تعریف هویت وجودی انسان در ارتباط با خداوند؛ وجه ممیز انسان‌شناسی قرآن
گروه اندیشه: قرآن بیش از آن‌که یک نظر متافیزیکی را راجع به انسان مطرح کند، بیشتر به طرح این مطلب می‌پردازد که انسان هویتی وجودی دارد که این هویت وجودی در واقع در مواجهه با خداوند تعریف می‌شود.
حجت‌الاسلام و المسلمین علیرضا قائمی‌نیا، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، به بیان نکاتی در باب انسان‌شناسی قرآنی پرداخت و گفت: به یک معنا، تمام مطالبی که در قرآن آمده است، حول انسان‌شناسی شکل گرفته است و توضیحی است در این باب که انسان چیست، ماهیت آن چیست و چه معجونی انسان را ساخته است و همچنین این‌که این انسان کجا بوده، به کجا آمده و به کجا خواهد رفت.
قائمی‌نیا ادامه داد: تمام مطالبی که در قرآن هست، به یک معنا با خود انسان ارتباط دارد و شاید بتوان گفت که قرآن یک کتاب انسان‌شناسی است؛ البته نه انسان‌شناسی به معنای آنتروپولوژی مرسوم امروزی، بلکه به معنایی خاص که تحلیلی متفاوت از انسان را در بر می‌گیرد.
دسته‌بندی مطالب مرتبط با انسان در قرآن
وی با اشاره به دسته‌بندی مطالب قرآن در باب انسان، بیان کرد: دسته‌ای از مطالبی که در قرآن راجع به انسان آمده است، به کیفیت آفرینش انسان مربوط است و این‌که انسان به عنوان مثال از گل آفریده و روح الهی در آن دمیده شد. این دسته آیات به کیفیت آفرینش انسان و سرشت انسان اشاره دارد و به این پرسش‌ها پاسخ می‌دهد که انسان در درون خود چه دارد و از چه چیزهایی آفریده شده است.
قائمی‌نیا عنوان کرد: بخشی از مطالب قرآن نیز به زمینه‌های قبل از پیدایش انسان و این‌که چگونه کار به جایی رسید که خدا انسان را آفرید، می‌پردازد. گفت‌وگویی که خدا با ملائکه دارد و گفت‌وگویی که با شیطان دارد و مطالبی که درباره این است که خداوند چرا می‌خواهد انسان را بیافریند از این دسته مطالب‌اند.
وی با اشاره به بخش دیگری از این مطالب که به زندگی انسان در عالم مربوط می‌شود، اظهار کرد: قسمتی از مطالب انسان‌شناختی قرآن به این مربوط می‌شود که انسان در عالم چگونه زندگی می‌کند و در عالم بودن، انسان چگونه است و انسان چه ارتباطی با عالم دارد.
