در سفرهای که در آستانه سال نو چیدهایم، تو را با همه کلمات و آیات روشنیبخشت، در میانه قرار دادهایم و نیت کردهایم که در سختی و آسانی سال پیش رو، در فراز و فرودش در اشک و لبخندش از کلماتت راه بجوییم و با قلبی که به مدد آیات تو، همه فصلهایش بهار میشود، به ساحت بهاری جدید قدم بگذاریم.
برخی انس بیشتری با کتاب آسمانی دارند. برای این افراد، آیات قرآن کریم، تنها کلمه نیست، بلکه راه و روزنهای برای ورود نور و روشنایی و حیات است. برای برخی، قرآن پناه و تکیهگاهی است که در مواقع سختی و سستی به آن روی میآوردند و از کلماتش برای جانها و قدمهایشان، استواری و قوت میجویند. متن زیر پاسخ تعدادی از قاریان قرآن به سؤالی درباره قرآن کریم و آیاتی است که برای آنها حکم راه و روزنه داشته است:
عبدالکاظم حیدری که از قاریان پیشکسوت استان است درباره آیهای که بیشتر با آن انس دارد میگوید: سرتاسر قرآن نور است و همه آیات آن درس هستند. آیهای در سوره مبارکه بقره هست که میفرماید: «لَا يُكَلِّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا» (بقره، 286) خداوند انسان را تنها بر اساس تواناییاش تکلیف میدهد. اگر ما به همین آیه عمل کنیم خیلی موفق میشویم. به این معنی که هر انسانی در مسیر زندگی خودش به اندازه توانش حرکت کند، چه از نظر مادی و چه از نظر معنوی. اولاً باید قبول کنیم که خداوند بیش از توان ما از ما چیزی نمیخواهد و مسئول کاری فراتر از توان خود نیستیم. خداوند در حد توان و ظرفیت خودمان به اندازه نعمتهای که به ما داده از ما انتظار دارد.
بعضیها انتظارات بزرگی از خود دارند و معمولاً کم میآورند و حتی این باعث میشود کارهای خوب کوچکی که میتوانند انجام بدهند ترک کنند. خداوند میگوید به اندازه وسعت پاسخگو هستی.
علیرضا اسفنده، قاری و مدرس قرآن کریم نیز درباره آرامشی که از قرآن کریم دریافت میکند، گفت: همیشه این آیه را زمزمه میکنم «وَقُلْ رَبِّ أَدْخِلْنِي مُدْخَلَ صِدْقٍ وَأَخْرِجْنِي مُخْرَجَ صِدْقٍ» (اسراء، 80) : (پروردگارا! مرا [در هر کار و شغلی] به نیکی وارد کن و به نیکی بیرون آور) . تو خود حدیث مفصل خوان از این مجمل. از خدا میخواهم ورود و خروج ما را در همه کارها با عاقبت بهخیری همراه سازد. همیشه این آیه را میخوانم و به آن بیش از دیگر آیات مأنوس هستم.
مهدی دغاغله، قاری پیشکسوت خوزستانی نیز در این باره میگوید: آیهای که معمولاً همیشه مورد توجه و امیدواری بنده قرار میگیرد، آیه 23 سوره مبارکه شوری است؛ خصوصاً این فراز که میفرماید «وَمَنْ يَقْتَرِفْ حَسَنَةً نَزِدْ لَهُ فِيهَا حُسْنًا إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ شَكُورٌ» این یک نعمت بسیار بزرگی است که خیلی کم به آن توجه میشود. آیه میفرماید اگر به کسی توفیق دادیم کار خوبی انجام دهد آن را در ذهنش زیبا جلوه میدهیم، به طوری که تشویق میشود آن را دوباره انجام دهد.
