از اظهارنظر درباره تلاوت دسته‌جمعی تا بیان ضعف اصلی برخی قاریان خوزستان
گروه فعالیت‌های قرآنی: ایکنای خوزستان پای سخن پیشکسوتی از اهالی قرآن کریم نشست که از دو دهه تجربه داوری و تدریس و مهم‌ترین ضعف قاریان استان سخن گفت.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خوزستان، سال 1331 بود که یکی از فعالان قرآنی خوزستان در یکی از شهرستانهای استان دیده به جهان گشود. مجید سعیداوی از آن دست فعالان قرآنی است که فعالیتش در یک مقوله نمی‌گنجید و می‌توان گفت که در بسیاری از راه‌هایی که به کتاب الهی متنهی می‌شد، گام نهاده بود.
به سراغش که رفتیم پذیرایمان شد و از سالیانی که برای نشر کتاب الهی قدم برداشته بود گفت. در سوسنگرد متولد شده بود. آغاز دوران فعالیت قرآنی‌اش نیز به پیش از پیروزی انقلاب اسلامی و همزمان با نوجوانی‌اش بازمی‌گردد.
مسجد جامع سوسنگرد در زمان نوجوانی وی مأمن و پناهگاه نوجوانان و جوانان علاقه‌مند به یادگیری قرآن کریم بوده است؛ مسجدی که امام جماعت آن آیت‌الله کرمی بود؛ بانی تنها بیمارستان وقفی سراسر استان خوزستان که به نام ایشان احداث شد.
سعیداوی همچنین از حاج رسول خیاط که در آن شرایط دشوار قرآن را به علاقه‌مندان آموزش می‌داد یاد کرد و گفت: آموزش و یادگیری قرآن کریم بدون امکانات عصر امروزی دشوار بود. آموزش صوت و لحن و تجوید به شکل فراگیر کنونی مرسوم نبود و برای آموزش تجوید با مشکل مواجه بودم.
قرائت‌های مختلف قرآنی؛ محکی برای آزمودن قرائت‌هایم بود
این داور مسابقات قرآنی در ادامه با بیان اینکه در تلاوت قرآن کریم از سبک شیخ عبدالباسط پیروی می‌کرد، گفت: البته برای یادگیری تلاوت قرآن کریم به قرائت‌هایی که از رادیوهای مختلف پخش می‌شد گوش می‌دادم و اختلاف با شیوه تلاوت خود را پیگیری می‌کردم.
سعیداوی با گریزی به نحوه آشنایی‌اش با دیگر چهره قرآنی خوزستان؛ حاج مهدی دغاغله این پیشکسوت قرآن کریم، اظهار کرد: این آشنایی مربوط به اواخر دهه شصت و زمان انتشار فراخوان اداره‌کل تبلیغات اسلامی خوزستان با موضوع آموزش مربی قرآن کریم معرفی بود. در این دوره آموزشی سی حسن موسوی، احمد طرفی و دیگر فعالان قرآنی خوزستان نیز حضور داشتند.
وی تدریس رشته‌های قرآنی و داوری مسابقات قرآنی در رشته‌های وقف و ابتدا و تجوید را در دهه 70 آغاز کرد و تاکنون ادامه داده است. هم‌اکنون به صورت هفتگی در مسجد نور آب و برق خوزستان و مسجد قبا گیت بوستان به قرائت قرآن می‌پردازد.
داوری در اغلب مسابقات قرآن خوزستان
در دو دوره از مسابقات مدیران کشور در استان رتبه نخست را کسب کرد. در دهه 70 نیز رتبه سوم ترتیل کشوری را از آن خود کرد. داوری در مسابقات استانی قرآن اداره‌کل اوقاف و امور خیریه، نیروهای مسلح، آموزش و پرورش استان خوزستان از جمله تجربیات او محسوب می‌شود.
سعیداوی در سال 56 ازدواج کرد و صاحب دو پسر و دو دختر و شش نوه است که دو فرزند پسر او در مسابقات قرآن دانش‌آموزی توانسته‌اند رتبه‌های نخست را کسب کنند. دیگر اعضای خانواده نیز به قراگیری علوم قرآنی پرداخته‌اند.
سعیداوی ادامه داد: چندی از پایان هشت سال دفاع مقدس نگذشته بود که گروهی از استان آذربایجان برای بازدید از جبهه‌های جنگ به خوزستان سفر کردند و اظهار علاقه‌مندی کردند که برنامه اجرای تلاوت قرآن کریم در استان داشته باشند. در این میان مسجد نور سازمان آب و برق خوزستان آمادگی خود را برای میزبانی این حضور اعلام کرد. برگزاری این مراسم شبی با قرآن با استقبال پرشور مردم مواجه شد که غیرقابل باور بود.
وی افزود: این مراسم شبی با قرآن در ماه صفر همزمان با میلاد امام محمدباقر(ع) برگزار شد که آغازی بود بر رسمیت و عمومیت برنامه‌های قرآنی مجید سعیداوی و مسجد نور سازمان آب و برق. پس از آن نیز با دعوت از کریم منصوری و استاد عبدالغنی قیم شبی با قرآن دیگری در مسجد نور آب و برق خوزستان برگزار شد.
برگزاری مراسم متعدد شبی با قرآن، زمینه ساز رقابت فعالات قرآنی خوزستان شد
سعیداوی اذعان دارد از آنجا که قرآن کریم اهل خود را می‌طلبد در چنین برنامه‌هایی شاهد بودیم که دکتر مهدی دغاغله شخصا بنر برنامه‌‌ها را نصب می‌کرد. خوشبختانه برنامه‌های شبی با قرآن در سطح شهر پس از مسجد نور رواج یافت و مساجد بسیاری شبی با قرآن‌های متعددی را راه‌اندازی کردند. پس از آن بود که رقابتی میان قاریان و گروه‌های تواشیح ایجاد شد تا هنر و تسلط خود را نشان دهند و این عامل پیشرفت آنها شد.
