بشارت فراگیری اسلام بر دنیا در سوره ضحی

وی با بیان اینکه این سوره از نظر فقهی یک سوره است. از نظر مقام فقهی سوره ضحی و انشراح یکی هستند هر کس بخواهد در نماز پس سوره حمد سوره ضحی را بخواند باید پس از آن حتما سوره انشراح را بخواند.

آیت الله شفیعی ادامه داد: ضحی پیش از ظهر را می‌گوید که آفتاب کاملاً بالا آمده و ساعت خیلی شفاف و روشنی در روز است. علت اینکه خداوند متعال به پیش از ظهر قسم می‌خورد آن است که پیش از ظهر اوج روز و شفاف‌ترین و روشن‌ترین ساعت روز است. خداوند می‌خواهد به پیغمبر(ص) بفرماید دین تو اوج می‌گیرد و دین پیغمبر(ص) شفاف می‌شود و نورانیت آن همه جا را فرا می‌گیرد و این بشارتی برای پیغمبر(ص) و مسلمانان و تهدیدی برای کفار است.

وی با اشاره به آیه «وَاللَّيْلِ إِذَا سَجَى؛ سوگند به شب آن هنگام که گسترش یابد و مردم آرامش یابند، افزود: خداوند شب را برای آسایش و آرامش، استراحت و نماز اول خواندن صبح قرار داده است و شب برای فعالیت نیست؛ یعنی پیغمبر و مسلمانان به شب نگاه کنید چگونه تاریکی خود را می‌گستراند و مردم دست از کار می‌کشند و به آرامش می‌رسند، همان‌طور اسلام گسترش یافته و مردم در سایه اسلام آسایش پیدا می‌کنند. قسم به ساعات ضحی و شب بسیار مهم است.

آیت الله شفیعی گفت: دلیل نزول آیه «مَا وَدَّعَكَ رَبُّكَ وَمَا قَلَى» این است که در سه سال نخست نزول وحی سوره‌ها با فاصله بر پیغمبر(ص) نازل می‌شدند و ایشان بی‌تاب نزول سوره و سخن گفتن با خداوند بود. این موضوع باعث شد که کفار طعنه زنند که خدا با پیغمبرش قهر کرده است. بنابراین این آیه نازل شد که خداوند تو را رها نکرده است اگر نزول سوره فاصله یافته به خاطر درک درست مردم از سوره قبلی است.

وی گفت: « وَلَلْآخِرَةُ خَيْرٌ لَكَ مِنَ الْأُولَى» در این آیه خداوند می‌فرماید ای پیغنبر(ص) گوش به این حرف‌ها نسپار و اگر مردم بدانند، آخرت برای آنها هر چند که دور باشد برای آنها بهتر است.

آیت الله شفیعی به آیه «وَلَسَوْفَ يُعْطِيكَ رَبُّكَ فَتَرْضَى» اشاره کرد و گفت: پیغمبر(ص) در دوره آخر عمر بی‌تابی می کرد جبرئیل برایشان نازل شد که پیغمبر را چه شده است؟ ایشان فرمودند دلواپس امتم هستم من امتی گناهکار دارم. جبرئیل به آسمان رفت و بازگشت و گفت: خداوند سلام می‌رساند و می‌فرماید ای پیغمبر وعده همان است که قبلاً در سوره ضحی به تو داده‌ایم و در آینده و در قیامت آنقدر خداوند از گناهکاران امت به تو ببخشد که تو راضی شوی این همان اشاره به مقام شفاعت ایشان است. بنابراین گفته‌اند که این سوره دو بار نازل شده؛ یک بار در ضمن سوره ضحی و یک بار به وسیله جبرئیل در آخر عمر شریف پیغمبر(ص).

وی ادامه داد: این بزرگترین مژده برای پیغمبر(ص) است که جبرئیل وقتی این مژده را به ایشان رساند وجود مبارک رسول خدا(ص) خشنود شدند و فرمودند اکنون مرگ برایم راحت شد جبرئیل کارت را شروع کن.

آیت‌الله شفیعی با اشاره به آیه «أَلَمْ يَجِدْكَ يَتِيمًا فَآوَى» عنوان کرد: در زبان عربی دو کلمه یتیم و لتیم وجود دارد؛ لتیم کسی است که پدر و مادری ندیده باشد. یتیم کسی است که پدر نداشته باشد و چون پیغمبر خدا در شکم مادر بود که پدرش عبدلله از دنیا رفت و تا شش سالگی مادرش آمنه زنده بود خداوند ایشان را یتیم می‌خواند. پیغمبر را یتیم ابوطالب یا محمد یتیم(ص) می نامیدند.

وی ادامه داد: البته بزرگان و نوابغ معمولا بچه یتیم هستند؛ امام خمینی(ره) کودک بود که پدرش شهید شد و وقتی مادر ایشان برای خونخواهی به تهران رفت در آغوش مادرش بود؛ آیت الله العظمی گلپایگانی نیز در کودکی پدرش را از دست داد.

نماینده مردم خوزستان در مجلس خبرگان رهبری بیان کرد: برای آنکه همه مردم بدانند که خداوند پیغمبر را رها نکرده در قرآن می فرماید: «أَلَمْ يَجِدْكَ يَتِيمًا فَآوَى؛ مگر نه تو را يتيم يافت پس پناه داد » در آن زمان به بچه های یتیم بی اعتنایی می کردند یا مشرکان قریش با مادران آنها ازدواج می کردند تا ارث بچه ها را از آنها تصاحب کنند. پیغمبر نوه حضرت عبدالمطلب بود و کسی نبود که مشرکان قریش با مادر ایشان ازدواج کنند، عبدالله از مال دنیا بی بهره بود و البته شخصیت خانوادگی ایشان موضوعی بود که کسی جرات نمی کرد چنین پیشنهادی را بدهد؛ اینها دلیل بر آن است که خداوند به طور مستقیم تربیت پیغمبر(ص) را بر عهده گرفت.

وی با اشاره به آیه وَوَجَدَكَ ضَالًّا فَهَدَى، گفت: 20 تفسیر برای کلمه ضَالًّ آمده است و یک تفسیر آن صحیح است که پیغمبر(ص) سرگردان بود و فکر می کردند که با چه وسیله ای این قوم را هدایت کند و خداوند پیغمبر(ص) را در این راه هدایت فرمود که ای پیغمبر(ص) با خلق حسنه و صبر و بردباری اینان را هدایت کن. این دو حالت بسیار در رهنمون مردم به سوی دین موثر بود.

آیت الله شفیعی عنوان کرد: «وَوَجَدَكَ عَائِلًا فَأَغْنَى» خداوند پیغمبر(ص) را به وسیله ثروت خدیجه(س) بی نیاز کرد. بنابراین خداوند سه نعمت را به پیغمبر(ص) ارزانی داشت و خطاب به ایشان می فرماید: یتیم بودی و پناهت داد، سرگردان بودی که چگونه ملت را هدایت کنی خداوند راهنماییت کردی و فقیر بودی خداوند تو را به وسیله ثروت خدیجه غنی کرد اینها دلیل بر این است که خدا از تو عصبانی است؟