قرآن، زندگی و روزمرگی/52
«وَمَن یَتَّقِ اللَّهَ یَجْعَل لَّهُ مَخْرَجًا» از اميدبخش‌ترين قوانين الهی است
گروه اجتماعی: آيه «وَمَن یَتَّقِ اللَّهَ یَجْعَل لَّهُ مَخْرَجًا» درصدد بيان اين موضوع است كه تنگناهايی كه انسان گرفتار آن‌ها می‌شود، غالباً نتيجه گناهان و مخالفت او با احكام الهی است. چنانچه انسان از گناه دوری كند، قوانين الهی نفوذ خود را در زندگی او آشكار می‌كنند.
اشرف اقبال‌زاده، مدرس مكتب‌الزهرا(س) اهواز و مدرس تفسير و علوم قرآني در گفت‌وگو با خبرگزاری قرآنی ايران(ايكنا) شعبه خوزستان، درباره آيه «وَمَن یَتَّقِ اللَّهَ یَجْعَل لَّهُ مَخْرَجًا؛ و هر كس از خدا پروا كند [خدا] براى او راه بيرونشدنى قرار مىدهد» (طلاق/2) با بيان اينكه اين آيه و آيه پس از آن، از اميدبخش‌ترين آياتی است كه در قرآن كريم وجود دارد، افزود: تلاوت اين آيات پرده‌های يأس را از دل انسان كنار زده و دل‌ها را پر از اميد به خدا می‌كند.
وی تصريح كرد: آيه ياد شده به افراد باتقوا وعده نجات از مشكلات را می‌دهد. در حقيقت اين آيه، تصور برخی از افرادی را كه می‌پندارند پيروی از قانون خدا و احكام او آزادی شخصی را محدود می‌كند و باعث گرفتار شدن انسان به دشواری می‌شود، نقض می‌كند و می‌فرمايد انسان با پيروی از سنت‌ها و احكام الهی از دشواری‌ها خلاصی می‌يابد و راه‌حل‌ها و وسايل بيرون آمدن از عسر و حرج را پيدا می‌كند.
مدرس مكتب‌الزهرا(س) اهواز ادامه داد: گويا آيه ياد شده درصدد بيان اين موضوع است كه تنگناهايی كه انسان گرفتار آن‌ها می‌شود، اغلب نتيجه گناهان و مخالفت او با احكام الهی است به‌گونه‌ای كه اگر انسان از گناه دوری كند، قوانين الهی نفوذ خود را در زندگی او آشكار می‌كنند.
وی توضيح داد: نفوذ قوانين الهی به اين معناست كه چنانكه انسان در زندگی تقوی پيشه كند، خداوند متعال از جاهايی كه حساب آن‌ها را نمی‌كند، مشكلات او را برطرف می‌سازد. همان‌طور كه آيه بعد در تكميل آيه ياد شده می‌فرمايد: «یَرْزُقْهُ مِنْ حَیْثُ لَا یَحْتَسِبُ» (طلاق/3) به اين معنا كه افق‌هايی برای روزی وجود دارد كه انسان به سبب علم محدود خود توقع آن‌ها را ندارد و خدا راه رسيدن به آن‌ها را برای انسان متقی باز می‌كند.
اين مدرس حوزه علميه ادامه داد: ادامه آيه مذكور «وَمَن یَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ إِنَّ اللَّهَ بَالِغُ أَمْرِهِ قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لِكُلِّ شَیْءٍ قَدْرًا» در صدد آن است تا غبار يأس و نااميدی را از دل انسان بزدايد و روح اميد و توكل را در انسان زنده نگه دارد. آيه بيان می‌كند خداوند برای انسانی كه به او ايمان و توكل داشته باشد، كافی و بسنده است. بدون شک خداوند اين كفايت را محقق می‌كند؛ اما برای آن ميزان‌ها و ضوابطی مقرر كرده كه لازم است انسان اين ضوابط و مقررات را بشناسد و با رعايت آن‌ها در زندگی به اين مرحله برسد.
اقبال‌زاده افزود: در حديثی از رسول اكرم(ص) ذيل اين آيه می‌فرمايد: خداوند پرهيزگاران را از شبهات دنيا و شدائد روز قيامت رهايی می‌بخشد. بنابراين می‌بينيم گشايش امور برای اهل تقوی، منحصر به دنيا نيست بلكه قيامت را نيز شامل می‌شود.