بنابراین وقتی کار خوبی انجام میدهیم تنها برای آخرت ذخیره نمیشود بلکه در همین دنیا هم آن را برای شما زیبا جلوه میدهیم تا از آن لذت ببرید و این باعث استمرار و تکرار آن عمل میشود. از لحاظ بلاغی هم کلمه «حَسنه» و «حُسن» از یک ریشه هستند، به معنی کارِ خوب زیبا و قرآن در این زمینه یعنی فنون بلاغی منحصر به فرد است. به این معنا که وقتی کار خوبی انجام میدهید موجب ثبوت قدم شما میشود.
سید کریم موسوی، مبتهل بینالمللی و قاری قرآن نیز با اشاره به جایگاه رفیع قرآن میگوید: حقیقتاً زندگیام با آیتالکرسی عجین شده است و چون زیاد پرواز میکنم از باب دفع خطر و توسل همیشه آیتالکرسی را زمزمه میکنم. شاید روزی دهها بار این آیات را میخوانم و حقیقتاً آثار مثبت زیادی از آن در زندگیام دیدهام و فکر میکنم اگر کسی را به کار خیری توصیه کنم حتماً میگویم آیتالکرسی را همیشه بخواند. هیچ چیز مثل این آیه نیست.
محمود حمیداوی مدرس قرآن کریم میگوید: کل آیات قرآن کریم مانند طلا هستند. آیهای که به من روحیه استقامت میدهد و باعث رفع غم و اندوهم میشود، آیه 30 سوره مبارکه فصلت است که میفرماید «إِنَّ الَّذِينَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَيْهِمُ الْمَلَائِكَةُ أَلَّا تَخَافُوا وَلَا تَحْزَنُوا وَأَبْشِرُوا بِالْجَنَّةِ الَّتِي كُنْتُمْ تُوعَدُونَ» مؤمنان اگر استقامت کنند فرشتگان به سوی آنها نازل میشوند و به آنها میگویند نترسید و غمی به دل راه ندهید خدا هست و در بدترین بحرانها بهترین لحظات برای شما رقم میخورد.
در بسیاری از مواقع شرایطی پیش میآید که میبینم همه تلاش خود را کردهام اما با مشکلاتی روبهرو میشوم، چنین مواقعی با خودم میگویم من تلاش خودم را کردهام و بیش از این در کار خدا دخالت نمیکنم. وقتی ایمان و استقامت باشد در پی آن اخلاص و شوق میآید.
خیریه عچرش، داور و مدرس تجوید قرآن کریم نیز میگوید: آیهای که معمولاً همیشه به زبان میآورم آیه 9 سوره اسراء است که میفرماید «إِنَّ هَذَا الْقُرْآنَ يَهْدِي لِلَّتِي هِيَ أَقْوَمُ» چیزی که واضح است و همه اساتید هم آن را میدانند این است که قرآن کریم کسی را هدایت میکند که پایدارتر باشد.
بهترین پیامی که از این آیه میگیرم این است که در کارهای قرآنی، دینی و همه آنچه که میخواهم برای اسلام انجام بدهم، پایدار باشم و این وعده خداست که فرمود «إِنَّ الَّذِينَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَيْهِمُ الْمَلَائِكَةُ» اگر در کارهای خود استقامت کنید خداوند همراه و همیار ما است، فرشتگان خود را بر ما نازل میکند و کارهای سخت را آسان خواهد کرد. هر چند شرایط سخت شده است اما اگر توکل بکنیم خداوند راهگشا است.
ناجی حیدری مرتل قرآن کریم نیز در این باره گفت: طبق روایاتی که فضیلت زیادی برای آیتالکرسی قائل شدهاند همیشه این آیه را در سفرها و برنامههایم میخوانم و هر گاه آن را زمزمه کردم آرامش بیشتری حس میکنم. تأثیرش را حس میکنم، از این رو همیشه آنها را میخوانم و بعد از خواندن آن طمأنینه و آرامش خوبی دست میآورم. همیشه در مواقع خوشی و حتی در سختیها با این آیه مأنوسم. این آیه بیانگر عظمت و قدرت خداوند است، آن را با تدبر و با حضور قلب میخوانم و به شاگردانم که در سنین پایین هستند هم توصیه کردهام که آن را حفظ کنند و به بچههایی که آن را حفظ کردهاند جایزه میدهم.
