حافظ یا قاری قرآن بودن کافی نیست
مدرس جهاد تبیین با بیان اینکه تفاوت میان دانستن آیات و زیستن با آیات، درک مسئله‌ای بنیادین در مسیر هدایت است، گفت: قرائت و حفظ قرآن یک فضیلت بزرگ است، اما اگر این قرائت و حفظ تنها جنبه ظاهری داشته باشد و به روح و عمل فرد نفوذ نکند، ارزشی محدود دارد.
به گزارش ایکنا از خوزستان، سرهنگ مهزاد خرم‌پور، مدرس جهاد تبیین، دوم آبان‌ماه در کارگاه تخصصی دارالقرآن الغدیر اهواز که به‌صورت هفتگی برگزار می‌شود در سخنانی به بیان عظمت قرآن کریم و آثار تقوی و تزکیه در کلام وحی پرداخت و گفت: حضور در چنین جلساتی را نباید کوچک شمرد؛ بسیاری از پیروان کتب آسمانی از این نعمت الهی محروم هستند و این توفیق، هدیه‌ای گران‌بها و عنایتی از جانب خداوند متعال است که شکر آن واجب است. در لحظاتی که مؤمن در محضر قرآن کریم می‌نشیند، همچون مورچه‌ای است که در مقابل اقیانوسی بی‌پایان قرار گرفته است. عظمت این کلام الهی به حدی است که عقل محدود بشری به تنهایی قادر به احاطه کامل بر آن نیست.
وی بیان کرد: آیاتی که تلاوت می‌شود، نه صرفاً کلمات، بلکه چالش‌هایی ژرف برای فهم و عمل ما هستند. این جلسه، فرصتی است تا بدانیم چگونه از این اقیانوس معرفت، نه صرفاً به اندازه نوشیدن یک جرعه، بلکه به‌گونه‌ای بهره ببریم که حیات معنوی ما را دگرگون کند. این دگرگونی نه صرفا با افزایش حجم اطلاعات، بلکه با عمق تزکیه درونی محقق می‌شود.
این مدرس جهاد تبیین گفت: تفاوت میان دانستن آیات و زیستن با آیات، درک مسئله‌ای بنیادین در مسیر هدایت است. صرف حفظ لفظی، غایت نیست. حفظ قرآن یک فضیلت بزرگ است، اما اگر این حفظ تنها جنبه ظاهری داشته باشد و به روح و عمل فرد نفوذ نکند، ارزشی محدود دارد. اگر سال‌ها تمرین کنیم و به قاری بین‌المللی تبدیل شویم، اما از هدف قرآن که همان اصلاح نفس و جامعه است غافل بمانیم، کار ما بی‌نتیجه خواهد بود. به فرموده امام خمینی(ره)، علم توحید هم بدون تهذیب به درد نمی‌خورد.
وی بیان کرد: قرآن کریم در سوره شمس، مسیر رستگاری را به وضوح مشخص می‌کند: «قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَكَّاهَا» بهشت از آن کسی است که نفس خود را تزکیه کند. این آیه کلیدی، معیار اصلی موفقیت نهایی انسان را نه میزان معلومات دینی او، بلکه درجه پاکیزگی روح و اخلاقش قرار داده است. خداوند به دانشمندان صرف، حافظان صرف یا قاریان صرف وعده رستگاری نداده است؛ هدف، تزکیه است. تزکیه یعنی رشد دادن جنبه‌های مثبت و پاک کردن ریشه‌های پلیدی‌ها و رذایل اخلاقی از وجود خویش. اگر تنها حافظ باشیم و تزکیه در ما نباشد، شبیه حال کسانی می‌شویم که قرآن در وصفشان می‌فرماید: «يَحْمِلُ أَسْفَارًا» همچون حاملان کتاب‌های سنگین که حامل علم هستند، اما از محتوای آن بهره‌ای نمی‌برند. این افراد بار علم را به دوش می‌کشند.
خرم‌پور افزود: هنگامی که در محضر قرآن می‌نشینید، شما در حال قرائت متنی هستید که خداوند نازل کرده است، پس در محضر او هستید. با قلبی مضطر و نیازمند، باید از خداوند بخواهید که آیات را به شما بفهماند. این درخواست، دروازه ورود به فهم حقیقی است. این استعانت صادقانه، رمز گشودن قفل‌های فهم است. اگر این درخواست صادقانه باشد، قطعاً خداوند علم قرآن را که فراتر از علوم متعارف بشری است، به شما خواهد آموخت.
