با آغاز بازگشت حجاج ازسرزمین وحی به کشور، بازار ولیمه دادنها، مهمانیها و سوغاتی دادنها هم داغ میشود، اما این ولیمهها و مراسمها در تعالیم اسلامی چه جایگاهی دارند و وظایف حجاج در این خصوص چیست؟
محمد حمیدی، کارشناس بعثه رهبری در دفتر حج و زیارت آذربایجان شرقی در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) از آذربایجان شرقی، در این رابطه اظهار کرد: ولیمه دادن یکی از سنتهای پسندیده در اسلام است و کسی که از سفر معنوی حج برمیگردد باید به وسع خود برادران دینی خود را اطعام دهد.
حمیدی با استناد به حدیثی از امام صادق(ع) مبنی براینکه «خداوند ریختن خون(قربانی کردن) و طعام دادن را دوست دارد»، افزود: براساس فرمایش امام معصوم(ع)، این سنت میتواند در شکلهای مختلفی چون ولیمه دادن به هنگام ازدواج، تولد فرزند و سفر انجام گیرد.
وی با بیان اینکه ولیمه همان مهمانی است که در آن 10 نفر شرکت داشته باشند، ادامه داد: این مراسم میتواند برای اقوام، همسایگان و دوستان برگزار شود و در این خصوص اگر نیازمندان مدنظر باشند بهتر و به ثواب نزدیکتر است.
ولیمه دادن بر حجاج واجب نیست
حمیدی خاطرنشان کرد: با نگاهی به تعالیم دینی درمییابیم که ولیمه دادن بر حجاج تأکید نشده؛ بلکه براساس فرمایشات بزرگان، سنتی حسنه و مستحب است که عقل و دین حکم میکند انجام واجب، افضلتر ازمستحب است.
وی با اشاره به اینکه برگزاری چنین مراسمی از دیرباز در کشورمان مرسوم بوده، گفت: متأسفانه درحال حاضر برگزاری چنین مراسمی، همچون دیگر آئین که به سوی تشریفات کشیده شدهاند، از حالت سادگی و خداپسندانه خارج شده و بخاطر دلایل مختلف نظیر چشموهمچشمی و... دستخوش تغییراتی شده که نه تنها ثواب حج را افزون نمیکند، بلکه موجب افراط که در دین اسلام نهی شده است، میشود.
کارشناس بعثه رهبری در دفتر حج و زیارت آذربایجان شرقی با بیان اینکه ولیمه دادن برحجاج واجب نیست و باید بهدور ازتشریفات باشد، افزود: یاری رساندن به نیازمندان، بهجای هزینههای گزاف تشریفات، خداپسندانهتر و مقبولتر است؛ لذا حجاج باید از گستردن سفرههای رنگین و ریختوپاشهای افراطی اجتناب کرده و در مسیری صحیح هزینه کنند.
وی افزود: به همین منظور در سالهای اخیر در بعثه رهبری قبل از اعزام حجاج به سرزمین وحی آموزشهای لازم به مدت 12 جلسه با حضور روحانیان ارائه میشود که در این جلسات به پرهیز از چنین تشریفاتی نیز توصیه میشود.
وی تأکید کرد: چنین آموزشهایی در افکار حجاج تأثیرگذار بوده و دراین راستا در سالهای اخیر حجاج برخی استانها، همچون خراسان شمالی، هزینه اطعام و مهمانیهای خود را در راه خیر و ساخت بیمارستانی برای درمان بیماران سرطانی مصرف کردهاند.
حمیدی با بیان اینکه چنین مواردی در استان ما محدود و یا بهصورت انفرادی بوده، اظهار کرد: دفتر حج و زیارت استان اقدامات لازم را جهت تشویق و سازماندهی چنین اعمالی برای حجاج خیر انجام داده که حجاج استان نیز با توجه به اینکه در طول سفر حج با مدیران و عوامل کاروانها در ارتباط بودند میتوانند با مراجعه به آنها، با دفتر حج و زیارت نیز در ارتباط باشند تا هزینههای خود را با هماهنگی در مسیر کمک به همنوعان و نیز پیشرفت کشور صرف کنند.
زائران خانه خدا به جای بازارگردی زمان خود را درعبادت صرف کنند
وی همچنین به سوغاتیهای سفر حج نیز اشاره کرد و با بیان فرمایش مقام معظم رهبری در این خصوص افزود: زائران خانه خدا باید در طول سفر نهایت وقت خود را به جای بازارگردی و تهیه سوغات در عبادت با معبود خویش صرف کنند؛ لذا در تعالیم اسلامی سوغاتی و هدیه دادن از سنتها و مستحبات بوده و پیامبر اسلام(ص) از کسی که از سفر حج باز میگشت طلب خرما و آب زمزم میکردند، که این امر نیز بر دوری از تشریفات دراین خصوص تأکید دارد.
وی تشریح کرد: برای اینکه تهیه سوغاتی برای حجاج مقرون بهصرفه بوده و دور از تجملگرایی باشد، دفتر حج و زیارت استان با فعالیتی فرهنگی که در سالهای اخیر انجام داده، در مبادی ورود حجاج به فرودگاه فروشگاههایی تعبیه کرده تاحجاج پس ازبازگشت ازاین سفر معنوی خریدهای خودرا انجام دهند که این کار هم درجهت اشتغالزایی و هم خارج نشدن ارز از کشور تأثیر بسیاری دارد.
کارشناس بعثه رهبری در دفتر حج و زیارت استان همچنین بر فرهنگسازی برای اطرافیان و آشنایان حجاج نیز تأکید کرد و گفت: بستگانی که به استقبال و بازدید حجاج میروند نباید انتظار نامعقول و بیجایی نسبت به برگزاری مهمانی و دادن سوغاتی داشته باشند و فقط به تبرکی از آن دیار و یا جرعهای آب زمزم و طلب دعای خیر اکتفا کنند.