این روزها مؤسسات قرآنی حال چندان خوبی ندارند

تأمین مکان مناسب برای مؤسسات قرآنی قصه دیروز و امروز نیست،‌ چراکه اجاره‌بها در سال‌های اخیر با افزایش قیمت مسکن رشد چندین برابری داشت و تأمین هزینه‌های لازم با وجود ریزش چشمگیر قرآن‌آموزان امکان‌پذیر نبوده و یا کاری بسیار دشوار است. شنیده‌ها حاکی از آن است که مؤسسه «سفینة النجات» اراک که با مدیریت حسین محمدی‌هزاوه اداره می‌شود به دلیل افزایش سه برابری اجاره‌بها در آستانه تعطیلی است؛ از این رو برای کسب اخبار دقیق و موثق با این مدیر گفت‌و‌گویی انجام شده است که در ادامه می‌خوانید.

حسین محمدی‌هزاوه، مدیر مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت «سفینة النجات» اراک، درباره اعلام خبر دریافتی به ایکنای استان مرکزی، گفت: سال گذشته 10 میلیون و 500 هزار تومان برای این مرکز اجاره پرداخت می‌کردم و صاحب ملک امسال این رقم را به 30 میلیون اجاره ماهیانه و 200 میلیون پول پیش پرداخت افزایش داده است که این رقم برای ما بسیار سنگین است و از پس مخارج آن برنمی‌آییم.

وی ضرورت توجه مسئولان فرهنگی و قرآنی به فعالیت مؤسسات را خواستار شد و افزود: متأسفانه مسئولان دغدغه لازم برای انجام فعالیت‌های قرآنی و رفع مشکلات مؤسسات را ندارند، درحالی‌که توسعه و رونق این فرهنگ به کاهش چشمگیر آسیب‌ها و معضلات اجتماعی منتج می‌شود. از هر سو که بنگریم توجه به این مراکز منفعتی اجتماعی دارد.

بیشتر بخوانید:

• مراقب مؤسسات قرآنی باشیم 

محمدی با بیان اینکه مسئولان و مدیران آینده باید قرآنی تربیت شوند و این کار مستلزم تقویت مراکز و خانه‌های قرآنی است، ادامه داد: با توجه به مسموم بودن فضای مجازی و پمپاژهای غیراخلاقی و دینی از سوی دشمنان ضروری است تربیت نیروی انسانی نوجوان با دقت و حساسیت بیشتر دینی و اعتقادی صورت گیرد تا سال‌های آینده با مشکلات بیشتر از امروز مواجه نباشیم. نباید دست روی دست بگذاریم تا دشمن به اهداف خود برسد و یکی از راه‌های تربیت صحیح تقویت مراکز و سایر مراکز فرهنگی است.

وی از بی‌تفاوتی برخی مدیران نسبت به دغدغه و مشکلات مراکز قرآنی گلایه کرد و افزود: سخن گفتن در این میدان سودی ندارد. وقتی با آنان به گفت‌و‌گو می‌نشینیم به‌گونه‌ای سخن می‌گویند که باورمان می‌شود همین روزها مشکلات برطرف می‌شود، اما روزها و ماه‌ها می‌گذرد و خبری از وعده‌ها نمی‌شود. آنان به جای اینکه از فعالیت‌های قرآنی استقبال کنند، ما را در این مسیر تنها می‌گذارند. عدم عمل به وعده‌ها باعث شده تا دیگر مشکلات را بیان نکرده و خود برای رفع آن اقدام کنیم و اگر هم نتوانیم مجبوریم در مقابل بن‌بست آخر که تعطیلی است تسلیم شویم.

محمدی با اشاره به اینکه مسئولان به واسطه تجربه، امکانات و تجهیزاتی که در اختیار دارند حتی می‌توانند فعالیت مؤسسات قرآنی را جهت دهند، ادامه داد: در چندسال اخیر که مسکن رشد سرسام‌آوری داشته است اجاره‌بهای پرداختی مؤسسات نیز با رشد بسیار مواجه بود که انجام این کار از عهده مؤسسات برنمی‌آمد و کرونا و کاهش بسیار قرآن‌آموزان نیز مزید برعلت شد تا مؤسسات به ویژه مراکز قرآنی که در مرکز شهر فعالیت داشتند تعطیل کرده یا مکان خود را به مناطق حاشیه‌ای منتقل کنند.