وی ادامه داد: عمق این رابطه و نتایج آن در آیات دیگر تبیین می‌شود: «قُلْ إِنَّمَا أَعِظُكُمْ بِوَاحِدَةٍ أَنْ تَقُومُوا لِلَّهِ مَثْنَى وَفُرَادَى» (سوره سبأ، آیه 46)؛ این آیه نشان می‌دهد که قیام خالصانه فردی، چنان قدرتی دارد که خداوند نیروهای ماورایی را بسیج می‌کند. این فرمان به معنای آن است که حتی در خلوت و انزوا، اگر قیام شما تنها برای رضای خدا باشد. خداوند «شجر و حجر» را به امداد شما می‌فرستد تا شاهد و پشتیبان حرکت شما باشند و ابعاد معنوی طبیعت نیز در خدمت هدایت شما قرار گیرد.
مدرس جهاد تبیین ادامه داد: در آیه‌ای دیگر، پاداش کسانی که قدم اول ایمان به ربوبیت را برداشته‌اند، با قید استقامت مشخص می‌شود: «إِنَّ الَّذِينَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَيْهِمُ الْمَلَائِكَةُ» (سوره فصلت، آیه 30)؛ صرف گفتن «ربنا الله» کافی نیست؛ باید استقامت داشت تا فرشتگان بر شما فرود آیند. اینکه حافظ قرآن یا قاری باشید کافی نیست، شرط تقوا را باید رعایت کرد: «...وَمَنْ يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجًا* وَيَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لَا يَحْتَسِبُ...» (سوره طلاق، آیات 2 و 3) ایمان و اراده قوی، نیرویی است که هیچ مانعی را بر سر راهش نمی‌پذیرد؛ حتی اگر همچون یوسف پیامبر(ع) به چاه یا زندان افکنده شوید، شما زندان را برای خود گلستان خواهید کرد و از آنجا نور هدایت را به جهان می‌تابانید.
خرم‌پور گفت: اما این عظمت چگونه نصیب انسان می‌شود و این قلب چگونه برای دریافت انوار الهی آماده می‌شود؟ آیه ۸۹ سوره شعرا پاسخ صریح می‌دهد: «إِلَّا مَنْ أَتَى اللَّهَ بِقَلْبٍ سَلِيمٍ» مگر کسی که با قلب سلیم نزد خدا بیاید. قلب سلیم، قلبی است که از هرگونه شرک، نفاق، کینه و رذیلت پاک شده است. قلب سلیم چگونه به‌دست می‌آید؟ سوره واقعه در آیه ۷۹ به نکته‌ای حیاتی اشاره می‌کند که ارتباط مستقیم با تزکیه دارد: «لَا يَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ» جز پاکیزگان کسی آن(قرآن) را لمس نخواهد کرد. منظور از لمس در این آیه، لمس حقیقت و درک محتوای باطنی قرآن است.
این مدرس قرآن بیان کرد: «مُطَهَّرُونَ»(پاکیزگان) کسانی هستند که خود را تزکیه کرده و به درجات طهارت معنوی دست یافته‌اند. این یک شرط اساسی است. قلب باید طاهر و مطهر شود.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به نبرد 12 روزه گفت: این نبرد، تنها یک واقعه تاریخی صرف نیست؛ بلکه یک درس عمیق و چندلایه از تجلی قدرت ایمان، استقامت و توکل است. دشمن فکر کرد می‌تواند ما را شکست دهد، ولی نتوانست. از این‌رو، تلاش کرد منابع عظیم خود را به سمت نفوذ فرهنگی و شناختی هدایت کند و نگاه ما را تغییر دهد. یکی از بارزترین مصادیق جنگ شناختی، تلاش برای مخدوش کردن جایگاه مفاهیم مقدس دینی است. به‌طور نمونه، دشمن با سوق دادن قاریان قرآن به سمت کسب مادیات و پول، سعی می‌کند آن‌ها را از هدف اصلی نزول قرآن که هدایت و شناخت حقیقت است، غافل کند. جنگ با نفس، مانع اصلی در برابر استعمار فرهنگی است، اگر فرد بتواند بر نفس اماره خود مسلط شود، دیگر مجذوب زرق و برق‌های فریبنده فرهنگ بیگانه نخواهد شد.
