سبک آموزش در مؤسسات قرآنی به نقطه مطلوب نرسیده است

سیده مریم موسوی‌زاده، مدیرعامل اتحادیه مؤسسات قرآن استان خوزستان در گفت‌وگو با ایکنا از خوزستان، درباره نیازهای اصلی آموزشی مؤسسات قرآن گفت: اولین نیاز یک مؤسسه قرآنی در حوزه آموزش حضوری، با کیفیت بودن مکان آموزش است. در حال حاضر چندهزار مؤسسه قرآنی در سطح کشور فعالیت می‌کنند و شاید بتوان گفت تنها یک چهارم از این مؤسسات فضای خوب و استاندارد آموزشی دارند.

وی افزود: نکته دیگر، محتوای آموزشی و مربیان و مدرسان مؤسسات هستند. آیا همه مؤسسات قرآنی ما به اساتید مجرب دسترسی دارند؟ آیا محتوای آموزشی به روز دارند؟ این‌ها پارامترهایی است که میزان دسترسی مؤسسات قرآنی به آنها یکسان نیست. در اتحادیه مؤسسات قرآنی هر آنچه توانستیم تلاش کردیم، اما نتوانستیم نیاز مؤسسات را در حدی برآورده کنیم که از نظر مکان، محتوا و مدرس در سطح مطلوبی قرار بدهیم.

موسوی‌زاده گفت: اگر بخواهیم درباره نیازهای آموزش غیر حضوری مؤسسات سخن بگوییم، در این زمینه نیز پارامترهای دیگری وجود دارد از جمله توانمندی در حوزه تولید محتوا که مؤسسات ما در این زمینه ضعف‌های جدی دارند. ما دوره کرونا را با آزمون و خطاهای زیادی پشت سر گذاشتیم. مؤسسات ما آن‌چنان قوی نبودند و نتوانستند خوب کار کنند و از گردونه آموزش در دنیای فضای مجازی عقب ماندند.

مدیرعامل اتحادیه مؤسسات قرآن استان خوزستان ادامه داد: در دو حالت آموزش حضوری و غیر حضوری مؤسسات ما در سطح خوبی قرار ندارند. در حوزه آموزش حضوری از نظر مکان، وسایل کمک‌ آموزشی، محتوای استاندارد و مدرس درجه یک و در حوزه آموزش مجازی نیز عدم توانمندی در ارائه محتوا و پلتفرم‌های مناسب، موسسات ما را با چالش مواجه کرده است.

شرایط مؤسسات قرآنی خوزستان

وی درباره وضعیت مؤسسات استان نیز گفت: در خوزستان نیز به همان نسبت شاید خوش‌بینانه بتوان گفت یک چهارم مؤسسات ما از نظر برخورداری از مکان، محتوا و مدرس توانمند هستند. باقی مؤسسات ما فعال هستند، اما از استانداردهای لازم بهره‌مند نیستند. 

موسوی‌زاده درباره وضعیت مؤسسات قرآن از جهت دسترسی به مربی و مدرس گفت: به طور معمول دوره‌های تربیت مربی در سطح استان در موضوعات محدود و تکراری برگزار می‌شوند، ضمناً افرادی در این دوره‌ها شرکت می‌کنند که معمولاً در دوره‌های قبلی نیز شرکت کرده‌اند. نکته دیگر این است که دوره‌های متمایز ما تنها در مرکز استان قابلیت اجرا دارند و اجرا می‌شوند. تعداد متقاضیان این دوره‌ها در شهرستان‌ها زیاد نیست. بنابراین نمی‌توانیم آنها را در شهرستان برگزار کنیم، از طرفی برگزاری متمرکز این دوره‌ها با دشواری حضور مدیران شهرستانی همراه است.

مدیر مؤسسه قرآنی مشکات النور شوشتر ادامه افزود: یک محدودیت دیگر که باعث می‌شود این دوره‌ها فراگیر نشوند این است که گاهی شرایط خاصی برای حضور در این دوره‌ها در نظر گرفته می‌شود و کادر یک مؤسسه قرآنی و معاونان آن امکان بهره‌مندی از محتوای آن دوره را ندارد. به عبارتی این دوره‌ها برای افراد خاصی برگزار می‌شود، در حالی‌که دوره‌هایی مانند مدیریت فرهنگی یا آموزش حقوقی مدیران از دوره‌هایی هستند که برای کادر یک مؤسسه مفید هستند اما به خاطر محدودیت امکانات، تنها مدیران امکان شرکت در این دوره را پیدا می‌کنند.

