وقف قدمتی طولانی در ایران دارد و برخی موقوفات مربوط به هزار سال پیش است، اما وقف به ویژه در امور قرآنی کمتر مورد توجه قرار گرفته و مسیرهایی که واقفان تاکنون در آنها حرکت کردهاند، بیشتر در حوزههای معیشتی و درمانی و... بوده و کمتر دیده میشود که تشکیلات و برنامهای برای حمایت از امور قرآنی، نهجالبلاغه یا صحیفه سجادیه در نظر گرفته شده باشد.
طی آماری که استخراج شده شاید کمتر از 2 تا 3 درصد موقوفات جهتگیری فرهنگی و قرآنی داشته باشد و این مسئولیت همه ما را سنگینتر میکند که در این زمینه کار کنیم. البته مدتی است که مراکز قرآنی به اهمیت این موضوع پی بردهاند.
یکی از مراکزی که طی سالهای اخیر در زمینه وقف فرهنگی و قرآنی فعالیت داشته، مجمع خیرین قرآنی استان اصفهان است. به منظور آشنایی با فعالیتهای این مجمع، خبرنگار ایکنا با علی فضیلتی، رئیس مجمع خیرین قرآن استان اصفهان، گفتوگویی داشت که در ادامه میخوانید.
ایکنا ـ درباره تاریخچه و تشکیلات مجمع خیرین قرآنی توضیح دهید.
در سال 1392 جمعی از مدیران قرآنی به این نتیجه رسیدند که مجمع خیرین قرآنی را در اصفهان تشکیل دهند و به دنبال آن از طریق سازمان تبلیغات اسلامی، مجوز تشکیل مجمع خیرین قرآنی اخذ شد. هدف اولیه این بود که کار زمینمانده در امور قرآنی را دنبال کرده و تا جایی که ممکن است این جهتگیری برای مناطق محروم و روستایی باشد. این فعالیتها از استانهایی مانند سیستان و بلوچستان، کرمان و هرمزگان شروع شد. به این صورت که مدیران مؤسسات قرآنی و خانههای قرآن این استانها به اصفهان دعوت و طی این دعوت آنها با مؤسسات و ظرفیتهای قرآنی اصفهان آشنا شدند و کلاسهای آموزشی مختلفی در زمینه روشهای مدیریت، تهیه طرح و برنامه و غیره به صورت کارگاهی برگزار شد.
از سال 1392 تاکنون بیش از 3500 نفر از مدیران مؤسسات و مربیان قرآن در قالب 115 گروه برای شرکت در کارگاههای آموزشی از 29 استان به اصفهان آمدهاند و این کار با حمایت خیرین انجام شده و ظرف مدت 6 سال، کار نسبتاً گستردهای صورت گرفته است، برای مثال از سیستان و بلوچستان 7 گروه، از کرمان 8 گروه و از استانهای دیگر نیز گروههای مختلف حضور پیدا کردهاند.
ایکنا ـ فعالیتهای مجمع به چه بخشهایی تقسیم میشود و اولویتها چیست؟
یکی از بخشهای مجمع به آموزش و توانافزایی مربیان قرآن اختصاص دارد. این بخش سایتی قوی دارد و برای شناسایی مدیران و مربیان قرآنی که در مراکز مختلف فعالیت میکنند برنامه مدونی تهیه کرده است. اخیراً نیز مسابقهای برگزار شد که 1392 مربی قرآن از 13 استان برای شرکت در مسابقهای اینترنتی ثبتنام کردند و بیش از دو سال است که مجمع در مورد آموزش مفاهیم قرآن فعالیت میکند.
با توجه به وجود هفت هزار خانه قرآن در کشور، واحدی در مجمع با عنوان آموزش و توانافزایی خانههای قرآن راهاندازی شده، زیرا این خانههای قرآن به دلیل محدودیتها و مشکلات بسیار، نیاز به کمک دارند، حتی برخی خانههای قرآن راهاندازی شده که قرآن و تخته وایتبرد ندارند. به همین منظور بخشی در سالهای اخیر با عنوان «هر ایرانی، یک خیر قرآنی» در مجمع راهاندازی شده و در فضای مجازی در مورد آن تبلیغات شده است. تاکنون 10 هزار جلد قرآن و تعداد زیادی قرآن در حد نو به مجمع اهدا کردهاند و مجمع هم در اختیار خانههای قرآن قرار داده و همچنین تعداد زیادی نهجالبلاغه و صحیفه سجادیه از سوی خیرین خریداری و توزیع شده است.
