آیاتی که انسان را به لطف و رحمت پرودگار دلگرم می‌کند

به گزارش ایکنا از خوزستان، حجت‌الاسلام رضا حیدری، پژوهشگر حوزوی امروز یکشنبه 29 فروردین در برنامه مجازی تفسیر آیات منتخب از جزء پنجم قرآن کریم، گفت:‌ دو آیه در سوره مبارکه نساء در جزء پنجم وجود دارند که یک محتوا دارند،  این دو آیه صدرشان مشابه است و ذیلشان قدری تفاوت دارد. این دو آیه، آیه ۴۸ سوره نساء و آیه ۱۱۶ هستند.

وی ادامه داد: آیه 48 سوره نساء صراحتا می‌فرماید: «إِنَّ اللَّهَ لَا يَغْفِرُ أَنْ يُشْرَكَ بِهِ وَيَغْفِرُ مَا دُونَ ذَلِكَ لِمَنْ يَشَاءُ وَمَنْ يُشْرِكْ بِاللَّهِ فَقَدِ افْتَرَى إِثْمًا عَظِيمًا» که همه گناهان ممکن است مورد عفو و بخشش واقع شوند‎، یعنی همه گناهان قابلیت این را دارند که مورد عفو و مغفرت پروردگار واقع شوند‏، با این حال خدا شرک را نمی‌بخشد‏، ولی پایین‌تر از شرک را می‌آمرزد. در آیات دیگر از جمله در سوره لقمان هم داریم: «لَا تُشْرِكْ بِاللَّهِ إِنَّ الشِّرْكَ لَظُلْمٌ عَظِيمٌ » (لقمان‏، 13).

حیدری افزود: آیه 48 سوره نساء اشاره به یهود و نصارا در صدر اسلام دارد که گرچه به ظاهر موحد اما معتقد به نوعی شرک بودند و خداوند به وسیله این آیه به آنها اعلام خطر می‌کند که شرک گناه نابخشودنی است و اگر از آن دست برندارید سایر توبه‌های شما پذیرفته نمی‌شود.

این محقق حوزوی گفت: مطابق روایتی از امیرالمؤمنین(ع) این آیه امیدبخش‌ترین آیات قرآن است، چون افراد موحد را به لطف و رحمت پرودگار دلگرم می‌کند و به آنها امیدوارانه می‌گوید امکان بخشایش گناهان آنها هست. ناامیدی موضوع خطرناکی است و هیچ وقت نباید برای مؤمن به وجود بیاید.

حیدری با بیان اینکه اسباب بخشودگی گناهان در آیات دیگر و روایات بیان شده است، اظهار کرد: مهم‌ترین اسباب بخشودگی گناه‏، توبه است. توبه یعنی قصد واقعی و عملی شخص برای اینکه از گناه گذشته برگردد و در آینده آن را تکرار نکند و اگر قابل جبران باشد، آن را جبران کند. مثلا اگر حقی تضییع کرده، نمازی نخوانده یا روزه نگرفته آنها را جبران کند.

این پژوهشگر ادامه داد: آیه دیگر سوره نساء که محتوای یکسانی با آیه 48 دارد، آیه 116 است که دوباره همین معنا تکرار می شود: «إِنَّ اللَّهَ لَا يَغْفِرُ أَنْ يُشْرَكَ بِهِ وَيَغْفِرُ مَا دُونَ ذَلِكَ لِمَنْ يَشَاءُ وَمَنْ يُشْرِكْ بِاللَّهِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَالًا بَعِيدًا» خداوند این را که کسی به او شرک بورزد، نمی‌بخشد و آنچه کمتر از شرک ورزیدن است، می‌بخشد. هر کس برای خدا شریک قائل بشود در یک گمراهی دوری گرفتار شده است. در آیه قبل فرمود: هر کس به خدا شرک بورزد‏، افترای بزرگی به خدا بسته است و در این آیه می‌فرماید: در یک گمراهی دوری گرفتار شده است.

وی ادامه داد: راز این تفاوت به فرموده مفسران این است که در آیه 48 اشاره به مفسده بزرگ شرک از جنبه الهی و از منظر خدا دارد و عبارت «فَقَدْ ضَلَّ ضَلَالًا بَعِيدًا» در آیه 116 از منظر ما زمینی‌ها زیان‌های غیر قابل جبران شرک ورزیدن به خدا را برای مردم بیان می‌کند. به هر حال هر دو از آثار سوء شرک ورزیدن به خدا هستند.

حیدری با اشاره به مصادیق شرک گفت: در زمینه رزق و روزی، کسی که کم فروشی، گران فروشی یا احتکار می‌کند، چنین فردی قبل از اینکه این کار را انجام دهد مشرک شده است‏، چراکه کار او به این معناست که یعنی تو نمی‌توانی به من رزق دهی. من خودم باید بروم و از راهی که نمی‌پسندی رزق خود را فراهم کنم؛ این رفتار، نوعی شرک است.