گریزهای مختصر آموزشی در دوره‌های توانمندسازی 

وی تصریح کرد: هشتاد درصد دوره‌های تربیت مربی ما در رشته روخوانی و روانخوانی برگزار می‌شود، در حالی‌که موضوعات جدید دیگر مانند قصص قرآن، تدبر در قرآن و ... آموزش‌های مورد نیاز دیگری هستند که در آنها ضعیف هستیم. مسئله دیگر به روز بودن سبک‌های آموزش قرآن برای جذب قرآن آموز است که هنوز به نقطه مطلوب خود نرسیده است و این به ضعف محتوا برمی‌گردد. ضعف محتوای مؤسسات قرآن، جدی است.

موسوی‌زاده در بخش دیگری از سخنان خود درباره دوره‌های توانمندسازی مدیران مؤسسات قرآنی که پیش از این توسط اتحادیه در استان برگزار می‌شد، گفت: شرایط و عوامل متعددی باعث شده است این دوره‌ها ثمر لازم را نداشته باشد؛ ازجمله اینکه مجبور بودیم این دوره‌ها را فشرده برگزار کنیم و به هر موضوع، گریز مختصری بزنیم. این دوره‌ها مفصل نبود و همین باعث می‌شد که خروجی لازم را نداشته باشند. بارها تأکید کردیم که این آموزش‌ها باید متصل و مکرر باشد، اما به خاطر نبود امکانات و عدم امکان شرکت همه همکاران عملاً تکرار این دوره‌ها محقق نشد.

مدیرعامل اتحادیه مؤسسات قرآنی استان با بیان اینکه ۵۰ تا ۶۰ درصد این عوامل، مسائل مالی هستند، افزود: از بهمن سال گذشته پیگیر برگزاری دوره جدیدی برای مدیران مؤسسات قرآنی بودیم اما به دلیل همین مشکلات تاکنون موفق نبودیم.

دوره‌های مستمر توانمندسازی خارج از توان اتحادیه است

به گفته این مسئول قرآنی، برگزاری شتاب‌زده این دوره‌ها باعث می‌شود که آنچه را به دنبال آن هستیم برداشت نکنیم. حداقل باید بتوانیم این دوره‌ها را به صورت فصلی برگزار کنیم؛ اما مشکلاتی مثل رفت و آمد مدیران و مربیان موسسات قرآنی، دعوت از استادان استانی و خارج استان و تأمین محل اسکان آنها همه و همه مستلزم هزینه‌هایی است که استمرار آنها در توان ما نیست، بنابراین دوره‌های ما خروجی بالایی ندارند.

وی با اشاره به کیفیت استقبال مدیران مؤسسات قرآنی از دوره‌های مجازی نیز گفت: دوره‌های مجازی به دلیل تکراری بودن محتوا و عدم ارائه مدل آموزشی مناسب جاذبه‌ای ندارند. غالباً آموزش‌ها به صورت وبیناری و تئوری ارائه می‌شود. برخی محتواها به قدری سنگین‌اند که عملاً کاربردی برای مؤسسه قرآنی ندارند. اخیراً یکی از استادان تهران، دوره‌هایی در زمینه مدیریت فرهنگی و راهبردهای مدیریتی برای مدیران عامل اتحادیه‌ها برگزار کرد که با استقبال خوبی همراه بود اما این استاد، یک نفر است که می‌تواند راهبردهای مدیریتی و برنامه‌ریزی را به صورت دقیق و کاربردی آموزش بدهد. مدیران عامل استان‌ها تلاش کردند از ایشان برای حضور در استان خود دعوت کنند، اما چند استان موفق می‌شوند و اگر موفق بشوند برگزاری یک جلسه چه ثمری دارد؟ تمرین و ممارست بسیار مهم است. بنابراین اگر محتوای خوبی هم در دسترس باشد استادان آن محدود هستند و امکان بهره‌مندی از آنها صرفاً در یک مدت زمان کوتاه امکان پذیر است.