وی بیان کرد: امروز به جای اینکه مؤسسات تعطیل شده را احیا کنیم باید هر روز شاهد تعطیلی یکی دیگر از آنان باشیم. برخی مؤسسات در زمان کرونا تعطیل شدند، تعدادی هم که این معرکه را پشت سر گذاشتند، امروز درگیر اجاره‌بها هستند. امروز مدیران به جای اینکه دنبال ایجاد جذابیت و انجام کارهای خلاقانه در مؤسسات باشند باید به فکر اجاره‌بهای آخر ماه و تمدید مکان برای سال آینده باشند.

این پیشکسوت قرآنی در ادامه گفت: بدون تردید انجام این کار به هسته مرکزی شهرها آسیب خواهد زد؛ چراکه برخی از خانواده‌ها با توجه به بافت شهری مناطق حاشیه‌ای و تفاوت فرهنگی که وجود دارد حاضر نیستند فرزندان خود را در این مناطق ثبت‌نام کنند و تعدادی از والدین این مورد را به ما اعلام کردند. مسئولان باید در راستای افزایش تعداد مراکز قرآنی در مرکز شهر اهتمام ویژه داشته باشند نه اینکه با بی‌تفاوتی از کنار مشکلات گذشته و آنان را در میدان مشکلات تنها بگذارند.

محمدی با یادآوری اینکه برای توسعه فعالیت‌ها و فرهنگ قرآنی در جامعه باید دغدغه‌مند بود، به حدیثی از نبی مکرم اسلام(ص) که فرمودند: «اِذَا الْتَبَسَتْ عَلَيْكُمُ الفِتَنُ كَقِطَعِ اللَّيْلِ الْمُظْلِمِ فَعَلَيْكُمْ بِالْقُرآنِ، اگر فتنه‌ها مثل شب تاریک به شما روی آورد و گیج شدید که چه کنید، به قرآن مراجعه کنید.» استناد کرد و افزود: در گرداب مشکلات امروز که دشمن از هرسو فشار و توطئه وارد می‌کند، تنها راه نجات و نسخه شفابخش پناه بردن به قرآن است، اما این اصل به فراموشی سپرده شده است و همه راه‌ها به جز قرآن را برای نجات امتحان می‌کنیم.

این مدیر مؤسسه قرآنی در ادامه گفت: هدف بنده و تمام افرادی که در حوزه قرآن قدم برمی‌دارند خدمت به ساحت مقدس قرآن است و مکان آن برای ما تفاوتی ندارد. بنده با کارکردن در منطقه‌ای همچون حواشی شهر یا حتی روستا نیز هیچ مشکلی ندارم، کما اینکه مدتی است آموزش رایگان را در روستای پدری خود آغاز کرده و با استقبال خوب کودکان و نوجوانان روستایی نیز مواجه شدیم، اما روی صحبتم این است که اجازه ندهیم مؤسسات فعال در مراکز که مورد اعتماد خانواده‌های ساکن در این مناطق هستند تعطیل شود.

مدیران در میدان عمل وارد شوند

محمدی با بیان اینکه مدیران از شعار دادن پرهیز کرده و در میدان عمل وارد شوند، به این پرسش که آیا نمی‌توانید فعالیت خود را در مسجد ادامه دهید؟ اینگونه پاسخ داد: برای کار کردن در مسجد و حسینیه مشکلی ندارم، اگر مکانی در اختیار ما گذارده شود استقبال هم می‌کنیم، اما متأسفانه مکانی نیست که ما بتوانیم ادامه فعالیت‌ها را در آنجا ادامه دهیم. بارها از مسئولان خواسته‌ایم مسجدی را به ما معرفی کنند، البته مسجد امام جواد(ع) کوی رضوی (گردوی سابق) را به ما پیشنهاد دادند که متأسفانه استقبال‌کننده‌ای نداشت.

