حضرت زینب(س)؛ مفسر قرآن در کوفه

حجت‌الاسلام محمدحسین فرخی، کارشناس علوم دینی ضمن عرض تسلیت به‌مناسبت سالروز وفات حضرت زینب(س) گفت: القاب و صفات حضرت زینب(س) معرف ویژگی‌های شخصیتی این بانوی بزرگ اسلام است، به‌گونه‌ای که ما ویژگی‌های معرفتی و علمی را به‌خوبی در شخصیت ایشان می‌بینیم.

وی ادامه داد: این ویژگی‌ها به تعبیر امام سجاد(ع) نقل شده است؛ آن هنگام که حضرت زینب(س) در جمع مردم کوفه خطبه خواندند و واقعه عاشورا را ترسیم کردند، مردم را نسبت به غفلتی که دچارش شدند آگاه کردند، در این هنگام امام سجاد(ع) خداوند را شکر کرد و در مورد ایشان فرمود «عالِمَةٌ غَيرُ مُعَلَّمَةٍ ، فَهِمَةٌ غَيرُ مُفهَّمَةٍ» این بیانات حضرت سجاد(ع) اشاره به جایگاه علمی حضرت زینب(س) دارد، درک و خردمندی ایشان را بیان می‌کند، مقام علم و درک ایشان را نشان می‌دهد بدون اینکه کسی به او تعلیم داده باشد، بلکه این علم از نزد خداوند به ایشان عطا شده است.

این کارشناس علوم دینی تصریح کرد: مفسر قرآن، عبدالله ابن عباس این‌گونه نقل می‌کند که پس از رحلت پیامبر(ص)، حضرت زهرا(س) خطبه فدکیه را برای مردم می‌خواند‌، این مفسر بیان می‌کند حضرت زهرا(س) این خطبه را از زبان حضرت زینب(س) نقل کرده است. همچنین برخی مناجات‌ها و ادعیه‌های حضرت زهرا(س) از طریق حضرت زینب(س) به ما رسیده است که نشان می‌دهد ایشان از همان کودکی علم، هوش و ذکاوت بالایی داشته و براساس گزارش‌های تاریخی، روایات و خطبه‌ها، این قدرت تعقلی که خداوند به ایشان عطا کرده، اشاره به جایگاه علمی ایشان دارد.

فرخی تصریح کرد: با وجود اینکه یک بانو در جامعه باید حجاب، حیا و عفت را حفظ کند، می‌بینیم که پس از واقعه عاشورا ایشان با سخنرانی‌ها و خطبه‌خوانی نهایت فصاحت و بلاغت را نشان دادند؛ در روایتی آمده است هرگز زنی با شرم و حیا ندیدم که گویاتر و سخنورتر از حضرت زینب(س) باشد گویی خود علی ابن ابیطالب(ع) است که سخن می‌گوید.

وی با بیان اینکه حضرت زینب(س) از همان سنین کودکی در کنار مادر خویش به اتفاقات روز جامعه اسلامی آگاه بودند، افزود: در زمان خلافت حضرت علی(ع)، حضرت زینب(س) در کوفه جلسات تفسیر قرآن برگزار می‌کرد، به‌طوری که منزل حضرت امیر(ع) که در کنار مسجد کوفه قرار دارد محل تدریس حضرت زینب(س) مشخص است. ایشان علاوه بر آموزش قرآن به تفسیر قرآن برای شاگردانش نیز می‌پرداختند.

این کارشناس علوم دینی بیان کرد: یکی دیگر از ویژگی‌های برجسته حضرت زینب(س) براساس ادعیه و زیارات، صبر ایشان است، به‌گونه‌ای که در ادعیه داریم ملائکه از صبر حضرت زینب(س) تعجب می‌کنند. ایشان بانویی هستند که وقتی قنداقه‌اش را به محضر رسول‌الله(ص) می‌آورند جبرئیل نازل می‌شود و می‌گوید خداوند نام «زینب» را برای ایشان انتخاب فرمودند؛ در این هنگام پیامبر(ص) به سختی‌هایی که قرار است ایشان ببیند اشاره می‌کند.

وی یادآور شد: حضرت زینب(س) در یک روز(واقعه عاشورا) مادر دو شهید می‌شود و برادرانش را از دست می‌دهد، اما مأمور به صبر است. امام صادق(ع) در این زمینه می‌فرماید: «صبر در رأس ایمان قرار دارد»؛ شهادت ۷۲ تن در کربلا یک روی سکه در واقعه عاشورا بود و تبلیغ و آگاه‌سازی مردم نیز روی دیگر این سکه بود که حضرت زینب(س) به خوبی آن را ایفا کردند و پيروزی به ظاهر بنی‌امیه را به شکست تبدیل کردند.