ناصر دغاغله، قاری و مدرس پیشکسوت قرآن نیز میگوید: همه قرآن کریم، فهم انسان را فعال میکند و بینش او را ارتقا میبخشد، اما انسان به فراخور حال خود، حالتهای خاص، خصوصیتهای ذاتی و همین طور معلومات و شرایطی که برای او پیش میآید ممکن است درک خاصی از برخی آیات داشته باشد، و گرنه تمام آیات زندگی بخش است. برای بنده چندین آیه وجود دارد که از آنها متأثر شدهام. یکی آیه «مِنْهَا خَلَقْنَاكُمْ وَفِيهَا نُعِيدُكُمْ وَمِنْهَا نُخْرِجُكُمْ تَارَةً أُخْرَى» (طه، 55) یعنی ای انسان، خیلی راه دوری نرو، همین زمینی که روی آن راه میروی و روی آن مینشینی، از همین زمین خلق شدهای و به همین زمین برمیگردی و بار دیگر از آن بیرون خواهی آمد. پس مسأله نزدیک تر از چیزی است که انسان فکر میکند.
آیه دیگر آیه 59 سوره انعام است که تمام آیه به ویژه این فراز آن «وَمَا تَسْقُطُ مِنْ وَرَقَةٍ إِلَّا يَعْلَمُهَا» تأثیرگذار است. هیچ برگی از درختی نمیافتد، مگر آنکه خداوند به آن آگاه است. پس خداوند نسبت به نیتها، فکرها و کارهای انسان هم آگاه است.
دو آیه دیگر که در تاریکی این جهان بسیار امیدوار کننده و روشنایی بخش هستند، یکی آیهای است که خطابش به رسول اکرم(ص) است: «وَلَسَوْفَ يُعْطِيكَ رَبُّكَ فَتَرْضَى» (ضحی، 15) پروردگارت آنقدر به تو عطا خواهد کرد تا راضی شوی. این آیه خیلی امیدوار کننده است و ما امیدواریم که یکی از چیزهایی که خداوند به پیامبرش عطا کند، شفاعت امتشان باشد و ما نیز مشمول این شفاعت بشویم. یکی دیگر آیه «قُلْ يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنْفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ» (زمر، 53) است که بسیار امیدبخش است. میفرماید از رحمت خدا نومید نشوید، خداوند همه گناهان را میبخشد. انسان گاهی به واسطه برخی کارها به ناامیدی میرسد، آیه میگوید ناامید نشوید. ما به رحمت پروردگار امیدوار هستیم. کسی قرار است به کارهای ما رسیدگی کند که از آنچه فکر میکنیم مهربانتر است.
رضا علیزاده، قاری و مدرس قرآن نیز گفت: آیات قرآن کریم به گونهای هستند که هر یک بهرهای به انسان میبخشند. من آیات سوره مبارکه حمد را بسیار میخوانم. این سوره، یک سوره کامل است که اگر انسان آن را سرلوحه زندگی خود قرار دهد برایش کفایت میکند. سورهای است که در ابتدای آن خدا را معرفی میکند: «الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ، مَالِكِ يَوْمِ الدِّينِ» و بعد از آن دعا و درخواست میکنی که عاقبتمان را ختم به خیر کند: «اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِيم».