ایکنا ـ مهمترین دغدغههای مجمع خیرین قرآن اصفهان در شرایط فعلی چیست؟
مجمع خیرین قرآنی استان اصفهان بحث پشتیبانی از بنیاد صحیفه سجادیه استان اصفهان را برعهده دارد که متأسفانه مورد غفلت قرار گرفته است. بنیاد صحیفه سجادیه اصفهان تاکنون 10 برنامه آموزش تربیت مربی قرآن را اجرا کرده و اخیراً با همکاری بنیاد صحیفه سجادیه خراسان رضوی و قم مقرر شده که در مساجد نیز یک شب در هفته صحیفه سجادیه آموزش داده شود.
مسئله دیگر که باید مورد توجه مجمع قرار دارد، جانشینپروری است و یکی از وظایف مربیان و کلاسهایی که برای آنان برگزار میشود، توجه به این امر است. لذا اگر سازمان اوقاف و امور خیریه در زمینه تربیت مربی قرآن متمرکز شود، که در سازمان تبلیغات اسلامی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی کمتر به آن توجه شده است، خیلی موفق خواهد بود.
ایکنا ـ از مهمترین اقداماتی که مجمع خیرین اخیراً انجام داده چیست؟
از مهمترین فعالیتهای مجمع خیرین در سالهای اخیر، برگزاری کلاسهای تدبر در قرآن است که به همت مؤسسه تدبر در قرآن قم به مدت دو سال و مستمر در اصفهان برگزار میشود. فعالیت دیگر این مجمع، همافزایی با مؤسسات قرآنی اصفهان است که سعی شده تا حد امکان با این مراکز ارتباطات کاری و مشورتی قویتر صورت پذیرد و با اتحادیه مؤسسات و تشکلهای قرآن و عترت اصفهان هم ارتباط برقرار شده است.
مجمع خیرین قرآن اصفهان اخیراً دو مسابقه برنامهریزی کرده است، یکی با عنوان «زن از منظر قرآن» که امید است در کل کشور برگزار شود چون در ادامه مسابقات احسنالحدیث است که 16 دوره آن از سال 86 تاکنون برگزار شده و برگزاری این مسابقات از سال 92 به بعد تحت پوشش مجمع خیرین درآمده است.
فعالیت دیگر برگزاری مسابقه «صحیفه سجادیه» است که در زمینه تربیت مربی صحیفه سجادیه برگزار میشود و بنیاد صحیفه سجادیه اصفهان این طرح را در تمام شهرستانهای کشور اجرا میکند و تاکنون بیش از 350 شهرستان در این مسابقه نامنویسی کردهاند و کتاب به صورت رایگان برای داوطلبان ارسال میشود.
مسابقه صحیفه سجادیه دوسالانه است و در دوره بعدی به عنوان تربیت مدرس برگزار میشود. این طرح با کمک اساتید صحیفه سجادیه در استانهای اصفهان، قم و مشهد برگزار میشود و امید است قدمی باشد برای استفاده از صحیفه سجادیه که تفسیر موضوعی قرآن و سبک زندگی قرآنی است و همانطور که رهبر معظم انقلاب اسلامی بارها تأکید کردهاند: «صحیفه سجادیه برای یک عمر کافی است»، انتظار میرود به صورت قویتر در این زمینه فعالیت شود.
همکاری در برگزاری مسابقه احسن الحدیث 18 نیز از دیگر فعالیتهای مجمع خیرین قرآن اصفهان است به صورت کشوری با موضوع «زن از منظر قرآن» برگزار میشود و شامل تفسیر موضوعی 300 آیه درباره بانوان از بدو تولد دختر، دوره کودکی و نوجوانی و ازدواج و بعد از ازدواج و فرزندداری و همسرداری و ... از دیدگاه قرآن و نهجالبلاغه و صحیفه سجادیه است و امید است در دو ماه آینده اقدامات اولیه در زمینه برگزاری مسابقه انجام شود.
همچنین، کلاسهای سبک زندگی قرآنی و اسلامی، روش جذب خیرین و ایجاد اشتغال و کارآفرینی برگزار میشود، زیرا اعتقاد ما این است که اگر نیروی داوطلبی در یک روستا کار قرآنی انجام میدهد باید به فعالیت اقتصادی آن هم توجه شود.
علاوه بر این، برای نونهالان طرح آموزش قرآن نسیم هدایت ویژه مقطع سنی 5 تا 6 سال اجرا میشود که در روستاها میتواند گسترده انجام شود. اگر از اول شکلگیری انقلاب اسلامی تا حالا بیشتر روی خردسالان کار میشد، الان حتما ظرفیت فرهنگی بیشتری داشتیم. در این بخشها میتوان حرکتهای گستردهای با همافزایی نهادهای مختلف انجام داد و نیروهای دغدغهمند قرآنی را شناسایی کنیم تا در گسترش فرهنگ عظیم قرآنی تلاش کنند.
