پویش «فردوس»؛ فرصتی برای تلاقی قرآن و هنر

حجت‌الاسلام حسین گمار، دبیر دومین پویش ملی «فردوس» در گفت‌وگو با ایکنا از خوزستان گفت: اولین دوره این پویش به همت اداره امور قرآنی اداره‌کل تلیغات اسلامی استان سال گذشته برگزار و حدود 140 اثر به این پویش ارسال شد. فراخوان دومین دوره این پویش امسال با یک سری تغییرات در رشته‌ها و جوایز منتشر شد. 

وی با بیان اینکه توجه به موضوع «قرآن در آینه هنر» و آثاری که در این زمینه تولید می‌شوند، یک ظرفیت در کشور است، افزود: خوزستان در زمینه قرآن از استان‌های مستعد کشور است و قاریان و تواشیح‌خوانان برجسته‌ای در کشور داریم که از نقاط مختلف استان خوزستان برخاسته‌اند. علاوه بر این خوزستان در هنر نیز حرف برای گفتن دارد و بسیاری از هنرمندان و استعدادهای هنری در سطح کشور متعلق به استان خوزستان هستند.

گمار با اشاره به نیازمندی استان خوزستان به دانشگاه هنر گفت: وجود چنین فضایی که مطالبه مردم استان است، قطعاً می‌تواند اشتغال‌آفرین و درآمدزا باشد، اما متأسفانه این مطالبه هنوز محقق نشده و همین مسئله سبب شده است که استعدادهای هنری خوزستان در استان‌های دیگر به دنبال کسب دانش و تجربه باشند.

دبیر دومین پویش ملی «فردوس» همچنین با بیان اینکه ما به دنبال تربیت هنرمند انقلابی هستیم، تأکید کرد: ما همان‌طور که طلبه و مبلغ می‌خواهیم به هنرمند نیز نیاز داریم، گاهی تولید یک کلیپ توسط یک هنرمند، بیش از یک منبر اثرگذار است. یک تلاوت کوتاه می‌تواند خیلی مؤثر باشد، چنان‌که برنامه محفل که ترکیبی از یک برنامه هنری و قرآنی بود، باعث شد صد هزار نفر در محفل امام حسن(ع) با موضوع قرآن گردهم آیند. این نشان می‌دهد ما می‌توانیم از بستر و منبع قرآن و در قالب هنر حرف نویی بزنیم.

وی با اشاره به رشته‌های دومین دوره پویش «فردوس» اظهار کرد: برای اینکه این پویش افراد و هنرمندان بیشتری را دربر گیرد، امسال تعداد رشته‌های آن را افزایش دادیم؛ این رشته‌ها شامل تئاتر، نمایش عروسکی، قصه‌گویی، موشن‌گرافی، مستند، انیمیشن، خطاطی، نقاشی، کاریکاتور، عکاسی، نماهنگ، اذان، تواشیح، ابتهال، شعر فارسی، شعر عربی (فصیح و شعبی) و داستان‌نویسی است. علاوه بر افزایش رشته‌ها، قوانین سختگیرانه‌ای که درصد مشارکت را کم می‌کرد نیز حذف کردیم.

گمار با اشاره به ظرفیت قرآن کریم به‌عنوان کتابی الهام‌بخش در آفرینش‌های هنری گفت: قرآن کریم کتابی است که قرائت ساده آن یک هنر است، چه رسد به اینکه بخواهیم مفاهیم و معارف آن را در قالب‌های هنری عرضه کنیم. امروز یکی از چالش‌های تولیدات سینمایی و سریالی ما متن و محتواست و قرآن کریم می‌تواند این چالش را برطرف کند.

دبیر دومین پویش ملی «فردوس» درباره موضوعات این دوره بیان کرد: همان‌طور که رهبر معظم انقلاب بر امید و ایمان تأکید کردند، در کنار موضوع «قرآن کریم» و «زندگی با آیه‌ها»، موضوع «ایمان و امید» را نیز در پویش گنجاندیم. یکی دیگر از موضوعات این پویش، «حجاب و عفاف» است، متأسفانه در تولید آثار هنری ماندگار و مؤثر با موضوع حجاب و عفاف کم کار شده است، بنابراین این موضوع نیز انتخاب شد. موضوع دیگر این پویش، «غزه» است. همه نگاه‌ها به سوی غزه و مقاومت آن است و همه این مفاهیم از بستر قرآن برمی‌آید.

