نگاهی به زندگانی گنجینه خفته در خاک شوشتر

به گزارش ایکنا از خوزستان، علامه شيخ محمدتقی شيخ شوشتری، فرزند شيخ محمدكاظم، فرزند شيخ محمدعلی، فرزند آيت‌اللـه شيخ جعفر شوشتری، در سال ۱۳۲۰هـ.ق (۱۲۸۱ خورشيدی) در نجف اشرف متولد شدند و در سن ۷سالگی خانواده ايشان به شوشتر بازگشتند.

ايشان در سال ۱۳۱۴ شمسی، به علت مخالفت با كشف حجاب، جلای وطن كرده به عتبات مهاجرت نمودند و در حوزه‌های علميه نجف و كربلا به كسب علوم و معارف اسلامی ادامه دادند. در عتبات با مرحوم شیخ آقا بزرگ تهرانی انس و همکاری علمی داشتند و در سال 1321 هجری شمسی پس از سقوط رضاشاه به ایران بازگشته، در شوشتر ساکن شدند و به انجام وظائف روحانی خود پرداختند و علاوه بر تدریس علوم اسلامی و ارشاد مردم، به تحقیقات و تتّبعات خود ادامه دادند و آنچه را بر اثر کوشش‌های شبانه‌روزی و مجاهدت‌های فوق‌العاده و مراجعه به کتابخانه‌های بزرگ و بهره‌گیری از محضر اساتید عالیقدر به دست آورده بودند، در صورت آثاری گرانمایه به جهان علم و ادب و عالم اسلام عرضه داشتند که در نوع خود کم‌نظیر بلکه بی‌نظیر و بسیار پر اهمیت‌اند.

پس از آن که، رضاشاه از سریر قدرت به زیر کشیده شد، به شهرش شوشتر مراجعت کرد و تا واپسین روزهای عمرش در آن دیار ماند.

قاموس‌الرجال، النجعه (حاشیه شرح لمعه)، بهج‌الصباغه (شرح نهج‌البلاغه)، الأخبار الدخیله، حاشیه مصحف، البدایع، الاوائل، اربعین حدیث، آیات بیّنات، قضاء امیرالمؤمنین، تحقیق پیرامون ابوبصیر، تحقیقی پیرامون دعای ندبه، مقدمه بر توحید مفضّل، تواریخ النبی (ص) و الآل و حاشیه بر توضیح‌المسائل از جمله تألیفات علامه شیخ شوشتری هستند.

در طول تاریخ شرح‌های مختلفی بر کتاب «نهج‌البلاغه» نوشته شده که هر کدام طبیعتاً نقاط قوت و ویژگی‌هایی دارند؛ از جمله شرحی که علامه محمدتقی شوشتری معروف به شیخ شوشتری با عنوان «بهج‌الصباغه» نوشته است؛ ایشان در مقدمه کتاب دلیل و انگیزه خود را در شرح نهج‌البلاغه چنین بیان می‌کند که شرح‌هایی بر نهج‌البلاغه امیرالمؤمنین(ع) نوشته شده ولی هر کدام نقاط ضعف و کاستی‌هایی دارند؛ از جمله به شرح ابن ابی‌الحدید اشاره می‌کند که از علمای معتزلی اهل سنت بود و در سده هفتم این شرح را نوشت. همچنین به شرح ابن‌میثم بحرانی می‌پردازد که از علمای شیعه در سده هفتم بود. در مورد آثار دیگر هم می‌گوید که اینها جامعیت ندارند هر کدام مبتلا به اشکالاتی هستند؛ از این رو تصمیم گرفتم شرح جامعی بنویسم که این اشکالات در آن نباشد.

همچنین كتاب قضاء اميرالمؤمنين(ع) اولين اثر علامه شيخ شوشتری است که درباره آن گفته است: آن را در سن ۲۷ سالگی نوشتم و برای چاپ آن ناشر از من طلب هفت فلس نمود كه از عهده مبلغ بر نمی‌آمدم. سپس آن را نزد ناشر ديگری بردم. وی به مدت دو روز كتاب را از من گرفت تا آن را بررسی كند. بعد از مدت مقرر كه برای نتيجه نزد او رفتم آن چنان جذب مطالعه شده بود، كه بدون هيچ گونه هزينه‌ای چاپ آن را برعهده گرفت. يك نسخه از كتاب قضاء اميرالمؤمنين(ع) را به عنوان هديه برای پدرم به شوشتر فرستادم. بعدها كه ايشان را در شوشتر ملاقات كردم، به من فرمودند: «مطالبی را در اين كتاب نوشته‌ای كه برای من تازگی دارد.»

کتاب قضاء اميرالمؤمنين(ع) دارای ۵۵ فصل و در فاصله سال‌های ۱۳۷۰ تا ۱۴۰۰ قمری بیش از چهارده بار در نجف و بيروت تجديد چاپ شده است. همچنین كتاب قاموس‌الرجال در ۱۴ جلد توسط علامه شیخ شوشتری در زمينه رجال‌شناسی تألیف شده است.

علامه شیخ شوشتری بيست‌و نهم اردیبهشت سال ۷۴ شمسی مصادف با ۱۹ ذيحجه ۱۴۱۶ قمری، دار فانی را وداع گفت و پیکر ایشان در كنار بقعه سيد محمد گلابی، در شهرستان شوشتر به خاک سپرده شد.