر آموزش و پرورش هستیم. نوجوانان ما در مدارس در حال فاصله گرفتن از این مسائل هستند.
باید دقیقتر و با برنامهریزی بهتری کار شود تا آن چیزی که تربیت کرده و وارد جامعه میکنیم اولاً خنثی نشود ثانیاً فرزندان ما هم بتوانند در جامعه حضور مؤثری داشته باشند. در حال حاضر در بسیاری از مجموعههای آموزش و پرورش، بچههای قرآنی در اقلیت هستند و به خاطر فضایی که در مجموعه آموزش و پرورش حاکم است از لحاظ مسائل حجاب و پوشش اسلامی و بحثهای دیگری که شاید الان جایش نباشد که من بیان کنم، واقعاً معذب هستند. خودشان هم از حضور در این برنامهها و جلسات اذیت میشوند در صورتی که اینها زیر نظر آموزش و پرورش این مملکت و مدعی انقلابی بودن هستند بنابر این باید کار انقلابی هم انجام دهند.
انتهای پیام