ایکنا ـ برای بهبود عملکرد و ایجاد شرایط و فضای بهتر و همچنین جلب نظر خیرین چه برنامههایی را در دستور کار دارید؟
بر اساس طرحها و برنامههایی که در مجمع خیرین اصفهان برنامهریزی شده است، چندین خیر در مجمع جذب شدهاند که منابع مجمع را تأمین میکنند. درصددیم خیرینی را که در زمینه قرآن و وقف و کارهای خیر فعال هستند، شناسایی و با عدهای صحبت کنیم تا قدمهایی برداشته شود.
درخواست مجمع خیرین از خبرگزاریها مخصوصاً ایکنا که به صورت تخصصی در زمینه امور قرآنی فعالیت میکند این است که به مؤسسات و خانههای قرآن روستایی بیشتر توجه شود، زیرا اینها ذخایر عظیمی در روستاها هستند که از سوی افراد داوطلب و دلسوز بدون اینکه هزینهای بر دوش دولت داشته باشند در حال فعالیت هستند و لازم است برنامه و عملکرد این مراکز به گوش همگان برسد.
ایکنا ـ از سازمانها و نهادهای قرآنی برای ترویج و حمایت از موقوفات قرآنی چه انتظاری دارید؟
اختصاص فقط دو درصد موقوفات به امور قرآنی فاجعه است و در این شرایط با وجود حضور حجتالاسلام والمسلمین خاموشی به عنوان رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه و مهدی قرهشیخلو به عنوان رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه و آقای حسینی که قبلاً در این منصب بودند، باید بحث خیرین و موقوفات قرآنی بیشتر مورد توجه قرار گیرد.
از زمان ریاست حجتالاسلام خاموشی در سازمان اوقاف و امور خیریه، توجهات ویژه به قرآن میشود مخصوصا انتصاب دقیق و به موقع ریاست جدید مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف به عنوان فردی با تجربه و متخصص در امور قرآنی و امین کارهای قرآنی در جامعه، موقعیت خوبی است که بخشی از مسائل قرآنی زمین مانده را اوقاف برعهده بگیرد، چون تشکیلاتی مثل سازمان تبلیغات اسلامی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درگیر کارهای متنوع هستند و اگر سازمان اوقاف و امور خیریه به کمک دو دستگاه دیگر بیاید و این سه دستگاه متمرکز در زمینه قرآن و نهجالبلاغه و صحیفه سجادیه کار انجام دهند، بسیار مثمر ثمر خواهد بود.
مسابقات سراسری قرآن کریم بسیار اثرگذارند، ولی بهتر است که سازمان اوقاف کارویژهای انجام دهد و آن هم تربیت مربی قرآن است، زیرا آموزش نهجالبلاغه، صحیفه سجادیه و تربیت مربی قرآن از مهمترین کارهای زمین مانده است که مورد غفلت قرار گرفته و سازمان اوقاف باید با تدبیر دقیق جریان را به سمت تربیت مربی قرآن پیش ببرد و برای هر منطقه و روستا متولی قرآن تربیت کنند که بومی و مقیم آن منطقه باشد.
شرایط حمایت از مراکز قرآنی متأسفانه از قبل بدتر شده، اگر قوانین تسهیل شود و امکانات در اختیار مؤسسات قرآنی قرار داده شود، خیلی بیشتر میشود در این زمینه کار کرد. آنچه مسلم است در حال حاضر باید برای بیش از 75 درصد جمعیت کشور امکان فراگیری آموزههای قرآنی فراهم شود، یعنی اگر جمعیت 80 میلیونی کشور را در نظر بگیریم باید 73 میلیون نفر در برنامههای قرآنی کشور شرکت کنند که متأسفانه در حال حاضر حتی 5 میلیون نفر هم درگیر کار قرآنی نیستند، لذا برنامهها باید خیلی متمرکزتر باشند و این اتفاق نمیافتد، مگر اینکه همه نهادهای کشور بسیج شوند و تنها راه مبارزه با جنگ نرم متعهد و متدین شدن است.
در کنفرانس اخیر که در اصفهان برگزار شده بود، از مدیران ارشد سازمان اوقاف و امور خیریه حضور داشتند و طرح منظمی را ارائه کردند که بر اساس آن قرار است در هر استان مجمع خیرین قرآنی تشکیل شود که اگر اطلاعرسانی بیشتر در این زمینه صورت پذیرد و استانها بدانند که سازمان اوقاف به این سمت و سو پیش میرود، آنها نیز هماهنگتر خواهند شد.
انتهای پیام