مروری بر ابعاد علمی حیات آیتالله سیدعلی شفیعی
آیتالله شفیعی از علمای برجسته خوزستان سالها از محضر علمای بزرگی چون سیدابوالقاسم خویی، حكيم، امام خمينی(ره)، ميرزاباقر زنجانی، محمدعلی معزی دزفولی و سيدعلی بهبهانی بهرهمند شد و از خود آثار علمی ارزندهای بر جای گذاشت.
آیتالله سیدعلی شفیعی دزفولی، فرزند آیتالله محمدرضا شفیعی دزفولی از علمای برجسته خوزستان تحصيلات خود را از مكتبخانه آغاز كرد و به فراگيری قرآن و مسائل شرعی پرداخت؛ پس از آن وارد مدارس جديد شد و تا پايان ششم ابتدایی را در آن مدارس گذراند. آنگاه به تحصيل علوم حوزوی روی آورد و مقدمات و ادبيات عرب و سطوح اوليه را از محضر علما و روحانيون اهواز فراگرفت.
از بين اين علما و اساتيد، سيدمحمدرضا شفيعی پدر بزرگوارش و آيتالله العظمی سيدعلی بهبهانی رامهرمزی بيش از ديگران در او اثر گذاشتند.
آيتالله شفيعی پس از پايان دروس مقدماتی برای ادامه تحصيل رهسپار حوزه علميه نجف اشرف شد و دروس سطح را از محضر حضرات آيات محمدعلی اردبيلی، ميرزاكاظم تبريزی، مسلم ملكوتی، شهيد مدنی تبريزی، غلامرضا سعيدی كاشمری و سيدمحمدجعفر موسوی مروج بهره برد.
آنگاه در دروس خارج فقه و اصول آيات عظام سیدابوالقاسم خویی، حكيم، امام خمينی(ره)، ميرزاباقر زنجانی، محمدعلی معزی دزفولی، سيدعلی بهبهانی شركت کرد و از خرمن دانش آن بزرگان خوشه چيد. آيتالله شفيعی، پس از بازگشت از نجف و درگذشت پدرش، از سوی مردم اهواز بهعنوان امام جماعت منصوب شد و به تبليغ احكام اسلام پرداخت.
وی درباره شاگردی خود در نزد آیتالله العظمی بهبهانی مینویسد: «نگارنده این مجموعه اینجانب میتوانم مراتب و مراحل تلمذ خود بر آیتالله العظمی بهبهانی(قده) را در یک تقسیم چهارگانه به شرح ذیل بگنجانم.
الف) نخستین روز که خواستم (پس از اتمام ششم ابتدایی نظام قدیم) دوران طلبه شدن خود را آغاز کنم، مرحوم والدم یک کتاب چاپ شده از علم صرف و نحو را برداشته و مرا به نزد آیتالله بهبهانی برده و بهمنظور تبرک و تیمن از ایشان خواست که نخستین درس حوزوی را به من تعلیم فرماید تا حقیر کار خود را در محضر آن فقید سعید آغاز کرده باشم. آن حضرت هم تقبل فرموده و از صفحه نخست آن کتاب قرائت کرده و چندین دقیقه برای اینجانب درس گفتند.
ب) در سالهای نخستین ورود به اهواز که به ضعف پیری و گسترش مرجعیت دچار نشده بود، عصرها در منزل برای فرزند خود سیدمحمدتقی و نواده دختری خود آقای سیدعبدالرسول مصطفوی درس مقدمات میگفتند؛ حقیر در کنار آنان برخی از بخشهای حاشیه ملاعبدالله و قوانین را فراگرفتم.
ج) در سالیان دیگر که برنامه تحصیلی من در محضر دیگر اساتید پیش رفته بود با استدعا از حضورشان، عصرها جلد اول کفایةالاصول تا بحث طلب و اراده از مباحث اوامر را و نیز قسمتی از امور عامه (مباحث وجود)، شرح تجرید (کشفالمراد) علامه حلی را از ایشان اخذ کردم.
د) پس از مراجعت از نجف اشرف (به شرحی که قبلاً مرقوم شد) به مدت حدود شش سال از درس خارج فقه و اصول معظمله بهرهمند شده و بخش وافری از اصول کمتر از یک دوره) و بخشهایی از فقه (کتاب الصوم) را در حضورشان آموزش دیدم و تقریرات درسهای خارج ایشان را تأليف کردهام که به نام «بدایعالاصول» به چاپ رسیده است.
آنچه ذکر شد سوای نکات علمی، تحقیقات سودمند، آموختنیهای فراوان و افاضات و افادات اسلامی و قرآنی اخلاقی و معنوی، در علوم و فنون مختلف و دانشهای گوناگون عقلی و نقلی بیشماری است که در طول دوران مصاحبت و معاشرت با ایشان، سؤال کرده و جواب گرفتهام و یا ایشان به مناسبتی بیان داشته و یا در پاسخ دیگران ذکر فرموده و اینجانب استفاده کرده و برخی را به رشته تحریر کشیدهام. جزاه الله عني خير ما يجزي استاذأ عن تلامذته.»
