منصور رئوفی، پیشکسوت قرآنی استان خوزستان و فرهنگی بازنشسته آموزش و پرورش از جمله فعالان قرآنی است که از اوایل پیروزی انقلاب اسلامی و تشکیل نهادهای انقلابی تا دوران جنگ تحمیلی، در سنگر فرهنگی در استان فعالیت میکرد. او از اوایل سال 60 که امور تربیتی به تازگی تأسیس شده بود، وارد آموزش و پرورش شد. متن زیر گفتوگوی ایکنای خوزستان، با این فعال فرهنگی و قرآنی درباره فراز و نشیبهایی است که امور تربیتی آموزش و پرورش استان طی این سالها پشت سر گذاشته است.
وی گفت: در آن سالها حد و مرزی برای فعالیت فرهنگی نهادها وجود نداشت. در سالهای 58 تا 60 مسئول کمیته فرهنگی جهاد سازندگی بودم. مدتی در امور فرهنگی بخشداری فعالیت کردم. بعد از آن وارد آموزش و پرورش شدم. امور تربیتی به تازگی تأسیس شده بود. اولویتی که مقام معظم رهبری امروز به ویژه در حوزه فرهنگی مطرح میکنند، جهاد تبیین است که ضرورت کنونی جامعه ما است. جالب است زمانی که امور تربیتی تأسیس شد، دقیقاً همین ضرورت را حضرت امام مطرح کردند، از همین رو شهید باهنر و رجایی که نیروی آموزش و پرورش بودند، اولین موردی که مطرح کردند، راهاندازی امور تربیتی بود.
رئوفی ادامه داد: آن سالها نیز چنین شرایطی حاکم بود؛ یعنی گروههای مختلف سیاسی مثل قارچ همه جا سبز میشدند. عمده آنها مارکسیستها و حزب تودهایها بودند و از آن طرف مجاهدین خلق بودند که همان موقع هم دیدگاههای التقاطی داشتند. وقتی به آن روزها فکر میکنم، میبینم شبیه به شرایط حال است. در آن سالها، این گروهها فعالیت بسیاری در مدارس داشتند، گرچه فضای مجازی نبود، اما انواع و اقسام نشریات بود. ضرورتی که آن سالها، شهید رجایی و شهید باهنر به آن رسیده بودند، ایجاد نهاد امور تربیتی در آموزش و پرورش بود چون گروهکها به شدت در مدارس تبلیغ میکردند.
وی با اشاره به شرایط پس از تأسیس نهاد امور تربیتی گفت: وقتی نهاد امور تربیتی تأسیس شد بچههای انقلاب یا نیروهای خط امام سازماندهی شدند و فعالیت خوبی شروع شد. بحث و مناظره و سخنرانی و انواع تبلیغات در مدارس بود و روشنگری خوبی صورت گرفت به طوری که به تعبیر امروزی، جهاد تبیین انجام شد؛ برای همین است که وقتی جنگ شروع شد، همین نیروها عازم جبههها شدند. حرف و عمل یکی بود. اینگونه نبود که کسی شعار بدهد و عملش چیز دیگری باشد. این نیروها بعضاً، جوانهای انقلابی بودند که به آموزش و پرورش وارد شده بودند و بعضی هم نیروهای رسمی آموزش و پرورش بودند.
رئوفی گفت: در مجموع یک گروه پرکاری در آموزش و پرورش استان شکل گرفت، به طوری که وقتی جنگ تحمیلی شروع شد یکی از مراکز اعزام نیرو و تشکیل دهنده بسیج نیروها، آموزش و پرورش و امور تربیتی بود؛ یعنی خود مربیان امور تربیتی با دانشآموزان به جبهه میرفتند و بسیاری از آنها شهید شدند. این حرکتها و برنامههای فرهنگی و تشکیلات وزارتی که منسجم شد، باعث شکلگیری کارهای خوبی شد. در وزارت آموزش و پرورش هم نهاد امور تربیتی کمکم تشکیلاتی شد و فعالیتهای مختلف و گسترده در حوزه فرهنگی، هنری، قرآن و عترت داشتند که برای بچهها جذاب بودند.
