محبت؛ عاملی معجزه‌آسا در استحکام پیوند زناشویی

یکی از نگرانی‌های امروز فعالان اجتماعی، آمار رو به افزایش طلاق در جوامع بشری است؛ مسئله‌ای که هم برای زن و مرد، به‌خصوص در جوامع شرقی و هم برای کودکان طلاق، تبعات سوئی به همراه دارد.

کارشناسان معتقدند که تبعات سوء طلاق در جوامع شرقی بیشتر است، که از جمله دلایل آن می‌توان به تفکر منفی جامعه نسبت به طلاق در فرهنگ این جوامع، نادرست دانستن ازدواج مجدد به‌ویژه برای زنان، عدم اشتغال زنان در این جوامع که مشکلات مالی برای بانوی مطلّقه به‌دنبال خواهد داشت و ... اشاره کرد.

اما چه می‌شود که یک پیوند زناشویی، گسسته شده و به جدایی می‌انجامد؟ علت اصلی طلاق عاطفی يا طلاق خاموش كه در حقیقت شكل امروزی و شيک همان «بسوز و بساز» قديم است، چیست؟ چگونه می‌توان از طلاق، به شکل عاطفی آن جلوگیری کرد؟ در این باره پای صحبت‌های پروانه محمدپور، روانشناس نشسته‌ایم که متن کامل آن در ادامه می‌آید:

پروانه محمدپور، روانشناس از شهرستان زاهدان در این خصوص به خبرنگار ایکنا از سیستان‌وبلوچستان، گفت: طلاق عاطفی به این معناست که رابطه احساسی و عاطفی میان زن و شوهر از بین رفته و طرفین، هیچ حسی نسبت به شریک زندگی خود ندارند؛ بنابراین زندگی مشترک آن حرارت و گرمی خود را از دست داده و به سردی گراییده است، مسئله‌ای که هر دو طرف را به‌شدت آزار می‌دهد.

وی افزود: اگرچه در کشور ما، آمار دقیقی از میزان وجود طلاق عاطفی وجود ندارد، اما با قطع یقین می‌توان گفت که آمار آن بسیار بالاتر از طلاق رسمی است؛ اگر نگاهی به خانواده‌های اطراف خود بیندازیم، متوجه خواهیم شد که زنان و مردان بسیاری، سال‌هاست دیگر شور و هیجانی ندارند و فقط همسر خود را تحمل می‌کنند.

این روانشناس اظهار کرد: طلاق عاطفی در اکثر موارد، نتیجه اشتباهات دو طرف است، یعنی دو طرف به وظایف خود آگاه نیستند و یا به آن عمل نمی‌کنند. مهارت‌های لازم برای استحکام پیوند زناشویی را نمی‌دانیم و در نتیجه، حتی اگر در انتخاب همسر درست عمل کرده باشیم، باز به‌ مرور آن علاقه تبدیل به نفرت می‌شود.

وی ادامه داد: اگر زوجین به وظایف خود عمل کنند و یا علاقه‌ها و نیازهای طرف مقابل را در نظر بگیرند، حتی با وجود مشکلات مالی و کمبودها، باز می‌توانند رابطه خود را حفظ کرده و عشق را در زندگی خود جاری سازند.

محمدپور بیان کرد: در روابط زن و شوهر، آنچه که از آیات و روایات و کلام بزرگان و همچنین یافته‌های علمی استنباط می‌شود، این دو وظیفه کلیدی است که یکی را مرد نسبت به زن دارد و دیگری را زن نسبت به مرد باید انجام دهد. وظیفه مرد، محبت است. محبتی که هم در قلب و هم در عمل باشد، یعنی خود ابراز محبت نیز اهمیت دارد و این محبت باید دائمی باشد، حال گاهی کلامی است و گاهی در عمل هم ظاهر می‌شود.

