مجتهد مفسّر
در شمار علمای استان خوزستان که عمر خویش را به تبیین و تفسیر آیات قرآن کریم گذراندند، می‌توان به آیت‌الله‌العظمی سیدمحمدحسین امامی‌فر اشاره کرد؛ رادمرد فرزانه‌ای که اسوه تقوا بود و حسن خلق او باعث شد که نماز جماعت‌شان در مسجد جامع اهواز به یکی از نمازهای جماعت پرجمعیت این شهر مبدل شود.
در شمار علمای استان خوزستان که عمر خویش را به تبیین و تفسیر آیات قرآن کریم گذراندند، می‌توان به فقیه عالیقدر و اسوه اخلاق و فضیلت آیت‌الله‌العظمی سیدمحمدحسین امامی‌فر اشاره کرد؛ رادمرد فرزانه‌ای که اسوه تقوا بود. حسن خلق معظم له باعث شد که نماز جماعت ایشان در مسجد جامع اهواز به یکی از نمازهای جماعت پرجمعیت این شهر مبدل شود و مؤمنان بسیاری از منبر ایشان بهره‌مند شوند. رفتار آن عالم پارسا باعث جذب اشخاص فراوانی به دین و روحانیت شد.
این یادنامه اجمالی مروری بر مجاهدت‌های معظم له در زمینه نشر معارف وحیانی و حِکَمی است:
از رسول خدا(ص) مروی است: «مَن وَرَّخ مُؤمِناَ فَقَد أَحیاهُ» کسی که تاریخ مؤمنی را با نوشتن یا گفتن بیان کند او را زنده کرده است. آنچه در ادامه می‌آید تاریخ درس آموز زندگی عالمی سلیم‌النفس و دلسوز است که لحظه لحظه حیات پربرکت ایشان دارای نکاتی ظریف و لطیف است و قطعاً عمل به سیره زندگانی آن عالم فرهیخته به‌دلیل تنیدگی با آیات الهی و سیره اجداد طاهرینشان باعث نورانیت قلب مؤمنان و قرب الهی خواهد شد. تمامی محتوای این یادنامه برگرفته از خاطرات حجت‌الاسلام والمسلمین سیداحمد امامی‌فر، فرزند آن فقیه رحیل است.
آیت الله امامی فر در آبان ماه سال ۱۳۱۷ هجری شمسی در شهر عالم پرور دزفول دیده به جهان گشود. والد ماجد ایشان مرحوم حجت الاسلام و المسلمین حاج آقا سید علی از سادات آقامیری و والده فاضله این عالم وارسته از خاندان جلیل القدر بیگدلی و صبیه مرحوم آیت الله العظمی آقاشیخ محمدمهدی بیگدلی نجفی(ره)از مراجع بزرگ عصر خود در استان خوزستان بودند.
آیت الله حاج سید محمد حسین امامی‌فر در سن ۱۷ سالگی وارد حوزه علمیه مبارکه آیت الله العظمی حاج سید اسدالله نبوی در دزفول شد و دروس مقدماتی را در محضر آیت الله شیخ محمد بیگدلی(ره) و سایر بزرگان فرا گرفته و به کرسی درس فقه دایی بزرگوارشان آیت الله العظمی آقا محمد کاظم بیگدلی راه یافتند و علم کلام و تفسیر قرآن و بعضی علوم دیگر را نزد عموزاده بزرگوارش، جامع‌علوِم معقول و منقول، آیت‌الله حاج سید هبةالله امام (آقامیری) فرامی‌گیرد و علاوه بر اساتید یاد شده از مراجع معظمی همچون سید علی موسوی بهبهانی، حاج سید محمد جعفرمروج، آقا شیخ ابوالحسن انصاری، سید محمد رضا گلپایگانی، سید شهاب الدین مرعشی نجفي، میرزا هاشم آملی، وحید خراسانی، آقا مرتضی حائری کسب فیض نمود.
شوق ایشان به فراگیری علم آنقدر فراوان بود که حتی در کتب غیر متداول حوزه علمیه مانند: اسفار اربعه ملاصدرا، شفا و اشارات ابن سینا، فصوص الحکم ابن عربی، و تمهید القواعد ابن ترکه صاحب نظر بود و از محضر آیتین حسن‌زاده آملی (ره)و جوادی آملی(حفظه الله) نیز بهره‌های علمی فراوان برد. ایشان در سن ۲۷ سالگی و به تصریح حضرات آیات عظام حاج شیخ میرزا محمدعلی معزی و حاج شیخ ابوالحسن انصاری به درجه اجتهاد رسیدند.
