معرفت امام زمان(عج)، تسلیم و دعا برای ظهور؛ از نشانه های شناخت امام زمان(عج)

حجت​الاسلام والمسلمین عبدالامیر سلطانی، مدیر مدارس علمیه بانوان خوزستان در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خوزستان، گفت: در خصوص شناخت امام زمان(عج) و جایگاه ایشان روایتی از امام صادق(ع) وارد شده است که فرمودند: در عصر غیبت بگویید: «اللهم عرفنی نفسک، فإنک إن لم تعرفنی نفسک لم رسولک، اللهم عرفنی رسولک، فإنک إن لم تعرفنی رسولک لم أعرف حجتک، اللهم عرفنی حجتک، فإنک إن لم تعرفنی حجتک ضللت عن دینی»: خدایا خود را به من بشناسان، زیرا اگر خود را به من نشناسانى فرستاده‏​ات را نشناخته‏​ام،خدایا فرستاده‏​ات را به من‏ بشناسان، زیرا اگر فرستاده‏​ات را به من نشناسانى حجتت را نشناخته‏​ام، خدایا حجتت را به من بشناسان، زیرا اگر حجتت را به‏ من نشناسانى، از دین خود گمراه مى‏​شوم.

وی توضیح داد: بر اساس این روایت، اساس همه معرفت‌ها، معرفت خداوند است. معرفت صحیح و شناخت خداوند، شناخت پیامبر را در پی  دارد: «قُلْ إِن کُنتُمْ تُحِبُّونَ اللّهَ فَاتَّبِعُونِی»(آل​عمران، 31) و شناخت درست پیامبر اکرم(ص)، شناخت حضرت حجت و امام زمان(عج) را در پی دارد. اعطای مسئولیت نبوت و امامت فرادستی است؛ یعنی از ناحیه خداوند به پیغمبر و از ایشان به امام زمان(عج) است. این یک واقعیت است که قرآن در آیات فراوان به آن اشاره کرده است. «إِنَّ اللّهَ اصْطَفَى آدَمَ وَنُوحًا وَآلَ إِبْرَاهِیمَ وَآلَ عِمْرَانَ عَلَى الْعَالَمِینَ»﴿آل​عمران، ۳۳﴾. یا در آیه​ای خداوند به حضرت ابراهیم می‌فرماید: «قَالَ إِنِّی جَاعِلُکَ لِلنَّاسِ إِمَامًا» (بقره، 124)پیامبر اکرم(ص) هم فرمودند: «انی تارک تارک فیکم الثقلین؛ کتاب الل و عترتی».

این مدرس حوزه اظهار کرد: اگر کسی امام زمان خود را از طریق پیامبر و راه‌های معین شده توسط او نشناسد، عواقب بسیار نابسامانی دارد که امام صادق(ع) در دعایی که به ما آموزش دادند عاقبت آن را چنین بیان کردند: «ظللت عن دینی» به این معنا که عدم شناخت امام زمان مساوی با گمراهی از دین است.

سلطانی ادامه داد: در روایت دیگری پیامبر اکرم(ص) فرمودند: «مَنْ ماتَ وَ لَمْ یَعْرِفْ إمامَ زَمانِهِ ماتَ مَیْتَةً جاهِلِیَّةً»: کسی که بمیرد و امام زمان خویش را نشناخته باشد، در واقع به مرگ جاهلیت مرده است. این حدیث در متون روایی اهل سنت و شیعه وجود دارد. راوی از امام صادق(ع) می‌پرسد، مراد از مرگ جاهلی چیست؟ امام فرمود: مراد از جاهلیت در حدیث پیامبر جاهلیت کفر و نفاق و گمراهی است.

مدیر مدارس علمیه بانوان خوزستان با بیان اینکه شناخت امام زمان(عج) همراه با یک سری اوصاف و ویژگی‌ها است، خاطرنشان کرد: آنها که امام زمان(عج) را می‌شناسند و طاعت او را به گردن می‌نهند، ویژگی‌ها و آثاری دارند به عبارتی معرفت امام زمان(عج) دارای آثار و نشانه‌هایی است. گرچه معرفت یک امر قلبی و درونی است؛ اما در روایات ویژگی‌های بیرونی نیز برای آن معرفی شده است.

