برگزاری نشست فصل سخن با بررسی و نقد یک کتاب عطار نیشابوری در ارومیه

به گزارش ایکنا از آذربایجان‌غربی، به نقل از روابط عمومی جهاد دانشگاهی آذربایجان‌غربی، نشست فصل سخن با بررسی و نقد کتاب «تصحیح تذکره‌الاولیا» عطار نیشابوری به همت معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی آذربایجان‌غربی، روز گذشته، ۲۴ آذر  در سالن کنفرانش دانشگاه پیام نور ارومیه برگزار شد.

در این نشست، مصطفی قلیزاده علیار، روزنامه‌نگار و شاعر ارومیه‌ای با اشاره به اینکه  «تذکره الاولیاء» عطار اثری فاخر، آمیزه‌ای از حقیقت و افسانه است، اظهار کرد: کتاب ادبی – عرفانی «تذکره‌الاولیاء» عطار نیشابوری، در تاریخ نثر فارسی اثری بی‌بدیل است و روایت‌های داستانی، نثر روان و جملات آهنگین و مسجع کتاب در نقل سرگذشت عرفای صوی، بر جاذبه آن افزوده و در خواننده کششی ایجاد می‌کند که متن کتاب را بخواند.

این شاعر با اشاره به مزیت‌های این سرگذشت‌نامه فاخر فارسی، افزود: «تذکره‌الاولیاء» مزین به ایات قرآن و احادیث نبوی و امثال است که محتوای این کتاب را غنی می کند.

وی گفت: عطار بعد از حکیم سنایی غزنوی و قبل از مولانا، شاعری بزرگ و متفکری جریان‌ساز در تاریخ ادبیات عرفانی ایران است که در تمامی قالب‌های شعر فارسی آثاری شورانگیز آفریده و کتاب‌هایی ماندگاری همانند «منطق الطیر»، «اسرارنامه»، «الهی نامه» و ... از خود به یادگار گذاشته؛ از غزل‌های شورانگیز و رباعی‌های منحصر به ‌فرد گرفته تا مثنوی‌های عمیق و داستان‌پردازانه او، امّا در این میان، اثر منثور او یعنی «تذکره‌الأولیا» جایگاهی ویژه دارد.

قلیزاده علیار با اشاره به چاپ جدید «تذکره‌الاولیاء» با تصحیح و حواشی دکتر شفیعی کدکنی، گفت: این چاپ بهترین، انتقادی‌ترین و علمی‌ترین متن «تذکره‌الاولیاء» است که تاکنون ارائه شده و می‌تواند خواننده را با حقایق کتاب بیشتر آشنا کند.

این نویسنده و شاعر ارومیه‌ای تصریح کرد: از نظر استاد شفیعی کدکنی، متن کتاب «تذکره‌‌الأَولیاء» را می‌توان با دو قرآئت ساده و تحقیقی خواند، زیرا قلمرو بیان کتاب «تذکره‌‌الأَولیاء» زبان ارجاعی و بیان منطقی نیست، زبان عاطفی است، اما در همین زبان عاطفی و هنری ظرایفی نهفته که فهم آن ظرایف گاه به اندیشیدن بسیار نیاز دارد و به دانسته‌های بسیاری در حوزه معارف اسلامی، در این قرائت یک فعل یا حرف اضافه‌ای که همراه آن فعل به کار رفته است می‌تواند روزها وقت مصحح کتاب و خواننده جدی آن را بگیرد.

فهم عبارات کتاب «تذکره‌الاولیا» ساده نیست

قلیزاده علیار گفت: استاد بزرگی مثل شفیعی کدکنی بعد از ده‌ها سال تحقیق و تدریس «تذکره الأَولیاء» می گوید: فهم عبارات این کتاب ساده نیست، هر جمله‌اش حاصل اندیشه و ذهن یکی از بزرگان زهد و تصوف است و هرکدام از این جمله‌ها خود جهانی است ویژه خویش، باید در تصحیح این جمله‌ها از تمام اسناد و قراین بهره برد ضمن اینکه نسخه‌های کهن «تذکره‌الأَولیاء» در این راه می‌توانند به ما بیشترین یاری را برسانند.

وی در پایان با ارائه نمونه‌هایی از بخش‌های مختلف متن کتاب «تذکره‌الاولیاء»، بیان کرد: «تذکره‌الاولیاء» عطار به لحاظ زبان و بیان اثری فاخر و جذاب است که حقیقت و افسانه در آن به هم آمیخته؛ برخی سخنان عرفا و داستان‌های صوفیان در این کتاب آمده، که گاه در اوج خردورزی و باورپذیری است و گاه از شیوه معقول باورپذیری و منطق تعقل بسیار دور است و غیر منطقی است، برای همین بوده که این کتاب باید با نگاه علمی و نقدی، مورد مطالعه قرار بگیرد و بزرگانی مثل علامه قزوینی و دکتر شفیعی کدکنی، سعی کرده‌اند در تحقیقات علمی و یافته‌های ادبی، عرفانی، تاریخی و حدیثی خود پیرامون این کتاب، زوایای پنهان و تاریک و یا مشکوک مطالب آن را برای خواننده پژوهشگر، روشن کنند.

عرفان؛ مهم‌ترین ویژگی کتاب‌های عطار

همچنین دکتر تایوغ دکتری ادبیات فارسی با اشاره به اینکه استاد شفیعی با تلاش چهل ساله برای «تذکره‌الاولیا» مسائلی را مطرح می‌کنند، گفت: 72باب در یک دوره و 25 باب در یک دوره خاص نوشته شده است یعنی با امام جعفر صادق (ع) شروع و با حلاج 72 باب تکمیل و 25 الحاقی با امام محمد باقر(ع) پایان می‌پذیرد.

وی ادامه داد: موضوع دیگر انتصاب خود کتاب به عطار است که استاد اشاره به مقدمه عطار دارد که این کتاب را به خاطر بهره‌مندی دوستان و هم بهره‌مندی خودش تعهد کرده است.

تایوغ با اشاره به اینکه استاد کدکنی اشاره به مهمترین ویژگی عرفان عطار دارد، افزود: ‌«تذکره‌الاولیا» را به دو صورت می‌شود خواند، که یا به شکل کتاب «حسین کرد » و یا مثل کتاب «تراکتاتویس» ویتگن اشتاین، مورد اول فقط روی سطر ها چشم را می‌گردانیم و حوادث را دنبال می‌کنیم اما در مورد دوم می‌توان روی یک سطر روزها اندیشه کرد.

یادآور می‌شود، ادامه این نشست به صورت پرسش و پاسخ بین دانشجویان و سخنرانان  ادامه یافت.