وی با بيان اينكه تلاش و در مرحله بعد توكل به خداوند متعال درهای تازه‌ای را به روی انسان در زندگی باز می‌كند، گفت: تقوا، تلاش و توكل بر خدا راه موفقيت انسان در زندگی است. اين قانون الهی است كه هر فردی تقوا داشته باشد، خداوند راه‌هايی را برای او می‌گشايد كه تصور پيشينی از آن‌ها نداشت. از آيه ياد شده برمی‌آيد كه توجه به احكام الهی و تلاش در مسير رضای خداوند، در مشكلات خدا را ياد كردن و آن را به‌عنوان يك عمود و پشتيبانی برای خود حس كردن، سبب موفقيت انسان در زندگی می‌شود.
وی تصريح كرد: آيه ياد شده به افراد باتقوا وعده نجات از مشكلات را می‌دهد. در حقيقت اين آيه، تصور برخی از افرادی را كه می‌پندارند پيروی از قانون خدا و احكام او آزادی شخصی را محدود می‌كند و باعث گرفتار شدن انسان به دشواری می‌شود، نقض می‌كند و می‌فرمايد انسان با پيروی از سنت‌ها و احكام الهی از دشواری‌ها خلاصی می‌يابد و راه‌حل‌ها و وسايل بيرون آمدن از عسر و حرج را پيدا می‌كند.
مدرس مكتب‌الزهرا(س) اهواز ادامه داد: گويا آيه ياد شده درصدد بيان اين موضوع است كه تنگناهايی كه انسان گرفتار آن‌ها می‌شود، اغلب نتيجه گناهان و مخالفت او با احكام الهی است به‌گونه‌ای كه اگر انسان از گناه دوری كند، قوانين الهی نفوذ خود را در زندگی او آشكار می‌كنند.
وی توضيح داد: نفوذ قوانين الهی به اين معناست كه چنانكه انسان در زندگی تقوی پيشه كند، خداوند متعال از جاهايی كه حساب آن‌ها را نمی‌كند، مشكلات او را برطرف می‌سازد. همان‌طور كه آيه بعد در تكميل آيه ياد شده می‌فرمايد: «یَرْزُقْهُ مِنْ حَیْثُ لَا یَحْتَسِبُ» (طلاق/3) به اين معنا كه افق‌هايی برای روزی وجود دارد كه انسان به سبب علم محدود خود توقع آن‌ها را ندارد و خدا راه رسيدن به آن‌ها را برای انسان متقی باز می‌كند.
اين مدرس حوزه علميه ادامه داد: ادامه آيه مذكور «وَمَن یَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ إِنَّ اللَّهَ بَالِغُ أَمْرِهِ قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لِكُلِّ شَیْءٍ قَدْرًا» در صدد آن است تا غبار يأس و نااميدی را از دل انسان بزدايد و روح اميد و توكل را در انسان زنده نگه دارد. آيه بيان می‌كند خداوند برای انسانی كه به او ايمان و توكل داشته باشد، كافی و بسنده است. بدون شک خداوند اين كفايت را محقق می‌كند؛ اما برای آن ميزان‌ها و ضوابطی مقرر كرده كه لازم است انسان اين ضوابط و مقررات را بشناسد و با رعايت آن‌ها در زندگی به اين مرحله برسد.
اقبال‌زاده افزود: در حديثی از رسول اكرم(ص) ذيل اين آيه می‌فرمايد: خداوند پرهيزگاران را از شبهات دنيا و شدائد روز قيامت رهايی می‌بخشد. بنابراين می‌بينيم گشايش امور برای اهل تقوی، منحصر به دنيا نيست بلكه قيامت را نيز شامل می‌شود.
وی با بيان اينكه تلاش و در مرحله بعد توكل به خداوند متعال درهای تازه‌ای را به روی انسان در زندگی باز می‌كند، گفت: تقوا، تلاش و توكل بر خدا راه موفقيت انسان در زندگی است. اين قانون الهی است كه هر فردی تقوا داشته باشد، خداوند راه‌هايی را برای او می‌گشايد كه تصور پيشينی از آن‌ها نداشت. از آيه ياد شده برمی‌آيد كه توجه به احكام الهی و تلاش در مسير رضای خداوند، در مشكلات خدا را ياد كردن و آن را به‌عنوان يك عمود و پشتيبانی برای خود حس كردن، سبب موفقيت انسان در زندگی می‌شود.