آن عالم گرانمایه پس از خوشه چینی از خرمن علمی بزرگان شهر دزفول و قم مقدسه قصد عزیمت به نجف اشرف داشتند، ولی پس از آنکه وارد اهواز شدند جمعی از علما و مؤمنین مانع از مهاجرت ایشان به عتبات عالیات گشته و آیت‌الله امامی‌فر نیز به ناچار در همان شهر رحل اقامت افکندند. در طول سالیان متمادی عده‌ای از مومنین از آن فقیه پارسا درخواست رساله عملیه نمودند ولی ایشان به دلیل تقوای بالایی که داشتند هیچگاه زیر بار فتوا دادن نرفتند و در پی پاسخ به این درخواست مراجعین همواره می فرمودند: از بزرگان صاحب رساله تقلید کنید و اگر مساله خاصی بود بنده برای جواب دادن در دسترس شماهستم.
برخی از مشایخ اجازات روایی ایشان آیات عظام سید محسن حکیم، سیدمحمدرضاگلپایگانی، شیخ محمدعلی اراکی، سید محمدهادی حسینی میلانی، سیدشهاب الدین مرعشی نجفی، سید اسدالله نبوی دزفولی، شیخ محمدعلی معزی دزفولی، علامه حاج شیخ محمدتقی شیخ شوشتری، سیدمحمدجعفرموسوی مروج، شیخ ابوالحسن انصاری، سیدعباس حسینی کاشانی هستند.
ماجرای دیدار آیت‌الله‌العظمی امامی‌فر با امام(ره) در نجف اشرف
ملت شریف ایران به رهبری زعیم رشید و آگاه خود، حضرت امام خمینی(ره) و در پی فساد پهلوی و اعتراض به این دستگاه جبار و استکباری توسط آن رهبر والا مقام با راه اندازی راهپیمایی‌های باشکوه و پرخروش، جرقه انقلاب را زده و به اوج خود رساندند. فقیه با بصیرت آیت الله حاج سید محمد حسین امامی‌فربه همراه سایر روحانیون، در تمامی مناسبت‌ها و مجالسی که به منظور تقویت بنیه انقلاب و هدایت آحاد ملت صورت می‌پذیرفت شرکت میکردند.
ایشان در پی شهادت آیت الله شهید سید مصطفی خمینی(ره)، فرزند عالم و با بصیرت و مبارز حضرت امام خمینی(ره) مجلس بزرگداشتی در مسجد جامع اهواز برگزار کردند. پس از شعله گرفتن نهضت اسلامی و به خاک و خون کشیدن ملت مظلوم و مجاهد ایران بخصوص مردم انقلابی اهواز توسط دستگاه پهلوی، آیت‌الله امامی‌فر هم صدا با سایر جامعه روحانیت اهواز در عباسیه این شهر تحصن کرده و در تظاهرات‌هایی که علیه رژیم نامشروع شاه برگزار می‌شد شرکت فعال داشته‌اند و تمامی اعلامیه‌هایی که توسط روحانیون اهواز ضد رژیم صادر می‌شد امضا میکردند.
ایشان ماجرای دیدار خویش با امام راحل در اوج مبارزات انقلابی علما و مردم را اینگونه بیان فرمودند: «در بحبوحه انقلاب به منظور ملاقات با حضرت امام(ره) و گزارش وضعیت اهواز به نجف اشرف رفتم. ساواک از قضیه مطلع شد و کسی را مامور من قرار داد، به طوری که هرجا می‌رفتم قدم به قدم من می‌آمد، حتی اتاقش در هتل هم با من یکی بود و لحظه‌ای مرا تنها نمی‌گذاشت و کاملاً مرا زیر نظر داشت. با وجود این فرد رفتن به نزد حضرت امام(ره) کاری غیر ممکن بود،چرا که نمی‌بایست ساواک از ارتباط من با امام بزرگوار آگاه می‌شد. به هر تقدیر با هر ترفندی که شد، بدون اینکه مامور مطلع شود، خود را به بیت امام رساندم و بعد از تحویل وجوه شرعی که برای ایشان آورده بودم گزارشی از اوضاع و احوال اهواز و برخی مطالب پیرامون انقلاب را به سمع ایشان رساندم و ایشان نیز پاسخ‌های لازم را بیان فرمودند.»
ساواک بارها از طریق تماس تلفنی و یا به واسطه افراد مختلف به تهدید آن عالم مجاهد و شجاع می‌پرداخت ولی معظم له دست از فعالیت‌های انقلابی خویش نکشیده و به روشنگریی‌های خود علیه رژیم شاه ادامه دادند. ایشان پس از پیروزی انقلاب اسلامی و به وجود آمدن موج جدیدی از موضوعات و مسائل روز به همراه عده ای دیگر از روحانیون محترم اهواز، به حل و فصل درگیری‌های عشایر و خلع سلاح شهربانی اهواز و سایر امورات پرداختند و از هر گونه همکاری در جهت تحکیم نظام مقدس جمهوری اسلامی دریغ نورزید.
