کتاب «بوم‌های حدیثی اهل سنت» منتشر شد
کتاب «بوم‌های حدیثی اهل سنت» ترجمه کتاب «الأمصار ذوات الآثار» به قلم مینا شمخی، عضو هئیت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز و لطیفه مسعودی‌نژاد، دانشجوی دکتری این دانشگاه منتشر شد.
به گزارش ایکنا از خوزستان، کتاب «بوم‌های حدیثی اهل سنت» ترجمه کتاب «الأمصار ذوات الآثار» است که از سوی جهاددانشگاهی خوزستان منتشر شد. این کتاب را مینا شمخی، عضو هئیت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز و لطیفه مسعودی‌نژاد، دانشجوی دکتری این دانشگاه از عربی به فارسی برگردانده‌اند.
کتاب «الأمصار ذوات الآثار» اثر شمس‌الدین محمد بن احمد ذهبی از علمای اهل سنت است.
مترجمان در مقدمه کتاب آورده‌اند: بی‌شک یکی از راه‌های نشر علم، ترجمه کتب ارزشمند است. از آنجا که نویسنده این اثر یکی از ستون‌های علم حدیث نزد اهل تسنن به‌شمار می‌رود، ترجمه این رساله امکان دستیابی به دانش حدیثی وی را فراهم می‌کند. یکی از مباحث مهم در مطالعات علوم حدیث که خیلی مورد مداقه قرار نگرفته است و شاید یکی از جرقه‌های اولیه آن را در آثار قدما به‌خصوص ذهبی می‌توان مشاهده کرد این است که حدیث در چه بوم و سرزمین‌هایی رواج یافت؟ آیا این طبقه‌بندی سرزمین‌ها تأثیری در تدوین علم حدیث داشته است یا خیر؟
این اثر به‌منظور معرفی بوم‌هایی است که اشتغال به امر حدیث در آن‌ها رونق بسیار داشته و محدثان، حافظان و نویسندگان حدیثی بسیاری را در خود پرورش یا جای داده است. گرچه کلمه اثر در عنوان کتاب اعم از حدیث است، می‌توان با مسامحه آن را حدیث دانست.
كتاب «الأمصار ذوات الآثار» از شمس‌الدین محمد بن احمد ذهبی به خودی خود رساله‌ای کوتاه و کمتر از 10 صفحه است تاکنون تنها دو شرح و تحقیق عمده توسط عبدالقادر ارناؤوط و قاسم علی سعد بر این رساله انجام شده است. این کتاب گرچه کتابی مختصر است در زمینه علوم حدیث این موضوع برای ادامه موضوعات جدید تحقیقی با توجه به گرایش فراوان به تحقیقات گسترده می‌تواند جالب باشد.
ذهبی سرزمین‌های گوناگون اسلامی را از نظر رواج حدیث در این منطقه‌ها مورد مطالعه قرار می‌دهد؛ اینکه حدیث چگونه وارد این سرزمین‌ها شد؟ چگونه رشد پیدا کرد؟ تا چه دوره‌ای ادامه پیدا کرد؟ نمایندگانش در این سرزمین‌ها چه کسانی بودند؟ در چه دوره‌ای و به چه علتی رو به انحطاط نهاد؟ با مطالعه این کتاب و آثار مرتبط به این نکته پی برده می‌شود که رواج حدیث در همه مراکز اسلامی به طور همزمان و موازی اتفاق نیفتاده است. از آنجا که الزاماً همه صحابه راویان حدیث نبوده و از نظر روایت حدیث رسول اکرم(ص) نیز مساوی نبودند برخی از آن‌ها از حدیث توشه بیشتری داشتند و برخی کمتر از این رو نوعی تفاوت و ناهمگونی در دوره صحابه مشهود است.
در عصر صحابه و تابعین جایگاه مدینه به عنوان مرکز حدیث انکارناپذیر است. مدینه جایی بود که اصحاب رسول اکرم(ص) سال‌ها با حضرت در آنجا زیسته‌اند و زمانی هم که رسول اکرم(ص) رحلت فرمودند بسیاری از صحابه هنوز در آنجا حاضر و ساکن بودند؛ حتی صحابه‌ای که به محل دیگری مسافرت می‌کردند باز هم به مدینه رفت و آمد داشتند. باید اذعان داشت گرچه مدینه همواره به عنوان مرکز تداول احادیث نبوی اهمیت خودش را در سده اول قمری حفظ کرده است چند مرکز دیگر نیز حتی در عصر صحابه اهمیت ویژه‌ای داشتند از جمله دو شهر جدید‌التأسيس كوفه و بصره.
ترجمه پیش رو براساس تحقیق و شرح عبد القادر ارناؤوط صورت گرفته است. در ادامه این تلاش با مطالعه تحقیق قاسم علی سعد و بیان مهم‌ترین مطالب این تحقیق در پی شناخت تحقیق قاسم علی سعد برآمدیم؛ همچنین در پی تکمیل این نوشتار به رئوس مطالب یاد شده در نقد تحقیق عبدالقادر از سوی قاسم علی اشاره شده است. شایان ذکر است آن چه از کتاب قاسم علی آمده است در کروشه قرار گرفته است.
انتهای پیام