وی به اتمام قرارداد این مرکز قرآنی اشاره کرد و ادامه داد: همان‌طور که گفتم صاحب ملک امسال اجاره بالایی را در نظر گرفته که این مبلغ از عهده بنده برنمی‌آید و اگر مسئولان حمایت نکنند و مکانی نیز پیدا نکنیم مجبور به تعطیلی خواهیم شد. به دنبال مکانی برای استقرار هستیم که تاکنون پیدا نکرده‌ایم. از کارکردن ترسی ندارم و می‌توانم اهداف خود را در منطقه‌ای دیگر همچون روستا دنبال کنم.

محمدی با بیان اینکه تمام مؤسسات و در مجموع مراکز قرآنی در هرجایی که باشند نیازمند حمایت واقعی، تجهیزات و امکانات هستند و اقدامات نمادین و تقدیرهای ظاهری پسندیده است، اما دردی از آنان دوا نمی‌کند، اضافه کرد: انتظار ما این است که مسئولان سری به ما بزنند و از احوال ما جویا شوند تا چراغی که روشن است، روشن بماند و به مرور زمان و در فراز و نشیب‌های سخت خاموش نشود. اگر حمایت‌ها به همین شیوه پیش رود باید بگویم آینده فعالیت‌های قرآنی را روشن نمی‌بینم.

وی با تأکید براینکه کار برای قرآن حتی در زیرزمین مسجد هم برای ما حائز اهمیت بوده و این قرآن است که به مکان وجاهت و شأنیت می‌بخشد، گفت: درست است که مکان برای ما تفاوتی ندارد، اما باید قبول کنیم فضای تربیتی برای خانواده‌ها مهم است و برخی از مردم حاضر نیستند فرزندان را به مراکز حاشیه شهر بسپارند.

محمدی در پاسخ به تجمیع مؤسسات در یک مکان نیز گفت: با تجمیع مؤسسات مخالفتی ندارم و می‌توان در کنار یکدیگر کارهای قوی‌تر و تخصصی‌تر انجام داد، اما تعدادی از مؤسسات فعال با مدیرانی حاذق و باتجربه در مسجد یا حسینیه در حال فعالیت هستند و اجاره‌بهایی پرداخت نمی‌کند که قطعاً این مراکز از تجمیع استقبال نمی‌کند.

وی به خطر تعطیلی مؤسسات قرآن اشاره کرد و افزود: اگر مراکز را غیرفعال یا نیمه فعال نگه داریم قرآن‌آموزانی که از این فضا استفاده می‌کنند رها شده و سرگرم امور دیگر می‌شوند و همین امر باعث فاصله گرفتن آنان از آموزه‌های الهی و گرفتاری در دام‌های احتمالی آسیب می‌شود. با بروز آسیب کارشناسان و مسئولان به دنبال رفع آن هستند و برای آن هزینه بسیار می‌کنند. بهتر است هزینه سال‌های بعد را امروز برای پیشگیری صرف کنیم.

ضرورت بازدید مسئولان از مراکز قرآنی

محمدی از مسئولان خواست تا حداقل فصلی یک بار از مؤسسات بازدید کرده و از حال و هوای آنان باخبر باشند. آنان ما را به حال خود رها کردند و براین باورند که مدیران از این مراکز برای خود کیسه‌ای دوختند. در صورتی‌که تمام مدارک شاهد و گواه است که افرادی همچون بنده از این کار نفعی نمی‌برند و فقط به امید روشن ماندن چراغ قرآن گاه از مخارج شخصی صرف مراکز می‌شود. اغلب مسئولان از حال مؤسسات بی‌خبرند یا اطلاعات کمی دارند.