وی ادامه داد: ویژگی اول؛ معرفت امام(عج) موجب جلوگیری از انحراف و بی‌دینی است. معرفت امام، ثبات قدم بر ارزش‌های دینی و اسلامی را در پی دارد. امام زین‌العابدین(ع) می‌فرماید: حضرت حجت دو غیب دارد که غیبت دوم از اولی طولانی‌تر است؛ اما در غیبت دوم که بسیار طولانی است، افراد بسیاری که اعتقاد به امام زمان دارند، از اعتقاد خود باز می‌گردند، آنهایی بر این اعتقاد ثابت‌قدم می‌مانند که یقین‌شان قوی و معرفت‌شان درست باشد و هیچ گونه ناراحتی از این که امر خود تسلیم می‌کند، ندارند.

این مدرس حوزه علمیه نشانه دوم شناخت امام را تسلیم عنوان کرد و توضیح داد: از دیگر لوازم معرفت امام عصر(عج)، تسلیم بودن به ایشان است. امام صادق(ع) می‌فرماید: «إنّکم لا تکونوا صالحین حتّی تعرفوا و لا تعرفوا حتّی تصدّقوا و لا تصدّقوا حتّی تسلّموا» شما به مقام شایستگی نمی‌رسید، تا شناخت پیدا کنید و شناخت پیدا نمی‌کنید تا تصدیق کنید و تصدیق پیدا نمی‌کنید تا تسلیم اوامر ما باشید.

سلطانی گفت: سومین نشانه معرفت نسبت به امام زمان(عج)، دعا برای ظهور ایشان است. ما در شرایط عادی هنگامی که گرفتار می‌شویم و مشکلات ما را احاطه می‌کنند به خدا توجه می‌کنیم، نذر و نیاز می‌کنیم تا گرفتاری ما برطرف شود. سؤال: آیا این احساس گرفتاری را می‌کنیم که امام ما غائب است و ما به او نیازمندیم؟ اگر این احساس گرفتاری ایجاد شود و به همراه ضجه و گریه به پیشگاه خدا باشد، خداوند ظهور امام زمان(عج) را زودتر قرار خواهد داد.

وی با اشاره به یک نمونه تاریخی گفت: بنی‌اسرائیل از فرعونیان به ستوه آمده بودند و ناله به سوی خدا سر دادند، خداوند هم فرج موعود یعنی حضرت موسی(ع) را یکصد و هفتاد سال جلو انداخت. امام صادق(ع) می‌فرماید: «فلما طال علی بنی اسرائیل العذاب ضجوا و بکوا الی الله اربعین صباحاً فاوحی الله الی موسی و هارون یخلصهم من فرعون فحطّ عنهم سبعین و مأه سنة، هکذا انتم لو فعلتم لفرج الله عنا، فاما اذ لم تکونو فان الامر ینتهی الی منتهاه»: هنگامی که گرفتاری بنی‌اسرائیل طولانی شد، 40 شبانه‌روز ضجه زدند و گریه کردند. خداوند به حضرت موسی(ع) و هارون وحی کرد که اسباب خلاصی آنها را فراهم بکند و خداوند 170 سال فرج حضرت موسی(ع) را نزدیک کرد. در ادامه امام صادق(ع) می‌فرمایند: اگر شما مانند آنها ضجه بزنید و ناله کنید و در دوران غیبت امام زمان خود را گرفتار احساس کنید، خداوند فرج ما را نزدیک خواهد کرد.

این مدرس حوزه نشانه دیگر شناخت امام زمان(عج) را احساس حضور ایشان دانست و گفت:​ کسانی که معرفت امام زمان را به تمام و کمال دارند احساس کنند امام زمان(عج) حاضر است. بر اساس متون روایی ما، اعمال، کردار و سخنان ما در منظر حضرت حجت(عج) قرار می‌گیرد. حضرت در نامه مبارک خود به شیخ مفید می‌نویسند: «فإنّما علماً بأنبائکم و لا یعزب عنا شیءٌ مِن أخبارکم»: ما به همه اخبار شما آگاهی داریم چیزی از اخبار شما از ما پنهان نیست ما امورات شما را مهمل نمی‌داریم و همواره به یاد شما هستیم و از ذکر شما غافل نیستم.