آزادسازی ۲۵۰۰ کیلومتر مربع از خاک ایران با رمز یا زهرا(س)

در دوم فروردین سال 61 عملیاتی در تاریخ دوران دفاع مقدس آغاز شد که به آزادسازی 2500 كیلومتر مربع از خاک جمهوری اسلامی (شامل ده‌ها بخش و روستا، سایت 4 و 5 رادار، جاده مهم دزفول - دهلران و …) منجر شد و در پی آن نیروهای خودی به مرز در منطقه غرب شوش و دزفول نزدیک شدند و شهرهای دزفول، اندیمشك و شوش و مراكز مهمی همچون پایگاه هوایی دزفول از تیررس توپخانه دشمن خارج شدند.

نام این عملیات «فتح‌المبین» است. انهدام بیش از چهار لشكر، 361 دستگاه تانک و نفربر، 18 فروند هواپیما، 300 دستگاه خودرو، 50 قبضه توپ و 30 دستگاه مهندسی ارتش عراق، به غنیمت درآمدن 320 دستگاه تانك و نفربر، 500 دستگاه خودرو، 165 قبضه توپ، 50 دستگاه مهندسی و مقادیر زیادی سلاح و تجهیزات انفرادی و همچنین به اسارت درآمدن بیش 15 هزار تن از نیروهای دشمن و كشته و مجروح شدن حدود 4 هزار تن از نیروهای دشمن از دیگر نتایج این عملیات بود. 

منطقه عمومی فتح‌المبین شامل بخش‌­هایی از خوزستان، ایلام و همچنین استان میسان (به مرکزیت العماره) کشور عراق بود. این عملیات در ساعت 00:30 بامداد دوم فروردین سال 1361 با رمز «یازهرا(س)» آغاز شد و قرارگاه مركزی كربلا با فرماندهی مشترک نیروی زمینی ارتش و سپاه پاسداران، هدایت كلی عملیات را بر عهده داشت كه چهار قرارگاه فرعی تحت امر آن بود: الف - قرارگاه قدس (نیروهای ارتش: تیپ 84 پیاده خرم آباد با سه گردان، تیپ 2 زرهی لشكر 92 زرهی اهواز با سه گردان، نیروهای سپاه: تیپ41 ثارالله(ع) با شش گردان، تیپ14 امام حسین (ع) با نه گردان، عناصری از سپاه ایلام)، ب - قرارگاه نصر (نیروهای ارتش: تیپ‌های 1، 2 و 3 لشكر 21 پیاده حمزه با ده گردان، تیپ 58 ذوالفقار با چهار گردان؛ نیروهای سپاه: تیپ 27 محمد رسول‌الله (ص) با نه گردان، تیپ 7 ولی‌عصر (عج) با نه گردان)، ج - قرارگاه فجر (نیروهای ارتش: لشكر 77 پیاده خراسان با سه تیپ؛ نیروهای سپاه: تیپ 33 المهدی(عج) با شش گردان، تیپ 46 فجر با پنج گردان، تیپ 17 علی‌ابن‌ابیطالب(ع) با شش گردان، تیپ امام سجاد (ع) با یازده گردان)، د- قرارگاه فتح (نیروهای ارتش: تیپ 1 لشكر 92 زرهی، تیپ 55 هوابرد، تیپ 37 زرهی شیراز؛ نیروهای سپاه: تیپ 25 كربلا و تیپ 8 نجف با هشت گردان).

در مجموع حدود 100 گردان از سپاه و 35 گردان از ارتش در عملیات شركت كردند. همچنین، واحدهایی از توپخانه، هوانیروز و نیروی هوایی ارتش، مهندسی جهاد سازندگی و مهندسی سپاه و ارتش، پشتیبانی عملیات را بر عهده داشتند.

عملیات فتح المبین با توجه به تکثر و تنوع نیروهای شرکت‌کننده در نوع خود، بسیار کم تلفات و با هماهنگی بی‌نظیری در مدت 8 روز به انجام رسید و رزمندگان ایرانی موفق شدند ضربات مهلکی را بر پیکر ارتش بعثی عراق وارد کرده و او را وادار به عقب‌نشینی کنند.

در پی این شکست، دشمن متجاوز مجبور شد بخش‌های مهم و عمده‌ای از مناطق و سرزمین‌های اشغالی را ترك کرده و تا نزدیکی مرزهای بین‌المللی عقب‌نشینی کند. 

استعداد بالای نیروهای شرکت‌کننده در این عملیات، طرح عملیاتی نیروهای ایران، رعایت اصل غافلگیری از سوی نیروهای ایران، تصرف مواضع توپخانه و از کار افتادن سیستم پشتیبانی آتش ارتش عراق، مداومت عملیات و وارد آوردن ضربات پی­درپی به دشمن، عملیات شبانه و محاصره کردن یگان­های عراقی و اشراف کامل اطلاعاتی در مورد زمین و دشمن از مهم‌­ترین دلایل و عوامل پیروزی رزمندگان در این عملیات بود.

منابع:

مرکز تحقیقات و اسناد دفاع مقدس

سازمان اسناد و مراکز دفاع مقدس