اهمیت شناخت زمانه خطر برای دین

قیام عاشورا، شاهکاری بزرگ و بی‌بدیل و تصمیم تاریخی برگرفته از فرهنگ نفی ظلم و فساد و مبارزه با طاغوت است که معادلات رژیم اموی را برای تغییر ماهیتی در اصل اسلام و انحراف گسترده در آن را دگرگون کرد و راهبرد طراحی شده بر علیه دين مبین را از هم گسست.

در عین حال، شعار و هدف اساسی امام حسین(ع) که از همان آغاز این قیام مطرح شد، اصلاح رویکردهای وارد شده در امت اسلامی بود. وصیت‌نامه مهم امام حسین(ع) به محمد حنفیه حاوی همین نکته است: «وإنَّما خَرَجتُ لِطَلَبِ النَّجاحِ وَالصَّلاحِ في اُمَّةِ؛ براى تحقق رستگارى و صلاح امت جدم پيامبر(ص) قيام کردم.»(الفتوح: ج 5، صفحه 21) این یعنی اصلاح و حمایت همه جانبه از دین، هدف غایی و اساسی امام حسین(ع) و یاران باوفایش محسوب می‌شد.

حضرت اباالفضل(ع) در رجزى كه در روز عاشورا پس از قطع شدن دست راست خويش مى‌خواند و مى‌جنگيد، بر مسئله «حمايت از دين» تأكيد دارند:

«وَاللّه ِ إن قَطَعتُمُ يَميني
إنّي اُحامي أبَداً عَن ديني
وعَن إمامٍ صادِقِ اليَقينِ
نَجلِ النَّبِيِّ الطّاهِرِ الأَمينِ

به خدا سوگند، اگر دست راستم را قطع كنيد
من هميشه از دينم حمايت مى‌كنم
و نيز از امام راستگو و استوار باورى
كه نواده پيامبر پاک و امين است

شناخت اينكه در چه شرايطى دين در معرض زوال و نابودى يا آسيب‌ديدن است و بايد به دفاع از دين و نصرت حق پرداخت، اهميت خاصى دارد. از همین رو است که امام حسين(ع) و شهداى عاشورا را «انصار دين الله» مى‌دانيم و در زيارت‌ها اين‌گونه از آنان ياد مى‌كنيم: «السَّلامُ عَلَيْكُمْ ايُّهَا الذَّابُّونَ عَنْ تَوْحيدِ اللَّهِ؛ سلام بر شما، اى مدافعان از توحيد خدا.»

در زيارت ديگرى مى‌خوانيم: «السَّلامُ عَلَيْكُمْ يا انْصارَ اللَّهِ وَ انْصارَ رَسُولِهِ ... وَ انْصارَ الأسلام» 

و در جاى ديگر: «السَّلامُ عَلَيْكُمْ يا انْصارَدينِ اللَّهِ وَ انْصارَ نَبِيّهِ ...»

بدون شک، استمرار نهضت‌های خونخواهی کربلا نیز استمرار روندی بود که موجب شد دست بدخواهان به اصل و ریشه اسلام نرسد و پس از یزید هیچ خلیفه‌ای جرئت مقابله با مبانی اساسی اسلامی را نداشته باشد.

محمد عبیات، پژوهشگر تاریخ