دو سوی یک تلاوت ماندگار

به گزارش ایکنا از خوزستان، مهدی دغاغله‏، پیشکسوت قرآن کریم، در برنامه جمعه شب‌های مؤسسه قرآنی امام رضا(ع) اهواز که شب گذشته، 30 خردادماه، از طریق صفحه اینستاگرام مؤسسه پخش شد، درباره مؤلفه‌های تلاوت حرفه‌ای و ماندگار، که به تعبیر قرآن کریم حق تلاوت در آن ادا شده باشد، گفت: اگر بخواهیم به صورت معنوی و با در نظر گرفتن معیارهای دیدگاه پیامبر(ص) به مؤلفه‌های تلاوت نگاه کنیم، می‌توان از احادیث و سؤالاتی که از ایشان پرسیده شده است به این ویژگی‌ها دست یافت.

وی با اشاره به حدیث «عنه صلی الله علیه و آله ـ لمّا سُئلَ عن أحسَنِ الناسِ صَوتا بالقرآنِ ـ : مَن إذا سَمِعتَ قِراءَتَهُ رَأيتَ أنّهُ يَخشَى‌اللّه َ؛ پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ـ در پاسخ به اين سؤال كه چه كسى قرآن را از همه خوشتر مى‌خواند ـ فرمود: كسى كه هرگاه قرآن خواندن او را بشنوى، ترس و خشيت از خدا را در او ببينى.»، گفت: پاسخ حضرت پیغمبر(ص) به این سؤال یک قاعده کلی است. در اینجا دو کلمه «سَمِعتَ» و «رَأيتَ» داریم که دربرگیرنده دو حالت تصویری و شنیدنی است کلمه «رَأيتَ» در اینجا به معنای «درمی‌یابیم» اشاره دارد؛ یعنی اگر تلاوتش را بشنوی، درمی‌یابی که او در حال ترس از خداوند است.

دغاغله تأکید کرد: اگر این ویژگی در تلاوت باشد که با خواندن و شنیدن قرآن احساس خشوع به فرد دست دهد، معلوم می‌شود که هم فرستنده و هم گیرنده کار خود را خوب انجام داده‌اند. اگر یکی از دو طرف گیرنده و شنونده کار خود را خوب انجام ندهد آن تأثیر لازم از بین می‌رود. تلاوت‌های بسیاری در طول تاریخ داشته‌ایم که یکی از طرفین شنونده و قاری کار خود را خوب انجام نداده و آن اثر ماندگار نبود. این یک معیار است برای اینکه بدانیم تلاوت ارزشمند چیست. آنهایی که فقط می‌خواهند صدای خود و تکنیک‌های فنی تلاوت را به نمایش بگذارند و به اصل موضوع نمی‌پردازند ضرر کرده‌اند.

داور بین‌المللی قرآن کریم تصریح کرد: باید قرآن را برای قرآن بخوانیم؛ روزانه میلیاردها بار نام حضرت پیغمبر(ص) در اذان و نماز بر زبان مسلمان جاری می‌شود و این چراغ هرگز خاموش نمی‌شود زیرا پیامبر(ص)، انسانی خالص برای پروردگار بودند و نیازی به فضای مجازی و تبلیغات ندارند. اگر تلاوت چنین ویژگی‌هایی داشته باشد ماندگار خواهد بود. وقتی قاری وضو می‌گیرد، دو رکعت نماز می‌خواند و بعد از آن به قرائت می‌پردازد و روی تلاوت تأثیر دارد.

وی بیان کرد: ظلم است اگر فکر کنیم ماندگاری تلاوت قرآن فقط به رعایت معیارهای فنی محدود می‌شود. زمانی که قلب‌ها از کینه و حسد پاک و تلاوت با عشق خوانده شود تأثیرگذار خواهد بود. البته رعایت اصول فنی هم بسیار مهم است؛ اما اصل تلاوت جلب رضایت حق تعالی است؛ قرآن را می‌خوانیم که بفهمیم و می‌فهمیم که عمل کنیم و عمل می‌کنیم تا خداوند از ما بپذیرد. اگر خداوند قبول نکند، همه اینها ضرر و اتلاف وقت است. 

دغاغله با تأکید بر اینکه شأن و وقار و متانت قرآن را باید حفظ کنیم، به آیه 41 سوره بقره «وَلَا تَشْتَرُوا بِآيَاتِي ثَمَنًا قَلِيلًا» اشاره کرد و افزود: این آیه به این معناست که آیات قرآن را سبک نشماریم. قرآن برای غنا و عرض اندام نازل نشده، بلکه برای تفکر و تدبر است. رعایت همه اصولی که گفته شد به همراه رعایت اعراب، تجوید، مخارج حروف، ادغام و ... باعث می‌شود که تلاوتی متقن و مستحکم داشته باشیم.