سعیداوی با پذیرش انتقادات وارد شده از سوی فعالان قرآنی تا پیش از برگزاری متعدد جلسات قرآنی نسبت به مسئولان، گفت: هم اکنون و با توجه به فراوانی جلسات قرآنی دلیلی وجود ندارد که اهالی قرآن در آنها شرکت نکنند.
این فعال قرآنی، اقدام جمهوری اسلامی در دعوت از قاریان مصری به کشور را باعث رواج سبک‌های جدید در قرائت قرآن کریم دانست و ادامه داد: اکنون بیشترین تمایل در تقلید از سبک‌های قرائت به سوی تلاوت شحات محمد انور، مصطفی غلوش و متولی عبدالعال است. البته این امر باعث زنده، پویایی و تنوع در محافل قرآنی شده است.
حضور و شور مردم خوزستان، گرمابخش محفل قرآنی در یک شب سرد زمستانی شد
وی به برگزاری یک محفل قرآنی در شب بسیار سرد زمستانی اشاره کرد و گفت: کریم منصوری و بهروز یاریگل به عنوان قاری به این محفل دعوت شده بودند. هوا به قدری سرد بود که برای گرم کردن مسجد با مشکل مواجه بودیم اما حضور زیاد حضار مجلس را به قدری گرم کرده بود که پنجره‌ها را باز کردیم. بهروز یاریگل پیش از تلاوت گفت: تهران به خواب نیز چنین جلسه قرآنی را ندیده است و پس از آن آیت‌الله سید محمدعلی موسوی‌جزایری نماینده ولی‌فقیه در خوزستان نیز که در مجلس حضور داشتند این سخن را بیان کردند که جمله آقای یاریگل را به مقام معظم رهبری گزارش خواهم کرد. چنین زمینه‌ای در استان خوزستان فراهم است و امید است مسئولان استانی از این ظرفیت قوی موجود استفاده کنند و قرآن کریم را بیشتر توسعه دهند.
لزوم توجه به یادگیری قرائت‌های مختلف قرآن
سعیداوی در ادامه فعالیتش در حال حاضر را قرائت ترتیل معرفی کرد و افزود: در جلساتی که با حضور دکتر مهدی دغاغله برگزار می‌شود قرائت به روش «ورش از نافع» آموزش داده می‌شود. روایت رایج در کشور «حفص از عاصم» است که همه کشور و خاورمیانه به این شیوه قرائت می‌کنند. مقام معظم رهبری نیز در یکی از سخنرانی‌های خود بر امر یادگیری اختلاف قرائت‌ها تأکید داشته‌اند. البته تأکید امام جعفرصادق(ع) است که قرآن کریم به روایت‌های مختلف در نماز خوانده شود. هم‌اکنون نیز با همت دکتر مهدی دغاغله و پیگیری فعالان قرآنی این شیوه آموزش داده می‌شود.
وی بیان کرد: قاریان بسیاری هنگام تلاوت از روایت «ورش از نافع» نیز استفاده می‌کنند اما این تقلید ناشیانه است و باید تمام قواعد مربوط به آن رعایت شود. دیده شده است برخی از آیات به شیوه ورش و برخی دیگر به شیوه حفص قرائت می‌شوند.
تلاوت دسته‌جمعی با گوشزد کردن ایرادات و اشکالات به قاری تأثیرگذار است
این مدرس قرآن کریم با اشاره به وضعیت تجوید در استان خوزستان عنوان کرد: تمایلات و علاقه در استان خوزستان بیشتر به سمت صوت و لحن و این توجه کمتر به تجوید معطوف است. تلاوت دسته‌جمعی با گوشزد کردن ایرادات و اشکالات به قاری بسیار تأثیرگذار است. باید بیشتر به تجوید اهمیت داد چراکه صوت و لحن در خدمت تجوید است. قاری باید احکام، صفات و مخارج حروف را بداند و صحیح ادا کند تا در کنار صوت و لحن قرائتی زیبا و کامل داشته باشد.
ارتباط منطقی بین تجوید و لحن برقرار شود
وی گوش سپردن به تلاوت‌های شیخ خلیل حصری و منشاوی را جهت تقویت قواعد تجوید مناسب دانست و گفت: به دلیل تنوع و زیبایی در لحن برای قاری جذاب است و افراد به این امر اهمیت می‌دهند. چگونگی ورود از لحنی به لحنی دیگر تنها دغدغه برخی از قاریان است و با وجود اشکال در تجوید فقط به صوت و لحن می‌پردازند. در تلاوت مجلسی برخی از قاریانی که محافل قرآنی ماهانه علی‌بن مهزیار قرائت داشتند نیز اشکالات تجویدی مشاهده می‌شد. شاید دلیل ضعف خوزستان در مسابقات نیز قرار گرفتن تجوید در درجه دوم اهمیت باشد. باید میان تجوید و لحن ارتباطی منطقی واقع شود که هیچ یک فدای دیگری نشود.
این فعال قرآنی در پایان خداوند را برای ورود به عرصه قرآن کریم شاکر دانست و احترام مخاطبان قدیمی خود در جسات قرآنی را که اکنون بزرگ شده‌اند بهترین خاطره همه دوران فعالیت خود معرفی می‌کند.