وی در توضیح فعالیتهای گروهی در قالب فعالیتهای فرهنگی، بیان کرد: این فعالیتها باعث شده بود بچهها جذب فرهنگ انقلاب اسلامی شوند. یک بخش از آثار این فعالیتها حضور در جبههها و بخش دیگر نقشآفرینی در عرصههای فرهنگی و هنری بود. یکی از فعالیتهایی که آن زمان انجام گرفت و جذاب بود و در حال حاضر مغفول مانده است، فعالیتهای گروهی بود؛ این چیزی است که الان به شدت نیاز داریم؛ فعالیتهای گروهی در خود، آموزش مهارتهای اجتماعی و فرهنگی را دارد. یکی از بسترها برای فعالیت گروهی، اردوها بودند. اردوگاهها فعال شده بودند. آن سالها مربیان را به شهرستانها اعزام میکردند و دورههای خاص اردویی را به صورت تخصصی به آنها آموزش میدادند. این مربیان موظف بودند ماهی یکبار یا دو ماه یک بار، دانشآموزان را به اردو ببرند. فعالیتهای اردویی و گروهی تعریف شده بود. این اردوها، مثل اردوهای برخی از مدارس نیست که دانشآموزان را صرفاً برای تفریح به پارک و بازار میبرند و هیچ آثار تربیتی و فرهنگی در آن لحاظ نمیشود.
رئوفی گفت: آن موقع فعالیتهای اردویی دقیقاً تعریف شده بود و مجوز آنها صادر نمیشد مگر اینکه یک مربی تخصصی اردویی همراه دانشآموزان باشد. این فرآیند باعث میشد که دانشآموزان بسیاری جذب کارهای فرهنگی شوند. جهاد تبیینی که رهبر انقلاب امروز بر آن تأکید میکنند آن سالها در آن قالب انجام میشد و مؤثر واقع شد. چون بچهها در فضایی قرار میگرفتند که آماده پذیرش میشدند. این شرایط باعث شد بتوانیم در مقابله با گروهکهایی که فعالیت میکردند موفق شویم و بچهها بیمه شوند. مدارس ما آگاه و در هر مناسبتی فعال بودند.
وی با بیان اینکه به مرور کانونهای فرهنگی ـ تربیتی تشکیل شد که قسمتی از فعالیتها را به عهده گرفتند، ادامه داد: این حرکت به گونهای بود که مدارس در حیطه فعالیتهای تربیتی و پرورشی برجسته بودند. بعدها با آمدن افرادی که تفکر غربی داشتند، نهاد امور تربیتی برچیده شد. آن موقع هم لایههای نفوذ در بخشهای مختلف از جمله حوزههای فرهنگی بود. آنها معتقد بودند نیازی به نهاد امور تربیتی نیست و تمام فرهنگیهای ما فعال تربیتی هستند. اولین ضربهای که این تفکر به آموزش و پرورش زد، حذف نهاد امور تربیتی بود که در اثر آن هدایت و رهبری کارهای فرهنگی در مدرسه به شدت آسیب دید.
پیشکسوت قرآنی استان خوزستان در ادامه گفت: آن سالها منتقدین فرهنگی اعتراضهایی کردند. این مسئلهای بود که به کارهای فرهنگی آسیب میزد. رهبر انقلاب هم آن سالها درباره ضرورت امور پرورشی صحبت کردند. بعد از مدتی معاونت هماهنگی امور پرورشی شکل گرفت، اما نسبت به گذشته محدود شد. معاونت پرورشی به شکلی که امروز وجود دارد کم کم در سال 80 به وجود آمد. موضوع احیای معاونت پرورشی مصوبه هیئت دولت شد. در این مدت خیلی از نیروهای پرورشی به تدریج بازنشسته میشدند و از آن طرف جذب نیروی پرورشی اتفاق نمیافتاد و یک خلأیی ایجاد شد. معاونت پرورشی دوباره احیا شده بود، اما نیروهای پرورشی کم و فعالیتهای زیادی بر زمین مانده بود. اردوگاههای ما کارکردی نداشتند. کمکم فعالیتها احیا شدند و امور تربیتی جان دوبارهای گرفت.