وی گفت: همچنان که رشته‌های پویش گسترش پیداد کرده، میزان جوایز آن نیز نسبت به دوره اول افزایش پیدا کرده است؛ طبق فراخوان اعلام شده جوایز بخش گروهی به ترتیب شامل ۲۰ میلیون تومان، ۱۵ میلیون تومان و ۱۰ میلیون تومان و همچنین جوایز بخش فردی رتبه اول تا سوم به ترتیب شامل پنج میلیون تومان، چهار میلیون تومان و سه میلیون تومان است.

گمار اظهار کرد: هم‌اکنون علی‌رغم کار کم رسانه‌ای درباره این پویش، آثاری در رشته‎های ابتهال، تواشیح، شعر، نقاشی و تئاتر به دست ما رسیده است. ما سعی کردیم قوانینی که میزان مشارکت قشر دغدغه‌مند را کاهش می‌دهد، از میان ببریم. استعدادهای هنری ما نسبت به موضوعات قرآنی، دغدغه دارند و ما باید بتوانیم با استفاده از چنین فرصت‌هایی، آنها را با فضاهای هنری مرتبط آشنا کنیم. شاید همه این افراد رتبه کسب نکنند، اما می‌توانند در فضاهای هنری که به رشد آنها کمک می‌کند قرار گیرند. 

وی با بیان اینکه مهلت ارسال اثر به دومین دوره پویش «فردوس» تا پنجم مردادماه سال جاری تمدید شده است، گفت: هر شخص می‌تواند در چند رشته شرکت کند. بانک خروجی این پویش می‌تواند برای سایر نهادها هم مفید و قابل استفاده باشد، چراکه این پویش، هنرمندان دغدغه‌مند را مخاطب خود قرار داده است. این هنر ماست که بتوانیم از ظرفیت این هنرمندان استفاده کنیم.

دبیر دومین پویش ملی «فردوس» افزود: یکی از موضوعات این پویش، آزاد است و آنچه ممکن است در دایره قرآن کریم باشد و عنوان آن ذکر نشده دربر می‌گیرد، مثل موضوع امامت و مهدویت و هر موضوع دیگری که در ذیل عنوان قرآن جای می‌‌گیرد. در موضوع داوری آثار، متخصصان هر رشته آثار رسیده را داوری می‌کنند و سه اثر برتر هر رشته انتخاب و معرفی می شوند. این پویش مالکیتی نسبت به آثار ندارد. 

گمار با تصریح به کمبود فضاهای قرآنی هنری در استان گفت: پویش فردوس فرصتی است که در آن هنرمندان و قرآنیان در یک فضا قرار بگیرند. هنرمندان ما دغدغه کار دینی و قرآنی دارند و به این فضاها علاقه‌مند هستند، بنابراین لازم است فضای آن فراهم شود و فرهنگ‌سراها، خانه‌های قرآن و عترت و مؤسسات قرآنی به این سمت سوق داده شوند. محافل قرآنی جای عرضه این آثار است؛ برای مثال می‌توان از ظرفیت خوشنویسان که آیات قرآن را به زیبایی کتابت می‌کنند در محافل استفاده کرد و در پایان هر محفل، آیه‌ای کتابت شده به افراد تقدیم کرد و به این نحو، خانه‌ها را به آیات قرآن، مهذب و متبرک کرد. 

وی در پایان با بیان اینکه ان‌شاءالله این پویش بتواند مطالبه دانشگاه هنر را در بین هنرمندان و قرآنیان زنده کند، تصریح کرد: متأسفانه برخی هنر را کاری بیهوده می‌دانند، منظور ما از هنر اتفاقاتی است که مردم را می‌تواند به گرد سفره قرآن جمع کند. یک نکته مهم دیگر این است که قرآنیان تنها حافظان و قاریان و گروه‌های تواشیح نیستند، بلکه نقاش، عکاس فیلم ساز، خواننده و گروه‌های هنری دیگر هم که از قرآن کریم در آثار خود الهام می‌گیرند، ذیل این عنوان جای گیرند. لازم است در نشست‌های قرآنی از این گروه‌ها نیز دعوت کرد تا احساس کنند در جمع قرآنیان هستند.