«حوزه حديثی اهواز در پنج قرن نخست اسلام» بررسی شد

به گزارش ایکنا از خوزستان، «حوزه حديثی اهواز در پنج قرن نخست اسلام» عنوان پایان‌نامه احمد سلیمانی، پژوهشگر و دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد رشته علوم قرآن و حدیث در دانشگاه الهیات و معارف اسلامی تهران است که در تاریخ 19 بهمن دفاعیه آن برگزار شد.

شادی نفیسی، استاد راهنما و حمید باقری، استاد مشاور این پایان‌نامه بوده است.

در چکیده این پایان‌نامه آمده است:

بررسی حوزه‌های حدیثی و فعالیت عالمان و محدثان در این حوزه‌ها، از جمله مسائلی است که در پژوهش‌های صورت گرفته در مبحث تاریخ حدیث مورد توجه محققان قرار گرفته است. در این بین منطقه اهواز با قرار گرفتن در جنوب غربی ایران و همجواری با مناطق مهم جهان اسلام خصوصاً منطقه عراق، جایگاه ویژه و ممتازی دارد. در این پژوهش تلاش شده است با بررسی و تتبع منابع رجالی، روایی و تاریخی موجود، حوزه حدیثی اهواز به عنوان یکی از مهم‌ترین حوزه‌های حدیثی هم در بخش شیعه و هم در بخش اهل سنت در پنج قرن نخست مورد بررسی قرار گرفته و مهمترین دلایل و عوامل تشکیل این حوزه حدیثی، فعالیت‌های علمی و دیدگاه‌های عالمان و راویان این منطقه و ارتباط میان این حوزه حدیثی با دیگر حوزه‌های حدیثی جهان اسلام مشخص شود.

حاصل پژوهش آن که مشخص شد موقعیت ویژه و خاص جغرافیایی اهواز، ترکیبِ جمعیتِ مذهبیِ ساکن در این منطقه، حضور و فعالیت راویان برجسته اسلام و خاندان‌های حدیثی و همچنین فعال بودن سازمان وکالت ائمه اطهار(ع) در اهواز، از جمله مهمترین دلایل شکل‌گیری و فعالیت حوزه حدیثی اهواز بوده که این منطقه در بازه زمانی نیمه دوم قرن دوم تا ابتدای قرن چهارم دوران اوج و شکوفایی خود را سپری کرده است. همچنین روابط میان راویان و خاندان‌های حوزه حدیثی اهواز با عالمان و خاندان‌های حوزه‌های حدیثی دیگر، از جایگاه والای ایشان حکایت می‌کند.

در مسأله فعالیت‌ها و دیدگاه‌های علمی عالمان اهوازی، تلاش در زمینه تدوین روایات و تألیف کتب روایی و همچنین ارائه سبک نوین جامع‌نگاری از جمله فعالیت‌ها در زمینه علم حدیث بوده و مقابله با غلات و مؤلفه‌های غلو، نفی دیدگاه‌های تشبیه و تعطیل و انتخاب دیدگاه امر بین الامرین در موضوع جبر و تفویض از جمله دیدگاه‌های ایشان در زمینه علم کلام است.

در زمینه علوم قرآنی نیز فعالیت در زمینه تفسیر قرآن با بیان روایات تفسیری در موضوعاتی همچون ایضاح لفظی، ایضاح مفهومی، تطبیق مصادیق و ... از جمله فعالیت‌های راویان اهوازی است که هدف نهایی از بیان این روایات، تلاش جهت دفاع از اعتقادات امامیه و بیان و پاسداشت منزلت والای ائمه اطهار(ع) بوده است.