نقش آیت‌الله‌العظمی امامی‌فر در هشت سال دفاع مقدس
در ۸ سال دفاع مقدس ملت شریف ایران به خصوص مردم شهید پرور و همیشه در صحنه استان خوزستان مجاهدانه مقابل رژیم تا دندان مسلح بعث ایستادند. رژیمی که ۳۶ کشور از او حمایت کردند تا نظام نوپای اسلامی ایران را ساقط کند اما صدام با پدیده‌ای مواجه شد که فکر آن را نمی‌کرد و آن پدیده اتحاد مردم و انقلاب اسلامی با محوریت ولایت فقیه بود. از همان ابتدای جنگ امام راحل فرمودند که مساجد سنگر شوند.
آیت الله امامی‌فردر پی لبیک به فرمان آن رهبر والامقام، مسجد جامع اهواز را به محلی برای عبادت و استراحت رزمندگان تبدیل کرد و علاوه بر اقامه نماز جماعت در آن مسجد، با خطابه‌های اخلاقی و حماسی، روحیه رزمندگان اسلام را تقویت می‌کرد. با توجه به شرایط نامساعد و جنگی اهواز و همچنین وضعیت نامطلوب جسمانی ایشان و مبتلا بودن ایشان به ناراحتی قلبی در آن دوران، مراجع معظم تقلید بسیاری که آن عالم ربانی با آنان مباحثات علمی و یا از آن بزرگواران وکالت شرعی تام داشت از ایشان درخواست رسیدگی به وضعیت جسمانیشان را داشتند.
آیت الله العظمی حاج سید محمدرضا گلپایگانی پس از اینکه در ملاقات‌های علمی از بیماری قلبی معظم له اطلاع پیدا کردند، به ایشان پیشنهاد می‌کنند جهت ادامه زندگی و رسیدگی به امورات خویش و مدیریت مرکز علمی و فرهنگی آن مرجع والامقام به لندن بروند، ولی آیت الله امامی‌فر خدمت به مردم خوزستان را زیر بمباران‌های هوایی به زندگی در لندن ترجیح می‌دهند.
آیت الله امامی‌فر(ره) از چهره‌های شاخص علم، تقوا، اخلاق، بصیرت و مردم داری بود که در طول حیات با برکت خویش علاوه بر تدریس فقه اصول، مباحثات و مناظراتی با مخالفان مذهب تشیع داشته اند و به کشورهای اسلامی مانند مصر، اردن، شام و عربستان داشته‌اند. ایشان درمصر با اساتید دانشگاه الازهر دیدار وگفتگو و مناظرات داشتند و در سفر به عربستان نیزمباحث گرم و گیرای علمی ببین معظم له و اساتید دانشگاه مدینه منوره رد و بدل شد. در اردن و شام نیز مباحث علمی خوبی بین ایشان و علمای این دو کشور مطرح گردید. به طور کلی معظم له با سفر به این چند کشور خدمات شایانی به مکتب اسلام و مذهب جعفری و بحث وحدت اسلامی داشتند.
مجاهدت‌های قرآنی مجتهدِ مفسّر
آیت‌الله امامی‌فر از جمله بزرگانی بودند که علاوه بر تألیف آثار مهم در زمینه برخی از سوره‌های قرآن، منابر خویش را نیز به تفسیر قرآن کریم اختصاص داده بودند. معظم له در زمینه نشر معارف قرآنی در طول سال جلسات تفسیر قرآن داشتند. ایشان در ایام هفته سه جلسه تفسیر را مدیریت میکردند.
ایشان یک جلسه عمومی تفسیر قرآن داشتند که به‌صورت عمومی برای بازاری‌ها و سایر مردم برگزار می‌شد. شروع این محفل با دعای قرائت کمیل بود و پس از آن، آیت‌الله امامی‌فر، چند دقیقه‌ای به بیان احکام شرعی می‌پرداخت و سپس جلسه با بیان تفسیر و معارف الهی که جان جلسه بود ادامه پیدا می‌کرد. جلسه دیگر ایشان شب‌های شنبه بود؛ این جلسه شامل قرائت یک جزء قرآن در هر هفته می‌شد و پس از آن معظم له به بیان تفسیر یک آیه از همان جزء می‌پرداختند. این جلسه برای ایزد خواستی‌ها و سرارودی‌های مقیم اهواز که در زمان رژیم گذشته در منطقه آخر آسفالت اهواز ساکن بودند و به‌صورت سیار در منزل اعضای جلسه برگزار می‌شود و تاکنون به‌صورت مستمر برگزار می‌شود. خاطرات آن جلسات هنوز میان اعضای این محفل قرآنی نقل می‌شود و در آن از اخلاق کریمانه و سخنان حکیمانه آیت‌الله امامی‌فر یاد می‌کنند.