شاهین خزلی، مدرس و قاری قرآن نیز گفت: سپاس خداوند متعال را که ما را از نوکران ساحت مبارک قرآن کریم و اهل بیت عترت وطهارت(ع) قرار داده است. تمام آیات مبارک قرآن کریم در زندگی بنده تاثیر بسزایی داشتهاند و نمیشود تنها از این اقیانوس بیکران و بینهایت، جای خاصی را در نظر گرفت. قرآن چیزی نیست جز اعجاز بزرگ خداوند که بر سینه مبارک رسول اکرم(ص) نازل شده است. از کدام آیات بگویم از آیات شفابخش آن، از آیات انذار و بشارت، آیات مرگ و زندگی؟ همه و همه این آیات در تنها در زندگی من، که در زندگی همه عالمیان تأثیرگذار هستند. سورههای کوچک و آثار بزرگشان، سورههای بزرگ و ظرافتهایشان، سورههای پر از داستان و عبرتها و سورههای پر از درسها و امتحانات گذشتگان و ... . همه ۶۳۲۶ آیه این کتاب نور و روشنایی زندگی دنیا و برزخ و آخرت من هستند.
قاسم مقدمی، قاری بینالمللی قرآن نیز در این باره گفت: با آیات داستانی قرآن کریم، ارتباط خوبی برقرار میکنم و دوست دارم آنها را بخوانم و احساسم این است که آنها را بهتر میخوانم و مردم هم بیش از دیگر آیات با داستانهای قرآنی ارتباط برقرار میکنند. داستانهای متعددی در قرآن کریم ذکر شده است، منتهی من از داستان حضرت موسی(ع) که بخشهای مختلف آن در جای جای قرآن کریم یاد شده است، پیامهای خیلی زیبایی را دریافت میکنم.
یک مورد آن جایی است که میفرماید: «لَمَّا تَرَاءَى الْجَمْعَانِ قَالَ أَصْحَابُ مُوسَى إِنَّا لَمُدْرَكُونَ» (شعرا، 61): چون دو گروه همديگر را ديدند ياران موسى گفتند ما قطعا گرفتار خواهيم شد. حضرت موسی(ع) در پاسخ میفرماید: «قَالَ كَلَّا إِنَّ مَعِيَ رَبِّي سَيَهْدِينِ» (چنين نيست زيرا پروردگارم با من است و به زودى مرا راهنمايى خواهد كرد) خیلی جالب است. دقیقا وقتی همه امیدها ناامید میشود و میبینند که همه درها بسته شده و هیچ ملجأ و پناهی نیست، خداوند وجود دارد و پیش پای انسان راه میگذارد. این آیات مربوط به زمانی است که حضرت موسی(ع) به همراه بنی اسرائیل از چنگال فرعونیان فرار میکنند، فرعون به تعقیب آنها میپردازد و کار به جایی میرسد که رو به روی آنها رود نیل و در پشت سر آنها فرعون است. اینجا بود که گفتند هیچ راه و پناهی نداریم، اما کسی که با خداست، میداند خدا در لحظه لحظه زندگیاش وجود دارد، این فطرت سلیم هر انسانی است، اما گاهی متأسفانه این قدر مشغول امور دنیوی میشویم که به این فطرت پاک ضربه میزنیم.
حضرت موسی(ع) در اینجا فرمود: این پایان راه نیست و من خدایی دارم که بهترین راهها را در اختیار من قرار میدهد. این خیلی جالب است. جایی که همه راهها بسته است و انتهای راه است، حضرت موسی چنین میفرماید: «كَلَّا إِنَّ مَعِيَ رَبِّي سَيَهْدِينِ» و همین اتفاق میافتد که حضرت به فرمان خدا عصای خود را به آب میزنند، چندین راه پیش روی آنها گشوده میشود و به سلامت تا آخرین نفر از رود نیل عبور میکنند و به محض اینکه فرعونیان وارد آن میشوند، رود به حالت طبیعی خود بر میگردد و همه آنها غرق میشوند. این یکی از داستانهای جالبی است که از خواندن آن لذت میبرم.
گزارش از کامله بوعذار، دبیر ایکنای خوزستان
انتهای پیام