وی درباره تخصص نیروی پرورشی گفت: اخیراً معاونت پرورشی اعلام کرد امسال 47 هزار نفر از مربیان تربیتی بازنشسته میشوند و تا سال آینده 10 هزار نفر دیگر بازنشسته میشوند؛ یعنی قریب 60 هزار نیروی پرورشی کم داریم. شاید برخی از نیروهای آموزشی مایل باشند در قسمت پرورشی فعالیت کنند، ولی عمده آنها نیروهای تخصصی پرورشی نیستند؛ مثلاً فردی، معلم مدرسهای بوده و دو سال آخر مانده به بازنشستگی فکر میکند اگر معاون پرورشی بشود از جهت حقوقی برای او بهتر است، تقاضا میکند که او را تبدیل کنند. ممکن است برخی از آنها کارآمد باشند؛ اما عمدتاً نیروی تخصصی پرورشی نیستند. با وجود این افراد هم کمبود نیروی پرورشی داریم.
رئوفی اظهار کرد: شکلگیری هجمه از سوی دشمن، بدون ایجاد زمینه میسر نمیشود. وقتی بستری فراهم میشود دشمن هجمه ایجاد میکند. ما باید این زمینه را از دشمن بگیریم و این با حرف و شعار ممکن نیست، با عمل میتوانیم این کار را بکنیم. باید شرایط جذب نیروی پرورشی را بازبینی کنیم. غیر از دانشگاه فرهنگیان که باید سهمیه خود را بازبینی کند، چشماندازی را در نظر بگیریم که در بازه زمانی معینی این کمبودها رفع شود تا بتوانیم کارکردهای تربیتی و پرورشی و قرآنی داشته باشیم.
وی بیان کرد: در هر عصری شرایط فرهنگی خاصی حاکم است. در دوره اول انقلاب یک شرایطی بود. دوران جنگ تحمیلی شرایط دیگری بود و امروز شرایط دیگری است. گاهی به حوزه فرهنگی ضربهای وارد میشود که تا سالهای سال آسیب آن بر جای میماند. اگر بالندگی امور تربیتی تقویت میشد شاید شرایط بسیار فرق میکرد.
پیشکسوت قرآنی استان خوزستان بیان کرد: اینکه میگویند نسل جدید متفاوت شدهاند، سخن درستی نیست. ما، خود را بهروز نکردیم و هماهنگ با آنها حرکت نکردیم. در کلاس درس متأسفانه میبینیم معلم با فضای مجازی آشنا نیست. بچهها در آشنایی با این فضا از ما جلوتر هستند. اینکه میگوییم امور تربیتی باید بالنده شود و احیای واقعی بشود به این معنی است که از جهت جذب نیرو و امکانات و احیای فعالیتهای اردویی و گروهی، باید متناسب با شرایط الان برنامهریزی کنیم. به بیانات رهبر انقلاب توجه کنیم. برای مثال در فضایی که مسئله حجاب پیش میآید و خیلیها ناراحت میشوند رهبر انقلاب انگشت بر نکاتی میگذارند که بتوانند جذب کنند. شرایط امروز مثل اول انقلاب نیست. آن زمان وقتی به گروهی میگفتند تو منافق یا مارکسیست هستی برایش مهم بود که این برچسب را نخورد، اما شرایط کنونی اینطور نیست. اکنون باید قدرت جذب را به گونهای بالا ببریم که بتوانیم همه را زیر چتر انقلاب اسلامی و اسلام جا بدهیم. راهش را مقام معظم رهبری نشان داده است. باید مربیانی در این تراز داشته باشیم که توانایی جذب داشته باشند، شرایط پیچیده و سختی است. الحمدالله که قرآن و اهل بیت(ع) را داریم و اگر به آنها توسل کنیم مشکلی نخواهیم داشت.
وی در پایان تأکید کرد: اگر باور دانشآموزان ما به قرآن و اهل بیت(ع) تقویت شود، میتوانند در مقابل این آسیبها مقاومت کنند. تقویت این باورها در سبک رفتاری بچهها مؤثر است اما روش تقویت این باورها، نیازمند افراد متبحر و آشنا است که بتوانند بانشاط و رفتار مهربانانه با دانشآموزان ارتباط برقرار کنند.
انتهای پیام