جلسه چهارشنبه شب‌ها؛ این محفل مختص جوان‌ها بود که علاوه بر بیان احکام مبتلا به جوانان توسط ایشان، تفسیر آیات قرآن با رویکرد مسائل اخلاقی و اجتماعی جوان‌ها نیز بیان می‌شد. این جلسه هر هفته بعد از اقامه نماز جماعت مغرب و عشا به امامت معظم له در مسجد جامع اهواز برگزار می‌شد.
ایشان یک جلسه اختصاصی در ماه مبارک رمضان نیز داشتند. آیت‌الله امامی‌فر در طول ماه مبارک رمضان جلسه تفسیر قرآن با محوریت آیات محکم و متشابه و ناسخ و منسوخ داشتند و در این جلسه از تاریخ شأن نزول آیات مختلف سخن به میان می‌آمد. این جلسه با حضور طلاب، فضلا و مردم در منزل معظم له در بعد از ظهرها (قبل از اذان مغرب) برگزار می‌شد. علاوه بر جلسات یاد شده آن مجتهد مفسر در منابر دو ماه محرم و صفر و همچنین ایام فاطمیه محور مباحث منبر خویش را موضوعات و قصه‌های قرآنی قرار داده بود. این همه وابستگی، محبت و ارادت معظم له به قرآن نشئت گرفته از دوران طلبگی ایشان بود.
آیت‌الله امامی‌فر می‌فرمودند: «دزفول که بودم و تجوید را به‌صورت عملی شرکت می‌کردم، روزانه ابتدا یک جزء قرآن تلاوت می‌کردم و بعد سر درس می‌رفتم.» آری آن فقیه عالیقدر دغدغه‌ای غیر از نشر معارف قرآن و عترت(ع) نداشت و حتی در مسجد و یا در منزل عده‌ای دائماً جهت استخاره به محضر آقا شرفیاب می‌شدند و برخی از خارج کشور تماس تلفنی از ایشان طلب استخاره میکردند و بسیاری از مردم معتقد بوده و هستند که استخاره‌های ایشان مطابق با واقع بود.
تألیفات آیت‌الله‌العظمی امامی‌فر
آیت‌الله امامی‌فر با توجه به تدریس، اقامه نماز جماعت، منبر و مراجعات گوناگون مردمی، از تالیف آثار فقهی ادبی و قرآن غافل نشدند و از ایشان ۲۲ اثر ذی‌قیمت بر جای مانده است. از جمله آثار گران‌سنگ ایشان می‌توان به اخلاق‌العارفین، تفسیر سوره لقمان، شرح دعای مکارم‌الاخلاق، شرح دعای توبه، خلاصه مغنی اللبیب، اوقات شرعی کل استان خوزستان، مناسک حج تمتع، مناسک حج عمره، جزوه‌ای درباره مسئله حجاب (به درخواست تعدادی از دانشجویان مقیم آمریکا) و شگفتی‌های آفرینش اشاره کرد.
باقیات صالحات ایشان به برجا گذاشتن آثار علمی محدود نمی‌شود، بلکه توسعه شرقی مسجد جامع اهواز با همکاری و همیاری مردم خیر و الحاق آن به مسجد مذکور و تأسیس جلسات قرائت و تفسیر قرآن و بیان احکام شرعی از سال ۱۳۴۰ هجری شمسی از برکات آن عالم مردم‌دار و دغدغه‌مند است و بحمدالله جلسات یاد شده با حضور و فیض‌رسانی فرزند معظم له ادامه دارد و مردم اهواز خصوصاً مؤمنان در مسجد جامع از فیض حضور ایشان بهره‌مند هستند.
خبری که اهواز را داغدار کرد
آیت‌الله امامی‌فر در سحرگاه روز ۱۷ اسفند سال ۹۰ در شهر اهواز به دیار باقی شتافت. خبر عروج ملکوتی آن عالم ربانی داغی است که هنوز قلب ارادتمندان آن وجود مبارک را محزون می‌کند. این سوز و گداز مردم به‌دلیل صفا و مردم‌داری جلوه فضیلت آیت‌الله امامی‌فر بود. تشییع باشکوه آن فقیه که با حضور سلسله جلیله سادات، علما و روحانیون واقلیت‌های دینی، نیروهای کشوری و لشکری، نمایندگان بیوت مراجع معظم تقلید و اقشار مختلف مردم قدرشناس استان خوزستان به‌ویژه شهر اهواز همراه بود، گویای جایگاه والای ایشان در میان عموم طبقات جامعه بود. سرانجام این عالم فرزانه در مسجد جامع اهواز؛ همان مسجدی که سال‌ها امامت جماعت آنجا را برعهده داشت به خاک سپرده شد و ذکر خیر و خاطره خویش را در ذهن و قلب ارادتمندانش ثبت کرد.
حجت‌الاسلام امین شریعت شوشتری
انتهای پیام