وی در پاسخ به این سؤال که مؤسسات قرآنی خودگران هستند و تأمین مکان و مخارج را با علم به این موضوع برعهده گرفتند، گفت: درست و قبول داریم که خودگران هستیم و باید بتوانیم از پس مخارج برآییم، اما قبول کنیم شرایط امروز با دهه 70 و 80 بسیار متفاوت است و شرایط اقتصادی مردم، ذائقه و نگاه خانواده‌ها به تربیت فرزند و اصول آموزشی تغییر کرده است. امروز آموزش قرآن دغدغه دست چندمی خانواده‌هاست و اولویت کلاس‌های تقویتی درسی، زبان، موسیقی، هنر و ورزش است. شاید کم‌توجهی برخی مسئولان به جامعه قرآنی در این سال‌ها باعث این تغییر نگاه شده است.

محمدی در تکمیل سخنان خود اظهار کرد: اداره مؤسسه با وجود کاهش شدید قرآن‌آموز از عهده مدیران خارج است. مسئولان فکر کنند تمام مؤسسات و مراکز قرآنی به دلایل مختلف تعطیل شوند، آیا برای آموزش برنامه‌ای ندارند و قرار نیست هزینه کرده و بودجه‌ای را تخصیص دهند؟ بهتر است با همین نگاه مراکز را حمایت کنند. قرار بر این بود مؤسسات قرآن بازوی حمایتی ارشاد اسلامی و تبلیغات اسلامی در امور قرآنی باشند. کاش به جای ما قدری مسئولان دغدغه کار قرآنی داشتند و نگران تعطیلی مؤسسات باشند. مؤسسات یکی پس از دیگری به دلایل مختلف در حال تعطیلی هستند و برای کسی اهمیت چندانی ندارد.

وی در پایان با اشاره به نقش اتحادیه مؤسسات قرآن در حمایت از مؤسسات،‌ گفت: اتحادیه بودجه‌ای برای حمایت ندارد که بخواهد از این مراکز پشتیبانی کافی داشته باشد. هر بار که از مدیران و مسئولان دستگاه‌ها تقاضای دیدار یا کمک داشتند با بی‌تفاوتی آنان رو به‌رو بودند. ای کاش با یاری همه‌جانبه غبار بی‌مهری را از چهره مؤسسات بزداییم و با کارهای نمادین آنان را خسته نکنیم.

راه‌اندازی پایگاه قرآنی در مساجد

حجت‌الاسلام محمود قربانی، رئیس اداره امور قرآنی اداره کل تبلیغات اسلامی استان مرکزی، در رابطه با موضوع مطروحه به ایکنا گفت: سعی ما براین است که مؤسسات قرآن که تعطیل یا نیمه تعطیل هستند در مساجد به فعالیت خود ادامه دهند.

وی بازدید از مؤسسات و مراکز قرآنی را یکی از برنامه‌های در دستور کار دانست و ادامه داد: با بررسی وضعیت مؤسسات نیاز آنان در حوزه‌های مختلف احصا شده و برای رفع آن تا حد امکان اقدام خواهد شد. برخی از مساجد دارای فضاهای مناسب هستند که از آن فضا می‌توان برای آموزش قرآن استفاده کرد.

قربانی با اشاره به اینکه تعدادی از مساجد دارای ظرفیت شناسایی شدند و شناسایی ظرفیت سایر مساجد نیز در دست اقدام است، اضافه کرد: سعی بر آن است مراکز قرآنی که نزدیک مساجد هستند از ظرفیت این اماکن مقدس بهره‌مند باشند. نگاه ما بر این است که پایگاه قرآنی مساجد در استان راه‌اندازی شود تا از این طریق بر رونق فعالیت قرآنی مؤسسات نیز افزوده شود.

این روزها مؤسسات قرآنی حال چندان خوبی ندارند و گویی نفسشان به شماره افتاده است و برای روی پا ماندن از جان مایه می‌گذارند. آنان می‌خواهند که ناجی کودکان و نوجوانان نسل سلیمانی‌ها در کش و قوس ناهنجاری‌های اجتماعی و فرهنگی که همچون گرداب روح و روان نسل آینده را احاطه کرده است، باشند. مؤسسات ترسیم‌کننده طرحی از منش قرآنی هستند و شایسته نیست فرصت زیستنشان بگیریم، فقط می‌خواهند قدری زنده بمانند.