این روانشناس خانواده اضافه کرد: محبت را می‌توان عاملی معجزه‌آسا در استحکام پیوند زناشویی دانست، بطوری که رسول خدا(ص) می‌فرمایند: «قَولُ الرَّجُلِ لِلمَرأَةِ إِنِّی‏ أُحِبُّکِ‏ لَا یَذهَبُ مِن قَلبِهَا أَبَدا» یعنی جمله «دوستت دارم» مرد خطاب به همسرش، هرگز از قلب زن بیرون نرفته و فراموش نمی‌شود، اما فراوان دیده می‌شود که مردان حتی از به زبان آوردن همین عبارت کوتاه نیز دریغ می‌کنند.

وی افزود: ابراز محبت مهم‌ترین عامل استحکام خانواده است؛ مردی که در طول عمرش، حتی یک بار به همسرش ابراز محبت نکرده، چطور انتظار دارد که همسرش همچنان به زندگی دلگرم باشد؟ اگر اخلاق و محبت نادیده گرفته شود، امیدی به استحکام آن زندگی نیست. پیغمبر(ص) می‌فرمایند «بهترین شما مردى است‏ که با همسرش به خوبى رفتار کند و من از همه شما نسبت ‏به همسرم‏ خوش‌رفتارتر هستم».

محمدپور ادامه داد: زوجین باید برای یکدیگر وقت بگذارند. گاهی بدون هیچ دغدغه‌ای، کنار هم بنشینند و به اشتباهات خود اعتراف کنند، از آزردن همدیگر عذرخواهی کرده و ابراز محبت کنند، روی غرور خود پا بگذارند و عبارات محبت‌آمیز را به زبان آورند.

وی گفت: یکی از مواردی که محبت را افزایش می‌دهد، هدیه دادن است. امام باقر(ع) یک سوم مالی که برای خانواده کنار می‌گذاشتند، صرف خرید هدیه برای همسر خود می‌کردند. اگر توان خرید طلا نداریم، با هدیه‌های ارزان‌تر هم می‌توانیم دل همسر خود را به دست آوریم. مطمئن باشیم که در نهایت، به نفع خودمان تمام خواهد شد.

این روانشناس خانواده بیان کرد: گاهی زن و شوهرها اصرار دارند برای یکدیگر هدیه‌های گران‌قیمت بخرند یا کارهای بزرگ انجام دهند، در حالی که همان کارهای به ظاهر کوچک هم می‌تواند در ایجاد محبت تأثیر بسزایی داشته باشد. بسیاری از بانوان، از شنیدن جمله «دوستت دارم» لذت بیشتری می‌برند، زیرا به آنان احساس امنیت عاطفی می‌دهد. مردان دقت داشته باشند که بهترین هدیه‌ آنان به همسرشان، همان زمانی است که برای او صرف می‌کنند.

وی افزود: وظیفه زن نسبت به مرد نیز، آن‌طور که در روایات آمده، اطاعت و محبت است. به‌طوری که مرد احساس کند از سوی همسرش پذیرفته شده و مورد احترام است. اگر مرد احساس کند که در خانه، مقبول نیست و حرفش خریدار ندارد، کم کم دلسرد شده و انگیزه‌ای برای گرم کردن کانون خانواده نخواهد داشت.

محمدپور اظهار کرد: البته مردان نیز نباید از احترام همسرشان سوء استفاده کنند و بگویند شما حق دخالت و اظهار نظر ندارید. این‌که به نظر همسرتان احترام بگذارید، نوعی محبت است و شما را محبوب می‌سازد. دقت داشته باشید که رسول خدا(ص) که شخص اول عالم هستی است، در خانه، مطیع همسرشان بودند، تا حدی که تعجب و حتی خشم برخی اصحاب را برمی‌انگیخت.

این روانشناس خانواده اضافه کرد: مشکلات مادی، ناراحتی‌های روانی، ورشکستگی یا هر مشکل دیگر، همه عوامل فرعی هستند، زیرا اگر عشق و محبت وجود داشته باشد، همه این مشکلات قابل تحمل است. در یک کانون پرمهر، همه به فکر راهی برای آسان‌ترشدن شرایط و حل مشکلات هستند، اما در خانه‌ای که تنش و بی‌مهری در آن رخنه کرده، کوچک‌ترین مشکلی منجر به جدایی و یا طلاق عاطفی خواهد شد.