نهضت سراسری آموزش روخوانی و تجوید شکل گیرد

حمزه عوده‌زاده، قاری قرآن در گفت‌وگو با ایکنا از چهارمحال‌وبختیاری در ادامه مبحث مربوط به مراحل تربیت قاری قرآن، اظهار کرد: قرآن‌آموز پیش از ورود به مباحث تخصصی قرائت، باید روخوانی، روان‌خوانی و تجوید سطح یک و دو را به طور کامل و پیگیرانه فرا بگیرد.

وی در تشریح ضرورت فراگیری روخوانی و تجوید و با بیان اینکه در کشوری مانند مصر، کودکان در سنین پایین تجوید و روخوانی را یاد می‌گیرند‌، گفت: نه تنها کسی که در زمینه قرائت قرآن کریم ورود پیدا می‌کند، بلکه هر انسان مسلمان برای ادای صحیح نماز و خواندن قرآن و ادعیه ناگزیر از یادگیری این مباحث است.

عوده‌زاده با بیان اینکه بسیاری از ما در نمازهای یومیه مخارج حروف را یاد نگرفته و رعایت نمی‌کنیم، افزود: این امر سبب می‌شود که به صورت ناخواسته اشکالاتی در قرائت نماز وجود داشته باشد که گاه حتی سبب دگرگون شدن معانی الفاظ و عبارات می‌شود.

این قاری برجسته کشور با برشمردن مصادیقی از دگرگونی معنای الفاظ در صورت رعایت نکردن مخارج حروف و تجوید، بیان کرد: حرف «ح» در عبارت «الحمد لله» به معنی «ستایش مخصوص خداست» اگر بدون رعایت قاعده تجویدی ادا و واژه «الهمد» شنیده شود، به معنی هلاکت و خاموشی است.

عوده‌زاده ادامه داد: همین تفاوت و تحول معنایی در عباراتی مانند «ولضالین، ولزالین، ولظالین و ولذالین» یا «العالَمین، الآلَمین و العالِمین» و همچنین «الرحمن الرحیم و الرهمن الرهیم» مشاهده می‌شود، لذا رعایت تلفظ صحیح حروف و مخارج برای همگان بسیار حائز اهمیت است.

مخارج حروف قرآنی

وی تصریح کرد: از ۲۸ مخارج حروف که در قرآن وجود دارد، ۲۰ مخرج نیازی به آموزش و تمرین تخصصی ندارند و افراد به صورت عادی می توانند این مخارج را  به صورت صحیح ادا کنند و ۸ حرف دیگر نیازمند کار و تمرین فراوان است.

قاری کشوری در این خصوص به نقل خاطره‌ای از زبان استاد مهدی دغاغله پرداخت و گفت: این استاد برجسته صوت و لحن نقل می‌کرد که در یکی از سال‌ها که همراه استاد پرهیزگار برای اجرای برنامه تلاوت عازم مصر شده بودیم، فصاحت عربی این استاد فارسی‌زبان در جریان اجرای برنامه‌های تلاوت، مایه تعجب و تحسین مصری‌ها شده بود.

وی فصیح‌خوانی به معنی تلاوت عربی را مرحله بعدی بعد از آموزش روانخوانی و روخوانی و تجوید سطح یک و دو دانست و اضافه کرد: داشتن لهجه عربی حین تلاوت، قرائت را تکمیل می‌کند و این امر در مسابقات قرآن کریم نیز حائز امتیاز و نمره است.

عوده‌زاده با بیان اینکه فصاحت با تمرین و پشتکار حاصل می‌شود، گفت: مهم‌ترین عامل تاثیرگذار در ارتقای فصاحت‌خوانی، تمرین و محفل‌خوانی است چرا که در جریان تلاوت صدا تقویت می‌شود، رویه‌ای که در کشور مصر بسیار شایع است یعنی قاری پس از طی مراحل فراگیری قرائت به صورت مستمر در برنامه‌ها و محافل حاضر می‌شود و به قرائت قرآن می‌پردازد که علاوه بر تشویق و ترغیب از سوی مخاطبان، تکرار و تمرین و در نتیجه پیشرفت در قرائت نیز حاصل می‌شود.

اهمیت تمرین و تلاوت برای قاری

این قاری ممتاز کشور با بیان اینکه عدم تمرین و تلاوت مستمر برای قاری آسیب‌زا است و با اشاره به کمرنگ بودن محافل و کرسی تلاوت قرآنی در کشور، تصریح کرد: فصاحت بدون تمرین مداوم و نیز حضور مستمر قاری در جمع مخاطبان و اجرای تلاوت‌های مستمر کسب نمی‌شود.

عوده‌زاده با اشاره به قرنطینه خانگی در روزهای کرونایی، تصریح کرد: در این ایام که بر ماندن در خانه تاکید می‌شود، هر قاری می‌تواند ساعت‌هایی از روز را به تمرین و تلاوت روزانه در منزل اختصاص دهد تا دچار افت و آسیب نشود چرا که برای پختگی، آماده ماندن و روی فرم بودن صدا تمرین و تلاوت مستمر بسیار حائز اهمیت است، اهمیت این امر با توجه به فرارسیدن ماه مبارک رمضان و بهره‌گیری از فضیلت‌‌های ویژه تلاوت قرآن کریم در این ماه عزیز، صد چندان می‌شود. البته امیدوارم در شرایط فعلی، تدابیری تو سط مسئولان اتخاذ شود تا محافل و برنامه‌های قرآنی پر رنگ‌تر برگزار شود.

وی مقوله صوت و لحن را مرحله پس از فصاحت دانست و گفت: در مقوله روخوانی قرآن و تجوید، استعداد صدایی مطرح نیست و برای هر انسان ضرورت دارد که این مباحث را برای قرائت صحیح نماز، قرآن و ادعیه فرا بگیرد.

ضرورت آموزش همگانی تجوید و روخوانی

این قاری کشور با تاکید بر ضرورت شکل‌گیری یک نهضت برای آموزش روخوانی و تجوید به همه افراد جامعه به ویژه نوجوانان و جوانان، گفت: در مرحله اول مساجد به دلیل فراگیر بودن و قرار داشتن در بطن محله‌ها می‌توانند در این زمینه سودمند باشند و در مرحله دوم مؤسسات، مراکز قرآنی و دارالقرآن‌ها در سراسر کشور می‌توانند نقشی مؤثر در تربیت قرآن‌آموزان داشته باشند.

عوده‌زاده در پایان تصریح کرد: قرآن‌آموز پس از فراگیری کامل تجوید و مخارج حروف، می‌تواند با راهنمایی و تشخیص استاد و با توجه به استعداد و فاکتورهای صدا، به صورت تخصصی به فعالیت‌های نظیر ترتیل، قرائت، دعاخوانی، اذان، مداحی و ... بپردازد.