عمل صالح، مقابل فساد است

به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، محمدعلی انصاری صاحب تفسیر مشکاة و مفسر قرآن، در نشست مجازی که امروز 10 دی ماه، در خصوص «نقش عمل صالح در زندگی انسان» اظهار کرد: براساس مكتب تربیتی اسلام زمانی یک كار پسنعمل صالحدیده و صالح و می‌توان به انجام‌دهنده آن پاداش داد، كه آن كار دارای حُسن فاعلی و حُسن فعلی باشد. حسن فاعلی یعنی اینكه انجام‌دهنده كار انگیزه‌های ایمانی و انسانی از آن كار داشته باشد و حسن فعلی یعنی اینكه خود كار به لحاظ ساختار و نتیجه، پسندیده و مفید باشد و عقل و شرع به انجام آن توصیه كند.

وی تصریح کرد: بنابراین اگر كسی با انگیزه‌های غیر الهی و غیر انسانی، مثلاً شهرت، محبوبیت، فریب دیگران، جلب منافع اجتماعی یا رای آوردن در انتخابات سیاسی، كاری پسندیده انجام دهد، كارش حسن فعلی دارد، اما از حسن فاعلی تهی است؛ زیرا این كار نیک پوششی شده است. برای رسیدن به هدفی غیر الهی، پس با این حساب نزد خداوند و صاحبان خرد و شریعت ارزشی برای آن در نظر گرفته نمی‌شود. همچنین اگر كسی با انگیزه خوب و نیكو به كاری ناشایست دست بزند، ولو از ناپسند بودن آن كار بی‌خبر باشد، به خاطر انگیزه نیكویش تشویق نمی‌شود، فلذا در قرآن كریم نیز به همراهی و هم‌بستگی ایمان و عمل صالح تأكید و تصریح شده است، زیرا ایمان تأمین‌كننده حسن فاعلی و عمل صالح نشانه حسن فعلی یک كار است.

انصاری بیان کرد: عمل صالح مبتنی بر باور، ایمان و عقیده است و در وجود آدمی ریشه دارد، همچنین مفهوم عمل صالح در مقابل فساد قرار دارد، فلذا از تاثیرگذاری بالایی برخوردار است. این عمل صالح بر مبنای عملی مفید است. پس جلوگیری از فساد انجام می‌دهد و مانع فراگیری فساد در جامعه می‌شود. عمل صالح عملی کیفی است و در آن زمان و مکان اولویت دارد. 

صاحب تفسیر مشکاة تصریح کرد: كسی كه به قرآن تمسک می‌كند، در هر لباس و شغل و منصبی كه باشد، وظیفه‌اش را به نیكی انجام می‌دهد. در این حال، اندیشه او در سایه‌سار تعالیم وحی اندیشه صالح می‌شود و جز عمل صالح چیزی دیگر از او برنمی‌آید. چشم و گوش و قلب و زبان این فرد كه فكرش قرآنی شده، جز به صلاحیت عمل نمی‌كند و جامعه‌ای كه از این افراد تشكیل شود، همواره رو به رشد و ترقی و پیشرفت است. كسانی كه به قرآن كریم تمسک می‌جویند، می‌دانند كه تنها كاری كه خداوند را خشنود می‌كند، عمل صالح است، پس با ایمانی راسخ به انجام كارهای نیک اصرار می‌ورزند. 

وی بیان کرد: هدايت شدن انسان‌ها، هم به اراده الهی بستگی دارد و هم به عملکرد و گزينش مردم مربوط می‌شود. زیرا خداوند سبحان هدايتی عام و هدايتی خاص دارا است. بر اساس هدايت عام، خداوند همه انسان‌ها را به شکل عمومی به سوی صراط مستقيم و ايمان و عمل صالح فرامی‌خواند و نوای رحمت الهی در گوش جان همه بندگان طنين‌انداز است. رسولان، مبشران و هاديان الهی در رساندن پيام خداوند ميان مردم تبعيض قائل نشده‌اند و آموزه‌های وحی را به آگاهی همه رسانده‌اند و خداوند در آیه 57 سوره «یونس» فرموده است: « يَأَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءَتْكُم مَّوْعِظَۀٌ مِّن رَّبِّكُمْ وَ شِفَاءٌ لِّمَا في الصُّدُورِ وَ هُدًي وَ رَحْمَۀٌ لِّلْمُؤْمِنِينَ؛ ای مردم، به‌يقين پندی از سوی پروردگارتان برای شما آمده و عافيتی است برای آنچه در سينه‌‏هاست و هدايت و رحمتی است برای مؤمنان.»

انصاری افزود: طبیعتاً از میان انسان‌ها کسانی که به هدایت عمومی الهی پاسخ مثبت می‌دهند و مشتاقانه به آموزه‌های وحی رو می‌کنند، با کسانی که از سر خودشیفتگی، جمود، تعصب و پیش داوری حاضر نیستند به پیام انبیاء توجه کنند و به دعوت ایشان بی‌رغبت هستند، در یک جایگاه قرار نمی‌گیرند. فلذا عمل صالح در زندگی انسان نقشی بسیار مهم دارد.