قرائت قرآن در حال تبدیل به شیوه ابتهال‌خوانی است / در تلاوت ایرانی، فروع از اصول بالاتر رفته است

به گزارش ایکنا از خوزستان، سعید بیژنی، قاری و مدرس قرآن کریم در برنامه جمعه‌شب‌های مؤسسه قرآنی امام رضا(ع) اهواز که شامگاه گذشته 14 آبان‌ماه از فضای مجازی پخش شد، اظهار کرد: تلاوت قرآن کریم در کشور ما دارای فضای غیرقابل تعریف، چندوجهی و مبهم است.

وی ادامه داد: شاید اگر یک استاد مصری بخواهد این فضا را بسنجد و ارزیابی کند که در این زمینه چقدر کار کرده‌ایم و چه به دست آورده‌ایم نمره خوبی به ما ندهد.

بیژنی گفت: هر کس در حوزه تلاوت قرآن به صورت انفرادی کار کرد، برنده شد و اگر به دوران طلایی مصر برگردیم متوجه می‌شویم که این فضا، فضای فردی بود. ما نباید به عنوان قاری و استاد منتظر تبلیغات و اوقاف و ارشاد و فلان مؤسسه بنشینیم، بلکه خودمان باید کار را شروع کنیم. ما کارهای ساده در عین حال مهم در تلاوت را نادیده می‌گیریم، اما کارهای سخت را می‌خواهیم انجام دهیم. با گوش دادن به تلاوت‌های عبدالباسط، علی‌البنا، کامل یوسف و ... متوجه می‌شویم که در کنار سادگی، تسلط بالایی داشتند. 

این مدرس و قاری قرآن بیان کرد: متأسفانه قرائت قرآن در کشور ما در حال تبدیل شدن به شیوه ابتهال‌خوانی است و به سمت کارهای ابتهالی و خوانندگی می‌رود. امروز قاریان در فضای مجازی کارهایی از خودشان منتشر می‌کنند و نسل بعدی ما از آنها الگوبرداری می‌کند. یک نفر باید جلوی آنها را بگیرد.

وی افزود: اصول قرائت قرآن و ابتهال از یکدیگر جدا است، اما ما اصول تلاوت قرآن را فرانگرفتیم؛ تجوید اصلا جزو اصول تلاوت قرآن نیست، اما چون ما فارسی‌زبان هستیم تجوید در کشورمان بنا نهاده شد. حتی بسیاری از قاریان ما از قاریان مصری فصیح‌تر می‌خوانند اما باز هم تلاوت آهنگ دلنشینی ندارد. 

بیژنی ادامه داد: در تلاوت ایرانی، فروع از اصول بالاتر رفته است و اینقدر به فروع پرداخته‌ایم که مسیرها متعدد شده است. در مصر یکی از اصول تلاوت،‌ حفظ‌خوانی است که ما به آن توجه نکرده‌ایم. مهمترین تأثیر حفظ‌خواندن نگاه چهره به چهره به شنونده است. حفظ‌خوانی را باید جزو اصول قرائت قرار دهیم و چقدر ناگوار  ناپسند بود آن زمانی که گفتند رشته حفظ از قرائت جدا شد. در تلاوت قرآن سر بای بالا باشد، نگاه به مستمع باشد، قاری لبخند و آرامش داشته باشد که ما باید روی اینها کار کنیم.

این قاری و مدرس قرآن کریم اظهار کرد: ما از اندیشه‌های خود ضربه می‌خوریم چون اندیشه‌های درستی در تلاوت قرآن نداریم. ما در حین تلاوت قرآن منتظر تایید یا رد بغل‌دستی‌مان هستیم. وقتی قاری برای تلاوت، قرآن را باز می‌کند و از رو می خواند، نصف عیار و وزن تلاوت از بین می‌رود. 

بیژنی گفت: نکته‌ای که تکلیف ما را در تلاوت قرآن و نقشه راه را برای ما مشخص می‌کند این است که مشخص شود چه نوع صدایی داریم. آیا صدا ملکوتی است، مثل صدای مؤذن‌زاده اردبیلی. آیا صدا محزون است مثل صدای منشاوی و حامد یوسف. آیا صدا فنی است مثل صدای مصطفی اسماعیل، شحات و غلوش. وقتی نوع صدا مشخص شد نصف راه برای ما مشخص شده است. قاریان مصری در شناسایی قابلیت‌هایشان دقیق بودند، اما ما می‌خواهیم از بغل‌دستی‌مان بهتر باشیم در حالی که این اشتباه است. 

وی درباره انواع صدا گفت: وقتی صدا معمولی باشد، حس مهم می‌شود. صدای «معمولی حس‌دار» مثل صدای طه فشنی و صدای «معمولی حس‌ساز» داریم که مثل صدای غلوش است که زیبایی، حس و پردازش در صدا را ایجاد می‌کند. صدای معمولی به دنبال اضافه کردن تکنیک است، اما تکنیک بعد از حس قرار دارد و چون افراد زیادی صدای معمولی دارند بسیاری از افراد می‌توانند قاریان خوبی شوند.