وی در مقدمه چاپ جدید «الفوائد العلیة» استادش علامه بهبهانی نیز مینویسد:
«سالها پیش، در جمع اعضای مجلس خبرگان رهبری - که من هم از آنها بودم و هستم - به محضر رهبر انقلاب اسلامی، حضرت امام سیدعلی حسینی خامنهای شرفیاب شدم و به محض اینکه نگاه مبارکشان به من افتاد، پس از احوالپرسی فرمودند: «امروز صبح مشغول مطالعه کتاب الفوائد العالیه سیدبهبهانی بودم، اما در آن ارجاعات یا ذکر منابع و مصادری که کار بررسی و تأیید آن را برای مراجعهکنندگان آسان کند، نیافتم» بنابراین به مقام رهبری - که سایهاش بر سرشان باد - گفتم: «این کتاب بیش از یک چاپ دارد. منظورتان کدام نسخه است؟
ایشان پاسخ دادند: آخرین نسخهای که در یک جلد چاپ و منتشر شده است. بنابراین، من به بررسی کامل کتاب از ابتدا تا انتها پرداختم، سپس وظیفه تأیید و تصحیح را به پسرم، عالم فاضل، نور چشمم، سیدمحمدرضا الشافی واگذار کردم تا شخصاً آن را انجام دهد. من شخصاً بر این امر نظارت داشتم. یک سال بعد، جلد اول را به حضرت امام رهبر تقدیم کردم و ایشان آن را بررسی کردند و از آن و آنچه در آن انجام داده بودند، راضی بودند. سپس، یک سال بعد، «سال اول و دوم، تمام کتاب را به ایشان - که سایهاش مستدام باد - نشان دادم و ایشان از آن خوشحال شدند و با خوشحالی و مژده از من پذیرفتند و برای من و فرزند عزیزم - که خداوند متعال او را حفظ کند - دعا کردند...» بسیار جای تعجب است که حضرت رهبر، با دیدن من، به یاد مطالعه این کتاب ارزشمند افتادند و از پیوند نزدیک بین من و استاد، پیوند شاگردی و دانشآموزی، آگاه بودند، تا جایی که از چاپ قدیم کتاب انتقاد کردند، و اینکه این چاپ کتاب آخرین چاپ از چاپهای متعدد آن تا به امروز است. خداوند سایهی سرورمان امام خامنهای را تا ظهور حضرت قائم (عج) مستدام بدارد.»
آیتالله شفیعی در اهواز به تدريس علوم قرآنی، سلسله درسهايی درباره ولايت فقيه و اخلاق اسلامی برای اعضای سپاه پاسداران و ديگر ارگانها پرداخت.
وی پيش از پيروزی انقلاب اسلامی، با برنامهريزی با جوانان و بازاريان مبارز به فعاليت واداشتن روحانيت اهواز برای مبارزه با رژيم و تشكيل جلسات جامعه روحانيت و تحرير و تنظيم عليه رژيم به مبارزه عليه رژيم ستمشاهی پرداخت.
آيتالله شفيعی پس از پيروزی انقلاب اسلامی با عضويت در هيئت ۱۷ نفری به سرپرستی آيتالله خزعلی برای سامان دادن به مشكلات اهواز در آغاز پيروزی انقلاب اسلامی از سوی امام خمينی(ره) تعيين شد.
وی با استمرار در فعاليتهای عمومی روحانيون از جمله تدريس خارج فقه و اصول، اقامه نماز جماعت، تبليغ و سخنرانی، رتق و فتق امور مردم به فعاليت مشغول شد و چندین دوره نماینده مردم خوزستان در مجلس خبرگان رهبری شد.
سرانجام این فقیه مجاهد و ابوالشهید در تاریخ هفتم رجب 1447 ق برابر با هفتم دیماه 1404 شمسی به اجداد طاهرینش پیوست.
از جمله آثار این فقیه مجاهد:
الف: کتابهای فارسی
1. درسهایی از جهاد اسلامی، 2. چاپ اول مجلس شورای اسلامی، 3. احکام ثانویه، 4. نماز درس زندگی، 5. چهار گفتار، 6. روش فقهی و اصولی شیخ انصاری کبیر، 7. حکومت اسلامی یا نظام ولایت فقیه، 8. مقدمات اخلاق اسلامی، 9.از گوشه و کنار تاریخ، 10. راهنمای ساعات شرعی استان خوزستان، 11. اعلم و أفقه از نگاهی دیگر، 12. مجموعه إستفتائات (جلد ۱ و ۲)، 13. فقه الحج و العمره، 14. مهدی موعود ذخیره الهی، 15. وحدت مرجعیت و رهبری، 16. نماز درس بندگی، 17. درسهایی از قواعد فقه چاپ اول، 18. گفتوگوی صمیمانه (جلد ۱ و ۲)، 19. بیان و تبیان در علوم قرآن، 20. شرح دعای سحر، 21. مذاکرات و مناظرات، 22. فاطمه، یادگار نبوت، 23. گذری بر زندگانی استاد علامه محقق آیتالله العظمی بهبهانی، 24. عبادالرحمن، 25. رهپویان و رهپویان، 26. شناسنامه چهارده معصوم(ع) 27. تفسیر فاتحهالکتاب.
ب: کتابهای عربی
28. مشروعية ولاية الفقيه، 29. الإحتكار، 30. الأعلميه في الحاكم الإسلامي و في مرجع التقليد، 31. بدايع الأصول، 32. دروس و بحوث في الفقه الجعفری (جلد ۱ و۲) و 33. افادات الأعلام.
حجتالاسلام والمسلمین امرالله شجاعیراد، پژوهشگر و استاد حوزه
انتهای پیام
